Ginakapoy Ka Na Gid Bala?

SA BUG-OS nga kalibutan, madamo gid ang nabudlayan magtunga sang ila tion para sa ila trabaho kag pamilya. Suno sa isa ka reperensia, ang ‘globalisasyon, bag-o nga teknolohiya, kag 24 oras nga dalagan sang industriya kag mga negosyo amo ang rason kon ngaa ginaubos sang trabaho ang tion nga para na kuntani sa pamilya.’ Ini nga mga pagbag-o nagpamanggaranon sa mga tawo. Pero may negatibo man ini nga epekto. Ang isa ka awtor nagsiling: “Minilyon sa aton ang pirme ginatambakan sang mga ulubrahon, pirme naga-overtime, kag daw indi na makaagwanta. Kapoy na gid kita katama.”

Ang pagsarurot sang ekonomiya nagpadugang pa gid sa mga problema. Sa bug-os nga kalibutan, madamo ang nadulaan sing trabaho kag puluy-an, indi lamang ang mga obrero kundi pati man ang mga nagaopisina. Madamo ang nagahandum nga kuntani may obra sila.

Binagbinagon naton kon daw ano kalapnag ini nga mga problema:

▶ Sa Europa, 6 sa 10 ka trabahador ang ginakapoy na gid sa ila obra.

▶ Sa mga nagaobra sa U.S., 1 sa 3 ang nagabatyag nga sobra na gid ang ila pagtrabaho.

▶ Sobra sa 2 sa kada 3 ka taga-Canada ang nabudlayan magbalanse sang ila tion sa pamilya kag sa trabaho.

▶ Ginabanabana nga sobra sa 600 milyones ka trabahador, ukon 22 porsiento sang trabahador sa bilog nga kalibutan, ang nagatrabaho sing sobra sa 48 oras kada semana.

Ginapakita sa sini nga report nga daku gid ang kabudlayan sang mga tawo subong. Suno sa pila ka pagtuon, ang malawig kag nagabag-obag-o nga iskedyul sa trabaho mahimo bangdan sang balatian, pagkaguba sang mga relasyon, pagbulagay, kag indi maayo nga pag-atipan sa kabataan.

Ikaw, obra ka na lang bala nga obra? Ukon isa ka bala sa minilyon nga wala sing trabaho subong? Gusto mo bala balansehon ang imo tion para sa imo trabaho kag pamilya? Kon amo, paano mo ini himuon?

[Kahon/Retrato sa pahina 3]

DUGANG PA NGA OBRA

“Pagpauli ko sa balay,” siling sang isa ka nagatrabaho nga babayi, “madigamo pa ako, maninlo sang balay, manglaba, masugat sa kabataan, matudlo sang ila asaynment, dayon sibinan ko sila kag patulugon. Pagkatapos sini, daw mapatay na ako sa kakapoy.” Sa mga 1.2 bilyones ka babayi nga trabahador sa kalibutan, minilyon ang may dugang pa nga obra sa ila balay. Naeksperiensiahan man ini sang madamo nga lalaki. Pero, ginapakita sang mga surbe nga sa masami ang mga lalaki wala nagabulig sa mga ulubrahon sa balay. Kinaandan na nga mga babayi ang nagaabaga sini, nagaobra man sila sa gua ukon wala.