1. Ngaa indi na kita matingala nga nagabatyag ang madamo nga tawo nga daw wala sila sing masaligan?

 SA KALIBUTAN ni Satanas, nagabatyag ang mga tawo nga daw wala sila sing masaligan. Bangod sang ginahimo sang mga negosyante, mga pulitiko, kag mga lider sang relihion, wala na nagasalig sa ila ang mga tawo. Para sa madamo, daw indi man nila masaligan ang ila mga abyan, mga kaingod, kag bisan ang ila pamilya. Indi na kita matingala sa sini. Nagtagna ang Biblia: “Sa katapusan nga mga adlaw . . . , ang mga tawo mangin . . . indi mainunungon, . . . mabinutangbutangon, . . . maluib.” Buot silingon, ilugon sang mga tawo si Satanas, nga amo ang dios sini nga sistema, nga indi gid masaligan.—2 Tim. 3:1-4; 2 Cor. 4:4.

2. (a) Sin-o kag ano ang masaligan gid naton? (b) Ano ang posible nga ginapaligban sang iban?

² Pero bilang mga alagad ni Jehova, kabalo kita nga makasalig gid kita sa iya. (Jer. 17:7, 8) Nagapati gid kita nga palangga niya kita kag ‘indi gid niya pagbayaan’ ang iya mga abyan. (Sal. 9:10) Makasalig man kita kay Cristo Jesus bangod ginhatag niya ang iya kabuhi para sa aton. (1 Ped. 3:18) Kag napamatud-an naton nga masaligan gid nga giya ang Biblia sang ginsunod naton ini. (2 Tim. 3:16, 17) Masaligan gid naton si Jehova, si Jesus, kag ang Biblia. Pero posible nga ginapaligban sang iban, ‘Masaligan gid bala ang mga kauturan sa kongregasyon sa tanan nga tion?’ Kon huo, ngaa makasalig kita sa ila?

3. Ano ang aton dalayawon nga pribilehiyo? (Marcos 10:29, 30)

³ Ginpili kita ni Jehova nga mangin bahin sang iya pamilya nga nagaalagad sa iya sa bilog nga kalibutan. Bangod sining dalayawon nga pribilehiyo, madamo kita sing nabaton nga mga pagpakamaayo. (Basaha ang Marcos 10:29, 30.) Pareho sa aton, ang aton mga kauturan sa bilog nga kalibutan nagapalangga man kay Jehova kag  nagapanikasog nga tumanon ang iya mga kasuguan. Bisan pa lain sa ila ang aton lenguahe, kultura, kag estilo sang bayo, palangga naton sila. Amo ini ang ginabatyag naton sa ila bisan pa bag-o lang naton sila nakilala. Gusto gid naton sila makaupod sa pagdayaw kag pagsimba sa aton mahigugmaon nga Amay sa langit.—Sal. 133:1.

4. Ngaa kinahanglan naton ang aton mga kauturan?

⁴ Importante gid nga nahiusa kita pirme sa aton mga kauturan. May mga tion nga ginabuligan nila kita para masarangan naton ang aton mga problema. (Roma 15:1; Gal. 6:2) Ginapalig-on man nila kita para padayon kita nga makaalagad kay Jehova kag mangin suod sa iya. (1 Tes. 5:11; Heb. 10:23-25) Ginabuligan kita sang aton mga kauturan para mabatuan naton ang aton mga kaaway nga si Satanas nga Yawa kag ang iya malain nga kalibutan. Kon wala ang aton mga kauturan, ano ayhan ang matabo sa aton? Sa indi madugay, salakayon ni Satanas kag sang mga naimpluwensiahan niya ang mga alagad sang Dios. Pero sa sina nga tion, magapasalamat gid kita nga kaupod naton ang aton mga kauturan nga nagabulig sa aton.

5. Ngaa nabudlayan ang iban nga magsalig sa ila mga kauturan?

⁵ Pero may pila nga nabudlayan magsalig sa ila mga kauturan. Ngaa? Bangod sang pila ka rason. Posible nga may ginsugid sila nga kompidensial sa isa ka utod, pero ginsugid niya ini sa iban. Ukon posible nga may ginpromisa sa ila ang isa ka utod, pero wala niya ini gintuman. Ukon basi may nahambal ukon nahimo ang isa ka utod nga nakasakit sang ila balatyagon. Kon naeksperiensiahan naton ini, posible nga daw indi na kita magsalig sa iban. Ano ang makabulig sa aton para saligan naton ang aton mga kauturan?

6. Paano makabulig sa aton ang gugma para saligan naton ang iban? (1 Corinto 13:4-8)

⁶ Para saligan naton ang iban, dapat may gugma kita sa ila. Ginsambit sa 1 Corinto kapitulo 13  ang madamo nga kinaiya sang gugma nga makabulig sa aton para saligan naton ang iban, ukon para saligan naton sila liwat bisan pa nasakit nila ang aton balatyagon. (Basaha ang 1 Corinto 13:4-8.) Halimbawa, ang bersikulo 4 nagasiling nga “ang gugma mapinasensiahon kag mainayuhon.” Nagapasensia si Jehova kon makasala kita sa iya. Gani dapat man kita magpasensia kon may ginsiling ukon ginhimo ang aton mga kauturan nga nagpaugot sa aton ukon nakasakit sa aton balatyagon. Ang bersikulo 5 nagasiling: “[Ang gugma indi] maakigon. Wala ini nagaisip sang kahalitan.” Indi naton gusto nga ‘isipon ang kahalitan’ ukon pirme dumdumon ang tanan nga sala nga nahimo sa aton sang aton mga kauturan. Ang Manugwali 7:9 nagasiling nga ‘indi kita dapat mangakig dayon.’ Mas maayo kon sundon naton ang ginasiling sang Efeso 4:26: “Indi pagpatunuri sang adlaw nga akig kamo.”

7. Paano makabulig sa aton ang mga prinsipio sa Mateo 7:1-5 para saligan naton ang iban?

⁷ Saligan man naton ang aton mga kauturan kon tamdon naton sila pareho sa pagtamod ni Jehova sa ila. Palangga sila sang Dios kag wala niya ginabantayan ang ila mga sala. Ilugon naton si Jehova. (Sal. 130:3) Imbes nga magpokus kita sa ila mga sala, dapat naton panikasugan nga makita ang ila maayo nga mga kinaiya, kag hunahunaon naton nga may ikasarang sila sa paghimo sang maayo. (Basaha ang Mateo 7:1-5.) Nagapati kita nga gusto nila himuon ang maayo kag indi gid nila gusto nga masakitan kita. Kay man, ang gugma “nagapati sang tanan nga butang.” (1 Cor. 13:7) Indi buot silingon sini nga gusto ni Jehova nga magsalig lang kita dayon kay bisan sin-o. Gusto niya nga saligan naton ang iban bangod ginpakita nila nga masaligan sila. *

8. Ano ang himuon mo para saligan mo ang imo mga kauturan?

⁸ Dapat may himuon ang isa ka tawo para pamatud-an nga masaligan sia, kag nagakinahanglan ini sang tion. Ano ang himuon mo para saligan mo ang imo mga kauturan? Kilalaha pa gid sila sing maayo. Istoryaha sila kon naga-attend ka sa mga miting sang kongregasyon. Updi sila sa pagbantala. Hatagi sila sang tion kag tsansa nga ipakita nga masaligan sila. Sa umpisa, basi nagahalong ka pa sa imo isugid sa isa ka utod nga bag-o mo pa lang nakilala. Pero kon makilala mo pa gid sia sing maayo, posible nga masugid mo na sa iya ang imo ginabatyag. (Luc. 16:10) Pero ano ang himuon mo kon nadula ang imo pagsalig sa isa ka utod? Panikasugi nga indi maguba ang inyo pag-abyanay kag paligara lang anay ang tion. Kag tinguhai nga indi madula ang imo pagsalig sa tanan nga kauturan bangod lang sang ginhimo sang iban. Parte sa sini, binagbinagon naton ang pila ka halimbawa sang matutom nga mga alagad ni Jehova nga padayon nga nagsalig sa iban bisan pa may nagsakit sang ila balatyagon.

9. (a) Paano ginpakita ni Hana nga padayon sia nga nagsalig kay Jehova bisan pa nakahimo sang sala ang pila sa mga nagapanguna sa Iya katawhan? (b) Ano ang matun-an mo sa eksperiensia ni Hana parte sa pagsalig sa mga ginpili ni Jehova nga mag-atipan sa Iya katawhan? (Tan-awa ang piktyur.)

⁹ May ginhimo bala ang isa brother nga may responsibilidad sa kongregasyon nga nakasakit sang imo balatyagon? Makabulig sa imo ang pagbinagbinag sa halimbawa ni Hana. Sadto nga tion, si Eli amo ang mataas nga saserdote kag sia ang nagapanguna sa pagsimba kay Jehova sa Israel. Pero indi maayo nga halimbawa ang pamilya ni Eli. Bisan pa mga saserdote ang iya mga anak, pirme makahuluya kag imoral ang ila ginahimo. Pero wala sila gindisiplina sang ila amay. Wala dayon ginpahalin ni Jehova si Eli sa pag-alagad bilang mataas nga saserdote. Bisan pa amo sini ang sitwasyon,  wala nagsiling si Hana nga indi na sia magsimba sa tabernakulo samtang si Eli ang mataas nga saserdote. Sang nagapangamuyo si Hana kay grabe gid ang iya kalisod, nakita sia ni Eli kag nasal-an niya sia nga hubog. Wala gin-usisa ni Eli kon ano ang matuod nga sitwasyon. Ginpakalain niya lang dayon si Hana nga grabe gid ang kasubo. (1 Sam. 1:12-16) Bisan pa amo sini ang natabo kay Hana, handa sia nga tumanon ang iya ginpanaad nga kon makabata sia sing lalaki, dalhon niya sa tabernakulo ang iya bata para mag-alagad didto, kag si Eli ang magaatipan sa iya bata. (1 Sam. 1:11) Kamusta naman ang mga anak ni Eli? Dapat gid sila disiplinahon, gani ginsilutan sila ni Jehova sang ulihi. (1 Sam. 4:17) Antes ina natabo, ginpakamaayo sang Dios si Hana kag nakabata sia sing lalaki nga amo si Samuel.—1 Sam. 1:17-20.

10. Paano ginpakita ni Hari David nga padayon sia nga nagsalig sa iban bisan pa may nagtraidor sa iya?

¹⁰ Nakaeksperiensia ka na bala nga traidoran sang imo suod nga abyan? Binagbinaga ang natabo kay Hari David. Si Ahitofel isa sa iya mga abyan. Sang gintinguhaan nga agawon sang anak ni David nga si Absalom ang pagkahari, nagrebelde man si Ahitofel kag nag-upod sia kay Absalom. Posible nga nasakitan gid si David kay gintraidoran sia sang iya mismo anak kag sang ginakabig niya nga abyan. Pero bisan pa amo sini ang natabo kay David, nagsalig sia gihapon sa iban. Padayon sia nga nagsalig sa isa pa niya ka abyan nga si Husai, nga nag-unong sa iya kag wala nag-upod sa mga nagrebelde. Masaligan gid ni David si Husai. Ginpamatud-an ni Husai nga maayo sia nga abyan kay handa gid sia nga buligan si David bisan pa posible sia mapatay sa paghimo sini.—2 Sam. 17:1-16.

11. Paano ginpakita sang isa sa mga alagad ni Nabal ang pagsalig?

¹¹ Binagbinaga man ang halimbawa sang isa sa mga alagad ni Nabal. Gin-amligan ni David kag sang iya mga tinawo ang mga alagad sang manggaranon nga Israelinhon nga si Nabal. Sang ulihi, nangabay si David kay Nabal nga hatagan ang iya mga tinawo sang bisan ano nga pagkaon nga mahatag ni Nabal sa ila. Indi man sobra ang ginpangabay ni David, pero indi gusto ni Nabal maghatag. Bangod sini, naakig gid si David kag gusto niya nga pamatyon ang tanan nga lalaki sa panimalay ni Nabal. Ginsugid sang isa ka alagad ini nga sitwasyon sa asawa ni Nabal nga si Abigail. Ini nga alagad miembro man sang panimalay ni  Nabal, kag kabalo sia nga may mahimo si Abigail para indi sia mapatay. Sa baylo nga malagyo, nagsalig sia nga masarangan ni Abigail nga solusyonan ang sitwasyon. Posible nga nagsalig gid sia kay nabal-an sang tanan nga si Abigail isa ka maalam nga babayi. Wala gid sia nagsala sa pagsalig kay Abigail. Nagpakita sang kaisog si Abigail paagi sa pagpugong kay David sa iya gusto himuon. (1 Sam. 25:2-35) Nagsalig si Abigail nga himuon ni David kon ano ang husto.

12. Paano ginpakita ni Jesus nga ginsaligan niya ang iya mga disipulo bisan pa nakahimo sila sang sala?

¹² Ginsaligan ni Jesus ang iya mga disipulo bisan pa nakahimo sila sang sala. (Juan 15:15, 16) Isa ka bes, ginpangabay ni Santiago kag ni Juan nga hatagan sila ni Jesus sang espesyal nga posisyon sa Ginharian. Pero wala ginhunahuna ni Jesus nga malain ang ila motibo sa pag-alagad kay Jehova, kag padayon niya sila nga ginkabig nga mga apostoles. (Mar. 10:35-40) Sang gab-i nga gindakop si Jesus, ginbiyaan sia sang tanan niya nga disipulo. (Mat. 26:56) Pero wala gid nadula ang pagsalig ni Jesus sa ila. Kabalo sia nga may mga kaluyahon sila, pero “padayon niya nga ginhigugma sila tubtob sa katapusan.” (Juan 13:1) Pagkatapos mabanhaw si Jesus, ginhatagan pa gani niya sang importante nga responsibilidad ang iya 11 ka matutom nga apostoles. Pangunahan nila ang pagtudlo sa mga tawo para mangin disipulo sila, kag atipanon nila ang iya pinalangga nga mga alagad. (Mat. 28:19, 20; Juan 21:15-17) Wala gid sia nagsala sa pagsalig sa ila bisan pa indi sila perpekto. Kay man, nag-alagad sila tanan sing matutom asta sa ila kamatayon. Gani maayo gid nga halimbawa si Hana, si David, ang alagad ni Nabal, si Abigail, kag si Jesus parte sa pagsalig sa indi perpekto nga mga tawo.

13. Ano ang isa ka rason kon ngaa daw indi naton pagsaligan ang iban?

¹³ Naeksperiensiahan mo na bala nga may ginsugid ka nga kompidensial sa isa ka utod, pero nabal-an mo sang ulihi nga ginsugid niya ini sa iban? Posible nga nagalalain ka gid. Amo ini ang naeksperiensiahan sang isa ka sister. May ginsugid sia nga kompidensial sa isa ka gulang. Pagkadason nga adlaw, gintawgan sang asawa sang gulang ang sister para palig-unon sia, kag daw nabal-an sang asawa ang ginsugid sang sister sa gulang. Bangod sini, daw indi na gid magsalig ang sister sa sini nga gulang. Pero maayo lang kay nangayo gihapon sang bulig ang sister sa iban. Nagpalapit sia sa isa pa ka gulang, kag ginbuligan niya sia nga indi madula ang iya pagsalig sa mga gulang.

14. Ano ang nakabulig sa isa ka brother para saligan liwat ang iban?

¹⁴ Madugay na nga nagalain ang buot sang isa ka brother sa duha ka gulang nga daw indi gid niya masaligan. Pero ginpamensaran niya ang ginsiling sang isa ka utod nga ginarespeto gid niya. Amo ini ang ginsiling sang utod: “Si Satanas ang aton kaaway, indi ang aton mga kauturan.” Simple lang ini pero nagpahunahuna gid ini sa iya. Ginpamalandungan niya ini sing maayo kag ginhunahuna niya kon ano ang dapat niya himuon. Nangamuyo sia kay Jehova nga buligan sia. Sang ulihi, nag-ayuhay sila liwat sang duha ka gulang.

15. Ngaa posible nga kinahanglan ang tion para saligan naton liwat ang iban? Maghatag sing halimbawa.

¹⁵ Naeksperiensiahan mo bala nga madulaan sang pribilehiyo? Posible nga masakit gid ini batyagon. Naeksperiensiahan ini sang isa ka sister nga si Grete. Matutom nga mga Saksi sa Nazi Germany si Grete kag ang iya iloy sang gindumilian ang aton hilikuton antes sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II. Nalipay si Grete sa iya pribilehiyo nga mag-type sang mga kopya sang Ang Lalantawan para sa iya mga kauturan. Pero sang nabal-an sang mga brother nga ang iya amay nagapamatok sa mga Saksi, wala na nila ginhatag ini nga pribilehiyo sa iya. Ginhunahuna sang mga brother nga basi isugid sang iya amay sa mga nagapamatok ang mga impormasyon parte sa kongregasyon.  Pero indi lang amo sini ang ginbatas ni Grete. Sa tion sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, wala ginahatagan sang mga brother si Grete kag ang iya iloy sang mga magasin, kag wala man sila ginabugno sang mga brother kon magsugat-anay sila sa dalan. Grabe gid kasakit sang nabatyagan ni Grete. Nagsiling sia nga napatawad lang niya ini nga mga brother kag ginsaligan niya sila liwat pagligad sang malawig nga tion. Narealisar niya nga ginpatawad na sila ni Jehova, gani dapat man niya sila patawaron. *

16. Ngaa dapat gid naton tinguhaan nga saligan ang aton mga kauturan?

¹⁶ Kon may nakasakit man sang imo balatyagon, tinguhai nga indi madula ang imo pagsalig sa imo mga kauturan. Posible nga nagakinahanglan ini sang tion, pero malipay ka gid kon himuon mo ini. Binagbinaga ini nga ilustrasyon. Kon nakaagi na kita nga naglain gid ang aton pamatyag bangod sang aton ginkaon, posible nga mas nagahalong na kita sa aton kaunon. Pero indi buot silingon nga indi na gid kita magkaon bangod lang sang isa ka tion nga naglain ang aton pamatyag sa aton ginkaon. Gani indi man naton pagdulaon ang aton pagsalig sa tanan naton nga kauturan bangod lang sang isa ka tion nga may nakasakit sang aton balatyagon. Kabalo kita nga indi perpekto ang aton mga kauturan. Kon tinguhaan naton nga saligan liwat ang aton mga kauturan, mangin malipayon pa gid kita, kag mas makapokus kita sa aton mabulig para indi madula ang pagsalig sang mga kauturan sa kada isa.

17. Ngaa importante gid ang pagsalig, kag ano ang binagbinagon naton sa masunod nga artikulo?

¹⁷ Mabudlay makakita sang masaligan sa kalibutan ni Satanas. Pero masaligan naton ang aton mga kauturan bangod palangga naton sila kag palangga nila kita. Bangod may pagsalig kita sa isa kag isa, malipayon kita kag nahiusa. Mangin proteksion man ini sa aton kon makaeksperiensia kita sang mabudlay nga kahimtangan sa palaabuton. Ano ang dapat mo himuon kon nasakit sang isa ka utod ang imo balatyagon kag wala ka na salig sa iya? Panikasugi nga mailog ang pagtamod ni Jehova, sunda ang mga prinsipio sa Biblia, palanggaa pa gid ang imo mga kauturan, kag magtuon sa mga halimbawa sa Biblia. Masarangan naton dulaon ang kasakit nga aton nabatyagan kag saligan liwat ang aton mga kauturan. Kon himuon naton ini, magadamo pa gid ang aton abyan “nga mas suod pa sangsa isa ka utod.” (Hulu. 18:24) Dapat naton saligan ang iban, pero dapat masaligan man nila kita. Sa masunod nga artikulo, binagbinagon naton kon paano naton mapamatud-an sa aton mga kauturan nga masaligan nila kita.