Nahibaluan Mo Bala?
Ginatugutan bala sang mga Romano nga ilubong ang ginpatay nila sa usok, pareho kay Jesus?
MADAMO ang pamilyar sa kasaysayan parte sa pagpatay kay Jesus. Ginlansang sia sa usok kag sa duha niya ka kilid may duha ka kriminal nga ginlansang man. (Mat. 27:35-38) Pero may pila ka tawo nga nagapati nga indi husto ang ginasiling sang Biblia nga sang patay na si Jesus, ginkuha ang iya bangkay kag ginlubong ini.—Mar. 15:42-46.
Ang pila ka eksperto nga nagakomento parte sa mga Ebanghelyo nagsiling nga posible nga wala ginatugutan nga ilubong ang tawo nga ginpatay sang mga Romano. Nagapati sila nga lain ang ginahimo sa ginpatay nga mga kriminal. Ginpaathag sang journalist nga si Ariel Sabar sa Smithsonian nga magasin kon ngaa amo sini ang ginapatihan sang iban. Nagsiling sia: “Ang paglansang sa krus amo ang silot sa pinakamalain nga mga tawo sa komunidad. Gani para sa pila ka eksperto, imposible nga hatagan sang mga Romano sang dignidad ini nga mga tawo paagi sa paglubong sa ila.” Gusto gid pakahuy-an sang mga Romano ang nasentensiahan nga mga kriminal, gani masami nga ginabilin ang ila bangkay sa usok para kaunon sang mga sapat. Ang mabilin sa bangkay posible nga ginahaboy sa lulubngan upod sang iban nga mga bangkay.
Pero base sa pagtuon sa mga nakutkutan sang una, wala ini ginhimo sa pila ka Judiyo nga ginpatay. Sang 1968, may nakutkutan nga mga tul-an sang isa ka tawo nga ginpatay sang unang siglo. Nakita ini sa isa ka kinaandan nga lulubngan sang Judiyo nga pamilya malapit sa Jerusalem. Nasulod ang mga tul-an sa isa ka kahon nga ginatawag nga ossuary. Nalakip sa sini ang tul-an sa tikod. Nalansang ini sa isa ka tapi kag 11 ka sentimetro kag tunga ang kalabaon sang lansang. “Tikod ini sang tawo nga si Yehochanan,” siling ni Sabar. “Isa ini ka ebidensia nga posible nga husto ang ginasiling sang mga Ebanghelyo nga ginlubong si Jesus.” Gani si Yehochanan “isa ka halimbawa sang isa ka tawo nga ginlansang sa krus sang panahon ni Jesus nga gintugutan sang mga Romano nga ilubong suno sa ginahimo sang mga Judiyo.”
Base sa hitsura sini nga tul-an sa tikod, posible nga may lainlain nga opinyon parte sa posisyon ni Jesus sang ginlansang sia sa usok. Pero maathag sa sini nga may pila ka ginpatay nga mga kriminal nga ginlubong kag wala ginhaboy sa lulubngan upod sang iban nga mga bangkay. Gani husto gid ang ginasiling sang Biblia nga ginkuha ang bangkay ni Jesus kag ginlubong ini. Ginasuportahan gid sang ebidensia ang ginasiling sang Biblia.
Pero may mas importante pa sangsa sini nga ebidensia. Gintagna ni Jehova nga ilubong si Jesus sa lulubngan sang manggaranon nga tawo, kag wala sing makabalabag para matuman ang ginsiling sang Dios.—Isa. 53:9; 55:11.