KADA tuig, sobra anom ka milyon ka tawo ang nagakadto sa naligwin nga kakahuyan sang sedro sa Shima Peninsula sa Japan. Nagakadto sila sa Grand Shrine sa Ise, diin ginasimba ang diosa nga adlaw sang Shinto nga si Amaterasu Omikami sa sulod na sang mga duha ka libo ka tuig. Ang mga sumilimba may ritwal anay sa pagpaninlo paagi sa paghugas sang ila mga kamot kag baba. Dayon nagatindog sila sa atubangan sang haiden (hulot sa pagsimba) sang grotto kag nagahimo sing ritwal, nagaduko sila, nagapamalakpak, kag nagapangamuyo sa ila diosa. * Ginatugutan sang Shinto ang mga sumulunod sini nga mag-entra sa iban nga pagtuluuhan, kag ang pila ka Budhista, nagapangangkon nga mga Cristiano, kag ang iban pa, wala sing nakita nga kontra sa ila pagtuluuhan ang paghimo sing mga ritwal sang Shinto sa sini nga grotto.

Madamo nga relihion sa kalibutan ang may mga grotto, * kag minilyon ka tawo ang nagakadto sa sini. Sa nagapangangkon nga Cristiano nga mga pungsod, madamo nga simbahan kag grotto ang nadedikar kay Jesus, kay Maria, kag sa mga santos. Ang iban sini ginapatindog sa mga lugar diin ginapatihan nga natabo ang narekord sa Biblia nga mga hitabo ukon “mga milagro” sining karon lang ukon may ginatago nga sagrado nga mga butang. Madamo nga tawo ang nagakadto sa grotto bangod nagapati sila nga mas pamatian ang ila mga pangamuyo kon himuon ini sa sagrado nga lugar. Para sa iban, ang paglab-ot sa grotto amo ang katapusan sang malawig nga paglakbay nga panaad nila agod ipakita ang ila debosyon.

Ang mga pangamuyo kag mga pangabay bala mahimo gid nga ginapamatian kag ginasabat kon ginahimo ini sa isa ka grotto? Mahamuot bala ang Dios sa debosyon sang mga nagalakbay pakadto sa grotto? Dugang pa, dapat bala magsimba ang mga Cristiano sa grotto? Ang mga sabat sa sini nga mga pamangkot wala lamang nagasugid sa aton kon paano naton tamdon ang pagsimba sa grotto, kundi makabulig man ini sa aton nga mahangpan kon ano nga sahi sang pagsimba ang ginakahamut-an sang Dios.

Ang pagpakighambal ni Jesus sa Samaritana nagapakita sang pagtamod sang Dios sa pagsimba sa sagrado nga mga duog ukon mga grotto. Nag-agi si Jesus sa Samaria sa iya paglakbay kag nagpahuway sia sa bubon malapit sa siudad sang Sicar. Nakig-istorya sia sa isa ka babayi nga nag-abot agod magsag-ub sa bubon. Samtang nagahambalanay sila, ginpatalupangod sang babayi ang daku nga kinatuhayan sa relihion sang mga Judiyo kag mga Samaritano. “Ang amon mga katigulangan nagsimba sa sini nga bukid,” siling niya, “apang nagasiling kamo nga sa Jerusalem lang dapat magsimba ang mga tawo.”—Juan 4:5-9, 20.

 Ang bukid nga ginapatuhuyan sang babayi amo ang Bukid Gerizim, nga mga 50 ka kilometro sa aminhan sang Jerusalem. May templo didto anay ang mga Samaritano diin ginasaulog nila ang mga kapiestahan pareho sang Paskua. Pero sa baylo nga magpokus sa kinatuhayan nila, nagsiling si Jesus sa iya: “Babayi, magpati ka sa akon, magaabot ang tion nga magasimba kamo sa Amay, indi sa sini nga bukid ukon sa Jerusalem.” (Juan 4:21) Talalupangdon gid ini nga komento, ilabi na nga isa ka Judiyo ang nagahambal! Ngaa mauntat ang pagsimba sa templo sang Dios sa Jerusalem?

Nagsiling pa si Jesus: “Karon, nagsugod na ang tion nga ang matuod nga mga sumilimba magsimba sa Amay sa espiritu kag kamatuoran, kay amo ini nga sahi sang mga sumilimba ang ginapangita sang Amay nga magasimba sa iya.” (Juan 4:23) Siniglo na nga ginakabig sang mga Judiyo ang templo sa Jerusalem nga sentro sang ila pagsimba. Nagakadto sila didto sing tatlo ka beses kada tuig agod maghalad sa ila Dios nga si Jehova. (Exodo 23:14-17) Apang nagsiling si Jesus nga magabag-o ini tanan kag ang “matuod nga mga sumilimba” magasimba “sa espiritu kag kamatuoran.”

Ang templo sang mga Judiyo isa ka pisikal nga tinukod sa espesipiko nga lugar. Pero ang espiritu kag kamatuoran indi pisikal, kag indi ini limitado sa pisikal nga lugar. Gani ginapaathag ni Jesus nga ang pagsimba sang matuod nga Cristiano wala nasentro ukon nagadepende sa bisan ano nga pisikal nga tinukod ukon lugar, sa Bukid Gerizim man ini, sa templo sa Jerusalem, ukon sa iban pa nga sagrado nga lugar.

Sa pagpakig-istorya ni Jesus sa Samaritana, ginsambit man niya nga “ang tion” sang pagbag-o sa pagsimba sa Dios “nagsugod na.” San-o? Nagsugod ang tion sang gintapos ni Jesus ang Judiyo nga sistema sang pagsimba base sa Kasuguan ni Moises paagi sa iya kamatayon bilang halad. (Roma 10:4) Pero nagsiling man si Jesus: “Karon . . . na ang tion.” Ngaa? Bangod bilang Mesias, ginatipon na niya ang mga disipulo nga magatuman sa ginsugo niya: “Ang Dios Espiritu, kag ang mga nagasimba sa iya dapat magsimba sa espiritu kag kamatuoran.” (Juan 4:24) Kon amo, ano ang buot silingon sang pagsimba sa espiritu kag kamatuoran?

Sang ginsambit ni Jesus ang pagsimba sa espiritu, wala niya ginapatuhuyan ang mapagsik nga porma sang pagsimba. Kundi nagahambal sia parte sa pagsimba nga natuytuyan sang balaan nga espiritu sang Dios, nga nagagiya sa aton paghangop sa Kasulatan kag sa iban pa nga butang. (1 Corinto 2:9-12) Kag ang kamatuoran nga ginapatuhuyan ni Jesus amo ang sibu nga ihibalo sa mga panudlo sang  Biblia. Gani, sa baylo nga himuon sa pinasahi nga lugar, ang aton pagsimba mangin kalahamut-an sa Dios kon nahisuno ini sa ginatudlo sang Biblia kag ginatuytuyan sang balaan nga espiritu.

Kon amo, paano dapat tamdon sang mga Cristiano ang paglakbay pakadto sa grotto kag ang pagsimba didto? Kon binagbinagon naton ang sugo ni Jesus nga ang matuod nga mga sumilimba nagasimba sa Dios sa espiritu kag kamatuoran, maathag nga ang pagsimba sa grotto ukon sagrado nga duog wala sing kabilinggan sa aton langitnon nga Amay. Dugang pa, ginasugiran kita sang Biblia kon ano ang pagtamod sang Dios sa pagsimba sa mga diosdios. Ini nagasiling: “Indi kamo magsimba sa mga diosdios” kag “magbantay kamo batok sa mga diosdios.” (1 Corinto 10:14; 1 Juan 5:21) Gani ang matuod nga Cristiano indi magsimba sa bisan diin nga lugar nga ginakabig nga balaan ukon ginahimo ang pagsimba sa mga diosdios. Bangod amo sini nga sahi sang lugar ang grotto, wala nagasimba sa sini ang matuod nga mga Cristiano.

Apang indi buot silingon nga ginadumilian sang Pulong sang Dios ang pagpili sing lugar para magpangamuyo, magtuon, ukon magpamalandong. Ang lugar nga mahim-ong kag malinong nagakabagay gid sa pagtuon kag pagbinagbinag sing espirituwal nga mga butang. Indi man sala ang paghimo sing handumanan, pareho sang lapida para sa napatay nga tawo. Mahimo nga isa lang ini ka handumanan ukon pagpakita nga palangga mo ang napatay. Pero ang pagkabig sini nga lugar subong balaan ukon ang pagsimba sa imahen ukon iban nga butang didto, nagasumpakil gid sa ginsiling ni Jesus.

Gani indi mo na kinahanglan magkadto sa grotto bangod nagalaum ka nga mas pamatian sang Dios ang imo pangamuyo didto. Kag indi man mahamuot ang Dios sa imo ukon pakamaayuhon ka bangod naglakbay ka pakadto sa grotto. Ang Biblia nagasugid sa aton nga si Jehova nga Dios, “ang Ginuo sang langit kag duta, wala nagapuyo sa mga templo nga ginhimo sang kamot.” Pero wala ini nagapahangop nga malayo ang Dios sa aton. Makapangamuyo kita sa iya bisan diin kag pamatian niya kita bangod “indi sia malayo sa tagsa sa aton.”—Binuhatan 17:24-27.