Nahibaluan Mo Bala?
Ngaa lain ang pagtrato ni Jesus sa mga aruon?
Ginakahadlukan gid sang mga Judiyo sang una ang isa ka klase sang aro nga kinaandan sa panahon sang Biblia. Ginaatake sini nga balatian ang mga ugat sang aruon kag mahimo ini magresulta sa permanente nga halit kag pagkaitos. Wala sing bulong para sa aro. Gani, ang mga aruon ginaseparar, kag obligasyon nila nga ipabalo sa iban ang ila kondisyon.—Levitico 13:45, 46.
Ang mga lider sang relihion sang mga Judiyo naghimo sing mabug-at nga pagsulundan parte sa aro nga wala sa Kasulatan. Bangod sini, ang kabuhi sang mga aruon mabudlay gid. Halimbawa, sa pagsulundan sang mga rabbi, ang bisan sin-o dapat mag-antad sing mga 2 metros sa isa ka aruon. Pero kon paayon ang huyop sang hangin, dapat mga 45 metros ang ila antad. Ginhangop man sang pila ka eksperto sa Talmud nga sang magsiling ang Kasulatan nga ang mga aruon mag-istar “sa gua sang kampo,” buot silingon, dapat sila paguaon sa napaderan nga mga siudad. Gani, kon ang isa ka rabbi makakita sing aruon sa sulod sang siudad, batuhon niya ini kag magsiling: “Balik ka sa imo lugar, kag indi paghigkui ang iban nga tawo.”
Lain ang ginhimo ni Jesus. Wala niya gintabog ang mga aruon, kundi gintandog niya sila kag gin-ayo.—Mateo 8:3.
Ano ang ginabasihan sang mga lider sang relihion sang mga Judiyo para sa diborsio?
Ang diborsio ginadebatihan sang mga lider sang relihion sang unang siglo C.E. Gani, isa ka bes, may mga Fariseo nga nagpamangkot kay Jesus: “Ginatugot bala sang kasuguan nga diborsiohan sang isa ka lalaki ang iya asawa sa bisan ano nga kabangdanan?”—Mateo 19:3.
Sa Kasuguan ni Moises, puede diborsiohan sang lalaki ang iya asawa kon “may natukiban sia nga indi maayo sa iya.” (Deuteronomio 24:1) Sang panahon ni Jesus, may duha ka eskwelahan sang mga rabbi nga sarisari ang pag-intiende sa sini nga kasuguan. Ang Shammai, ang mas estrikto nga eskwelahan, nagsiling nga ang basihan lang para sa diborsio amo ang imoralidad, buot silingon, pagpanghilahi. Ang Eskwelahan sang Hillel naman, nagapati nga puede diborsiohan sang lalaki ang iya asawa kon mag-away sila, bisan ano man kagamay ang rason. Ini nga eskwelahan nagapati man nga puede diborsiohan sang bana ang iya asawa kon indi maayo ang pagluto sang iya pagkaon ukon kon may makita sia nga babayi nga mas guapa sa iya asawa.
Ano ang sabat ni Jesus sa pamangkot sang mga Fariseo? Nagsiling sia: “Ang bisan sin-o nga magdiborsio sang iya asawa kag magpangasawa sang iban nagapanghilahi, luwas lang kon ang iya asawa naghimo sing seksuwal nga imoralidad.”—Mateo 19:6, 9.