1. Ano ang gusto sang mga ginikanan para sa ila kabataan?

 MGA ginikanan, kabalo kami nga gusto ninyo buligan ang inyo kabataan nga makilala si Jehova kag palanggaon sia. Pero indi makita ang Dios. Paano ninyo tudluan ang inyo kabataan nga magpati nga matuod gid si Jehova, kag paano ninyo sila buligan nga mangin suod sa iya?—Sant. 4:8.

2. Paano matudluan sang mga ginikanan ang ila kabataan parte sa mga kinaiya ni Jehova?

² Ang isa ka importante nga paagi para mabuligan ang kabataan nga mangin suod kay Jehova amo ang pag-Bible study sa ila. (2 Tim. 3:14-17) Pero, may ginasugid ang Biblia nga isa pa ka paagi para makatuon ang mga kabataan parte kay Jehova. Sa libro sang Hulubaton, ginpahanumdom sang isa ka amay sa iya anak nga indi niya dapat pagkalimtan ang mga kinaiya ni Jehova nga makita sa Iya mga tinuga. (Hulu. 3:19-21) Binagbinagon naton ang pila ka paagi nga puede himuon sang mga ginikanan para magamit nila ang mga tinuga ni Jehova sa pagtudlo sa ila kabataan parte sa iya mga kinaiya.

3. Ano ang dapat itudlo sang mga ginikanan sa ila kabataan?

³ Ang Biblia nagasiling nga ang “indi makita nga mga kinaiya [sang Dios] maathag nga makita halin pa sang pagtuga sa kalibutan, bangod makita ini sa mga butang nga gintuga.” (Roma 1:20) Mga ginikanan, posible gid nga nanamian kamo maglagawlagaw upod sa inyo kabataan. Gamita ini nga mga tion para tudluan sila parte sa dalayawon nga mga kinaiya ni Jehova nga makita sa “mga butang nga gintuga.” Binagbinagon naton kon ano ang matun-an sang mga ginikanan sa halimbawa ni Jesus.

4. Paano gingamit ni Jesus ang mga tinuga sang Dios para tudluan ang iya mga disipulo? (Lucas 12:24, 27-30)

 ⁴ Talupangda kon paano gingamit ni Jesus ang mga tinuga sang Dios para tudluan ang iban. Isa ka bes, ginsilingan niya ang iya mga disipulo nga obserbahan ang mga uwak kag ang mga liryo. (Basaha ang Lucas 12:24, 27-30.) Puede kuntani nga iban nga klase sang sapat ukon tanom ang ginsambit ni Jesus, pero ginpili niya ang pispis kag ang bulak nga pamilyar gid sa iya mga disipulo. Posible nga makita sang mga disipulo ang mga uwak nga nagalupad kag ang mga bulak sa latagon. Imadyina nga ginatudlo ni Jesus ini nga mga butang samtang nagahambal sia. Ano dayon ang ginhimo niya pagkatapos niya masambit ini nga mga halimbawa? Gintudluan niya ang iya mga disipulo sang importante nga leksion parte sa kaalwan kag kaayo sang iya Amay sa langit: Kon ginapakaon ni Jehova ang mga uwak kag ginapapanaptan niya ang mga bulak, himuon man niya ini sa iya matutom nga mga alagad.

5. Ano nga mga tinuga ni Jehova ang puede gamiton sang mga ginikanan para tudluan ang ila kabataan parte sa iya?

⁵ Mga ginikanan, paano ninyo mailog si Jesus kon nagatudlo kamo sa inyo kabataan? Puede mo isugid sa imo bata ang imo paborito nga sapat ukon bulak kag kon ano ang nanamian mo sa sini. Samtang ginahimo mo ini, dapat mo ipaathag sa iya kon ano ang ginatudlo sini nga tinuga parte kay Jehova. Dayon, puede mo sia pamangkuton kon ano ang paborito niya nga sapat ukon bulak. Kon istoryahon mo sia parte sa isa ka butang nga nanamian niya, posible gid nga mas mamati pa gid sia sa imo kon ginatudluan mo sia parte kay Jehova.

6. Ano ang matun-an naton sa ginhimo sang iloy ni Christopher?

⁶ Kon gusto gamiton sang mga ginikanan ang isa ka sapat ukon bulak para tudluan ang ila kabataan parte kay Jehova, kinahanglan gid bala nila maggamit sang madamo nga tion para mag-research parte sa sini nga sapat ukon bulak? Indi man kinahanglan nga himuon gid nila ini. Sa bahin ni Jesus, wala na niya ginpaathag kon paano nagakaon ang mga uwak ukon kon paano nagatubo ang mga liryo. Posible nga may mga tion nga gusto sang imo bata nga matun-an ang mga detalye parte sa mga tinuga ni Jehova, pero mas mahangpan niya ang gusto mo itudlo sa iya kon maggamit ka sang simple lang nga paathag ukon pamangkot. Talupangda ang ginsiling sang isa ka brother nga si Christopher parte sa ginahimo sang iya iloy sang bata pa sia. Nagsiling sia: “Simple lang ang ginasiling ni Mama para buligan kami nga mag-ulutod nga maapresyar ang mga tinuga sang Dios. Halimbawa, kon may makita kami nga mga bukid, nagasiling sia: ‘Grabe kadaku kag katahom sang mga bukid no? Kanami gid sang pagtuga ni Jehova.’ Kag kon makakita kami sang dagat, nagasiling sia: ‘Grabe kadaku sang mga balod no? Gamhanan gid ang aton Dios.’” Nagsiling pa si Christopher: “Simple lang ang mga ginasiling ni Mama, pero nakapahunahuna gid ini sa amon.”

7. Paano mo hanason ang imo kabataan nga pamalandungan ang mga tinuga sang Dios?

⁷ Samtang nagadaku ang imo kabataan, puede mo sila hanason nga pamalandungan ang mga tinuga ni Jehova kag kon ano ang ginatudlo sini parte sa iya mga kinaiya. Puede mo sambiton ang isa ka tinuga sang Dios kag dayon pamangkuta sila, “Ano ang ginatudlo sini sa inyo parte kay Jehova?” Posible nga magadayaw ka gid kag malipay sa ila sabat.—Mat. 21:16.

8. Samtang nagalakat “sa dalan” ang Israelinhon nga mga ginikanan, may kahigayunan sila nga himuon ang ano?

⁸ Ginsugo ang Israelinhon nga mga ginikanan nga tudluan nila ang ila kabataan parte sa mga kasuguan ni Jehova kon nagalakat sila “sa dalan.” (Deut. 11:19) May mga dalan sa kaumhan sang Israel, gani madamo sila sang makita nga sarisari nga mga sapat, pispis, kag bulak. Samtang nagalakat sa dalan ang Israelinhon nga mga ginikanan  upod sa ila kabataan, may kahigayunan sila nga istoryahon ang ila kabataan parte sa mga tinuga ni Jehova. Mga ginikanan, posible gid nga may kahigayunan man kamo nga gamiton ang mga tinuga sang Dios para tudluan ang inyo kabataan. Binagbinagon naton ang ginhimo sang pila ka ginikanan.

9. Ano ang natun-an mo sa isa ka iloy sa India kag kay Katya?

⁹ Ang isa ka iloy nga nagaistar sa isa ka daku nga siudad sa India nagsiling: “Kon ginabisitahan namon ang amon pamilya sa uma, ginagamit namon ini nga kahigayunan para tudluan ang amon kabataan parte sa dalayawon nga mga tinuga ni Jehova. Para sa akon, mas matun-an sang amon kabataan ang parte sa mga tinuga sang Dios kon wala sila sa siudad nga madamo sang tawo kag salakyan.” Mga ginikanan, posible gid nga indi malipatan sang inyo kabataan ang mga tion nga ginalagaw ninyo sila sa matahom nga mga lugar. Si Katya, nga isa ka sister sa Moldova, nagsiling: “Ang indi ko gid malipatan sang bata pa ako amo ang mga tion nga kaupod ko ang akon mga ginikanan sa uma. Nagapasalamat gid ako sa ila kay bata pa lang ako gintudluan na nila ako nga obserbahan ang mga tinuga ni Jehova para mas makilala ko pa gid sia.”

10. Ano ang puede himuon sang mga ginikanan kon mabudlay para sa ila nga magkadto sa uma? (Tan-awa ang kahon nga “ Bulig Para sa mga Ginikanan.”)

¹⁰ Ano abi kon mabudlay para sa inyo nga magkadto sa uma? Si Amol nga taga-India nagsiling: “Sa amon lugar, dapat mag-obra ang mga ginikanan sing madamo nga oras, kag kinahanglan maggasto sing daku para makakadto sa uma. Pero kon ara kami sa gamay nga park ukon sa terasa sa atop sang balay, puede namon maobserbahan ang mga tinuga ni Jehova kag maistoryahan ang parte sa iya mga kinaiya.” Kon panilagan mo sing maayo ang imo palibot, posible gid nga may makita ka man nga mga tinuga sang Dios malapit sa imo balay nga puede mo gamiton sa pagtudlo sa imo kabataan. (Sal. 104:24) Posible nga may makita ka nga mga pispis, insekto, tanom, kag iban pa. Si  Karina nga taga-Germany nagsiling: “Mahilig si Mama sa mga bulak. Sang bata pa ako, may mga tion nga nagalakatlakat kami. Kon may makita sia nga matahom nga mga bulak, ginatudlo niya ini sa akon.” Mga ginikanan, madamo nga mga video kag mga publikasyon parte sa mga tinuga sang Dios ang ginhimo sang aton organisasyon. Puede man ninyo ini gamiton para tudluan ang inyo kabataan. Gani bisan diin man kamo nagaistar, puede ninyo buligan ang inyo kabataan nga obserbahan ang mga tinuga sang Dios. Binagbinagon naman naton ang pila sa mga kinaiya ni Jehova nga puede ninyo itudlo sa inyo kabataan.

11. Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga makita ang gugma ni Jehova?

¹¹ Para mabuligan ninyo ang inyo kabataan nga makita ang gugma ni Jehova, puede ninyo ipatalupangod sa ila kon paano ginaatipan sing maayo sang madamo nga mga sapat ang ila boto ukon tinday. (Mat. 23:37) Nanamian gid kita sa mga tinuga sang Dios nga may sarisari nga klase, gani puede man ninyo ini ipatalupangod sa ila. Si Karina, nga ginsambit kaina, nagsiling: “Kon nagalakatlakat kami ni Mama, ginasilingan niya ako nga tan-awon sing maayo ang kinalain sang kada bulak kag kon paano sini ginapakita ang gugma ni Jehova. Pagligad sang madamo nga tinuig, ginatan-aw ko gihapon sing maayo ang desinyo kag kolor sang mga bulak. Nagapahanumdom ini pirme sa akon nga palangga gid kita ni Jehova.”

12. Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga makita ang kaalam sang Dios? (Salmo 139:14) (Tan-awa man ang piktyur.)

¹² Buligi ang inyo kabataan nga makita ang kaalam sang Dios. Mas maalam si Jehova sangsa aton. (Roma 11:33) Halimbawa, puede ninyo sila tudluan kon paano nagausbong ang tubig para mangin panganod, kag kon daw ano kahapos para sa mga panganod nga magsaylosaylo sing lugar. (Job 38:36, 37) Puede man ninyo ipatalupangod ang dalayawon nga pagkadesinyo sang aton lawas. (Basaha ang Salmo 139:14.) Binagbinaga kon paano ini ginhimo sang isa ka amay nga si Vladimir. Nagsiling sia: “Isa ka adlaw, natumba sa bisikleta ang amon bata nga lalaki kag napilasan sia. Pagligad sang pila ka adlaw, nag-ayo ang iya pilas. Ginpaathag namon sang akon asawa nga gintuga ni Jehova ang aton lawas nga may ikasarang nga mag-ayo. Dayon ginpatalupangod namon sa iya nga wala sing naimbento ang tawo nga may amo sini nga ikasarang. Halimbawa, kon maaksidente ang isa ka salakyan, indi sini masarangan nga kay-uhon ang naguba sa aksidente.  Nakabulig ini nga eksperiensia para mahangpan sang amon bata ang parte sa kaalam ni Jehova.”

13. Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga makita ang gahom sang Dios? (Isaias 40:26)

¹³ Ginapalig-on kita ni Jehova nga magtangla sa langit kag pamalandungan kon paano niya ginagamit ang iya gahom para mangin organisado ang uniberso. (Basaha ang Isaias 40:26.) Puede ninyo palig-unon ang inyo kabataan nga magtangla sa langit kag pamalandungan ini. Talupangda ang ginsiling ni Tingting, nga isa ka sister sa Taiwan, parte sa iya eksperiensia sang bata pa sia. Nagsiling sia: “Isa ka bes, nag-camping kami ni Mama. Madamo kami sing nakita nga mga bituon bangod malayo kami sa siudad nga madamo sang suga. Sadto nga tion, gina-pressure ako sang akon mga klasmeyt, gani nabalaka ako nga basi indi ko masarangan nga padayon nga mangin matutom kay Jehova. Ginpalig-on ako ni Mama nga pamalandungan ang gahom nga gingamit ni Jehova sa pagtuga sa tanan nga bituon, kag dumdumon ko nga puede Niya gamiton ini nga gahom para buligan ako. Pagkatapos ko maobserbahan ang mga tinuga ni Jehova sa amon pag-camping, napalig-on ako nga kilalahon pa gid sia sing maayo, kag alagaron sia sa bug-os ko nga masarangan.”

14. Paano magamit sang mga ginikanan ang mga tinuga ni Jehova para tudluan ang ila kabataan nga isa sia ka malipayon nga Dios?

¹⁴ Makita sa mga tinuga ni Jehova nga malipayon sia nga Dios kag gusto niya nga mangin malipayon man kita. Naobserbahan sang mga scientist nga nagahampang ang kalabanan nga mga sapat, lakip ang mga pispis kag mga isda. (Job 40:20) Nagakadlaw bala ang imo kabataan kon makakita sila sang mga sapat nga nagahampang? Posible nga nagakadlaw sila kon makakita sila sang mga totoy nga nagadugsinganay. Kon makita mo nga nagkadlaw ang imo kabataan bangod sa ginahimo sang mga sapat, ipahanumdom sa ila nga nagaalagad kita sa isa ka malipayon nga Dios.—1 Tim. 1:11.

15. Ano ang makabulig sa mga ginikanan para mabal-an nila ang ginahunahuna sang ila kabataan? (Hulubaton 20:5) (Tan-awa man ang piktyur.)

¹⁵ May mga tion nga nabudlayan ang mga ginikanan kon paano nila paistoryahon ang ila kabataan parte sa ila mga problema. Kon amo sini ang imo sitwasyon, posible nga kinahanglan mo tungkaron ang ila ginahunahuna. (Basaha ang Hulubaton  20:5.) Natalupangdan sang pila ka ginikanan nga mahapos ini himuon kon nagalagaw sila upod sa ila kabataan sa mga lugar nga makarelaks sila pareho sang park. Ngaa? Ang isa ka rason amo nga diutay lang ang puede makaisturbo sa kabataan kag sa mga ginikanan. Ginsambit ni Masahiko, nga isa ka amay sa Taiwan, ang isa pa ka rason. Nagsiling sia: “Sa masami, mas relaks ang amon kabataan kon nagalagaw kami, pareho sang pag-hiking sa bukid ukon paglakatlakat sa higad sang baybay. Gani mas mahapos para sa amon nga istoryahon sila kag mabal-an ang ila ginahunahuna.” Si Katya, nga ginsambit kaina, nagsiling: “Kada tapos sang amon klase, pirme ako ginadala ni Mama sa matahom nga park. Bangod makarelaks ako sa sini nga lugar, mas mahapos para sa akon nga isugid sa iya kon ano ang natabo sa eskwelahan ukon ang akon problema.”

16. Ano ang puede himuon sang mga pamilya para makarelaks sila kag makalingawlingaw sa mga gintuga ni Jehova?

¹⁶ Kon nagalagaw ang isa ka pamilya sa matahom nga mga lugar nga gintuga ni Jehova, makarelaks man sila kag makalingawlingaw. Makabulig ini nga mangin suod pa gid sila sa isa kag isa. Ang Biblia nagasiling nga may “tion sa pagkadlaw” kag may “tion sa pagluksolukso.” (Man. 3:1, 4, footnote) Gintuga ni Jehova ang matahom nga mga lugar para mahimo naton ang mga butang nga nanamian naton. Madamo nga mga pamilya ang nanamian magkadto sa park, sa uma, sa bukid, ukon sa dagat. Ang pila ka kabataan nanamian magduludalagan kag maghampang sa park, mag-obserbar sa mga sapat, ukon maligo sa suba, sa linaw, ukon sa baybay. Madamo kita sang puede kadtuan para maapresyar naton ang mga tinuga ni Jehova.

17. Ngaa dapat buligan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga obserbahan ang mga tinuga sang Dios?

¹⁷ Sa bag-ong kalibutan sang Dios, mas madamo pa gid sang kahigayunan ang mga ginikanan kag kabataan para maapresyar ang mga tinuga ni Jehova. Sa sina nga tion, indi na kita mahadlok sa mga sapat kag indi man sila mahadlok sa aton. (Isa. 11:6-9) Maobserbahan na naton ang mga tinuga ni Jehova asta sa wala sing katapusan. (Sal. 22:26) Pero mga ginikanan, indi ninyo paghunahunaa nga sa bag-ong kalibutan na lang ninyo buligan ang inyo kabataan nga obserbahan ang mga tinuga sang Dios. Kon gamiton ninyo ang mga tinuga ni Jehova para tudluan ang inyo kabataan parte sa iya, posible gid nga isiling man nila ining ginsiling ni Hari David: “O Jehova, . . . wala sing mga binuhatan nga kaangay sang imo mga binuhatan.”—Sal. 86:8.