Balanseha ang Imo Pagtamod sa Imo Obra

SA KARON nga naganubo ang ekonomiya, importante gid sa mga tawo ang permanente nga obra nga makasuportar sang mga kinahanglanon sang ila pamilya. Pero indi ini mahapos, kay linibo ka trabahador subong ang nagakadulaan sing obra. Kon isa ka sa ila, mahimo nagatinguha ka gid nga makakita sing bag-o nga obra.—Tan-awa ang mga kahon sa pahina 8 kag 9.

Pero ang kabuhi indi lang puro obra. “Ang matuod,” siling ni Glenn nga isa ka amay sa Australia, “kon nagatagumatayon ang isa ka tawo, indi gid sia magsiling, ‘Tani gintuduhan ko pa gid obra.’” Para mangin malipayon kag mapuslanon ang aton kabuhi, kinahanglan gid man naton magtrabaho. Pero amo lang bala sina? Dapat may tion man kita sa pamilya, paglingawlingaw, kag pagsimba sa Dios. Paano mo mabalanse ining importante nga mga bahin sang kabuhi?

Tion Para sa Obra, Tion Para sa Kaugalingon

Ang Biblia nagsugo nga dapat kita mangabudlay para masuportahan ang aton pamilya. (Efeso 4:28) Pero nagsiling man ini nga dapat kita ‘magkaon, mag-inum, kag magpangalipay sing kaayohan sa bug-os naton nga kinabudlayan.’ (Manugwali 3:13) Ang matuod, mahimo nga madula ang aton kalipay kon obra na lang kita nga obra nga wala na nagapahuway ukon nagalingawlingaw. Mahimo man ini magresulta sa grabe nga balatian.

Ang wala untat nga pagtrabaho mahimo bangdan sang sobra nga katambukon, alkoholismo, balatian sa tagipusuon, mga aksidente sa ulubrahan, pagkaanad sang lawas sa bulong, kabalaka, kakapoy, depresyon, kag iban pa nga balatian nga resulta sang sobra nga kakapoy. Makamamatay man ang sobra nga pag-obra. Suno sa isa ka report sa  Japan, amo ini ang kabangdanan sang kamatayon sang mga 10,000 ka tawo didto kada tuig. Pareho ini sa kadamuon sang nagakapatay kada tuig sa aksidente sa salakyan sa sini man nga pungsod. Ginatawag nila ini nga karoshi, ukon “kamatayon bangod sa sobra nga obra.” Pero indi lamang sa Japan ini nagakatabo.

Talupangda ang maalamon nga laygay sang Biblia: “Ang katunga nga hakop nga pahuway labi nga maayo sangsa isa ka hakop nga pagpangabudlay kag paglagas sa hangin.” (Eclesiastes 4:6, Biblia sang Katilingban sang mga Kristiano) Huo, kinahanglan gid nga mangin balanse. Indi pagtuguti nga ubuson sang imo obra ang tanan mo nga tion kag kusog. Indi pagpabay-i ang imo mental, pisikal, kag emosyonal nga kinahanglanon. Hatagi sing tion ang pagpahuway kag pagkalipay sa imo mga kinabudlayan.

“Dapat kita mag-obra para mabuhi, indi magkabuhi para mag-obra,” siling ni Andrew, nga may tatlo ka kabataan. Ang balanse nga pagtrabaho, pagpahuway, kag paglingawlingaw makabulig man sa imo nga maatipan ang mga kinahanglanon sang imo pamilya. Pero indi ini mahapos labi na gid kon madamo ang imo balayran.

Balanseha ang Imo Obra kag ang Imo Pamilya

Sa karon, ang kalabanan nga pamilya masako gid kag halos wala na sing tion para sa isa kag isa. “Halos ginaubos na sang akon obra ang akon kusog kag diutay na lang ang nabilin para sa akon kabataan,” siling sang isa ka babayi sa England. Sa Estados Unidos, 1 sa kada 5 ka tin-edyer nga ginsurbe ang nagsiling nga ang una gid nila nga ginakabalak-an amo nga “daw wala na sing tion sa ila ang ila mga ginikanan.” Suno sa isa pa ka pagtuon sa U.S., ginabulubanta nga mga 12 minutos  lamang ang pag-istoryahanay kada adlaw sang mga mag-asawa nga pareho nga nagaobra.

Madamo ang indi makaagwanta sa nagadugang nga mga kabudlayan sa ila trabaho, amo nga gin-usisa nila ang ila mga prioridad kag naghimo sing mga pagbag-o. Si Timothy, nga may duha ka bata nagsiling: “Pirme ako naga-overtime, kag ang akon asawa nagaobra kon Sabado kag Domingo. Halos wala na kami nagakitaay. Sang ulihi, gin-usisa namon ang amon kabuhi kag naghimo sing mga pagbag-o. Mas malipayon na kami subong.” Si Brian, nga manedyer sang isa ka balaligyaan, nagsiling: “Sang ginabusong ang amon ikaduha nga bata, nangita ako sing obra nga makasuportar sa amon pamilya. Para may tion ako sa akon pamilya, ginbaton ko ang trabaho nga ang sueldo mas manubo sing $10,000 kada tuig sangsa una ko nga obra. Wala ko gid ini ginhinulsulan!” Nag-untat si Melina sa iya obra sang ginbun-ag niya ang iya subang. “Nabudlayan ako mag-adjust nga isa na lang liwat ang may obra sa amon,” siling niya. “Pero nagdesisyon kami sang akon bana nga mas maayo nga sa balay na lang ako para bantayan si Emily, sangsa magkuha kami sing timbang nga maatipan sa iya.”

Pero, dapat man naton dumdumon nga madamo nga pamilya ang nagabakabaka obra para sa ila matag-adlaw nga kinahanglanon. Tigduha pa gani ang obra sang pila ka asawa ukon bana. Sa iban naman nga kahimtangan, sila mismo nga duha ang nagaobra, kag ginabilin na lang nila ang ila kabataan sa lolo kag lola ukon sa mga timbang.

Mahimo may iban pa nga paagi nga mabalanse mo ang imo obra kag obligasyon sa pamilya. Pero amo ini ang punto: Indi pag-ubusa ang imo tion sa imo obra amo nga mapabay-an mo na ang imo pamilya.

Makasalig ka nga madamo gid ang kaayuhan kon mabalanse mo ang imo trabaho, paglingawlingaw, kag pamilya. Sa masunod nga artikulo, binagbinagon naton ang mas importante pa nga butang para mangin simple kag balanse ang aton kabuhi.

[Blurb sa pahina 5]

Indi pagtuguti nga ubuson sang imo obra ang tanan mo nga tion kag kusog

[Blurb sa pahina 5]

“Ang katunga nga hakop nga pahuway labi nga maayo sangsa isa ka hakop nga pagpangabudlay kag paglagas sa hangin.”—Eclesiastes 4:6

[Blurb sa pahina 6]

Indi pag-ubusa ang imo tion sa imo obra amo nga mapabay-an mo na ang imo pamilya

[Kahon/Retrato sa pahina 6]

KUARTA UKON TION?

Ang iban nga mga iskolar sang ika-20 nga siglo nagapati nga paagi sa nagamoderno nga teknolohiya, ang mga tawo mahilway na sa makatalaka nga trabaho kag maeksperiensiahan na nila “ang matawhay nga kabuhi nga wala pa gid anay matabo.”

Sang dekada 1930, nagsiling si Propesor Julian Huxley nga sa ulihi wala na sing magaobra sing sobra sa duha ka adlaw kada semana. Ang negosyante nga si Walter Gifford nagsiling nga bangod sa teknolohiya, “mahimo na sang tagsa ka tawo ang iya gusto . . . , kag may tion na sia nga magkalipay sa iya kabuhi [kag] himuon ang mga hilikuton nga makapaayaw sa iya mga handum.”

Paano naman matigayon sang mga tawo ang materyal nga mga butang nga ila ginahandum? Ang sosyologo nga si Henry Fairchild nagpabugal nga sa ulihi ang mga pabrika ‘makahimo sing mas madamo nga produkto sangsa kinahanglanon sang tawo, sa sulod lamang sang apat ka oras kada adlaw.’

Nagmatuod bala ini? Daku gid ang pag-uswag sang ekonomiya sang ika-20 kag ika-21 nga siglo. Kag dapat kuntani nga nagbuhin na ang mga ulubrahon. Pero, ano ang natabo? Si John de Graaf nagsulat: “Mas gusto [sang mga tawo] nga dugangan ang ila kinitaan kag mga pagkabutang sa baylo nga magpahuway ukon maglingawlingaw. Buot silingon, mas ginpili naton ang kuarta sangsa tion.”