Ano ang Aton Matun-an sa Kinaugali?

“Daw ano kadamo sang imo binuhatan, O Jehova! Ini tanan ginhimo mo sa imo kaalam.”—Salmo 104:24, NW.

PARA sa madamo nga tawo, ang tinaga nga “kinaugali” nagapatuhoy sa nagdesinyo sa buhi nga mga butang. Halimbawa, ang Marso 2003 nga gua sang magasin nga Scientific American nagsiling: “Sa tanan nga tabon sa lawas nga gindesinyo sang kinaugali, ang mga bulbol amo ang pinakamadamo sing sahi kag pinakamabudlay tun-an.” Mahimo ginahunahuna sini nga manunulat nga ang kinaugali puersa lamang, pero nagsiling sia nga “gindesinyo” sang kinaugali ang mga bulbol. Madesinyo bala sang puersa ang mga butang?

Ang “pagdesinyo” nagakahulugan sing “pagplano (sing bisan ano) nga may espesipiko nga katuyuan ukon intension.” (The New Oxford Dictionary of English) Persona lamang ang makadesinyo kag makaimbento. Kon may ngalan ang mga tawo nga nag-imbento, ang Manunuga may ngalan man. Si Jehova amo ang Manunuga sang kinaugali. Sia lamang “ang Labing Mataas sa bug-os nga duta,” kag “gintuga [niya] ang tanan nga butang.”—Salmo 83:18; Bugna 4:11.

Ano ang aton matun-an sa mga tinuga? Ang pinakaimportante nga ginatudlo sini sa aton amo ang parte kay Jehova kag sa iya dalayawon nga mga kinaiya, lakip ang iya kaalam. “Ang iya di-makita nga mga kinaiya, bisan ang iya dayon nga gahom kag pagka-Dios, maathag nga makita kutob sang pagtuga sa kalibutan, bangod mahantop ini sa mga butang nga gintuga.” (Roma 1:20) Makita naton sa kinaugali nga ang kaalam sang Dios labaw sangsa aton. Kon mas maayo sia magdesinyo sangsa mga imbentor, indi bala makasiling man kita nga mas maayo ang iya mga laygay sangsa mga laygay sang tawo?

Pero, ang kinaugali indi amo ang panguna nga paagi sang Dios sa paglaygay sa aton, kundi paagi sa iya nasulat nga Pulong, ang Biblia. Makita sa sini ang bugana nga praktikal nga kaalam. Ang Biblia nagasiling: “Ang pagsulat sa bug-os nga Kasulatan gintuytuyan sang Dios kag mapuslanon.”—2 Timoteo 3:16.

Kon nanamian ka magtuon parte sa ginahimo sang mga imbentor, mas mangin interesado ka sa pagtuon parte sa Manunuga. Halimbawa, mahimo gusto mo masabat ang mga pamangkot subong sang: Ngaa nagaantos kita kag nagakapatay? Amo gid bala sini ang katuyuan sang Dios para sa tawo? Kon indi, ngaa ginatugutan sang Dios ang pag-antos?

Batunon man sang mga sientipiko ukon indi, ang tanan nila nga gindesinyo natun-an nila kay Jehova. Madamo ka man sing matun-an sa aton Manunuga. Halimbawa, matun-an mo kon paano mangin malipayon ang pag-asawahay, paano mangin madinalag-on sa pagpadaku sa kabataan, ano ang katuyuan sang Dios sa duta, kag iban pa nga butang nga makabulig sa imo nga magmalipayon. Ang libro nga Ano Gid ang Ginatudlo sang Biblia? nga ginhimo sang mga Saksi ni Jehova makabulig sa imo nga makabenepisyo sing daku sa Pulong sang Dios.