May Masaligan Pa Bala Kita?

Abi sang iban madamo sia sing nadiskobrehan parte sa anestisya. Pero halin pa sang 1996, sobra na pulo ka tuig nga ginadayaan gali sining kilala nga manug-anestisya ang resulta sang mga pagtuon nga ginpagua sa popular nga mga balasahon parte sa medisina.

“INDI ako makapati nga mahimo [niya] ini,” siling ni Dr. Steven L. Shafer sa Anesthesiology News.

Ngaa gintonto sang isa ka respetado nga doktor ang iya isigkatawo? Binagbinaga ang apat ka posibilidad.

● Kakagod. Sa report sang New York Times, si Dr. Jerome Kassirer nga editor anay sang The New England Journal of Medicine, nagsiling: “Kon daku ang makuha sang mga researcher sa mga kompanya [nga nagabaligya sing bulong], daku ang posibilidad nga pabor sa sini nga mga kompanya ang resulta sang ila mga pagtuon.”

● Paglab-ot sing handum. Sa Germany, ang titulo nga Doktor simbulo sang kadalag-an. Gani, ginapatihan nga ginabayaran sang mga estudyante nga nagatuon sing siensia ang ila mga propesor sing linibo ka euro para “makuha” lang ini nga titulo. Sa isa ka pagtuon nga ginpagua sa The New York Times, madamo sa mga estudyante nga nagpangdaya ang nagsiling nga “himuon na lang nila ang husto” sa tapos nga malab-ot na nila ang ila handum.

● Wala sing maayo nga huwaran. Suno sa The New York Times, ang isa ka propesor nagkomento parte sa mga estudyante sa hayskul: “Mahimo magsiling kita nga nadula na nila ang ila moral nga talaksan . . . Pero ang matuod, wala sila gintudluan sang ila mga manunudlo kag sang sosiedad sang moral nga mga talaksan nga dapat sundon.”

 ● Indi pagsunod sa kon ano ang husto. Sa isa ka pagtuon sa mga 30,000 ka estudyante, 98 porsiento ang nagsiling nga nagapati sila nga importante gid nga mangin bunayag sa iban. Pero, walo sa napulo ka estudyante ang nag-aku nga nagbinutig sila sa ila ginikanan, kag 64 porsiento ang nagpanunod sa ila eksam sang nagligad nga tuig.

Mas Mataas nga Prinsipio sa Moral

Subong ginapakita sang kahon sa sini nga pahina, natural sa tawo nga magsalig. Pero ang Biblia nagasiling nga “ang huyog sang tagipusuon sang tawo malain halin sa iya pagkabata.” (Genesis 8:21, NW) Paano mo mabatuan ina nga huyog kag isikway ang pagkadibunayag nga lapnag sa karon? Makabulig sa imo ang masunod nga mga prinsipio sa Biblia:

● “Indi ka magplano sing malain batok sa imo isigkatawo nga nagasalig sa imo bilang iya kaingod.”—Hulubaton 3:29, Ang Pulong sang Dios, APD.

Kon ginahigugma naton ang aton isigkatawo, pamensaron naton ang iya kaayuhan kag indi naton paggub-on ang iya pagsalig. Kon sundon naton ini nga prinsipio, mahimo malikawan naton nga mangin makagod kag mamentaha sa iban pareho sa pagbaligya sang peke nga bulong nga ginsambit kaina.

● “Ang mga pulong nga matuod nagapadayon hasta san-o, pero ang mga pulong nga binutig indi magdugay.”—Hulubaton 12:19, APD.

Madamo karon ang nagapati nga makaluluoy lang ang mga tawo nga bunayag. Pero pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Ano ang mas importante—ang mga bentaha nga makuha mo subong ukon ang nagadugay nga mga benepisyo pati na ang respeto sa kaugalingon?’ Mahimo makapasar ang isa ka estudyante kay nanunod sia sa eksam, pero paano na lang kon nagaobra na sia?

● “Ang matarong nga tawo nagakabuhi nga wala sing kasawayan. Bulahan ang iya mga anak nga nagasunod sa iya pamatasan.”—Hulubaton 20:7, APD.

Kon isa ka ginikanan, magpakita sing maayo nga halimbawa sa imo kabataan paagi sa ‘pagkabuhi nga wala sing kasawayan.’ Ipaathag sa ila kon paano ka nakabenepisyo sa paghimo sing husto. Kon makita sang kabataan ang imo maayo nga halimbawa, mahimo nga sundon man nila ini.—Hulubaton 22:6.

Makabulig gid bala ini nga mga prinsipio sa Biblia? May ara pa bala masaligan nga mga tawo subong?

[Blurb sa pahina 4]

Suno sa pamantalaan nga Le Figaro, nagadamo pa gid ang mga Pranses nga ‘nagahunahuna nga indi nila kinahanglan nga mangin bunayag kay indi man bunayag ang kilala nga mga tawo sa sosiedad pareho sang mga pulitiko, negosyante, kag mga manggaranon.’

[Kahon sa pahina 5]

NATURAL LANG NGA MAGSALIG?

Base sa pagtuon nga gindumalahan ni Michael Kosfeld, isa ka propesor sang business administration sa Frankfurt University sa Germany, nakasiling sia nga “natural lang sa mga tawo” nga magsalig. Nadiskobrehan ni Kosfeld nga kon nagaistorya ang duha ka tawo, ang utok nagapagwa sang oxytocin, isa ka sahi sang hormone nga nagapahulag sa aton nga magsalig. “Amo ini ang nagahimo sa tawo nga lain sa iban nga tinuga,” siling ni Kosfeld. “Kon wala kita sing pagsalig, madula naton ang importante nga bahin sang aton pagkatawo.”