Pagbantay sa Kalibutan
“Ang kadamuon sang mga naga-search sa Google nga nagagamit sang termino nga may ‘porn’ nagtriple sugod sang 2004.”—THE ECONOMIST, BRITANYA.
“Kon mamana ang isa ka hoben [nga Ruso] nga babayi, . . . mga 60 porsiento ang posibilidad nga sakiton sia sang iya bana, ukon magasakitanay sila kon mag-away.”—MOSKOVSKIYE NOVOSTI, RUSYA.
“Isa sa pito ka sientipiko ukon doktor sa UK ang nakakita nga ang ila kaupod sa obra hungod nga nagbag-o ukon naghimuhimo sang mga impormasyon sa ila research ukon para ibalhag.”—BRITISH MEDICAL JOURNAL, BRITANYA.
“Apat ka pilo ang nag-ayo sa kanser sa U.S. sugod sang 1971 kag nakalab-ot na ini sa 12 milyones . . . Mahimo nga panguna nga rason sini amo ang temprano nga pagkadiskobre sang balatian paagi sa pagpakonsulta, mas epektibo nga pagbulong, kag mas maayo nga pag-follow-up.”—UC BERKELEY WELLNESS LETTER, U.S.A.
Antes sang Krismas sang 2011, nag-inaway ang mga 100 ka pari kag monghe sang nagakontrahanay nga mga sekta sa Church of the Nativity, Bethlehem. “Gamay lang ini nga problema nga . . . nagakatabo kada tuig,” siling sang isa ka pulis. “Wala man sing gin-aresto kay tanan sila mga alagad sang Dios.”—REUTERS NEWS SERVICE, U.S.A.
Pagpananom sa Aprika
Ang isa ka proyekto sang mga pungsod sa Aprika nga gindumalahan sang African Union sang 2007 may tulumuron nga punggan ang paglapad sang desyerto paagi sa pagpananom. Halin sa Senegal sa Katundan pakadto sa Djibouti sa Sidlangan, 11 ka pungsod ang nagtanom sang minilyon ka binhi, para matamnan ang 7,600 kilometros ka laba kag 15 kilometros ka lapad nga duta. “Kinahanglan namon magtanom sang mga espesyi nga indi pag-interesan sang mga nagapamulod sang kahoy,” siling ni Aliou Guissé, propesor sa pagtuon parte sa mga tanom sa Cheikh Anta Diop University sa Dakar, Senegal. Ginalauman nga ining gintamnan liwat nga mga lugar magaproteksion sa mga sapat kag magasuportar sa mga komunidad.
Ngaa Nagapanguy-ab Kita?
Indi mapaathag sang mga sientipiko kon ngaa ang tanan nga tawo nagapanguy-ab—kag kalabanan pila ka beses kada adlaw. Bisan ang mga lapsag sa sulod sang tiyan nagapanguy-ab man. Amo man ang mga hedgehog, ostrits, man-ug, kag mga isda. Madamo sing teoriya, ang kalabanan wala nagasinanto, pero wala sing bisan isa nga nakakumbinsi sa mga researcher. May mga sientipiko nga nagasiling nga ining paghaklo sang hangin nga sa masami nagalawig sing anom ka segundo, amo ang nagadugang sang oksiheno sa utok. Pero, “asta subong wala gihapon ini mapamatud-an sang mga researcher,” siling sang Science News. Ang bag-o nga pagtuon sa mga ilaga daw nagapakita nga “ang pagpanguy-ab mahimo nagapabugnaw sa na-overheat nga utok.” Pero wala gid sing makasigurado sini.