Sin-o ang Mas Nauna?

“Ang idulungug nga nagapamati kag ang mata nga nagatan-aw, ang GINOO naghimo bisan sa ila nga duha.”—Hulubaton 20:12.

ANG imo mga mata daw pareho sang gamay nga mga TV camera. Ginahimo sini nga electrical signal ang imo makita kag ginadala ini sa optic nerve pakadto sa likod sang imo utok, diin ginaproseso ang imo makita.

Ang mata gamay lang. Mga 24 milimetros lang ang diametro sini kag 7.5 gramos lamang, pero pinasahi gid ang pagkadesinyo sini. Halimbawa, maka-adjust ini sa dulom kag sa sanag, amo nga pagligad sang 30 minutos nga nakasulod ka sa isa ka madulom nga kuarto, ang imo mata mangin 10,000 ka beses nga mas sensitibo sa kasanag.

Ngaa maathag kaayo ang imo panan-aw kon hustuhan ang kasanag? Kay ang imo mata may mga selula (pixel) nga sensitibo sa kasanag. Sobra sa 100 ka beses ang kadamuon sini sangsa pixel sang kalabanan nga mga video camera. Ang kalabanan sining mga selula ara sa fovea. Isa ini ka gamay nga bahin sa tunga sang retina nga nagabulig para mangin klaro ang imo panan-aw. Bangod pila ka beses nga nagasaylosaylo ang imo panulok sa isa ka segundo, nagaathag ang tanan mo nga makita. Talalupangdon gid kay ang fovea sang imo mata daw pintok lang kadaku.

Ang mga electrical signal nga ara sa mga selula nga sensitibo sa kasanag nagasaylosaylo sa mga nerve cell pakadto sa optic nerve. Pero antes isaylo sang nerve cell ang mga signal, ginaklaro anay sini ang importante nga impormasyon kag ginapanguha ang indi kinahanglanon nga detalye.

Ang visual cortex sang imo utok daw pareho sang pinakabag-o nga video receiver. Ginapatin-aw sini ang imo makita kag ginabasa ang mga signal halin sa mga selula nga sensitibo sa pula, berde, kag asul, amo nga makilala mo ang minilyon ka kolor. Mabasa man sang imo utok bisan ang gamay lang nga kinatuhayan nga nakita sang imo duha ka mata, amo nga mahibal-an mo ang distansia.

Hunahunaa nga kon magtulok ka sa grupo sang mga tawo sa malayo, ginahimutaran sang imo mata ang mga hitsura kag nagapadala ini sing signal sa imo utok, dayon ginaproseso ini sang utok para magklaro ang mga hitsura. Hunahunaa man nga ang mga detalye sang hitsura nga imo makita ginakomparar sa mga hitsura nga ara na nga daan sa imo memorya, amo nga makilala mo dayon ang imo abyan. Indi bala nga dalayawon gid ini?

[Retrato sa pahina 7]

Ang proseso nga nagakatabo sa mata nagapakita nga pinasahi gid ang pagkadesinyo sini