1, 2. (a) Ano nga mga hangkat ang ginaatubang sang mga ginikanan, kag paano nila ini malubad? (b) Anong apat ka butang ang binagbinagon naton?

“NAGAPATI kami kay Jehova, pero indi buot silingon nga nagapati man ang amon kabataan,” siling sang mag-asawa sa France. Nagsiling pa sila: “Ang pagtuo indi puede mapanubli. Amat-amat lang ini nga natigayon sang amon kabataan.” Ang taga-Australia nga utod nagsulat: “Ang pagbulig sa imo bata nga magtuo mahimo nga amo ang pinakamabudlay nga hangkat nga imo maatubang. Dapat himuon mo ang bug-os mo nga masarangan. Mahimo nga may pamangkot ang imo bata kag nasabat mo na ini. Pero ipamangkot pa gali niya ini liwat! Ang sabat mo nga sa pamatyag sang imo bata eksakto subong mahimo nga indi na eksakto buas. Dapat mo pirme ipaathag ang pila ka butang.”

² Nagabatyag ka bala kon kaisa, subong ginikanan, nga indi mo matungdan ang imo responsibilidad sa pagtudlo kag pagdihon sang imo kabataan para pagdaku nila may pagtuo na sila? Ang matuod, indi gid naton ini mahimo sa aton kaugalingon. (Jer. 10:23) Pero puede kita magmadinalag-on kon mangayo kita sang panuytoy sang Dios. Binagbinaga ang apat ka butang nga makabulig sa imo nga  maglig-on ang pagtuo sang imo kabataan: (1) Kilalaha sila sing maayo. (2) Tudlui sila sa bug-os mo nga masarangan. (3) Maggamit sing maayo nga mga ilustrasyon. (4) Mangin mapinasensiahon kag pirme mangamuyo.

3. Paano mailog sang mga ginikanan ang halimbawa ni Jesus sa pagtudlo?

³ Wala mangalag-ag si Jesus sa pagpamangkot sa iya mga sumulunod kon ano ang ila ginapatihan. (Mat. 16:13-15) Iluga ang iya halimbawa. Mas maayo nga kon ginapangabay mo ang imo kabataan nga ipabutyag ang ila pagtamod, dapat relaks ang kahimtangan. Dapat isugid nila ang ila mga ginakabalak-an, ukon ginaduhaduhaan. Ang 15 anyos nga utod sa Australia nagsulat: “Pirme namon ginaistoryahan ni Tatay ang parte sa akon pagtuo kag ginabuligan niya ako nga mangatarungan. Nagapamangkot sia: ‘Ano ang ginasiling sang Biblia?’ ‘Nagapati ka bala sa sini?’ ‘Ngaa nagapati ka?’ Luyag niya nga ang akon sabat halin gid sa akon, indi halin sa iya ukon kay Nanay. Samtang nagadaku ako, dapat ipaathag ko pa gid ang akon mga sabat.”

4. Ngaa dapat nga talupangdon mo gid ang pamangkot sang imo bata? Maghatag sing halimbawa.

⁴ Kon indi dayon magpati ang imo bata sang panudlo sa Biblia, tinguhai nga indi maakig ukon mangatarungan dayon. Buligi sia nga masabat ang iya pamangkot. “Talupangda gid ang pamangkot sang imo bata,” siling sang isa ka amay. “Indi ini pagtamda nga wala sing pulos, kag indi pag-ilikaw ang paghambalanay kon daw nasaw-ahan ka sa sini.” Ang matuod, maayo kay nagapamangkot ang imo bata kay ginapakita sini nga luyag niya makahangop. Bisan si Jesus, sang 12 anyos sia, namangkot sing serioso. (Basaha ang Lucas 2:46.) “Sang nagsiling ako nga nagapalibog ako kon bala matuod gid ang amon relihion,” hinumdom sang isa ka 15 anyos sa Denmark, “nangin kalmado lang ang akon mga ginikanan—bisan pa nga mahimo nabalaka gid sila sa akon. Ginsabat nila ang tanan ko nga pamangkot paagi sa Biblia.”

5. Ano ang himuon sang mga ginikanan para indi nila mapasapayanan ang pagtuo sang ila bata?

⁵ Kilalaha sing maayo ang imo kabataan—ang ila panghunahuna, balatyagon, kag mga ginakabalak-an. Indi maghinakop nga may pagtuo na sila kay nagatambong man sila sa Cristianong mga miting kag nagagua sa latagon. Ilakip sa inyo mga hilikuton kada adlaw ang pag-istorya parte sa espirituwal nga mga butang. Mangamuyo upod sa imo kabataan kag ipangamuyo sila. Tinguhai nga hibaluon ang ila mga problema, kag buligi sila nga masolbar ini.

6. Kon ipatudok sang mga ginikanan sa ila tagipusuon ang kamatuoran sa Biblia, paano ini makabulig sa pagtudlo sa ila kabataan?

⁶ Bilang manunudlo, napahulag ni Jesus ang mga tawo bangod ginahigugma niya si Jehova, ang Pulong sang Dios, kag ang katawhan. (Luc. 24:32; Juan 7:46) Mapahulag man sang mga ginikanan ang ila kabataan kon may amo sila sini nga gugma. (Basaha ang Deuteronomio 6:5-8; Lucas 6:45.) Gani mga ginikanan, tun-i sing maayo ang Biblia kag ang aton mga publikasyon. Mangin interesado sa pagtuon sa mga tinuga sang Dios kag sa mga artikulo sa aton mga publikasyon nga nagahinun-anon sini. (Mat. 6:26, 28) Kon himuon mo ini, magadugang ang imo ihibalo, magadalom ang imo apresasyon kay Jehova, kag masangkapan ka nga tudluan ang imo kabataan.—Luc. 6:40.

7, 8. Kon ang tagipusuon sang ginikanan napuno sang kamatuoran sa Biblia, ano ang iya himuon? Maghatag sing halimbawa.

⁷ Kon ang imo tagipusuon mapuno sang kamatuoran sa Biblia, luyag mo ini iistorya sa imo pamilya. Himua ini bisan san-o nga kaupod mo sila, indi lang kon nagahanda sa Cristianong mga miting ukon kon nagahiwat sang  pangpamilya nga pagsimba. Dugang pa, indi ini dapat pag-ipilit kundi dapat mangin bahin ini sang paghambalanay sang pamilya kada adlaw. Ang mag-asawa sa Estados Unidos nagaistorya sa ila kabataan parte kay Jehova kon may makita sila nga matahom nga mga butang ukon kon may manamit nga pagkaon. “Ginapahanumdom namon sila sang gugma kag kaalam ni Jehova sa pag-aman sang tanan naton nga kinahanglanon,” siling sang mga ginikanan. Ang mag-asawa sa South Africa nanamian magbinagbinag upod sa ila duha ka bata nga babayi sang makatilingala nga paagi nga nagatubo ang mga binhi para mangin tanom kon nagapanghardin sila. “Ginatinguhaan namon nga apresyahon sang amon kabataan ang kabuhi kag ang makatilingala nga desinyo sini,” siling sang mga ginikanan.

⁸ Gindala sa museo sang isa ka amay sa Australia ang iya bata nga mga napulo ka tuig para mapalig-on ang pagtuo sini sa Dios kag sa pagpanuga. “Nakita namon ang mga tinuga sadto sa dagat nga mga ammonoid kag trilobite,” siling sang amay. “Wala na ini nga mga tinuga subong, pero natingala gid kami kay tuman ini katahom, masibod, kag kompleto, pareho sang mga tinuga nga makita naton subong. Gani kon ang kabuhi suno sa ebolusyon nagsugod sa simple pakadto sa masibod nga desinyo, ngaa ining mga tinuga sadto makatilingala na ang desinyo? Isa ini ka punto nga nagpadayaw sa akon amo nga ginpakita ko ini sa akon bata.”

9. Ngaa maayo nga maggamit sing mga ilustrasyon, kag ano nga ilustrasyon ang gingamit sang isa ka iloy?

⁹ Nagagamit pirme si Jesus sang mga ilustrasyon, kay nagapahulag ini sa hunahuna, nagatandog sang tagipusuon, kag mabudlay ini malipatan. (Mat. 13:34, 35) Ang kabataan mahuyugon maggamit sang ila imahinasyon. Gani mga ginikanan, tinguhai nga maggamit pirme sing mga ilustrasyon kon nagatudlo kamo. Amo sini ang ginhimo sang isa ka iloy sa Japan. Sang ang isa niya ka bata nga lalaki nagapangidaron sing walo ka tuig kag ang isa pa napulo ka tuig, gintudluan niya sila parte sa atmospera sang duta kag kon daw ano ang pag-ulikid ni Jehova sa aton sa paghimo sini. Para mahangpan nila, ginhatagan niya ang iya duha ka bata sing gatas, kalamay, kag kape. Ginsugo niya ang kada isa sa ila nga timplahan sia sang kape. “Gintimpla nila ini sing maayo,” paathag niya. “Sang ginpamangkot ko sila kon ngaa amo sini ang ila paghanda, nagsiling sila nga luyag nila timplahon ang kape suno sa gusto ko. Ginpaathag ko nga gintimpla sing maayo sang Dios ang mga elemento sa atmospera, suno gid sa aton kinahanglanon.” Maayo gid ini nga ilustrasyon sa ila nga edad, kag nanamian sila sa ila natun-an. Indi gid nila ini malipatan!

10, 11. (a) Ano nga ilustrasyon ang magamit mo para buligan ang imo bata nga magtuo sa Dios? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.) (b) Ano nga mga ilustrasyon ang ginagamit mo?

¹⁰ Mahimo mo gamiton ang resipe para magdugang ang pagtuo sang imo bata sa Dios. Paano? Pagkatapos nga makaluto ka sang keyk ukon biskwit, ipaathag kon ano ang  mabulig sang resipe. Hatagi dayon ang imo bata sing prutas, puede mansanas, kag pamangkuta sia: “Nahibaluan mo bala nga may ‘resipe’ ining mansanas?” Pihaka dayon ini, kag hatagi sia sang liso. Mahimo mo ipaathag sa iya nga ang resipe “nasulat” sa liso, pero mas masibod ini sangsa resipe sa libro. Mahimo ka mamangkot: “Kon ang resipe sang keyk dapat may nagsulat, sin-o ang nagsulat sang mas masibod nga resipe sang mansanas?” Kon medyo daku na ang bata, mahimo mo ipaathag nga ang resipe sang mansanas, pati ang bilog nga puno sini, ara sa sulod sang DNA. Puede ninyo tan-awon ang pila ka piktyur sa pahina 10 asta 20 sang aton brosyur nga The Origin of Life—Five Questions Worth Asking..

¹¹ Nalipay ang madamo nga ginikanan nga binagbinagon upod sa ila kabataan ang mga artikulo sa Magmata! nga “Gindesinyo Bala Ini?” Ukon gingamit nila ini nga artikulo subong basihan sa pagtudlo sing simple sa ila magagmay nga kabataan. Halimbawa, ginpaanggid sang mag-asawa sa Denmark ang mga eroplano sa pispis. “Ang mga eroplano daw pareho sa mga pispis,” siling nila. “Pero makapangitlog bala ang mga eroplano kag makaboto sang magagmay nga mga eroplano? Dapat bala may erport gid ang mga pispis? Kag ano ang kinatuhayan sang tunog sang eroplano sa huni sang isa ka pispis? Gani sin-o ang mas maalam, ang manughimo sang mga eroplano ukon ang Manunuga sang mga pispis?” Kon mangatarungan ka sa imo bata kag mamangkot sa iya, mapauswag niya ang iya “ikasarang sa paghunahuna sing maayo” kag magalig-on ang iya pagtuo sa Dios.—Hulu. 2:10-12.

12. Paano makabulig ang mga ilustrasyon para mapalig-on ang pagtuo sang kabataan nga husto ang ginasiling sang Biblia?

¹² Ang maayo nga mga ilustrasyon makapalig-on man sa pagtuo sang bata nga husto ang ginasiling sang Biblia. Halimbawa, binagbinaga ang Job 26:7. (Basaha.) Paano mo mapakita nga ini nga teksto halin kay Jehova? Indi lang sia pagsugiri sini. Sa baylo, buligi sia nga gamiton ang iya imahinasyon. Ipatalupangod sa iya nga madugay na nga nabuhi si Job antes pa makahimo sing mga teleskopyo kag mga spaceship. Pamatud-an sang imo bata kon daw ano kabudlay nga papatihon ang iban nga ang daku nga butang, pareho sang aton planeta, makalutaw sa hangin. Mahimo gamiton niya ang bola ukon bato para ipakita nga dapat may tungtungan ini. Gani mahangpan sang imo bata nga bisan pa madugay na nga ginsulat ang Biblia, husto ini pirme kay halin ini kay Jehova.—Neh. 9:6.

13, 14. Paano matudluan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga maayo gid kon sundon ang mga prinsipio sa Biblia?

¹³ Importante gid nga tudluan ang imo kabataan nga maayo gid kon sundon nila ang mga prinsipio sa Biblia. (Basaha ang Salmo 1:1-3.) Madamo sing paagi ang paghimo sini. Halimbawa, mahimo ipaimadyin mo sa imo kabataan nga maistar sila sa isa ka isla kag mapili sila sang ila updon. Pamangkuta dayon sila, “Ano nga sahi sang mga tawo ang updon mo para makapuyo kamo nga indi mag-inaway?” Mahimo mo man binagbinagon sa ila ang maalamon nga panuytoy sa Galacia 5:19-23.

¹⁴ Duha ka importante nga leksion ang matun-an sa sini. Una, ang mga talaksan sang Dios makapaluntad sang matuod nga paghidait kag paghiusa. Ikaduha, ginatudluan kita subong ni Jehova para mahanda kita sa bag-ong kalibutan. (Isa. 54:13; Juan 17:3) Mahimo mo pamatud-an ini paagi sa pagpili sing eksperiensia gikan sa aton mga publikasyon, pareho sang mga artikulo sa “Ang Biblia Nagapabag-o sang Kabuhi” nga ginbalhag sa Ang Lalantawan. Ukon kon may utod sa inyo kongregasyon nga nagbag-o para pahamut-an si Jehova, mahimo mo sia agdahon sa inyo puluy-an kag ipasugid sa iya ang iya eksperiensia. Ini nga mga halimbawa nagapakita nga makabulig gid ang mga prinsipio sa Biblia!—Heb. 4:12.

15. Ano ang makabulig sa imo sa pagtudlo sa imo kabataan?

 ¹⁵ Ang punto amo: Kon nagatudlo sa imo kabataan, dapat indi ini makatalaka. Tinguhai nga gamiton ang imo imahinasyon. Palig-una sila nga mamensar, kag ipasibu ini sa ila edad. Dapat makalilipay ang pagtuon kag makapalig-on sang pagtuo. “Pirme bag-uha ang imo mga paagi sa pagtudlo sang mga topiko,” siling sang isa ka amay.

16. Kon nagatudlo sa kabataan, ngaa importante ang pasensia? Iilustrar.

¹⁶ Para mangin malig-on ang pagtuo, kinahanglan ang espiritu sang Dios. (Gal. 5:22, 23) Pero kinahanglan ang tion para maglig-on ang pagtuo. Gani dapat may pasensia ka kag pagbatas kon nagatudlo sa imo kabataan. “Ginahatagan gid namon sang akon asawa sing bastante nga tion ang amon kabataan,” siling sang isa ka amay sa Japan nga may duha ka bata. “Halin sang bata pa gid sila, ginatun-an ko sila sing 15 minutos kada adlaw, magluwas lang kon may Cristianong mga miting. Indi mabudlay sa amon ining 15 minutos kag bisan sa ila man.” Ang isa ka manugtatap sang sirkito nagsulat: “Madamo ako sang mga pamangkot ukon ginaduhaduhaan sang pamatan-on ako. Ini tanan nasabat sang ulihi sa mga miting ukon sa pangpamilya ukon personal nga pagtuon. Amo kon ngaa nga dapat padayunon lang sang mga ginikanan ang ila pagtudlo.”

17. Ngaa importante gid ang maayo nga halimbawa sang ginikanan, kag paano ang mag-asawa nagpakita sing maayo nga halimbawa sa ila kabataan?

¹⁷ Siempre, ang pinakaimportante gid amo ang imo halimbawa sang pagtuo. Ginatan-aw sang imo kabataan ang ginahimo mo, kag mahimo nga sundon nila ini. Gani subong ginikanan, padayon nga palig-una ang imo pagtuo. Ipakita sa imo kabataan nga matuod gid si Jehova para sa imo. Kon may mga problema ang mag-asawa nga taga-Bermuda, nagapangamuyo sila upod sa ila kabataan nga tuytuyan sila ni Jehova, kag ginapalig-on nila sila nga mangamuyo man sing isahanon. “Ginasilingan man namon ang amon kamagulangan nga babayi, ‘Magsalig sing bug-os kay Jehova, mangin masako sa pag-alagad sa Ginharian, kag indi gid magkabalaka sing tuman.’ Nahibaluan niya nga nagabulig si Jehova sa amon kay makita niya ang mga resulta sang pangamuyo. Napalig-on sini ang iya pagtuo sa Dios kag sa Biblia.”

18. Ano ang indi dapat pagkalipatan sang mga ginikanan?

¹⁸ Kinahanglan gid sang kabataan nga palig-unon ang ila pagtuo. Gani subong mga ginikanan, makatanom kamo kag makabunyag. Pero ang Dios lamang ang makapatubo sini. (1 Cor. 3:6) Gani ipangamuyo ang iya espiritu, kag panikasugi gid nga tudluan ang inyo pinalangga nga kabataan, kay kon himuon ninyo ini, pakamaayuhon gid kamo ni Jehova.—Efe. 6:4.