Ang Pagpangisda sang mga Pispis

TAWO man ukon pispis, may tatlo sila ka problema sa pagpangisda: (1) paano mangita sing isda, (2) paano ini palapitan, kag (3) paano ini dakpon.

Ang mga taga-Egipto sang una, masami nga nagapamaslay sa pagpangisda. Pero antes sini, madugay na nga ginagamit sang pila ka sahi sang tulabong ukon heron ini nga teknik sa pagpangisda.

Madamo sing gray heron sa suba sang Nilo sa Egipto. Ginagamit sini ang iya matalom nga tuktok para tuslukon ang isda. Sa isa lang ka pagtusik, makatuslok sia sing duha ka isda kag makakaon sing sobra tunga sa kilo nga isda kada adlaw. Mahimo nga mas maayo pa sila sangsa sagad nga mangingisda.

Ang kalabanan nga tulabong sagad magbantay kag magdakop sang ila biktima. Nagatiid ini sa manabaw nga tubig ukon kon kaisa wala gid nagahulaghulag. Pero alisto sia para pagpalapit sang isda, matusik niya ini dayon. Gani kinahanglan gid sia nga maghulat para makahulik.

Pagpamaon

Suno sa libro nga The Life of Birds, ang mga green-backed heron sa Japan daw nagailog sa mga tawo nga nagapaon sing tinapay para makakuha sing mga isda sa linaw. Ginapan-an man sini nga mga pispis sing tinapay ang mga isda para mag-amag sa ila.

Ang mga egret sa Caribbean nagapaon man sing tinapay. Pero, makakuha sila sing isda bisan wala sing paon. Ginagamit lang nila ang ila dalag nga tiil. Nagatindog sila sa manabaw nga tubig kag ginatawtaw ang isa nila ka tiil para mag-amag ang isda.

Pagpangdagit

Lainlain ang paagi sang mga pispis sa pagdakop sing isda. Ang mga fish eagle, nga ginatawag osprey, maayo gid mangdagit. Nagaluyong sila sa ibabaw sang tubig para mangita sing isda nga nagalangoy sa ibabaw. Kon may  masiplatan sila, ginakulo nila ang ila pakpak, dayon nagasurip sa tubig. Kon kaisa, ginabag-o nila ang ila direksion para madagit ang isda. Ini nga paagi nagakinahanglan sing maayo gid nga tayming kag masipat nga mga mata.

Kon kaisa, ang mga fish eagle sa Aprika indi makadala sang ila gindagit nga isda, nga mahimo magbug-at asta sa 2.7 ka kilo! Ano ang ginahimo sini nga pispis? Naobserbahan sang mga nagatuon parte sa mga sapat kag palibot nga nagakapakapa ini sa tubig asta sa higad.

Para Panyapunon

Ang mga gannet kag booby nagasurip man sing matadlong para makakuha sing isda. Ululupod sila nga nagalupad para mangita sing grupo sang mga isda nga nagalangoy sa ibabaw. Bangod sa silver nga kolor sang mga isda, daw malus-aw nga berde tan-awon ang dagat imbes nga asul. Kon amo na sini ang kolor sang dagat nagahanda na ang mga gannet kag booby.

Pagkakita nila sang mga isda, nagasurip sila dayon nga daw mga baslay sa kadasigon nga mga 96.56 ka kilometro kada oras. Daw kompetisyon ini sa diving sa Olympic kon tan-awon. Kon makita ini sang iban nga grupo sang pispis, nagasinurip man sila dayon.

Indi pareho sa mga tulabong, wala ginatuslok sang mga booby kag gannet ang isda. Pagsurip nila, makalab-ot sila sing pila ka pie paidalom bangod sa ila buylo. Dayon pagbutwa, ginadakop nila ang isda kag ginatulon diretso.

Ang mga tern maayo man magsurip, pero nagalupadlupad lang sila malapit sa tubig. Ang Handbook of the Birds of the World nagpaathag nga imbes magsurip sing tadlong ang mga tern pareho sang mga booby kag gannet, nagasalig sila sa ila “abilidad, . . . kag kaabtik sa paglupad.” Ginadagit nila ang isda sa ibabaw sang tubig. Kon kaisa, ginasalom nila sing makadali ang isda.

Ululupod nga Nagapangisda

Ang mga pelican daw ka balik-awot tan-awon kay dalagku ang ila mga tuktok, pero maayo sila maglupad kag mangisda. Ang mga brown pelican masami nga nagapanagit sing isda sa dagat, ukon sa mga pukot nga ginabatak sang mga mangingisda. Pero masami nga grupo sila nga nagapangisda.

Ang mga pelican masami nga nagagrupogrupo kag nagabuligay gid sa pagpangisda. Pirme mo makita ang isa ka dosena nga pispis nga nagalutaw sa tubig nga daw nagapabilog. Hinayhinay sila nga nagalangoy kag ginasubol ang mga isda pakadto sa manabaw nga tubig. Dayon, ginahumlad nila ang ila mga pakpak kag dululungan nga ginasalom kag ginatulon ang mga isda.

Siempre, pareho sa mga tawo masami man nga indi sila makakuha sing isda. Pero mas sagad sila mangisda sangsa mga tawo.

[Retrato sa pahina 12]

Fish eagle sang Aprika

[Credit Line]

Photolibrary

[Retrato sa pahina 12]

Gray heron

[Retrato sa pahina 13]

Northern gannets

[Retrato sa pahina 13]

Tern

[Retrato sa pahina 13]

Mga pelican sang Australia