KINAANDAN na ang problema nanday Frank kag Jerry. Kon indi maghangpanay ang duha ka tawo, masami nga akig sila sa isa kag isa kag ayhan nagabasulay. Kon indi nila ini masolbar, maguba ang ila pag-abyanay.

Mahimo naagyan mo na ini. Kag sigurado gid nga indi mo ini gusto matabo. Kay man, luyag naton nga maayo ang pagtamdanay naton sang aton mga abyan kag kaingod. Paano naton ini mahimo, bisan pa kon kaisa wala kita nagahangpanay? Posible ayhan naton mabag-o ang aton negatibo nga mga batasan kag mapatawad ang mga nakasakit sa aton? Masolbar bala naton sing malinong ang aton indi paghangpanay?

Binagbinaga ang kahimtangan nanday Frank kag Jerry. Naguba ang ila pag-abyanay bangod sa ila sayop nga mga ginhimo: (1) Wala sing pasunaid si Jerry, (2) Ginpautwas ni Frank ang iya kaugot sa paagi nga nagpaakig kay Jerry, (3) pareho sila nga wala nakapugong, kag (4) pareho sila nga indi magpaubos.

Pero sang ulihi, natun-an nila nga mangin makatarunganon. Ginkalimtan nila ang ila indi paghangpanay kag nagpatawaray. Paano nila ini nahimo? Gin-aplikar nila ang pila ka praktikal nga prinsipio nga nakabulig sa madamo nga mag-abyan nga masolbar ang mga problema kag mapabakod ang ila pag-abyanay.

Ini nga mga prinsipio makita sa pinakalapnag nga libro sa bilog nga kalibutan—ang Biblia. Ginapalig-on kita sini nga palambuon ang mga kinaiya nga nagapasanyog sang paghidait kag nagapaayo sa nasakitan nga balatyagon pareho sang paghantop, paghangop, kaayo, gugma, kag pagkamapinasensiahon.—Hulubaton 14:29; 1 Corinto 13:4, 5.

 Sanday Frank kag Jerry duha lamang ka halimbawa nga nagapamatuod nga may gahom ang Biblia sa pagpabag-o sang kabuhi. Nabag-o man sang pila ang ila mga batasan nga nanggamot na sa ila. Halimbawa, nabag-o ni Robert nga taga-Australia, ang iya pagkamaakigon. Nadula ni Nelson nga taga-Timor-Leste, ang iya dumot sa iya kaaway kag nangin mag-abyan pa gani sila. Paano nakabulig ang Biblia kanday Robert kag Nelson? Para mahibaluan ang sabat, gin-interbyu sila sang Magmata!

ROBERT, sugiri kami sang pila ka butang parte sa imo kaugalingon.

Nagdaku ako nga indi malipayon. Palaakig si Tatay kag pirme niya ako ginakastigo. May tion pa gani nga grabe ang akon mga pilas kag nalipong ako. Gani, nangin maakigon ako kag mapintas. Sang pamatan-on ako, duha ka tuig ako nga nagtener sa reform school. Sang ulihi, nakahimo ako sing krimen amo nga gindala ako sa maximum-security nga prisuhan. Sang ginpagua na ako, nagsaylo ako sa Australia para mag-umpisa sang bag-o nga kabuhi.

Nakabulig bala sa imo ang imo pagsaylo?

Indi ang pagsaylo ang nakabulig gid sa akon, kundi ang akon pagtuon sa Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova. Pero, nabudlayan gihapon ako magkontrol sang akon kaakig kag sa masami nagakapaslawan ako kag nagabatyag nga wala sing pulos. Dayon isa ka bes, ginpamensaran ko ang ginsiling sang Hulubaton 19:11: “Ang pagbinagbinag sang tawo nagapakuli sa iya sa pagpangakig, kag himaya niya ang pagpasaylo sang paglalis.” Bangod gusto ko gid ini iaplikar, ginhibalo ko kon ngaa amo sini ang aton ginabatyag, ginahambal, kag ginahimo. Gani, natun-an ko nga mangin mahinangpanon, mapinasensiahon, kag mapinatawaron.

Puede ka bala magsugid sang halimbawa?

Isa ka bes, indi hungod nga napaakig ko ang akon abyan, gani gin-akigan niya ako sa atubang sang madamo nga tawo. Nahuy-an gid ako! Pero, nadumduman ko ang laygay sang Biblia nga “indi magbalos sang malaut sa malaut,” gani nangayo ako dayon sing pasaylo. (Roma 12:17) Sang nagkalma na ang akon abyan, gin-istorya ko sia kag nabal-an ko nga may problema gali sia sa iya pamilya. Nagpatawaray kami, kag sang ulihi ginregaluhan niya ako sang matahom nga jacket. Indi ko maimadyin kon ano ang natabo kon maakigon gihapon ako pareho sang una.

Paano mo ginaatubang ang mga problema sa pamilya?

May bata kami nga lalaki nga 20 anyos. Pareho sa iban nga pamilya, kon kaisa wala man kami nagahangpanay. Pero madamo ang natun-an ko sa Biblia, lakip ang importansia sang pagsiling sing “Sorry.” Daku gid ang mabulig sini nga tinaga kon ginahambal sing sinsero kay mapunggan ukon mapahaganhagan sini ang indi paghangpanay.

NELSON, palayuhum sa imo kag mainabyanon. Pero paladumot ka kuno sadto?

Huo! Sang bata pa ako, nag-entra ako sa isa ka pulitikal nga grupo nga nagakontra sa gobierno. Ginadumtan ko man ang kontra partido nga luyag magdumala sa amon distrito. Para makabato ako sing maayo, nagtuon ako sing martial art kag ginakastigo ko ang bisan sin-o nga nagapaakig sa akon.

Ano ang nakapabag-o sa imo?

Nagtuon ako sa Biblia kag gin-aplikar ang mga panudlo sini. May duha ka teksto nga nagtandog gid sang akon tagipusuon. Ang una nagasiling: “Ang tanan nga butang nga luyag ninyo nga himuon sang mga tawo sa inyo, dapat man ninyo himuon sa ila.” (Mateo 7:12) Ang ikaduha nagasiling: “Higugmaon mo ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon.” (Mateo 22:39) Nakita ko nga ginaaplikar gid sang mga Saksi nga nagtudlo sa akon sa Biblia ina nga sahi sang gugma, bisan ano pa ang ila rasa ukon gindak-an. Gusto ko mangin pareho sa ila. Nahimo ko gid ini, kay nagdayaw gid sa akon ang mga kakilala ko kag sang ulihi wala na sila nahadlok sa akon.

May tion bala nga nangin maakigon ka liwat?

Huo, pero sa balay lang. Kon kaisa nabudlayan ako magkontrol sang akon kaakig. Isa ka bes, naakig ako sa akon asawa kag ginsumbag ko sia. Grabe gid ang akon paghinulsol. Pero ginpatawad niya ako, kag nagbulig ini sa akon nga tinguhaan pa gid nga kontrolon ang akon balatyagon.

Nagsiling ka nga wala na nahadlok ang mga tawo sa imo. Puede ka makasugid sa amon sing halimbawa?

Huo. Isa ka adlaw, nasugata ko ang kilala nga miembro sang kontra partido nga ginsambit ko kaina. Ang iya ngalan amo si Augusto. Sang primero, grabe gid ang iya paghalong. Pero gintamyaw ko sia, kag ginsilingan nga kalimtan na namon ang amon aligutgot. Dayon gin-agda ko sia sa amon balay. Nagpasugot sia kag nagdayaw gid sa iya nakita nga mga pagbag-o sa akon amo nga nagtuon man sia sa Biblia. Subong, indi lang kami suod nga mag-abyan ni Augusto kundi mag-utod man sa espirituwal.

Lainlain ang kabangdanan sang indi paghangpanay, kag indi tanan luyag magbaton sang imo panikasog nga makighidait. Gani, naglaygay ang Biblia: “Kon mahimo, tubtob sa masarangan ninyo, magpakighidait sa tanan nga tawo.”—Roma 12:18.

Ang mga halimbawa nga ginsambit sa sini nga artikulo pamatuod nga ang kaalam nga masapwan sa Biblia makapabag-o gid—nga may gahom ini nga bag-uhon ang negatibo nga batasan nga nanggamot na sa aton. (2 Corinto 10:4) Parte sa sini nga kaalam, ang Hulubaton 3:17, 18 nagasiling: “Ang iya mga dalanon mga dalanon sang pagkahamuut, kag ang tanan niya nga banas paghidait. Sia kahoy sang kabuhi sa mga nagakapyot sa iya; bulahan ang tagsatagsa nga nagahawid sa iya.”

Luyag mo bala mangin mas malipayon kag mahidaiton? Nagahandum ka bala sing pag-abyanay nga indi maguba bisan may mga problema? Kon amo, indi ka gid mapaslawan kon magpagiya ka sa Biblia.