Gindesinyo Bala Ini?

Ang Sapay sang mga Mamalya sa Dagat

● Sa sulod sang mga dekada, indi maintiendihan sang mga sientipiko kon ngaa makalangoy sing halos 40 kilometros kada oras ang mga dolpin. Abi sang mga sientipiko wala sila sing bastante nga maskulo para mahimo ini. Pero may sekreto ang mga dolpin. Isa sa sini amo ang ila sapay nga ara man sa panit sang porpoise, balyena kag iban pa nga isda.

Binagbinaga: “Ang sapay isa ka madamol kag nagainangtanay sing maayo nga mga tisyu nga madamo sing tambok,” siling sang New World Encyclopedia. Halos naputos sini ang bilog nga lawas sang dolpin, kag “nagatapik gid ini sa mga maskulo kag mga tul-an paagi sa naplastar sing maayo nga daw abaniko nga mga lanitlanit kag mga ligamento.” Ini nga mga lanitlanit ginahuman sang daw nagaunat-unat nga mga fiber kag collagen, isa ka protina nga ara man sa panit kag tul-an. Gani ang sapay indi lang basta tambok nga nagahatag sing kainit sa lawas. Isa ini ka komplikado nga kombinasyon sang nagkalainlain nga tisyu.

Ang Dall nga porpoise makalangoy sing 56 kilometros kada oras. Pero paano makabulig ang sapay para makalangoy sing madasig ang dolpin kag porpoise? Una, ang sapay nagahatag sing korte sa ila lawas para magdalhay sila sa tubig. Isa pa, nagabangday ang madamol nga collagen kag mga fiber sa sapay nga ara sa tunga sang ila ikog kag sirik. Bangod sini maunat-unat nila ang ila ikog kag makatipon sing enerhiya. Gani, kon maghulag ang maskulo sini sa isa ka direksion, ang sapay daw spring nga nagapabalik sini, amo nga nagabutyog ini kag diutay lang nga enerhiya ang kinahanglan.

Nagabulig man ang sapay sa ila paglutaw kag nagapainit sa ila lawas. Ang ila tambok makasustiner man sa ila sa tion nga wala sing pagkaon. Gani, naganyat sa sini ang mga tawo nga gusto pa gid magpanami kag magpadasig sang mga sakayan.

Ano sa banta mo? Natabuan lang bala ining dalayawon nga sapay? Ukon gindesinyo ini?

[Diagram sa pahina 17]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

Daw hagdan nga mga fiber

Ang nagabangday nga collagen kag mga fiber