1. Ano ang reaksion sang iban sang ginsugid mo sa ila ang mensahe sang Biblia?

ANO ang nabatyagan mo sang narealisar mo nga ang imo ginatun-an amo ang kamatuoran? Para sa imo, maathag gid ang mga ginatudlo sang Biblia. Sigurado ka gid nga kon isugid mo sa iban ang imo mga natun-an, magakomporme gid sila sa imo. Kumbinsido ka gid nga kon tun-an nila ang Biblia, makabulig ini sa ila nga mangin malipayon ang ila kabuhi subong kag may paglaum sila nga mabaton ang mga pagpakamaayo sa palaabuton. (Sal. 119:105) Gani ginsugid mo ang mga kamatuoran nga imo natun-an sa imo tanan nga abyan kag mga paryente. Pero daw indi ka makapati nga madamo ang indi gusto mamati sa imo.

2-3. Sang panahon ni Jesus, ano ang reaksion sang kalabanan nga tawo sa iya mensahe?

² Indi na kita dapat matingala kon indi mamati ang iban sa mensahe nga aton ginabantala. Sang panahon ni Jesus, naghimo sia sing mga milagro para pamatud-an nga ginpadala sia sang Dios, pero ginsikway sia gihapon sang kalabanan nga mga tawo. Halimbawa, ginbanhaw ni Jesus si Lazaro kag kabalo ang mga nagapamatok sa iya nga matuod gid ini. Pero, wala gihapon nagpati ang mga lider sang mga Judiyo nga si Jesus amo ang Mesias. Gusto pa gani nila patyon si Jesus kag si Lazaro.—Juan 11:47, 48, 53; 12:9-11.

³ Kabalo si Jesus nga ang kalabanan nga tawo indi magpati nga sia ang Mesias. (Juan 5:39-44) Ginsilingan niya ang duha ka disipulo ni Juan nga Manugbawtismo: “Malipayon ang tawo nga wala masandad sa akon.” (Mat. 11:2, 3, 6) Ngaa madamo nga tawo ang wala namati kay Jesus?

4. Ano ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

⁴ Binagbinagon naton sa sini nga artikulo kag sa masunod nga artikulo ang pila ka rason kon ngaa madamo nga tawo sang unang siglo ang wala nagtuo kay Jesus. Binagbinagon man naton kon ngaa madamo nga tawo subong ang wala nagapamati sa mensahe  nga ginasugid naton. Kag mas importante, hibaluon naton kon paano naton pabakuron ang aton pagtuo kay Jesus para indi kita mag-untat sa pagsunod sa iya.

5. Ano ang mahimo nga mga rason kon ngaa naghunahuna ang iban nga indi si Jesus ang Mesias?

⁵ Madamo ang wala namati kay Jesus bangod sang iya gindak-an nga lugar kag pamilya. Nagapati sila nga si Jesus maayo nga manunudlo kag naghimo sing mga milagro. Pero para sa ila, anak lang sia sang isa ka ordinaryo nga panday. Kag nagdaku sia sa Nazaret, isa ka siudad nga ginapakanubo sang mga tawo. Bisan gani si Natanael, nga nangin disipulo ni Jesus sang ulihi, nagsiling: “May maayo bala nga tawo halin sa Nazaret?” (Juan 1:46) Mahimo nga nahikay si Natanael sa siudad nga gindak-an ni Jesus. Ukon mahimo nga ginahunahuna niya ang tagna sa Miqueas 5:2, nga ang Mesias matawo sa Betlehem kag indi sa Nazaret.

6. Ano kuntani ang ginhimo sang mga tawo sang panahon ni Jesus para magpati sila nga sia ang Mesias?

⁶ Ano ang ginasiling sang Biblia? Gintagna ni manalagna Isaias nga indi pagtalupangdon sang mga kaaway ni Jesus ang ‘mga detalye sang kaliwatan sang Mesias.’ (Isa. 53:8) Madamo sa sini nga mga detalye ang gintagna. Kon gin-usisa nila ang tanan nga detalye, nabal-an nila kuntani nga si Jesus natawo sa Betlehem kag kaliwat sia ni Hari David. (Luc. 2:4-7) Gani natawo si Jesus sa lugar nga gintagna sa Miqueas 5:2. Ano ang problema? Nagdesisyon lang dayon ang mga tawo bisan pa wala nila nabal-an ang tanan nga detalye. Bangod sini, wala sila namati kay Jesus.

7. Ngaa madamo nga tawo subong ang wala nagapamati sa katawhan ni Jehova?

⁷ Nagakatabo man bala ini subong? Huo. Ang kalabanan sa katawhan ni Jehova indi manggaranon ukon indi kilala. Gani para sa madamo nga tawo, ‘ordinaryo lang sila kag indi edukado.’ (Binu. 4:13) Para sa iban, ang katawhan sang Dios indi dapat magtudlo sang Biblia bangod wala sila nakaeskwela sa mga eskwelahan nga nagatudlo sang theology. Ang iban naman nagasiling nga ang relihion nga Saksi ni Jehova nag-umpisa sa America. Pero ang matuod, mga 14 porsiento lang sang mga Saksi ni Jehova sa bilog nga kalibutan ang nagaistar sa United States. Ang iban naman ginsilingan nga ang mga Saksi wala nagapati kay Jesus. Sa sulod sang mga tinuig, ang mga tawo nagasiling nga ang katawhan ni Jehova “kontra sa gobierno,” “nagapatalang sa mga tawo,” kag “nagaguba sang mga pamilya.” Gani madamo nga tawo ang indi gusto mangin Saksi ni Jehova bangod sa sini nga mga istorya kag wala sila kabalo sang kamatuoran parte sa katawhan ni Jehova.

8. Suno sa Binuhatan 17:11, ano ang dapat himuon sang mga tawo para makilala nila kon sin-o gid ang mga alagad sang Dios subong?

⁸ Ano ang makabulig sa mga tawo nga mabal-an ang kamatuoran parte sa mga alagad ni Jehova? Dapat nila usisaon kon ano gid ang matuod. Amo ina ang ginhimo ni Lucas nga manunulat sang Ebanghelyo. Nagpanikasog sia nga ‘usisaon ang tanan.’ Gusto niya nga “mapat-od” sang iya mga bumalasa nga “matuod gid ang mga butang” nga nabatian nila parte kay Jesus. (Luc. 1:1-4) Ginhimo man sang mga Judiyo sadto sa Berea ang ginhimo ni Lucas. Sang nabatian nila ang maayong balita parte kay Jesus, gin-usisa nila ang Hebreong Kasulatan para pamatud-an nga matuod ang mga ginsiling sa ila. (Basaha ang Binuhatan 17:11.) Dapat man usisaon sang mga tawo subong kon ano ang matuod. Kon may ginatudlo sa ila ang katawhan sang Dios, dapat nila ini ikumparar sa ginasiling sang Kasulatan. Dapat man nila tun-an ang ginahimo sang katawhan ni Jehova subong. Kon maghimo sila sang husto nga “background check,” indi sila maimpluwensiahan sang mga ginasiling sang iban ukon sang mga uluistorya.

9. Ano ang natabo sang nangindi si Jesus nga magpakita sing tanda halin sa langit?

⁹ Bisan pa sang dalayawon nga mga gintudlo ni Jesus, may pila gihapon nga indi magpati nga sia ang Mesias. Gusto nila nga pamatud-an niya nga sia ang Mesias paagi sa pagpakita sing “isa ka tanda halin sa langit.” (Mat. 16:1) Posible nga gusto nila ini ipahimo kay Jesus bangod sa ginasiling sang Daniel 7:13, 14. Pero indi pa sadto ang tion nga gintalana ni Jehova para matuman ini nga tagna. Ang mga gintudlo ni Jesus bastante na kuntani para magpati sila nga sia ang Mesias. Gani sang nangindi si Jesus nga magpakita sing tanda, ginsikway nila sia.—Mat. 16:4.

10. Paano gintuman ni Jesus ang ginsulat ni Isaias parte sa Mesias?

¹⁰ Ano ang ginasiling sang Biblia? Nagsulat si manalagna Isaias parte sa Mesias: “Indi sia magsinggit ukon magpabaskog sang iya tingog, kag indi niya pag-ipabati ang iya tingog sa dalan.” (Isa. 42:1, 2) Sang nagaministeryo si Jesus, wala sia nagpadayawdayaw. Wala sia nagpatindog sang dalagku nga mga templo kag wala sia nagsuksok sang mga bayo pareho sa ginasuksok sang mga lider sang relihion. Gusto sang mga lider sang relihion nga pakataason sila, gani gusto nila nga tawgon sila sang mga tawo suno sa ila mga posisyon ukon ranggo. Pero indi ini gusto ni Jesus. Sang gindala si Jesus kay Hari Herodes para hibaluon ang mga akusasyon sa iya, wala sia naghimo sing milagro para dayawon sia sang hari bisan pa patyon na sia. (Luc. 23:8-11) Bisan pa naghimo sing pila ka milagro si Jesus, ang pagbantala sang maayong balita amo ang pinakaimportante nga hilikuton para sa iya. “Nagkari ako sa sini nga katuyuan,” siling niya sa iya mga disipulo.—Mar. 1:38.

11. Ano ang indi husto nga ginahunahuna sang iban?

¹¹ Nagakatabo man bala ini subong? Huo. Madamo nga tawo subong ang nanamian sa dalagku nga mga simbahan nga may malahalon nga mga dekorasyon, kag nagadayaw man sila sa mga lider sang relihion nga ginatawag sa ila mga posisyon ukon ranggo nga nagapakataas sa ila. Nanamian man sila sa mga seremonya nga wala ginapatuman sa mga Cristiano. Nalipatan na sang madamo nga tawo nga naghalin ini sa  mga pagano. Wala gid sing matun-an parte sa Dios kag sa iya katuyuan ang mga tawo nga nagakadto sa sining relihioso nga pagtilipon. Pero ang mga tawo nga naga-attend sa aton Cristianong mga miting makatuon gid sa mga ginapatuman ni Jehova sa aton. Ang aton mga Kingdom Hall matinlo, simple lang, kag wala sing malahalon nga mga dekorasyon. Ang mga nagapanguna sa aton wala sing pinasahi nga mga bayo kag wala man sila sing mga posisyon ukon ranggo nga nagapakataas sa ila. Ang aton mga ginatudlo kag ginapatihan nabase sa Biblia. Pero, madamo nga tawo subong ang wala nagapamati sa mensahe nga ginasugid naton bangod para sa ila, ang aton paagi sang pagsimba tam-an ka simple kag ang aton nga ginatudlo lain sa gusto nila mabatian.

12. Suno sa Hebreo 11:1, 6, sa ano dapat nabase ang aton pagtuo?

¹² Ano ang makabulig sa aton para indi magluya ang aton pagtuo? Ginsilingan ni apostol Pablo ang mga Cristiano nga nagaistar sa Roma: “Ang tawo nagatuo lang pagkatapos niya mabatian ang pulong. Kag mabatian ang pulong kon may isa nga nagabantala tuhoy sa Cristo.” (Roma 10:17) Gani mapabakod naton ang aton pagtuo paagi sa pagtuon sa Kasulatan, indi paagi sa pag-entra sa mga seremonya sang mga relihion nga wala nabase sa Kasulatan, bisan pa daw kanami tan-awon sang sini nga mga seremonya. Dapat naton pabakuron ang aton pagtuo nga nabase sa sibu nga ihibalo bangod “kon wala sing pagtuo imposible nga mapahamut-an ang Dios.” (Basaha ang Hebreo 11:1, 6.) Gani, indi na naton kinahanglan sang dalayawon nga tanda halin sa langit para pamatud-an nga ang aton ginatun-an amo ang kamatuoran. Ang pagtuon sing maayo sa mga panudlo sang Biblia nga makapabakod sang aton pagtuo bastante na para makumbinsi kita kag indi magduhaduha.

13. Ngaa ginsikway sang madamo nga tawo si Jesus?

¹³ Sang panahon ni Jesus, natingala ang mga disipulo ni Juan nga Manugbawtismo kay wala nagapuasa ang mga disipulo ni Jesus. Ginpaathag ni Jesus nga indi kinahanglan nga magpuasa ang iya mga disipulo kay buhi pa sia. (Mat. 9:14-17) Pero, ginpakalain sia sang mga Fariseo kag sang iban pa nga nagpamatok sa iya bangod wala  niya ginsunod ang ila mga tradisyon. Naakig sila kay gin-ayo niya ang mga nagamasakit sa tion sang Adlaw nga Inugpahuway. (Mar. 3:1-6; Juan 9:16) Nagasiling sila nga ginasunod gid kuno nila ang mga kasuguan parte sa Adlaw nga Inugpahuway, pero OK lang sa ila nga magnegosyo sa templo. Naakig gid sila sang ginpakamalaut ni Jesus ang ila ginhimo. (Mat. 21:12, 13, 15) Naakig naman ang mga tawo nga ginbantalaan ni Jesus sa sinagoga sang Nazaret. Ngaa? Bangod ginsambit niya ang pila ka halimbawa sa kasaysayan sang Israel nga nagapakita nga kaugalingon lang nila ang ila ginapensar kag wala sila sing pagtuo. (Luc. 4:16, 25-30) Madamo nga tawo ang nagsikway kay Jesus bangod wala niya ginsunod ang ila ginahimo.—Mat. 11:16-19.

14. Ngaa ginpakamalaut ni Jesus ang mga tradisyon sang tawo nga wala nabase sa Kasulatan?

¹⁴ Ano ang ginasiling sang Biblia? Si Jehova nagsiling paagi sa iya manalagna nga si Isaias: “Ini nga katawhan nagpalapit sa akon paagi sa ila baba kag ginhimaya nila ako paagi sa ila bibig, apang ang ila tagipusuon malayo sa akon; kag nahadlok lamang sila sa akon bangod sang sugo sang tawo nga gintudlo sa ila.” (Isa. 29:13) Husto gid si Jesus sang ginpakamalaut niya ang mga tradisyon sang tawo nga wala nabase sa Kasulatan. Para sa iban, mas importante ang mga kasuguan kag mga tradisyon sang tawo sangsa Biblia, gani ginsikway nila si Jehova kag ang isa nga iya ginpadala bilang Mesias.

15. Ngaa madamo nga tawo subong ang naakig sa mga Saksi ni Jehova?

¹⁵ Nagakatabo man bala ini subong? Huo. Madamo ang naakig sa mga Saksi ni Jehova kay wala sila nagaselebrar sang mga selebrasyon nga wala nabase sa Biblia, pareho sang birthday kag Krismas. Ang iban naman naakig sa mga Saksi ni Jehova kay wala sila nagaentra sa mga selebrasyon sang pungsod kag wala man nila ginasunod ang mga tradisyon sa lubong nga wala nabase sa Pulong sang Dios. Ang mga naakig sa mga Saksi ni Jehova bangod sa sini nga mga rason nagapati nga ginabaton sang Dios ang ila pagsimba. Pero indi gid malipay ang Dios sa ila kon mas importante sa ila ang mga tradisyon sang kalibutan sangsa mga ginatudlo sang Biblia.—Mar. 7:7-9.

16. Suno sa Salmo 119:97, 113, 163-165, ano ang dapat naton himuon kag ano ang indi naton dapat paghimuon?

¹⁶ Ano ang makabulig sa aton para indi magluya ang aton pagtuo? Dapat naton pabakuron ang aton gugma sa mga kasuguan ni Jehova kag sa iya mga prinsipio. (Basaha ang Salmo 119:97, 113, 163-165.) Kon palangga naton si Jehova, indi gid naton pagsundon ang mga tradisyon nga nagapaakig sa iya. Indi gid naton gusto nga may maglabaw sa aton gugma kay Jehova.

17. Ano ang ginapaabot sang madamo nga tawo sang panahon ni Jesus nga himuon sang Mesias?

¹⁷ Gusto sang mga tawo sang panahon ni Jesus nga islan ang gobierno. Nagapaabot sila nga hilwayon sila sang Mesias sa paggahom sang Roma nga nagapabudlay sa ila. Pero nangindi si Jesus sang gusto nila nga himuon sia nga hari. (Juan 6:14, 15) Nakulbaan gid ang mga saserdote kag ang iban pa kay basi islan ni Jesus ang gobierno. Kon matabo ini, maakig gid ang mga Romano kag kuhaon nila ang awtoridad nga ginhatag nila sa mga saserdote. Bangod nabalaka sila sa pulitika, madamo nga Judiyo ang nagsikway kay Jesus.

18. Ano nga mga tagna sa Biblia parte sa Mesias ang wala gintalupangod sang madamo nga tawo?

¹⁸ Ano ang ginasiling sang Biblia? Ginapakita sang madamo nga tagna nga ang Mesias magadaug sa iya pagpakig-away, pero ginapakita sang iban nga tagna nga dapat anay sia mapatay para sa aton mga sala. (Isa. 53:9, 12) Ngaa lain ang ginapaabot sang mga Judiyo nga himuon sang Mesias? Kay man, wala gintalupangod sang madamo nga tawo sang panahon ni Jesus ang mga tagna nga madugay pa ang katumanan. Gusto nila ang mga tagna nga makasolbar dayon sang ila mga problema.—Juan 6:26, 27.

19. Ano ang indi husto nga pagpati sang madamo nga tawo nga nangin rason kon ngaa wala nila ginapamatian ang mensahe nga ginasugid naton subong?

 ¹⁹ Nagakatabo man bala ini subong? Huo. Madamo nga tawo subong ang wala nagapamati sa aton bangod neutral kita sa pulitika. Gusto nila nga magboto kita kon eleksion. Pero kabalo kita nga kon magpili kita sang tawo nga amo ang maggahom sa aton, ginasikway naton si Jehova. (1 Sam. 8:4-7) Para sa mga tawo, dapat kita magpahimo sang mga eskwelahan kag mga ospital kag magbulig sa mga tawo. Wala sila nagapamati sa mensahe nga ginasugid naton. Para sa ila, dapat kita magbulig nga solbaron ang mga problema sang kalibutan subong imbes nga magbantala.

20. Suno sa ginsiling ni Jesus sa Mateo 7:21-23, ano dapat ang pinakaimportante sa aton?

²⁰ Ano ang makabulig sa aton para indi magluya ang aton pagtuo? (Basaha ang Mateo 7:21-23.) Dapat gid kita magpokus sa hilikuton nga ginsugo ni Jesus sa aton. (Mat. 28:19, 20) Indi kita dapat magpokus sa pulitika kag magtinguha nga solbaron ang mga problema sa sini nga kalibutan. Palangga naton ang mga tawo kag gusto naton nga madula na ang ila mga problema. Pero kabalo kita nga ang pinakamaayo nga paagi nga mabuligan naton sila amo ang pagtudlo sa ila parte sa Ginharian sang Dios kag pagbulig sa ila nga mangin suod kay Jehova.

21. Ano ang panikasugan naton nga himuon?

²¹ Sa sini nga artikulo, ginbinagbinag naton ang apat ka rason kon ngaa ginsikway sang madamo nga tawo sang unang siglo si Jesus kag kon ngaa wala ginapamatian sang iban nga tawo subong ang mga sumulunod ni Jesus. Pero amo lang bala ini ang mga rason nga posible makadula sang aton pagtuo? Indi. Sa masunod nga artikulo, binagbinagon naton ang apat pa ka rason. Kabay pa nga indi gid naton pag-isikway si Jesus kag panikasugan gid naton nga pabakuron ang aton pagtuo.