1. Ngaa madamo nga tawo subong ang wala sing salig sa Biblia?

 MADAMO nga tawo subong ang indi sigurado kon sin-o ang ila masaligan. Ginarespeto nila ang mga pulitiko, mga scientist, kag mga negosyante. Pero nagapalibog sila kon bala sinsero gid ini nga mga tawo sa pagbulig sa ila. Dugang pa, wala sila sing salig sa mga lider sang mga relihion nga nagasiling nga mga Cristiano sila kag ginatuman kuno nila ang Biblia. Gani indi katingalahan nga madamo nga tawo ang wala man sing salig sa Biblia.

2. Suno sa Salmo 119:160, sa ano kita dapat kumbinsido?

² Bilang mga alagad ni Jehova, kumbinsido kita nga sia “ang Dios sang kamatuoran” kag gusto niya pirme ang pinakamaayo para sa aton. (Sal. 31:5; Isa. 48:17) Kabalo kita nga masaligan naton ang mabasa naton sa Biblia, kag nagapati kita nga ‘ang pulong sang Dios kamatuoran.’ (Basaha ang Salmo 119:160.) Nagakomporme kita sa ginsulat sang isa ka eksperto sa Biblia: “Wala gid sang indi matuod ukon indi matuman sa tanan nga ginsiling sang Dios. Masaligan sang katawhan sang Dios ang iya ginasiling bangod masaligan nila ang Dios nga nagsiling sini.”

3. Ano ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

³ Paano naton mabuligan ang iban nga magsalig man sa Pulong sang Dios pareho sa aton? Binagbinagon naton ang tatlo ka rason kon ngaa masaligan naton ang Biblia. Matun-an naton nga wala nagbag-o ang mensahe sang Biblia, natuman ang mga tagna sa Biblia, kag mapabag-o sang Biblia ang kabuhi sang mga tawo.

4. Ngaa ginaduhaduhaan sang pila ka tawo ang mabasa sa Biblia?

⁴ Mga 40 ka matutom nga alagad ni Jehova nga Dios ang gingamit niya para isulat ang mga libro sa Biblia. Pero, wala  kita sing makita nga orihinal nga manuskrito sang Biblia subong. b Ang mga manuskrito subong ginkopya lang, kag ang ginkopyahan sini mga kinopyahan man. Bangod sini, nagapalibog ang pila ka tawo kon bala ang mabasa naton sa Biblia subong amo gid ang ginsulat sang mga orihinal nga nagsulat sini. Napamensaran mo na bala kon paano naton masigurado nga wala nagbag-o ang mensahe sang Biblia?

5. Paano ginkopya ang Hebreong Kasulatan? (Tan-awa ang piktyur sa kober.)

⁵ Para maamligan ang mensahe sang Biblia, ginsugo ni Jehova ang iya katawhan nga kopyahon ini. Ginsugo niya ang mga hari sang Israel nga maghimo sang ila kaugalingon nga kopya sang Kasuguan, kag gintangdo niya ang mga Levinhon nga itudlo ini nga Kasuguan sa mga tawo. (Deut. 17:18; 31:24-26; Neh. 8:7) Pagkatapos mahilway ang mga Judiyo sa ila pagkabihag sa Babilonia, ginsugdan sang isa ka grupo sang propesyonal nga mga manugkopya ang pagsulat sang madamo nga kopya sang Hebreong Kasulatan. (Esd. 7:6, footnote) Naghalong gid sila sa ila pagkopya. Sang ulihi, indi lang mga tinaga ang ila ginaisip kundi ang mga letra mismo para masigurado nila nga insakto gid ang ila pagkopya. Pero bangod indi sila perpekto, may diutay nga mga sala sa pila sa sini nga mga kopya. Pero bangod madamo nga kopya ang ila nahimo, mabal-an sa ulihi kon ano ini nga mga sala. Paano?

6. Paano mabal-an ang mga sala sa ginhimo nga mga kopya sang Biblia?

⁶ May maayo nga paagi ang mga eksperto sa Biblia para mabal-an nila ang mga sala sa ginhimo nga mga kopya sang Biblia. Sa pag-ilustrar: Ibutang ta nga ginsugo ang 100 ka lalaki nga kopyahon sing manomano ang isa ka pahina sang dokumento. Ang isa sa ila may diutay nga sala sa iya ginhimo nga kopya. Ang isa ka paagi para mabal-an naton ang sala amo ang pagkumparar sang iya ginhimo sa mga ginhimo sang iban. Amo ini ang ginhimo sang mga eksperto sa Biblia. Ginkumparar nila ang madamo nga manuskrito sang Biblia, gani nabal-an nila ang mga sala ukon ang mga wala nakopya sang isa ka manugkopya.

7. Ano ang pamatuod nga naghalong gid ang mga manugkopya sang Biblia sa ila pagkopya sini?

⁷ Nagpanikasog gid ang mga manugkopya sang mga manuskrito sang Biblia para masigurado nila nga insakto ang ila pagkopya. Binagbinaga ini nga pamatuod. Ang pinakadaan nga kompleto nga manuskrito sang Hebreong Kasulatan ginhimo sang 1008 ukon 1009 C.E. Ginatawag ini nga Leningrad Codex. Pero, may nakit-an nga mga manuskrito sang Biblia ukon mga bahin sini nga mas daan pa sa Leningrad Codex sing mga 1,000 ka tuig. Posible nga nahunahuna sang iban nga pagkatapos makopya sing madamo nga beses ini nga mga manuskrito sa sulod sang sobra 1,000 ka tuig, indi na pareho ang nasulat sa Leningrad Codex kag ang nasulat sa mas daan nga mga manuskrito. Pero indi amo sina ang natabo. Sang ginkumparar sang mga eksperto sa Biblia ini nga mga manuskrito, nakita nila nga may pila lang ka tinaga nga nagbag-o, pero wala gid nagbag-o ang mensahe sini.

8. Ano ang kinalain sang mga kopya sang Cristianong Griegong Kasulatan sa mga kopya sang iban pa nga mga libro sang una?

⁸ Naghimo man sang mga kopya sang Kasulatan ang mga Cristiano sang una. Naghalong gid sila sa paghimo sang mga kopya sang 27 ka libro sang Griegong Kasulatan. Gingamit nila ini sa ila mga miting kag sa ila pagbantala. Ginkumparar sang isa ka eksperto sa Biblia ang mga manuskrito sang Griegong Kasulatan sa iban pa nga mga libro nga kadungan sini.  Nagsiling sia: “Mas madamo ang manuskrito sang Griegong Kasulatan kon ikumparar sa sining iban pa nga mga libro,  . . kag mas kompleto ini nga mga manuskrito.” Ang libro nga Anatomy of the New Testament nagsiling: “Makasigurado kita nga kon basahon naton ang masaligan nga mga translation sang Griegong Kasulatan sa aton tion subong, wala nagbag-o ang mensahe sini kon ikumparar sa orihinal nga mensahe sang mga nagsulat sini.”

9. Suno sa Isaias 40:8, ano ang masiling naton parte sa mensahe sang Biblia?

⁹ Sa sulod sang ginatos ka tuig, naghalong gid ang madamo nga mga manugkopya sa ila pagkopya sang Biblia. Bangod sini, wala nagbag-o ang mensahe sang Biblia nga ginabasa kag ginatun-an naton subong. c Ginsigurado ni Jehova nga makalab-ot sa aton tion subong ang iya Pulong, kag wala ini nagbag-o. (Basaha ang Isaias 40:8.) Posible magsiling ang iban nga bisan pa wala nagbag-o ang mensahe sang Biblia, wala ini nagapamatuod nga gintuytuyan sang Dios ang pagsulat sini. Gani binagbinagon naman naton ang pila ka ebidensia nga nagapakita nga halin gid sa Dios ang Biblia.

10. Maghatag sing halimbawa sang tagna nga natuman na nga nagapakita nga matuod gid ang ginasiling sang 2 Pedro 1:21. (Tan-awa ang mga piktyur.)

¹⁰ Madamo nga mga tagna sa Biblia ang natuman na. Ang pila sini ginatos ka tuig na nga ginsulat antes ini natuman. Ginapamatud-an sang kasaysayan nga natuman gid ini nga mga tagna. Wala na kita natingala sa sini bangod kabalo kita nga naghalin kay Jehova ang tanan nga tagna sa Biblia. (Basaha ang 2 Pedro 1:21.) Hunahunaa ang mga tagna parte sa pagkapierde sang siudad sang Babilonia sang una. Sang ikawalo nga siglo B.C.E., gintuytuyan sang Dios si manalagna Isaias nga itagna nga mapierde ang gamhanan nga siudad sang Babilonia. Ginsambit pa gani niya nga ang ngalan sang magapierde sa sini amo si Ciro, kag gintagna niya kon paano mapierde ang siudad. (Isa. 44:27–45:2) Gintagna man ni Isaias nga malaglag ang Babilonia kag indi na gid ini pag-istaran.  (Isa. 13:19, 20) Amo gid sini ang natabo. Napierde sang mga Medianhon kag mga Persianhon ang Babilonia sang 539 B.C.E. Subong, wala na may nagaistar sa sini nga siudad nga bantog sang una.—Tan-awa ang video nga Gintagna sang Biblia nga Mapierde ang Babilonia nga makita sa libro nga Magkabuhi sing Wala Katapusan!, leksion 03 punto 5.

11. Ipaathag kon paano nagakatuman ang Daniel 2:41-43 subong.

¹¹ May mga tagna man nga nagakatuman subong. Halimbawa, binagbinaga ang tumalagsahon nga katumanan sang tagna ni Daniel parte sa Anglo-Amerikano nga Kagamhanan sa Kalibutan. (Basaha ang Daniel 2:41-43.) Sibu gid ang ginsiling sang tagna nga ini nga Kagamhanan sa Kalibutan “may bahin . . . nga mabakod” pareho sang salsalon kag “may bahin nga mahuyang” pareho sang daga. Makita naton nga nagakatuman ini subong. Mabakod gid nga daw salsalon ang Britain kag ang America. Daku ang nahimo nila para magdaug sa duha ka Bug-os Kalibutan nga Inaway, kag padayon nila nga ginapabakod ang ila puersa militar. Pero nagaluya man sila bangod sa ila mga pumuluyo nga pirme nagaprotesta sa gobierno, nagaentra sa mga organisasyon sang mga trabahador, kag nagapakigbato sang ila mga kinamatarong. Ang isa ka eksperto parte sa pulitika sa kalibutan nagsiling: “Sa manggaranon nga mga pungsod subong nga demokrasya ang gobierno, ang United States amo ang pinakamagamo sa pulitika.” Ano naman ang sitwasyon sang Britain nga kaupod sini? Sining nagligad lang nga mga tinuig, nabahinbahin ang mga pumuluyo sini bangod lainlain ang ila mga opinyon parte sa ila kaangtanan sa mga pungsod sa European Union. Bangod sa sini nga mga pagbahinbahin, nabudlayan magdesisyon ang Anglo-Amerikano nga Kagamhanan sa Kalibutan.

12. Ano ang masaligan naton nga matabo sa palaabuton kon basihan ang mga tagna sa Biblia?

¹² Madamo nga mga tagna sa Biblia ang natuman na, gani nagabakod ang aton pagsalig nga matuman gid ang mga promisa sang Dios sa palaabuton. Nabatyagan man naton ang ginbatyag sang salmista nga nangamuyo kay Jehova: “Ginahulat ko ang imo pagluwas sa akon; kay nagalaum ako sa imo pulong.” (Sal. 119:81) Paagi sa Biblia, ginhatagan kita ni Jehova sang “palaabuton kag paglaum.” (Jer. 29:11) Matuman gid ang aton paglaum sa palaabuton, indi bangod ginapanikasugan ini sang mga tawo, kundi bangod ginpromisa ini ni Jehova. Kabay pa nga padayon naton nga pabakuron ang aton pagsalig sa Pulong sang Dios paagi sa pagtuon sing maayo sa mga tagna sa Biblia.

13. Suno sa Salmo 119:66, 138, ano ang isa pa ka rason kon ngaa masaligan naton ang Biblia?

¹³ Ari ang isa pa ka rason kon ngaa masaligan naton ang Biblia: Nakabulig gid sa mga tawo ang mga laygay sang Biblia sang gin-aplikar nila ini. (Basaha ang Salmo 119:66, 138.) Halimbawa, madamo nga mag-asawa nga gusto na kuntani magdiborsio sadto ang malipayon na subong nga nagaupdanay. Nalipay gid ang ila kabataan nga ginaatipan sila sing maayo kag palangga sila sang ila mga ginikanan nga nagaalagad kay Jehova.—Efe. 5:22-29.

14. Maghatag sing halimbawa nga nagapakita nga ang pag-aplikar sang mga laygay sang Biblia makapabag-o sa kabuhi sang mga tawo.

¹⁴ Paagi sa pag-aplikar sang mga laygay sang Biblia, nagbag-o ang kabuhi bisan sang grabe kapintas nga mga kriminal. Binagbinaga kon paano nabuligan sang mga laygay sang Biblia ang isa ka priso nga si Jack. d Bayolente sia nga kriminal, kag isa sia sa ginakahadlukan  nga priso nga ginsentensiahan sing kamatayon. Pero isa ka adlaw, nag-upod si Jack sa ginahimo nga Bible study sa prisuhan. Nagdayaw gid si Jack sa kaayo sang mga utod nga nagadumala sang study, gani nagpa-Bible study man sia. Gin-aplikar ni Jack ang iya mga natun-an sa Biblia, gani ginbag-o niya ang iya pamatasan kag nangin maayo sia nga tawo. Sang ulihi, nangin isa sia ka di-bawtismado nga manugbantala. Kag sang ulihi, nabawtismuhan sia. Mapisan niya nga ginbantala sa iban nga mga priso ang parte sa Ginharian sang Dios, kag indi magnubo sa apat ang iya nabuligan nga matun-an ang kamatuoran. Sang adlaw nga patyon na sia, daku na ang ginbag-o ni Jack. Ang isa sa iya mga abogado nagsiling: “Indi na sia si Jack nga nakilala ko 20 ka tuig na ang nagligad. Bangod sang gintudlo sa iya sang mga Saksi ni Jehova, nagbag-o ang iya kabuhi.” Bisan pa gindayon gid ang pagpatay kay Jack, ginapakita sang iya halimbawa nga masaligan naton ang Pulong sang Dios kag mapabag-o sini ang kabuhi sang mga tawo.—Isa. 11:6-9.

15. Ano ang talalupangdon sa katawhan ni Jehova bangod ginaaplikar nila ang mga laygay sang Biblia? (Tan-awa ang piktyur.)

¹⁵ Bangod ginaaplikar sang katawhan ni Jehova ang mga laygay sang Biblia, nahiusa sila. (Juan 13:35; 1 Cor. 1:10) Talalupangdon gid ang aton paghidait kag paghiusa bangod ang kalabanan nga tawo subong nabahinbahin sa pulitika, rasa, kag kahimtangan sa kabuhi. Nagdayaw gid ang isa ka pamatan-on nga lalaki nga si Jean sa paghiusa sang mga Saksi ni Jehova. Nagdaku sia sa isa ka pungsod sa Africa. Sang may inaway sa ila pungsod, nagsoldado sia. Pero sang ulihi, nagpalagyo sia sa kaingod nila nga pungsod. Naistorya niya didto ang mga Saksi ni Jehova. Nagsiling si Jean: “Natun-an ko nga ang mga sumulunod sang matuod nga relihion wala nagaentra sa pulitika kag wala nabahinbahin. Sa baylo, palangga nila ang isa kag isa.” Nagsiling pa sia: “Gingamit ko ang akon kabuhi para pangapinan ang amon pungsod. Pero sang natun-an ko ang kamatuoran sa Biblia, nagdesisyon ako nga gamiton ang akon kabuhi sa pag-alagad kay  Jehova.” Nagbag-o gid si Jean. Imbes nga magpakig-away sa mga tawo nga lain ang rasa, ginasugid niya sa tanan nga maistorya niya ang mensahe sang Biblia parte sa paghidait. Madamo na nga tawo nga lainlain ang rasa ang nabuligan sang mga laygay sang Biblia. Isa ini ka mabakod nga pamatuod nga masaligan naton ang Pulong sang Dios.

16. Ngaa importante nga pabakuron naton ang aton pagsalig sa Pulong sang Dios?

¹⁶ Magalala pa gid ang kahimtangan sang kalibutan, gani matilawan ang aton pagsalig sa Pulong sang Dios. Posible nga tinguhaan sang mga tawo nga magduhaduha kita kon bala matuod gid ang mga ginasiling sang Biblia, ukon kon bala gintangdo gid ni Jehova ang matutom kag mainandamon nga ulipon para giyahan ang iya mga alagad subong. Pero kon kumbinsido kita nga matuod gid pirme ang ginasiling sang Pulong ni Jehova, indi nila mapaluya ang aton pagtuo. Gusto gid naton nga ‘tumanon ang mga pagsulundan ni Jehova sa tanan nga tion, samtang nagakabuhi kita.’ (Sal. 119:112) ‘Indi kita mahuya’ nga isugid sa iban ang parte sa kamatuoran kag palig-unon naton sila nga iaplikar ang mga laygay sang Biblia. (Sal. 119:46) Kon himuon naton ini, mabatas naton nga “may pagpailob kag kalipay” ang pinakamabudlay nga mga sitwasyon lakip na ang paghingabot.—Col. 1:11; Sal. 119:143, 157.

17. Ano ang mabulig sa aton sang aton tuigan nga teksto?

¹⁷ Nagapasalamat gid kita kay Jehova kay gintudluan niya kita sang kamatuoran. Ginabuligan kita sini nga kamatuoran nga mangin kalmado, kag ginatudluan kita sini kon paano magkabuhi sa sining kalibutan nga nagalala na gid ang kahimtangan. Ginahatagan kita sini sang paglaum nga may ara isa ka matahom nga palaabuton nga dumalahan sang Ginharian sang Dios. Kabay pa nga buligan kita sang aton tuigan nga teksto sa 2023 nga padayon nga mangin kumbinsido nga ang Pulong sang Dios kamatuoran.—Sal. 119:160.