1-2. (a) Ano ang ginpaandam ni Jesus sa iya mga disipulo? (b) Ngaa nadaug ang mga disipulo sang ila mga kaluyahon? (Tan-awa man ang mga piktyur.)

 “SA PAGKAMATUOD, ang espiritu handa, apang ang unod maluya.” a (Mat. 26:41b) Base sa sining ginsiling ni Jesus, ginpakita niya nga nahangpan niya nga indi kita perpekto kag makahimo kita sang sala. Pero ginsiling man niya ini para paandaman kita nga likawan naton ang sobra nga pagsalig sa aton kaugalingon. Mga pila ka oras antes ini ginsiling ni Jesus, nagpromisa ang iya mga disipulo nga indi gid nila sia pagbiyaan. (Mat. 26:35) Maayo gid ang ila mga motibo. Pero wala nila narealisar nga kon ara sila sa pagtilaw, kadasig lang gali madula sang ila determinasyon nga himuon ang husto. Gani, ginpaandaman sila ni Jesus: “Magpadayon kamo sa pagbantay kag pagpangamuyo, agod indi kamo masulay.”​—Mat. 26:41a.

² Makapasubo nga wala nakapadayon sa pagbantay ang mga disipulo. Sang gindakop si Jesus, nag-unong bala sila sa iya? Ukon hinadlukan sila kag nagpalagyo? Bangod wala nakapadayon sa pagbantay ang mga disipulo, ginbiyaan nila si Jesus. Gani, ginhimo nila ang ginsiling nila nga indi gid nila paghimuon.​—Mat. 26:56.

3. (a) Para makapabilin kita nga mainunungon kay Jehova, ngaa dapat naton likawan ang sobra nga pagsalig sa aton kaugalingon? (b) Ano ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

³ Dapat gid naton likawan ang sobra nga pagsalig sa aton kaugalingon. Gani, ginahimo gid naton ang aton bug-os nga masarangan para indi kita makahimo sang bisan ano nga makapaakig kay Jehova. Pero, indi kita perpekto kag posible masulay kita nga maghimo sang sala. (Roma 5:12; 7:​21-23) Posible gulpi lang kita mabutang sa isa ka sitwasyon  nga mabudlay pamatukan ang pagsulay. Para makapabilin kita nga mainunungon kay Jehova kag sa iya Anak, dapat naton sundon ang laygay ni Jesus nga dapat padayon kita nga magbantay para mapamatukan naton ang pagsulay. Buligan kita sini nga artikulo nga mahimo ini. Una naton nga binagbinagon kon sa ano nga mga sitwasyon dapat gid naton panikasugan nga magbantay. Dayon, binagbinagon naton kon paano naton bantayan ang aton kaugalingon para indi kita masulay. Kag binagbinagon naton kon ano ang himuon naton para padayon kita nga makabantay.

SA ANO NGA MGA SITWASYON DAPAT PADAYON KITA NGA MAGBANTAY?

4-5. Ngaa importante gid nga likawan naton ang paghimo sang sala bisan pa gamay lang ini?

⁴ Bisan pa gamay lang ang isa ka sala, posible ini makapaluya sang aton kaangtanan kay Jehova. Kag posible masulay man kita sini nga maghimo sang serioso nga mga sala.

⁵ Ginasulay kita tanan nga maghimo sang sala. Pero lainlain ang mga kaluyahon sang kada isa sa aton, gani may mga pagsulay nga posible mas mabudlay para sa aton nga pamatukan. Halimbawa, may mga tawo nga nabudlayan nga pakigbatuan ang pagsulay nga maghimo sang seksuwal nga imoralidad. May iban naman nga nabudlayan nga pakigbatuan ang pagsulay nga maghimo sang mahigko nga mga buhat, pareho sang masturbasyon ukon pagtan-aw sang pornograpiya. Kag may iban nga nabudlayan nga pakigbatuan ang indi maayo nga mga kinaiya pareho sang kahadlok sa tawo, bugal, madali maakig, kag iban pa. Amo ini ang rason kon ngaa nagsiling si Santiago nga “ang kada isa ginatilawan kon ginaganyat sia kag ginahaylo sang iya kaugalingon nga kailigbon.”​—Sant. 1:14.

6. Ngaa dapat kita mangin honest sa aton kaugalingon?

⁶ Nabal-an mo bala ang imo mga kaluyahon nga nagapabudlay sa imo nga pamatukan ang pagsulay? Indi gid maayo kon hunahunaon naton nga wala kita sing kaluyahon. Indi man maayo kon hunahunaon naton nga mapamatukan na naton ang pagsulay kay mabakod kita. (1 Juan 1:8) Nagsiling si Pablo nga puede masulay nga maghimo sang sala bisan ang “may espirituwal nga mga kalipikasyon” kon indi sila magbantay. (Gal. 6:1) Dapat kita mangin honest sa aton kaugalingon kag akuon naton nga nabudlayan kita nga pamatukan ang pila ka pagsulay.​—2 Cor. 13:5.

7. Ano ang dapat gid naton bantayan? Maghatag sing ilustrasyon.

⁷ Kon nabal-an na naton ang aton mga kaluyahon nga mabudlay gid para sa aton nga pakigbatuan, ano dayon ang dapat naton himuon? Dapat naton dugangan ang aton ginahimo nga pagpanikasog para pamatukan ang pagsulay. Binagbinaga ini nga ilustrasyon. Sang panahon sang Biblia, ang mga gate ukon gawang sang siudad amo ang pinakamahapos gub-on nga bahin sang pader. Gani, madamo  nga bantay ukon guardia ang ginabutang sa mga gawang. Sing kaanggid, dapat gid naton bantayan ang aton mga kaluyahon nga mabudlay gid para sa aton nga pakigbatuan.​—1 Cor. 9:27.

KON PAANO NATON BANTAYAN ANG ATON KAUGALINGON

8-9. Ano kuntani ang ginhimo sang pamatan-on nga lalaki nga ginsambit sa Hulubaton kapitulo 7 para wala sia nakahimo sang serioso nga sala? (Hulubaton 7:​8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Paano naton bantayan ang aton kaugalingon? Binagbinaga ang matun-an naton sa pamatan-on nga lalaki nga ginsambit sa Hulubaton kapitulo 7. Nakahimo sia sang seksuwal nga imoralidad sa isa ka imoral nga babayi. Ang bersikulo 22 nagasiling nga “gilayon” nga ginsundan sang pamatan-on nga lalaki ini nga babayi. Daw ginapakita sini nga indi niya hungod nga makahimo sang sala. Pero suno sa mga bersikulo antes sini, may mga ginhimo ang pamatan-on nga lalaki nga amat-amat nga nagresulta sa paghimo niya sang sala.

⁹ Ano ang mga ginhimo niya antes sia nakahimo sang serioso nga sala? Una, sang gab-i, “nag-agi sia malapit sa dalan sang [imoral nga] babayi.” Dayon, naglakat sia pakadto sa balay sang babayi. (Basaha ang Hulubaton 7:​8, 9.) Dayon, sang nakita niya ang babayi, wala sia nagpalayo. Sa baylo, nagpahalok sia sa babayi. Ginpamatian man niya ang ginsiling sang babayi nga naghalad sia sing mga halad sa pag-ambitanay. Posible ginsiling niya ini para hunahunaon sang pamatan-on nga lalaki nga indi sia malain nga babayi. (Basaha ang Hulubaton 7:​13, 14, 21.) Kon ginlikawan kuntani sang pamatan-on nga lalaki ang indi maayo nga mga butang nga posible magresulta sa paghimo sang sala, nabantayan kuntani niya ang iya kaugalingon sa mga pagsulay kag wala sia nakahimo sang sala.

10. Kon makahimo sang sala ang isa ka tawo nga pareho sa sala nga ginhimo sang pamatan-on nga lalaki, ano ang posible nga rason sini?

¹⁰ Ginapakita sang ginsulat ni Solomon nga posible ini matabo sa kay bisan sin-o man sa aton. Kon makahimo sang serioso nga sala ang isa ka alagad ni Jehova, posible magsiling sia nga hinali lang sia nga nasulay nga maghimo sang sala ukon “gilayon” lang ini nga natabo. Ukon posible magsiling sia nga, “Kadasig lang sang mga natabo kag wala ako nakapangaman.” Pero kon pamensaran niya sing maayo ang mga natabo, posible marealisar niya nga may ginhimo sia nga indi maayo nga mga desisyon nga nagresulta sa paghimo niya sang sala. Nalakip sa sini ang pagpakig-upod sa indi maayo nga mga kaupdanan, pagpili sang indi maayo nga mga kalingawan, pagbukas pirme sang kuestyonable nga mga website, ukon pagkadto pirme sa mga lugar nga indi nagakaigo para sa mga Cristiano. Posible man nga wala na sia nagapangamuyo, wala na sia nagabasa sang Biblia, wala na sia naga-attend sa mga miting, ukon wala na sia nagabantala. Pareho sa pamatan-on nga lalaki nga ginsambit sa Hulubaton, indi “gilayon” ukon indi hinali ang paghimo niya sang sala.

11. Ano ang dapat naton himuon para indi kita makahimo sang sala?

¹¹ Ano ang matun-an naton sa sini? Indi lang ang paghimo sang sala ang dapat naton likawan kundi pati man ang mga butang nga posible magresulta sa paghimo sang sala. Ginpaathag ini ni Solomon pagkatapos niya ginsambit ang parte sa pamatan-on nga lalaki kag sa imoral nga babayi. Amo ini ang ginsiling ni Solomon parte sa imoral nga babayi: “Indi kamo magtalang sa iya mga banas.” (Hulu. 7:25) Kag nagsiling pa sia: “Magpalayo kamo sa iya; indi kamo magpalapit sa ganhaan sang iya balay.” (Hulu. 5:​3, 8) Gani para mabantayan naton ang aton kaugalingon kag indi kita makahimo sang sala, dapat naton likawan ang mga sitwasyon nga posible makasulay sa aton. b Ginapahangop sini nga bisan pa indi sala ang isa ka buhat ukon hilikuton, indi naton ini paghimuon kon kabalo kita nga posible ini makasulay sa aton nga maghimo sang sala.​—Mat. 5:​29, 30.

12. Ano nga malig-on nga desisyon ang ginhimo ni Job, kag paano ini nakabulig sa iya nga pamatukan ang pagsulay? (Job 31:1)

 ¹² Para malikawan naton ang mga sitwasyon nga posible makasulay sa aton nga maghimo sang sala, dapat kita maghimo sang malig-on nga desisyon. Ginhimo ini ni Job. ‘Nakigkatipan sia sa iya mga mata’ nga indi gid sia magtulok nga may imoral nga handum sa iban nga mga babayi. (Basaha ang Job 31:1.) Paagi sa pagtuman sang iya malig-on nga desisyon, nalikawan niya ang pagpakighilahi. Dapat man kita mangin malig-on sa paglikaw sa bisan ano nga posible makasulay sa aton nga maghimo sang sala.

13. Ngaa dapat naton bantayan ang aton panghunahuna? (Tan-awa man ang mga piktyur.)

¹³ Dapat man naton bantayan ang aton panghunahuna. (Ex. 20:17) Para sa iban, indi sala ang pag-imadyin nga nagahimo ka sing malain basta wala mo ini ginahimo. Pero sala ini nga panghunahuna. Kon pirme ginaimadyin sang isa ka tawo nga nagahimo sia sing malain, magabaskog ang iya handum nga himuon ini. Daw pareho lang nga ginsulay niya ang iya kaugalingon bisan pa kabalo sia nga mabudlayan sia nga pamatukan ini. Siempre, may mga tion gid nga makahunahuna kita sing malain. Pero ang importante, dapat naton dayon dulaon ini nga panghunahuna kag buslan naton ini sing maayo nga mga butang. Kon himuon naton ini, ginapunggan naton ang sala nga mga panghunahuna nga mangin isa ka mabaskog nga handum nga maghimo sing malain. Gani, malikawan naton nga makahimo sang serioso nga sala.​—Fil. 4:8; Col. 3:2; Sant. 1:​13-15.

14. Ano pa ang makabulig sa aton para mapamatukan naton ang pagsulay?

¹⁴ Ano pa ang puede naton himuon para mapamatukan naton ang pagsulay? Dapat kumbinsido gid kita nga para gid pirme sa aton kaayuhan ang pagtuman sa mga kasuguan ni Jehova. Dapat panikasugan gid naton nga malipay si Jehova sa aton mga ginahunahuna kag mga ginahandum. Bisan pa may mga tion nga mabudlay ini himuon, dapat gid kita magpanikasog. Kon himuon naton ini, mangin malinong ang aton hunahuna kag mangin malipayon gid kita.

15. Kon mabaskog ang aton handum nga himuon ang husto, paano ini makabulig sa aton nga pamatukan ang pagsulay?

¹⁵ Dapat mabaskog ang aton handum nga himuon ang husto. Kon ‘dumtan naton ang malain kag  higugmaon naton ang maayo,’ magabaskog ang aton handum nga himuon ang husto kag likawan naton ang mga sitwasyon nga makasulay sa aton nga maghimo sang sala. (Amos 5:15) Kon husto ang aton mga handum, makabulig man ini sa aton nga mangin malig-on sa pagpamatok sa mga pagsulay. Mangin malig-on kita bisan pa hinali lang kita mabutang sa isa ka sitwasyon nga wala naton ginapaabot ukon wala kita sing kontrol.

16. Paano makabulig ang espirituwal nga mga hilikuton para makapadayon kita sa pagbantay? (Tan-awa man ang mga piktyur.)

¹⁶ Paano naton mapabaskog ang aton handum nga himuon ang husto? Dapat mangin masako kita sa aton espirituwal nga mga hilikuton. Kon ara kita sa aton mga miting ukon nagabantala kita, ginapabakod naton ang aton handum nga mapalipay si Jehova. Gani, mangin malig-on kita nga pamatukan ang pagsulay. (Mat. 28:​19, 20; Heb. 10:​24, 25) Kon basahon naton kag tun-an ang Pulong sang Dios kag pamalandungan ini, mas higugmaon pa gid naton ang maayo kag mas dumtan pa gid naton ang malain. (Jos. 1:8; Sal. 1:​2, 3; 119:​97, 101) Dumduma ang ginsiling ni Jesus sa iya mga disipulo: “Magpadayon kamo sa . . . pagpangamuyo, agod indi kamo masulay.” (Mat. 26:41) Sa kada tion nga nagapangamuyo kita sa aton Amay sa langit, ginapakita naton nga gusto naton magpabulig sa iya kag ginapabakod naton ang aton handum nga mapalipay sia.​—Sant. 4:8.

PADAYON NGA MAGBANTAY

17. Ano ang kaluyahon ni Pedro nga wala niya nadula sing bug-os?

¹⁷ May mga kaluyahon kita nga posible masarangan naton nga dulaon sing bug-os. Pero may mga kaluyahon nga posible kinahanglan naton pakigbatuan sa sulod sang malawig nga tion. Binagbinaga si apostol Pedro. Bangod sa kahadlok sa tawo, ginpanghiwala niya si Jesus sing tatlo ka beses. (Mat. 26:​69-75) Sang ulihi, daw nadaug niya ini nga kaluyahon bangod maisog sia nga nagpanaksi sa atubangan sang Sanhedrin. (Binu. 5:​27-29) Pero pagligad sang pila ka tuig, nag-untat sia sa pag-upod sa pagkaon sa Gentil nga mga Cristiano bangod “nahadlok sia sa mga natuli” ukon sa Judiyo nga mga Cristiano. (Gal. 2:​11, 12) Ginapakita sini nga nagbalik ang kaluyahon ni Pedro ukon wala niya ini nadula sing bug-os.

18. Ano ang posible nga matabo sa pila naton ka kaluyahon?

¹⁸ Pareho kay Pedro, posible may mga tion nga kinahanglan naton pakigbatuan ang isa ka kaluyahon nga abi naton nadula na naton. Halimbawa, ang isa ka brother nagsiling: “Gin-untatan ko ang pagtan-aw  sang pornograpiya sa sulod sang pulo ka tuig kag abi ko indi na gid ini magbalik. Pero ini nga bisyo ara gihapon, kag daw monster nga nagakatulog kag puede mapukaw para mag-atake liwat.” Maayo lang kay padayon niya nga ginpakigbatuan ang iya kaluyahon. Narealisar niya nga kinahanglan niya ini pakigbatuan kada adlaw, kag posible nga kinahanglan niya ini himuon sa bilog niya nga kabuhi sa sining malain nga kalibutan. Sa bulig sang iya asawa kag sang mga gulang sa kongregasyon, mas nagpanikasog pa gid sia para mapamatukan niya ang pornograpiya.

19. Paano naton pakigbatuan ang nagabalikbalik nga kaluyahon?

¹⁹ Paano naton pakigbatuan ang nagabalikbalik nga kaluyahon para indi kita sini masulay nga maghimo sang sala? Paagi sa pag-aplikar sang laygay ni Jesus parte sa pagsulay. Nagsiling sia: “Magpadayon kamo sa pagbantay.” Bisan pa sa mga tion nga pamatyag mo masarangan mo ang mga pagsulay, padayon nga likawi ang mga sitwasyon nga makasulay sa imo nga maghimo sang sala. (1 Cor. 10:12) Padayon nga himua ang mga butang nga nakabulig sa imo nga pakigbatuan ang imo mga kaluyahon. Ang Hulubaton 28:14 nagasiling: “Malipayon ang tawo nga pirme nagabantay.”​—2 Ped. 3:14.

ANG MGA PAGPAKAMAAYO KON PADAYON KITA NGA MAGBANTAY

20-21. (a) Ano ang mga pagpakamaayo kon padayon kita nga magbantay para indi kita masulay? (b) Kon nagapanikasog gid kita nga pamatukan ang pagsulay, ano ang himuon ni Jehova para sa aton? (2 Corinto 4:7)

²⁰ Makasigurado kita nga kon padayon kita nga magbantay para indi kita masulay, para gid ini pirme sa aton kaayuhan. Kon maghimo kita sang sala, posible makabatyag kita sang “umalagi nga pagpangalipay.” Pero kon tumanon naton ang mga kasuguan ni Jehova, mangin mas malipayon kita. (Heb. 11:25; Sal. 19:8) Ngaa? Bangod gindesinyo kita ni Jehova nga magkabuhi suno sa iya mga kasuguan. (Gen. 1:27) Kon ginapanikasugan naton nga malipay si Jehova sa aton paagi sang pagkabuhi, mangin matinlo ang aton konsiensia kag may paglaum kita nga mabuhi sing wala sing katapusan.​—1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Jud. 20, 21.

²¹ Matuod gid man nga “ang unod maluya.” Pero indi buot silingon sini nga indi naton masarangan ang aton mga kaluyahon. Kay man, handa pirme si Jehova sa paghatag sa aton sang gahom ukon kusog nga kinahanglan naton. (Basaha ang 2 Corinto 4:7.) Pero, talupangda nga ang ginahatag sang Dios amo ang gahom nga labaw sa kinaandan. Gani dapat anay naton gamiton ang aton kinaandan nga gahom ukon kusog, ukon dapat naton pamatukan ang pagsulay sa bug-os naton nga masarangan. Kon nagapanikasog gid kita nga pamatukan ang pagsulay, makasalig kita nga sabton ni Jehova ang aton mga pangamuyo nga hatagan niya kita sang dugang nga kusog sa tion nga kinahanglan naton ini. (1 Cor. 10:13) Sa bulig ni Jehova, padayon kita nga makabantay para mapamatukan naton ang pagsulay.