Kon Paano Nadula ang Akon Gugma sa Inaway

Panugiron ni Thomas Stubenvoll

NATAWO ako sa New York City sang Nobiembre 8, 1944. Nagdaku ako sa South Bronx, nga sadto isa ka lugar nga ang kada rasa may iya teritoryo. Sang bata pa ako, pirme lang ako nagaistambay sa mga kalye, kag natun-an ko nga respetuhon ang teritoryo sang mga gang sang kada rasa. Ini nga mga gang ginakahadlukan bangod sang ila kapintas kag ginahimo nga mga krimen.

Sang mga 12 anyos ako, nag-entra man ako sa isa ka gang. Ginatawag kami nga The Skulls. Ginasulod namon ang mga bagon sang tren kag ginakawat ang kinahon nga peanut butter kag iban pa nga pagkaon. Pero mas maisog ang mga gang nga ang mga miembro mga beintehon na ang edad. Pirme lang may rambol ang mga gang, kag isa ka bes nakita ko gid nga ginbuno asta nga mapatay ang akon suod nga amigo.

Nagtubo ang Akon Interes sa Inaway

Indi ako kontento sa akon kabuhi bilang miembro sang isa ka gang. Gusto ko magkadto sa iban nga lugar. Ang akon tiyo nga si Eddie, isa sa mga soldado nga nag-entra sa Korean War. Miembro sia sang Marine Corps, nga bahin sang militar sang United States. Interesado gid ako sa ginpang-istorya ni Tiyoy Eddie parte sa mga Marine. Nagsiling sia nga ang kada Marine isa ka disiplinado nga lider kag maisog nga soldado nga nahanas sing maayo sa pagpakig-away. Ang motto sang Marine Corps amo ang Latin nga, Semper fidelis, nga nagakahulugan sing “matutom pirme.” Ginapadaku sini ang estrikto nga pagsulundan sang pagkamainunungon kag pagtuman sa ginsumpaan. Bangod sini, wala na ako sing iban nga handum kundi ang mangin maayo nga Marine.

Sang Nobiembre 8, 1961, sang mag-17 anyos ako, nagpaenrol ako subong isa ka Marine. Pagligad sang halos apat ka bulan, naggradwar ako sa  boot camp. Amo ini ang panugod sang akon 11 ka tuig nga kabuhi subong soldado.

Sang magsoldado ako, wala pa sing inaway. Pero kami nga mga Marine padayon nga ginahanas. Ginpadala ako sa Oahu, Hawaii, kag sa sulod sang duha ka tuig natigayon ko ang grabe nga paghanas sa infrantry tactics kag pagpakig-away sa mga rebelde. Nangin marksman ako, kag maigo ko ang target sa kalayuon nga 457 metros. Ginhanas ako sa martial arts, demolisyon, komunikasyon, pagpamomba, kag pagbasa sing mapa. Nalipay gid ako sa akon ginahimo.

Halin sa Hawaii, nakabaton ako sing anom ka bulan nga misyon sa Japan, para guardiahan ang mga armas sa Atsugi Naval Air Station. Wala magdugay labi nga nag-init ang inaway sa tunga sang United States kag North Vietnam. Isa ako sa mga Marine nga gin-asayn nga mag-upod sa aircraft carrier nga USS Ranger. Halin sa Gulf of Tonkin, ang amon barko nag-entra sa pagpamomba sa North Vietnam. Matuodtuod na gid ini nga giyera. Pero tungod sa barko lang ako, pamatyag ko lain gid kon makaentra ako sa engkuentrohanay.

Ang Matuod nga Nagakatabo sa Giyera

Sang 1966, samtang ara pa ako sa Ranger, natapos ko ang akon apat ka tuig nga pagserbisyo sa militar, kag puede na ako makapauli. Ang kalabanan sang mga soldado nga pareho ko gusto nga magpauli dayon para malikawan nila ang masandukot nga inaway nga madali na lang magsugod. Pero nangin debotado ako nga Marine kag isa ka propesyonal nga soldado amo nga wala ako sing plano nga magpauli, gani nagdesisyon ako nga magpabilin sa serbisyo.

Ginhanas ako nga makig-away amo nga gusto ko gid ini himuon. Gani, nagboluntaryo ako nga magserbisyo subong Marine Corps infantryman kag handa ako nga iasayn bisan diin. Misyon ko nga mangin maayo nga Marine, kag nangin dios ko na ang inaway.

Sang Oktubre 1967, ginpadala ako sa Vietnam. Nalipay gid ako, pero ginakulbaan man. Gilayon ako nga ginbutang sa probinsia sang Quang Tri, diin masandukot ang inaway. Wala pa isa ka adlaw, ara na ako sa tunga sang madugo nga engkuentrohanay. Nakita ko sa palibot ang mga tawo nga nagakapilasan kag nagakalamatay. Nagatap-ok lang ang yab-ok sang ginapaulan nga mga bala sang mga kontra. Wala kami sang mapanaguan magluwas lang sa pila ka tanom. Nagpinaniro man ako. Terible gid ang kahimtangan, abi ko mapatay na ako. Pero, natapos gid man ang engkuentrohanay. Wala ako maano, pero ang iban nga mga soldado nga gindala namon pauli, nagkalamatay gid.

Sa nagsunod nga 20 ka bulan, nakigbahin ako sa pinakamasandukot nga inaway sa Vietnam. Halos 24 oras kada adlaw, nagapaarak ako ukon ako ang ginapaarakan, nagapang-ambus ako ukon ako ang ginaambusan. Nagapanago ako sa mga foxhole kon mag-engkuentrohanay, kag nagakapuno ini sang lunang kon mag-ulan. Kon kaisa grabe ang katugnaw kag daw indi maagwantahan ang amon kahimtangan. Diri man ako nagakaon kag nagatulog.

Nagabalikbalik ako sa kagulangan bangod sa akon misyon nga pangitaon kag patyon ang mga kontra. Ara pirme ang katalagman nga basi gulpi lang mag-ulhot ang mga kontra nga nagapanago sa madabong nga mga tanom. Kon kaisa, inoras nga nagalinupok lang ang mga kanyon sa palibot ko. Sa isa ka engkuentro malapit sa Khe Sanh, ang kalabanan ko nga upod sa amon platoon nasamaran kag ang iban napatay, kag 13 na lang kami nga nabilin.

Sang Enero 30, 1968, nakabalik gid man ako sa base sang mga soldado, kag sa una nga tion sa sobra isa ka tuig, nakatulog ako sa tolda. Pero sang magkaagahon, nakibot ako sa lupok sang  kanyon. Napilasan ako. Ang pila ka shrapnel nag-igo sa akon abaga kag likod. Sa sina nga aga, gin-atake kami sang mga kontra.

Bangod sang akon kasamaran, ginhatagan ako sang medalya sang militar nga Purple Heart, pero indi gid man grabe ang akon samad amo nga nakapadayon ako gihapon sa pagpakig-away. Ginpanguha sang mga doktor ang mga shrapnel, kag wala madugay ginsaylo ako sa siudad sang Hue, diin mas malapuyot pa gid ang giyera. Didto nangin manugpatay ako. Daw wala lang sa akon ang pagpangluthang. Sa sulod sang 32 ka adlaw, halos wala na ako nagapahuway sa pagpamalaybalay agod pangitaon kag patyon ang mga kontra.

Sina nga tion, abi ko husto gid ang akon ginahimo. ‘Kay man,’ rason ko, ‘ginapamatay man sang mga kontra ang linibo ka inosente nga mga lalaki, babayi, kag kabataan sa siudad sang Hue. Nagahalay-ad lang sa mga kalye ang linibo ka bangkay. Bisan diin lang may natago nga mga bomba, bisan gani sa idalom sang mga bangkay. Ara pirme sa katalagman ang akon kabuhi bangod may mga sniper ang kontra.’ Pero wala gid ini nagpahadlok sa akon kay nagapati ako nga dapat gid pamatyon ang amon mga kontra.

Sobra nga Hilig sa Inaway

Pagkatapos sang inaway sa Hue, natapos ko man ang akon 13 ka bulan nga serbisyo. Pero may inaway man gihapon, kag gusto ko pa gid mag-entra. Gani nagboluntaryo ako nga magpabilin sa Vietnam para sa lain naman nga asaynment. Nangin staff sergeant ako kag gin-asayn sa isa ka pinasahi nga misyon. Gindumalahan ko ang mga Marine pakadto sa mga baryo. Ginhanas namon ang mga sibilyan nga amligan ang ila lugar. Pirme gid kami alisto kay ang mga kontra nagaupod-upod man sa mga sibilyan. Kon gab-i, nagagua kami agod pangitaon, dakpon, kag patyon ang amon mga kontra. Bisan pa nga grabe gid ang tension, nagdugang pa gid ang akon gugma sa inaway.

Ang akon ikaduha nga asaynment sa Vietnam daw madasig lang nga natapos. Nagpangabay ako liwat nga magpabilin. Sa sini nga tion, wala nagpasugot ang akon mga opisyal, kay mahimo natalupangdan nila ang akon sobra nga hilig sa inaway. Pero wala diri natapos ang akon karera subong Marine. Ginpabalik ako sa United States agod mangin drill instructor sang bag-o nga mga soldado. Sa sulod sang tatlo ka tuig kag tunga, nagkonsentrar ako sa sini nga trabaho. Madamo gid ako sang puede itudlo sa akon mga estudyante kag ginhimo ko gid ang akon masarangan agod mangin mapintas man sila nga soldado pareho ko.

Nakita Ko ang Mas Maayo nga Katuyuan sang Kabuhi

Nangin amigo ko ang upod ko man nga instruktor. Bag-o lang sia ginbulagan sang iya asawa. Ang iya manghod nga si Christine Antisdel nga bag-o lang nangin isa sa mga Saksi ni Jehova nagsaylo sa iya balay para buligan sia sa pag-atipan sang iya duha ka gamay nga bata. Amo ini ang una nga tion nga nabatian ko ang parte sa mga Saksi.

Nagdaku ako nga Katoliko kag walo ka tuig ako nga nag-eskwela sa Katoliko nga eskwelahan. Nagsakristan pa gani ako. Pero, wala gid ako sing hinalung-ong sa Biblia. Nagbag-o ini tanan sang makilala ko si Christine. Ginsugid niya sa akon  ang mga kamatuoran sa Biblia nga wala ko pa gid mahibaluan. Natun-an ko kon ano gid ang ginatudlo sang Biblia kag ang wala ginatudlo sini.

Halimbawa, natun-an ko nga wala gali ginatudlo sang Biblia nga ginasilutan sang Dios ang mga tawo sa kalayuhon nga impierno kon mapatay sila. (Manugwali 9:5, 10) Wala man sini ginatudlo nga ang Dios bahin sang Trinidad. (Juan 14:28) Pero, ginatudlo gali sang Biblia nga dulaon sang Dios ang kalautan, kasakit, kag kamatayon kag ang mga matinumanon magakabuhi sing dayon sa isa ka paraiso nga duta. (Salmo 37:9-11; Bugna 21:3, 4) Natun-an ko ang talaksan sang Dios sa moral. (1 Corinto 6:9, 10) Natun-an ko man nga ang ngalan sang Dios amo si Jehova. (Salmo 83:18) Nagpahalipay gid ini sa akon!

Sang Nobiembre 1972, gin-asayn ako sa iban nga kampo para magtudlo sing warfare tactics sa mga opisyal. Didto ako nagsugod sa pagtuon sing Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova. Nagtambong man ako sa ila mga pagtilipon kag nagdayaw gid ako sa pagkamainabyanon kag paghiliutod sang mga Saksi.

Samtang nagadugang ang akon ihibalo sa Biblia, labi man ako nga ginakonsiensia. Ang akon kabuhi wala gid nahisanto sa ginatudlo sang Biblia. Gingamit ko ang akon kabuhi sa pagpamintas kag sa pagpakig-away para pangapinan ang akon pungsod, mga butang nga ginadumtan gid sang Dios.

Narealisar ko nga indi ko madungan ang akon pagserbisyo sa Marine kag ang pagsimba ko kay Jehova nga Dios. Nabatyagan ko nga nadula na ang akon gugma sa inaway. Nagdesisyon ako nga untatan ang akon propesyon. Pagkatapos sang binulan ko nga pag-asikaso sang akon mga papeles, mga interbyu, kag pagpakonsulta sa psychiatrist, gintugutan gid man ako nga maghalin sa pagkasoldado, bangod indi na magtugot ang akon konsiensia nga padayunon ini. Diri natapos ang akon 11 ka tuig nga pagserbisyo sa Marine Corps.

Masiling ko na ang mga pinamulong sa Isaias 6:8: “Yari ako! Ipadala ako.” Handa na ako nga gamiton ang akon kusog kag kapagsik sa pag-alagad sa matuod nga Dios sa baylo nga sa Marine Corps. Nabawtismuhan ako subong isa sa mga Saksi ni Jehova sang Hulyo 27, 1973. Pagligad sang lima ka bulan, ginpakaslan ko si Christine Antisdel, ang una nga Saksi nga nakilala ko.

Gingamit namon ni Christine ang nagligad nga 36 ka tuig sa pagbulig sa iban nga matun-an man ang Biblia kag mangin suod sa Dios. Walo ka tuig kami nga nag-alagad sa Dominican Republic subong mga misyonero. Sang nagligad nga 18 ka tuig, nag-alagad ako subong nagalakbay nga ministro. Nabisitahan namon nga mag-asawa ang ginatos ka Espanyol nga mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga United States.

Asta subong, wala ako ginatublag sang akon mga inagihan sa inaway. Wala ako gina-trauma, wala ginadaman, kag wala man ini nagabalikbalik sa akon pensar. Pero, sang nagsuod na gid ako kay Jehova nga Dios, ginhinulsulan ko gid ang pagpamatay sa akon isigkatawo sa tion sang inaway.

Daku gid ang akon ginbag-o, pero nalipay gid ako nga ginhimo ko ini. Nabatyagan ko subong nga napatawad na sang Dios ang akon mga ginpanghimo sadto. Sa baylo nga magpamatay, ang misyon ko subong amo nga isugid sa mga tawo ang paglaum nga kabuhi nga wala sing katapusan sa paraiso sa duta. Sang Marine pa ako, ginahimo ko ang mga butang nga sa pagpati ko amo ang husto. Pero subong isa ka Saksi ni Jehova, natun-an ko ang ginatudlo sang Biblia, kag ang akon mga ginahimo karon nabase na sa akon pagpati nga may matuod kag buhi nga Dios. Isa sia ka mahigugmaon nga Dios kag sa ulihi, pakamaayuhon niya ang tanan nga nagahigugma kag nagatuman sa iya.

[Blurb sa pahina 25]

Halos 24 oras kada adlaw, nagapaarak ako ukon ako ang ginapaarakan, nagapang-ambus ako ukon ako ang ginaambusan

[Blurb sa pahina 27]

Sang nagsuod na gid ako kay Jehova nga Dios, ginhinulsulan ko gid ang pagpamatay sa akon isigkatawo sa tion sang inaway

[Mga retrato sa pahina 24]

Sang drill instructor pa ako (ibabaw) kag sang infantryman ako sa Vietnam (wala)

[Retrato sa pahina 25]

Bangod sang akon kasamaran, ginhatagan ako sang medalya sang militar nga Purple Heart, pero indi gid man grabe ang akon samad amo nga nakapadayon ako gihapon sa pagpakig-away

[Retrato sa pahina 26]

Gingamit namon ni Christine ang nagligad nga 36 ka tuig sa pagbulig sa iban nga matun-an man ang Biblia