Kilalaha ang Alpine Marmot

May nabatian ako nga nagpanihol. Daw panihol ini sang bata nga lalaki, ugaling mas matunog lang. Nagalanog ini asta sa pihak nga bukid amo nga daw indi mabal-an kon diin gid ini naghalin. Dayon, may nakita ako nga daw ilaga nga madasig nga nagsulod sa isa ka buho. Sang gintan-aw ko ang akon guidebook, nabal-an ko nga alpine marmot gali ang akon nakita kag nabatian.

 SA MASUNOD nga mga adlaw, nangin pamilyar ako sa sining balahibuon nga sapat. Nabal-an ko kon diin nga bato sila nagapuesto para magpainit-init sa adlaw, diin ang ila ginaistaran nga buho, kag kon paano sila mabuhi bisan sa tama kabudlay nga lugar.

Pagbinuligay sang Pamilya

Mabudlay gid ang kabuhi sang mga marmot sa kabukiran. Kon tigtulugnaw, mahimo binulan nga matabunan sang yelo ang ila ilistaran. May mga kaaway man nga mahimo magkaon ukon magdagit sa ila. Gani para mabuhi ang mga marmot, dapat sila magbuligay, maghanda, kag magbantay.

Ang mga marmot suod sa ila pamilya. Masami nga nagaupdanay ang amay, iloy, kag ang kabataan. Ang kada pamilya may pila ka buho. Ang isa ginahimo nila nga ilistaran kag ang iban ginapanaguan kon may katalagman. Kon kaisa, nagahimo sila sing buho sa mga gikab sa idalom sang dalagku nga mga bato. Bentaha gid nga diri sila naga-istar kay makita nila sing maayo ang ila palibot kag makapainit-init sila sa adlaw.

Matinlo gid ang mga marmot. May lain sila nga buho nga ginahimo nga kasilyas para indi mahigkuan ang ila balay. Sa punta sang ila ginaistaran, may malapad nga kulukuarto nga nahanigan sing hilamon. Diri nagabata ang babayi nga marmot. Diri man nagapakuribong ang pamilya para magpainit-init sa malawig nga tigtulugnaw.

Mahimo ang pinakaimportante nga papel sang marmot amo ang pagguardia sa pamilya. Ang adulto nga marmot nagabantay samtang ang iban nagapanginaon. Kon kaisa, nagatindog ang marmot sa iya duha ka tiil para tan-awon kon delikado ang ila palibot. Ang mga agila, talunon nga ido, kag ang mga tawo amo gid pirme ang nagahalit sa mga marmot. Kon makita sila sang guardia ukon ang bisan ano man nga daku nga pispis nga nagapangdagit, nagapanihol dayon ini para paandaman ang iya kaupod. Pero lain ang panihol nga ginagamit sang guardia para sa ila pinakadelikado nga kaaway, ang mga agila. Kon mabatian ini sang mga marmot, nagakuyampad sila dayon kag nagapanago. Sa isa lang ka pisok, halos indi mo na sila makita.

 Ang bata nga marmot dapat mamati gid sa paandam kay paborito sila sang mga golden eagle. Kon malapit na gid ang ila kaaway, nagadalidali ang guardia sa pinakamalapit nga buho nga ginsudlan sang iban. Pagligad sang pila ka minutos, nagalaaw sia para tan-awon kon puede na sila makagua.

Pagpabugnaw kag Pagtulog

Sa mga bakulod nga ginaistaran sang marmot, bugana ang hilamon kag hustuhan lang ang temperatura bisan tig-ilinit. Kon mabugnaw ang panahon, nagapainit-init ang mga marmot sa ibabaw sang bato. Nabudlayan sila kon tama kainit kay kadabong sang ila balahibo. Amo nga mas mapagsik sila sa kaagahon kag sa kahapunanon.

Wala man sing problema sa pagtulog ang mga marmot. Makatulog sila sa sulod sang anom ka bulan. Ang hoary marmot mahimo gani magtulog sang siam ka bulan. Sa sini nga pagtulog, nagapitik ang ila tagipusuon sing isa ukon duha ka beses kada minuto, kag ang ila lawas nagabugnaw sing mga 5 degrees Celsius. Gani, kinahanglan nila ini preparahan kay indi sila makakaon sa sulod sang malawig nga tion. Kon tig-ilinit kag tigragas, grabe pakan-on ang mga marmot para may reserba sila nga tambok sa malawig nga tigtulugnaw.

Palahampang kag pirme lang nagalagsanay ang mga bata nga marmot. May nakita ako nga tatlo ka bata nga marmot nga nagdalus-os sa bakulod samtang nagadugsing. Ang mga marmot nagabag-idanay sang ilong para magtamyawanay. Nagalimpiyuhanay man sila sang balahibo kag nagadas-ukanay para magpainit-init kon tama gid katugnaw.

Ang mga marmot nagahanda para sa ila palaabuton kag alerto pirme sa katalagman. (Job 12:7) Mahimo makatuon kita sa sini nga mga sapat.

[Blurb sa pahina 11]

Ang mga marmot nagapatahom sa mga bakulod kag ang ila pagbinuligay nagapamatuod nga maalam gid ang ila Manunuga.—Salmo 50:10

[Blurb sa pahina 12]

Ang adulto nga marmot nagabantay samtang ang iban nagapanginaon