ANG balay sang mga putyukan (Apis mellifera) human sa wax nga ginahimo sang mga glandula sa ila tiyan nayon. Ang balay-putyukan ginakabig nga makahalawhaw nga desinyo. Ngaa?

Binagbinaga: Sa sulod sang ginatos ka tuig, ginapatihan sang mga matematiko nga ang mga seksion sang korte nga hexagon (may anom ka kilid) mas maayo sangsa palareho sing takus nga kilid sang trianggulo kag kuadrado—ukon sa bisan ano nga korte—para mas daku ang espasyo pero diutay lang nga materyales ang kinahanglanon sa pagtukod sini. Apang indi nila mapaathag kon ngaa. Sang 1999, si Propesor Thomas C. Hales naghatag sing matematiko nga pamatuod kon ngaa mas may bentaha ang hexagon nga korte sang balay-putyukan. Ginpakita niya nga ang hexagon nga korte amo ang pinakamaayo nga paagi agod ang espasyo mabahinbahin nga may alalangay nga kadakuon sang mga seksion pero diutay lang nga materyales ang kinahanglanon.

Bangod sang hexagon nga buhobuho, magamit sang mga putyukan ang tanan nga espasyo nga puede gamiton, makahimo sila sing mamag-an apang mabakod nga balay-putyukan pero diutay lang nga wax ang kinahanglanon, kag madamo gid nga dugus ang ila matipon. Indi katingalahan nga ang balay-putyukan ginalaragway subong “isa ka obra maestra sang arkitektura.”

Ginailog subong sang mga sientipiko ang balay-putyukan sa paghimo sing mga desinyo nga mabakod kag maunod. Halimbawa, ang mga aircraft engineer naggamit sing mga panel nga ginsunod sa desinyo sang balay-putyukan sa paghimo sing mga eroplano nga mas mabakod kag mas mamag-an, kag diutay lang nga gatong ang kinahanglanon.

Ano sa banta mo? Nagluntad bala ang superyor nga desinyo sang balay-putyukan paagi sa ebolusyon? Ukon gindesinyo ini?