DIIN nagahalin ang balas? Madamo ini sing ginahalinan. Pero ang isa nga isugid sini nga artikulo mahimo magpakibot sa imo. Ini amo ang isda nga nagagaling sing korales para mangin mapino nga balas—ang mulmul!

Ang mulmul nagaistar sa kadagatan sang tropikal nga mga lugar sa bilog nga kalibutan. Sa tapos makaon ang tipik sang korales, ginakuha lang sini ang magagmay nga pagkaon diri dayon ginaluad ang korales nga napudpod na. Para mahimo ini, ginagamit sang mulmul ang mabakod nga mga sag-ang nga daw mga tuktok sang pispis kag ang mapag-on nga mga bag-ang sini. Ang iban nga sahi sini mabuhi sing asta 20 ka tuig, nga wala nagakapungil ang ila mga ngipon.

Paagi sa masako nga pag-usap sang patay nga mga korales, ang mulmul sa pila ka lugar, mas madamo pa sing mahimo nga balas sangsa bisan ano nga kinaugali nga paagi sa paghimo sing balas. Ginabulubanta sang pila ka researcher nga ang kinaandan nga mulmul makahimo sing ginatos ka kilo nga balas kada tuig.

May isa pa ka importante nga hilikuton ang mulmul. Samtang masako ini nga nagakaon sing patay nga mga korales nga may mga lumot kag tanom, ginatinluan man sini ang mga korales. Gani ang pinasahi nga pagkaon sang mulmul nagabulig agod mangin matinlo ang mga korales. Kon wala ang mga mulmul kag iban pa nga nagakaon sing tanom, mapuno sing mga lumot kag tanom ang mga korales. “Ang iban nagasiling nga indi amo sini ang hitsura sang mga korales karon kon wala ining mga nagakaon sang mga tanom,” siling sang libro nga Reef Life.

Bangod ang mulmul masako kon adlaw, kinahanglan makatulog ini sing maayo sa gab-i, kag parte sini nangin pinasahi naman ang mulmul. Kon gab-i, delikado ang lugar nga may mga korales bangod madamo sing nagapanukob. Ang mga mulmul masami nagatulog sa mga gikab, pero indi ini makaamlig sa ila sa tanan nga tion gikan sa gutom nga mga bagis.

Para maamligan gid ang mga mulmul, ginaputos nila ang ila kaugalingon kon gab-i. May ginapagua sila nga danlakdanlak nga nagaputos sa ila, nga daw manipis nga daster kon tan-awon. Nagapati ang mga sientipiko nga ining mabaho nga putos nagaamlig sa ila sa mga nagapanukob.

Ang mulmul isa sa pinakamakagalanyat nga mga isda nga pirme makita sa mga korales. Ang lalaki kag babayi nga mulmul pareho nga may masili kag madamo sing kolor, nga nagabag-o sa ila pagdaku. Pero labaw sa tanan, mahagop ang mga mulmul sa mga lugar nga diutay lang ang nagapangisda. Gani ang mulmul isa sa mga isda nga pirme mo makita.

Ang pagpalapit sa mulmul samtang ginatan-aw kag ginapamatian ang ila pag-usap sang mga korales isa sa mga indi gid malipatan sang mga nagapanalom sa mga korales. Kag samtang nagalangoy ining matahom nga mga mulmul, nagabulig sila sa pagtinlo sa palibot agod makabenepisyo kita kag ang iban nga tinuga nga yara sa mga korales.