1. Ano ang posible ipamangkot sa aton sang aton mga kaupod sa obra ukon sa eskwelahan?

 NAKULBAAN ka bala kon ginapamangkot ka sang imo mga kaupod sa obra ukon sa eskwelahan parte sa imo mga ginapatihan? Amo ini ang ginabatyag sang kalabanan sa aton. Pero kon ginapamangkot nila kita, mabuligan kita sini nga mahangpan ang ila ginahunahuna ukon ginapatihan, kag mahatagan kita sang kahigayunan nga masugid sa ila ang maayong balita. Pero kon kaisa, ginapamangkot kita sang iban kay gusto lang nila magpakigbais sa aton. Wala na kita natingala sa sini kay sala nga mga impormasyon ang ila nabatian parte sa aton mga ginapatihan. (Binu. 28:22) Isa pa, nagakabuhi na kita “sa katapusan nga mga adlaw” ukon sa tion nga madamo ang “indi magsugot sa bisan ano nga kasugtanan” kag “mabangis.”​—2 Tim. 3:​1, 3.

2. Ngaa maayo gid nga kinaiya ang kalulo?

² Posible ginapamensar mo, ‘Ano ang makabulig sa akon nga mangin kalmado kag mataktikanhon kon ginakuestyon sang iban ang akon mga ginapatihan nga nabase sa Biblia?’ Ang kalulo amo ang makabulig sa imo. Ang malulo nga tawo kalmado lang gihapon bisan pa ginapaakig sia sang iban ukon bisan pa indi sia sigurado kon paano sabton ang isa ka pamangkot. (Hulu. 16:32) Pero, indi pirme mahapos mangin malulo. Paano mo mapakita ang kalulo? Kon ginakuestyon sang iban ang imo mga ginapatihan, paano mo sia sabton sing malulo? Kag kon isa ikaw ka ginikanan, paano mo mabuligan ang imo kabataan nga mangin malulo kon ginapangapinan nila ang ila mga ginapatihan? Binagbinagon naton ini.

3. Ngaa masiling naton nga indi isa ka kaluyahon ang kalulo kundi nagapakita ini sang kabakod? (2 Timoteo 2:​24, 25)

³ Ang kalulo indi isa ka kaluyahon. Ang matuod, kinahanglan naton mangin mabakod para makapabilin kita nga kalmado sa mabudlay nga mga sitwasyon. Ang kalulo isa sa “mga kinaiya nga ginapatubas sang espiritu.” (Gal. 5:​22, 23) Ang Griego nga tinaga nga gin-translate “kalulo” gingamit man para ilaragway ang ilahas nga kabayo nga naanta na. Nangin mahagop na ang kabayo, pero makusog ini gihapon. Sa aton bahin, paano naton mapakita nga malulo kita kag mabakod? Indi naton ini mahimo kon magsalig lang kita sa aton kaugalingon. Dapat kita mangamuyo sa Dios para pangayuon ang iya balaan nga espiritu kag pangabayon sia nga buligan kita nga mapakita ining dalayawon nga kinaiya. Madamo ang makapamatuod nga posible gid ini. Halimbawa, madamo sa aton mga kauturan ang nangin malulo sang ginbais sila sang mga nagapamatok sa aton. Bangod sini, nangin maayo ang impresyon sa aton sang iban. (Basaha ang 2 Timoteo 2:​24, 25.) Paano mo mapakita ang kalulo?

4. Ano ang matun-an naton kay Isaac parte sa kalulo?

⁴ Madamo nga kasaysayan sa Biblia ang nagapakita nga importante ang kalulo. Binagbinaga ang halimbawa ni Isaac. Sang nag-istar sia sa Gerar nga sakop sang mga Filistinhon, nahisa sa iya ang iya mga kaingod kag gintampukan nila ang mga bubon nga ginkutkot sang mga alagad sang iya amay. Wala sila ginbais ni Isaac. Sa baylo, nagsaylo si Isaac sa malayo nga lugar upod sa iya panimalay kag nagkutkot sia didto sang mga bubon. (Gen. 26:​12-18) Pero gin-angkon man sang mga Filistinhon ang tubig sa sini nga lugar. Bisan pa sang ila ginhimo, kalmado lang si Isaac. (Gen. 26:​19-25) Ano ang nakabulig sa iya nga mangin kalmado bisan pa indi maayo ang ginahimo sa iya sang iban? Sigurado gid nga nakatuon sia sa halimbawa sang iya mga ginikanan. Nakita niya nga ginpabaloran ni Abraham ang paghidait, kag nakita man niya “ang malinong kag malulo nga espiritu” ni Sara.​—1 Ped. 3:​4-6; Gen. 21:​22-34.

5. Ano nga halimbawa ang nagapakita nga matudluan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga mangin malulo?

⁵ Mga ginikanan, matudluan man ninyo ang inyo kabataan nga mangin malulo. Binagbinaga ang halimbawa sang isa ka 17 anyos nga brother nga si Maxence. Kon ara sia sa eskwelahan kag kon nagabantala sia sa mga pamalay, may maistorya sia nga akig nga mga tawo. Nangin mapinasensiahon ang iya mga ginikanan sa pagbulig sa iya kon paano mangin malulo. Nagsiling sila: “Subong, nahangpan na ni Maxence nga kon maakig kita kon ginabais kita sang iban, indi buot silingon sini nga mabakod kita. Ang matuod nga mabakod amo ang nagapugong sang iya kaugalingon kag nagapabilin nga kalmado.” Makalilipay gid kay natun-an ni Maxence nga mangin malulo.

6. Paano makabulig ang pangamuyo para mangin mas malulo pa gid kita?

⁶ Ano ang himuon naton kon ginapaakig kita sang iban? Halimbawa, ano abi kon ginapakalain sang iban ang ngalan sang aton Dios ukon ang Biblia? Dapat naton pangabayon si Jehova nga hatagan niya kita sang iya espiritu kag sang iya kaalam para mangin kalmado kita sa aton pagsabat. Ano abi kon narealisar naton sang ulihi nga indi gali kalmado ang aton paagi sang pagsabat? Puede naton ini ipangamuyo liwat. Dayon hunahunaon naton kon ano ang himuon naton para mangin kalmado na kita sa sunod. Sabton ni Jehova ang aton pangamuyo paagi sa paghatag sa aton sang iya balaan nga espiritu. Buligan kita sini nga makontrol ang aton kaakig kag mapakita ang kalulo.

7. Paano makabulig ang pagsaulo sang pila ka teksto para makontrol naton ang aton ginahambal kag reaksion? (Hulubaton 15:​1, 18)

⁷ Madamo nga teksto sa Biblia ang makabulig sa aton nga mangin kalmado sa mabudlay nga mga sitwasyon. Buligan kita sang espiritu sang Dios nga madumduman ini nga mga teksto. (Juan 14:26) Halimbawa, ang mga prinsipio sa libro sang  Hulubaton makabulig sa aton nga mangin malulo. (Basaha ang Hulubaton 15:​1, 18.) Ginasugiran man kita sang Hulubaton kon ano ang mga benepisyo kon kalmado kita sa mabudlay nga mga sitwasyon.​—Hulu. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

8. Kon ginakuestyon sang isa ka tawo ang aton mga ginapatihan, ngaa dapat anay naton binagbinagon ang iya rason?

⁸ Makabulig man sa aton ang paghangop. (Hulu. 19:11) Kon may paghangop ang isa ka tawo, mapunggan niya ang iya kaugalingon kon ginakuestyon sang iban ang iya mga ginapatihan. May mga tion nga kon ginapamangkot kita sang mga tawo parte sa aton mga ginapatihan, wala nila kita ginasugiran kon ano gid ang rason ngaa nagapamangkot sila. Gani antes kita magsabat, mas maayo kon hunahunaon anay naton nga posible wala kita kabalo sang ila rason.​—Hulu. 16:23.

9. Paano ginpakita ni Gideon ang paghangop kag kalulo sang ginbais sia sang mga lalaki sang Efraim?

⁹ Binagbinaga kon paano ginsabat ni Gideon ang mga lalaki sang Efraim. Naakig sila kay Gideon kay wala niya sila ginpatawag dayon sang nagpakig-away sia sa mga kaaway sang Israel. Ginbais nila sia kay gusto nila kuntani nga nakaupod sila sa inaway sa umpisa pa lang. Pero ano gid ayhan ang rason ngaa naakig sila? Natandog bala ang ila bugal? Ano man ang ila rason, ginhangop sila ni Gideon kag kalmado lang sia nga nagsabat sa ila.  Ano ang resulta? “Nag-ugdaw ang ila kaakig sa iya.”​—Huk. 8:​1-3.

10. Ano ang makabulig sa aton nga mabal-an kon paano sabton ang mga nagakuestyon sa aton mga ginapatihan? (1 Pedro 3:15)

¹⁰ Posible nga pamangkuton kita sang aton mga kaupod sa obra ukon sa eskwelahan kon ngaa ginasunod gid naton ang mga kasuguan sang Biblia. Dapat panikasugan naton nga ipaathag sa ila kon ngaa nagapati kita nga maayo gid kon tumanon naton ang Biblia. Pero dapat man naton respetuhon ang ila opinyon. (Basaha ang 1 Pedro 3:15.) Indi naton pagpamensaron nga ginapamangkot nila kita kay gusto nila nga pakalainon kita. Sa baylo, base sa ila pamangkot, pamensaron naton kon ano ayhan ang ila mga ginakabalak-an. Ano man ang ila rason kon ngaa namangkot sila, dapat sabton naton sila sing kalmado kag sa maayo nga paagi. Kon himuon naton ini, posible nga mapalig-on sila nga pamensaran sing maayo ang ila opinyon. Bisan pa daw ginayaguta nila kita sa ila pamangkot, dapat maayo pirme ang aton paagi sang pagsabat sa ila.​—Roma 12:17.

11-12. (a) Ano ang puede naton binagbinagon antes naton sabton ang nagapamangkot sa aton? (Tan-awa man ang piktyur.) (b) Maghatag sing halimbawa nga nagapakita nga kon pamangkuton kita sang iban, puede ini mangin kahigayunan para masugid naton sa ila ang ginasiling sang Biblia.

¹¹ Halimbawa, kon ginpamangkot kita sang aton kaupod sa obra kon ngaa wala kita nagaselebrar sang birthday, ari ang mga puede naton binagbinagon: Basi ginapamensar niya nga wala kita ginapasugtan nga magsinadya. Ukon posible nabalaka sia kay basi maguba ang paghiusa sang kompanya kay wala kita nagaentra sa ila mga selebrasyon. Para indi sia masyado mabalaka, puede naton sia pasalamatan kay gusto niya nga mangin maayo ang kaangtanan sang tanan nga empleyado sa inyo kompanya. Dayon, pasaligon naton sia nga amo man sina ang gusto naton. Kon himuon naton ini, posible mahatagan kita sang kahigayunan nga masugid sa iya ang ginasiling sang Biblia parte sa birthday.

¹² Puede man gihapon naton ilugon ini nga paagi bisan pa lain naman nga pamangkot ang ginpamangkot sa aton. Halimbawa, posible nga silingan kita sang aton schoolmate nga dapat bag-uhon sang mga Saksi ni Jehova ang ila pagtamod parte sa homoseksuwalidad. Indi ayhan nga nasiling niya ini bangod wala niya nahangpan sing maayo ang aton ginapatihan bilang mga Saksi ni Jehova parte sa homoseksuwalidad? Ukon basi may abyan sia ukon paryente nga isa ka homoseksuwal? Ginahunahuna bala niya nga akig kita sa mga homoseksuwal? Dapat naton sia pasaligon nga ginapakitaan naton sang kaayo ang tanan nga tawo kag ginarespeto naton ang desisyon sang kada isa. b (1 Ped. 2:17) Paagi sa sini, posible masugid naton sa iya kon ngaa mangin mas malipayon kita kon tumanon naton ang mga kasuguan sang Biblia.

13. Kon may nagayaguta sa imo bangod nagapati ka nga may Dios, paano mo sia mabuligan?

¹³ Kon ginakuestyon kita sang iban, indi naton paghunahunaon dayon nga kabalo kita sang iya mga ginapatihan. (Tito 3:2) Halimbawa, ano abi kon silingan ka sang imo schoolmate nga nagapainto lang kita bangod nagapati kita nga may Dios? Hunahunaon mo bala dayon nga nagapati sia sa ebolusyon kag madamo sia sing nabal-an parte sa sini? Ang matuod, posible nga wala gid niya napamensaran sing maayo ini nga topiko. Gani imbes nga baison sia dayon para pamatud-an nga indi matuod ang ebolusyon, buligi sia nga makakita sang impormasyon nga makapahunahuna sa iya. Puede mo sia hatagan sang link sang mga impormasyon sa jw.org nga nagabinagbinag parte sa mga tinuga sang Dios. Kon basahon niya ang mga artikulo ukon tan-awon ang mga video sa aton website, posible nga pamangkuton ka niya sa ulihi parte sa sini. Kon maayo ang aton paagi sang pagsabat sa iya, posible nga mangin interesado sia nga tun-an ang Biblia.

14. Paano gingamit ni Niall ang aton website para ipakita sa iya classmate nga indi matuod ang ginasiling sang iban parte sa mga Saksi ni Jehova?

 ¹⁴ Gingamit sang isa ka tin-edyer nga brother nga si Niall ang aton website para ipakita nga indi matuod ang ginasiling sang iban parte sa mga Saksi ni Jehova. Nagsiling sia, “Pirme ako ginasilingan sang akon classmate nga wala ako nagapati sa science kay mas nagapati kuno ako sa isa ka libro nga ‘ginhimuhimo lang.’” Wala ginhatagan si Niall sang iya classmate sang tsansa nga mapaathag ang iya ginapatihan, gani ginsugiran sia ni Niall parte sa seksion sa jw.org nga “Science kag ang Biblia.” Sang ulihi, narealisar ni Niall nga posible nabasa ukon natan-aw na sang iya classmate ang mga impormasyon sa website, kag interesado na sia mamati parte sa kon paano nagsugod ang kabuhi. Kon himuon mo man ini, posible nga maeksperiensiahan mo man ini nga resulta.

15. Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga mangin malulo sa pagsabat kon ginakuestyon sang ila mga schoolmate ang ila mga ginapatihan?

¹⁵ Mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan kon paano mangin malulo sa pagsabat kon ginakuestyon sila parte sa ila mga ginapatihan. (Sant. 3:13) May pila ka ginikanan nga nagapraktis sini sa ila family worship. Halimbawa, ginabinagbinag nila bilang pamilya ang mga topiko nga posible ipamangkot sa eskwelahan. Dayon nagapraktis sila kon paano ini sabton. Ginabuligan man sini nga mga ginikanan ang ila kabataan kon paano mangin malulo sa ila paghambal kag kon paano magpaathag sing epektibo.​—Tan-awa ang kahon nga “ Makabulig ang Pagpraktis Bilang Pamilya.”

16-17. Paano makabulig sa mga pamatan-on ang pagpraktis bilang pamilya?

¹⁶ Kon magpraktis kamo bilang pamilya, mabuligan ninyo ang inyo kabataan nga mangin kumbinsido sa ila mga ginapatihan kag mapaathag nila ini sing maayo sa iban. Makita sa jw.org ang mga artikulo nga “Pamangkot sang mga Pamatan-on” kag ang mga worksheet para sa mga tin-edyer. Ginhimo  ini para buligan ang mga pamatan-on nga mangin kumbinsido sa ila mga ginapatihan kag para mapaathag nila ini sa ila kaugalingon nga mga tinaga. Kon tun-an ninyo bilang pamilya ang mga artikulo sa sini nga seksion, mapangapinan ninyo ang aton mga ginapatihan sa malulo kag epektibo nga paagi.

¹⁷ Ginpaathag sang isa ka pamatan-on nga si Matthew kon paano nakabulig sa iya ang pagpraktis nila bilang pamilya. Sa ila family worship, pirme gina-research ni Matthew kag sang iya mga ginikanan ang mga topiko nga posible binagbinagon sa eskwelahan. Nagsiling sia: “Ginahunahuna namon kon ano ang mga posible ipamangkot sa akon, dayon nagapraktis kami kon paano ko ini sabton nga ginagamit ang amon gin-research. Bangod kumbinsido ako sa akon mga ginapatihan, may kompiansa ako nga ipaathag ini kag mas mahapos sa akon nga mangin kalmado.”

18. Base sa Colosas 4:​6, ano ang dapat naton himuon?

¹⁸ Kon ginapaathag naton sing maayo ang aton mga ginapatihan, indi buot silingon sini nga pamatian na gid kita sang aton ginaistorya. Makabulig man sa aton ang pagkamataktikanhon kag kalulo. (Basaha ang Colosas 4:6.) Puede makumparar sa pagpasa sang bola ang aton pagsugid sa iban sang aton mga ginapatihan. Puede naton hinayon ukon tuduhon ang pagpasa sang bola. Kon hinay lang ang aton pagpasa, mas daku ang tsansa nga masalo ini sang aton ginapasahan kag makapadayon kita sa paghampang. Gani kon mataktikanhon kita kag malulo sa aton paghambal, mas daku man ang tsansa nga pamatian kita sang mga tawo kag makapadayon kita sa pag-istorya sa ila. Siempre, kon gusto lang sang isa ka tawo nga debatihon kita ukon pakalainon ang aton mga ginapatihan, dapat naton untaton ang pag-istorya sa iya. (Hulu. 26:4) Pero indi man amo sini ang kalabanan nga tawo. Ang matuod, madamo ang gusto magpamati sa aton.

19. Ngaa dapat kita mangin malulo kon ginapangapinan naton ang aton mga ginapatihan?

¹⁹ Madamo gid sang benepisyo kon panikasugan naton nga mangin malulo. Mangamuyo kay Jehova nga hatagan ka sang kusog para makapabilin ka nga malulo kon ginakuestyon sang iban ang imo mga ginapatihan ukon ginapakalain ka nila. Tandai nga makabulig ang kalulo para malikawan ang pagbaisay sang duha ka tawo bisan pa indi pareho ang ila mga ginapatihan. Kag kon panikasugan mo nga mangin malulo kag matinahuron sa imo pagsabat, posible nga mapalig-on mo ang iban nga bag-uhon ang ila opinyon parte sa aton kag sa mga kamatuoran sa Biblia. Gani mangin ‘handa pirme nga pangapinan’ ang imo mga ginapatihan, kag ‘himua ini nga may kalulo kag tudok nga pagtahod.’ (1 Ped. 3:15) Kon himuon mo ini, mapakita mo nga mabakod ka.