Pagbantay sa Kalibutan

“Ang mga cell phone makabulig para malikawan ang mga tawo nga indi mo gusto istoryahon—13% sang mga may cell phone ang nagapakunokuno nga nagagamit sini para indi sila makapakig-istorya sa mga tawo sa ila palibot.”—PEW RESEARCH CENTER, U.S.A.

Ang nagligad nga lima ka tig-ilinit amo ang may pinakamanubo nga rekord sang kadamuon sang yelo sa dagat sang Arctic.—BBC NEWS, BRITANYA.

“Mga 47% sang duta sa Aprika nga puede matamnan ang wala pa makultibar.”—THE WITNESS, SOUTH AFRICA.

“Sang nagligad nga 10 ka tuig, ginhimo na nga legal ang pagpakasal sang pareho nga sekso sa 10 ka pungsod (Netherlands, Belgium, Canada, Espanya, South Africa, Norway, Sweden, Portugal, Iceland, kag Argentina).”—FAMILY RELATIONS, U.S.A.

May Epekto Gihapon ang “The Troubles”

Suno sa isa ka surbe sa Northern Ireland, may epekto gihapon ang inaway sa tunga sang relihion kag pulitika. Ini nga inaway ginatawag didto nga “the Troubles.” Naglawig ini sing halos 30 ka tuig kag nasaksihan sang sobra sa 60 porsiento sang populasyon ining makahaladlok nga hitabo. Natukiban sang University of Ulster’s Bamford Centre for Mental Health and Wellbeing nga sang ulihi, 1 sa 10 ka tawo sa Northern Ireland ang may post-traumatic stress disorder—“nga isa sa pinakamataas” bisan diin, siling sang The Irish Times. “Kon ibase sa kadamuon sang populasyon,” dugang sang pamantalaan, “ang Troubles amo ang isa sa pinakagrabe nga inaway sa kalibutan, nga nagpatay sang isa sa kada 500 ka tawo.”

“Normal Na Subong” ang Malain nga Tiempo

Ang Estados Unidos nakaeksperiensia sang indi kinaandan nga tiempo. Ang mga ginakabig sang una nga malala, subong sang sobra nga pagbaha, tigpalamangag, kag grabe nga pag-ulan sang yelo, “normal na subong.” Sa isa ka okasyon nga gin-organisar sang Union of Concerned Scientists, ang climatologist sa Texas Tech University nga si Katharine Hayhoe nagsiling sa iya mga kaupod: “May naanaran kita nga tiempo, pero may mga nagakatabo subong nga indi kinaandan.” Nagapati si Hayhoe kag ang iban nga eksperto nga ang ginahimo sang mga tawo amo ang isa sa mga rason sang pagbag-o sang klima sa bilog nga kalibutan.