Ang Pitik sang Tagipusuon

● Ang imo tagipusuon ara sa sentro sang imo circulatory system kag grabe gid ang pagtrabaho sini. Kon adulto ka na, mahimo nagapitik ini sing sobra sa 100,000 ka beses kada adlaw. Bisan pa nagapahuway ka, nagatrabaho gihapon ang imo tagipusuon. Ang matuod, doble pa ang pagtrabaho sini sangsa mga maskulo sa imo tiil kon magdalagan ka sa malip-ot nga distansia. Kon kinahanglanon, nagadoble ang kadasigon sang pagpitik sang imo tagipusuon sa sulod lang sang lima ka segundos. Kon nagaehersisyo ang mga adulto, ang dugo nga ginabomba sang ila tagipusuon mahimo nga mga 5 litros—ang ginabanabana nga kadamuon sang dugo sa lawas—asta sa 20 litros kada minuto.

Ang pitik sang imo tagipusuon ginakontrol sang nadesinyo gid sing maayo nga nervous system. Ginasigurado sini nga maulihi diutay ang pagbomba sang dugo sa idalom nga bahin sang tagipusuon (ventricles) sangsa naibabaw nga bahin (atria). Talalupangdon gid nga ang tunog nga mabatian sang mga doktor sa ila stethoscope, indi halin sa pagpitik sang tagipusuon kundi sa pagsirado sang mga balbula sini.

Nagapitik sing Isa ka Bilyon ka Beses

Sa kalabanan nga sapat, ang pagpitik sang ila tagipusuon nagadepende sa ila kadakuon. Kon mas daku ang sapat, mas mahinay ang pitik sang iya tagipusuon. Halimbawa, ang tagipusuon sang elepante nagapitik sing mga 25 ka beses kada minuto. Pero, ang tagipusuon sang pispis nga canary daw nagahagong lang pamatian kay nagapitik ini sing mga 1,000 ka beses kada minuto! Ang tagipusuon sang tawo naman nagapitik sing mga 130 ka beses kada minuto sa tion sang iya pagkabun-ag kag mga 70 na lang ka beses kon adulto na sia.

Ang tagipusuon sang kalabanan nga mamalya ginabulubanta nga nagapitik sing mga isa ka bilyon ka beses sa bilog nila nga kabuhi. Gani, kon ang tagipusuon sang ilaga nagapitik sing 550 ka beses kada minuto, mahimo ini mabuhi sing mga 3 ka tuig. Ang tagipusuon naman sang blue whale nagapitik sing mga 20 ka beses kada minuto, gani mahimo ini mabuhi sing sobra sa 50 ka tuig. Pero lain ang tagipusuon sang tawo. Kon basihan ang pagpitik sang aton tagipusuon, magakabuhi lang kita sing mga 20 ka tuig. Pero kon mapagros ang aton tagipusuon, magapitik ini sing mga tatlo ka bilyon ka beses ukon sobra pa, gani magakabuhi kita sing sobra sa 70 ukon 80 ka tuig! *

Pero, indi naton gusto nga ang aton kabuhi magadepende lang sa kadamuon sang pagpitik sang aton tagipusuon. Ang matuod, handum gid naton nga mabuhi sing walay katapusan. Natural lang ini kay ini nga handum ginbutang mismo sang Dios sa aton. Dugang pa, malapit na gid lang ang tion nga ang sala nga ginatunaan sang kamatayon dulaon na. (Roma 5:12) Bilang resulta, “wala na sing kamatayon,” siling sang Bugna 21:3, 4.

[Footnote]

[Diagram/Retrato sa pahina 29]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

MODELO SANG TAGIPUSUON

Tuo nga atrium

Wala nga atrium

Tuo nga ventricle

Wala nga ventricle