Samtang naga-field trip, gin-akusahan ang pila ka estudyante nga lalaki nga seksuwal nila nga gin-abuso ang isa man ka estudyante nga lalaki. Mga estudyante sila sang kilala nga pribado nga eskwelahan sa Canada. Pagkatapos sini nga hitabo, si Leonard Stern nagsulat sa pamantalaan nga Ottawa Citizen: “Ang kaalam, edukasyon, ukon maayo nga estado sa kabuhi indi makapugong sa mga pamatan-on nga maghimo sing malain.”

Nagsiling man si Stern: “Abi mo, ang pinakaimportante nga tulumuron sang mga ginikanan amo ang pagtudlo sa ila kabataan kon ano ang husto ukon sala. Pero ang matuod, madamo nga ginikanan ang mas nabalaka sa malab-ot sang ila kabataan sa eskwelahan kag magmanggaranon sa ulihi.”

Siempre, importante ang pag-eskwela. Pero bisan ang pinakamaayo nga eskwelahan indi makabulig sa isa nga mabatuan ang iya sala nga handum ukon huyog. Gani, sin-o ang makatudlo kag makagiya sa aton sa kon ano ang husto ukon sala?

Ang Biblia mapaanggid sa espiho. Kon magtan-aw kita sa sini, makita naton sing maathag ang aton mga limitasyon kag kaluyahon. (Santiago 1:23-25) Pero indi lang amo sini ang mahimo sang Biblia. Nagabulig ini sa aton nga magbag-o, para mapakita naton ang mga batasan nga nagaresulta sa kalinong kag kahim-ong. Nalakip sa sini ang kaayo, maayo nga kabubut-on, pagkamapinasensiahon, kag gugma. Gintawag pa gani ang gugma nga “himpit nga higot sang paghiusa.” (Colosas 3:14) Ngaa espesyal gid ang gugma? Talupangda ang ginasiling sang Biblia parte sa sini.

• “Ang gugma mapinasensiahon kag mainayuhon. Ang gugma indi mahisaon. Wala ini nagapabugal, wala ini nagapahambog, wala ini nagagawi sing indi nagakaigo, wala ini nagapangita sang kaugalingon nga kaayuhan. Indi ini maakigon. Wala ini nagaisip sang kahalitan. Wala ini nagakalipay sa kalautan [kalainan], kundi sa kamatuoran. Nagaantos ini sang tanan nga butang, . . . nagabatas sang tanan nga butang. Ang gugma wala sing katapusan.”—1 Corinto 13:4-8.

• “Ang tawo nga may gugma wala nagahimo sing malain sa iya isigkatawo.”—Roma 13:10.

• “Labaw sa tanan, maghigugmaanay kamo sing tudok, bangod ang gugma nagatabon sang madamo nga sala.”—1 Pedro 4:8.

Ano ang ginabatyag mo kon kaupod mo ang mga tawo nga nagapalangga sa imo? Kampante? Wala sing ginakulbaan? Relaks? Huo, kay nakahibalo ka nga gusto nila ang pinakamaayo para sa imo, kag indi gid nila gusto nga masakitan ka.

Ang gugma makapahulag man sa mga tawo nga magsakripisyo, bisan kinahanglan pa nila magbag-o, para sa kaayuhan sang iban. Halimbawa,  sang nangin lolo ang lalaki nga tawgon naton nga si George, gusto gid niya makaupod pirme ang iya apo nga lalaki. Pero may problema. Grabe manigarilyo si George, kag indi gusto sang iya umagad nga lalaki nga manigarilyo sia malapit sa lapsag. Ano ang ginhimo ni George? Bisan 50 ka tuig na sia nga nagapanigarilyo, gin-untatan niya ini para sa iya apo. Dalayawon gid ang mahimo sang gugma!

Matun-an naton ang gugma ukon pagpalangga. Daku ang papel sang mga ginikanan sa pagtudlo sa ila kabataan kon paano magpalangga. Ginapakaon kag ginaproteksionan nila ang ila kabataan kag ginaatipan sila kon masakitan ukon magbalatian. Ginaistorya kag ginatudluan sang maayo nga mga ginikanan ang ila kabataan. Ginadisiplina man nila ang ila kabataan, kag nagalakip ini sang pagtudlo sa ila sing mga prinsipio kon ano ang husto kag sala. Dugang pa, ang maayo nga mga ginikanan maayo nga halimbawa, kag sila ang ginailog sang ila kabataan.

Pero makapasubo nga wala ini nahimo sang pila ka ginikanan. Buot bala silingon nga mangin malain na ang ila kabataan? Indi! Madamo nga may edad na, lakip ang mga nagdaku sa problemado nga pamilya, ang nakahimo sing daku nga pagbag-o kag nangin mapinalanggaon kag masaligan nga mga tawo. Pareho sa mabasa naton sa masunod nga artikulo, nahimo ini sang mga tawo nga para sa iban daw imposible na gid nga magbag-o!