BULIG PARA SA PAMILYA | GINIKANAN
Pagtudlo sa Kabataan nga Magpaubos
NGAA ISA KA HANGKAT?
-
Nagatinikal ang imo bata—kag dies anyos pa lang sia!
-
Gusto niya nga espesyal ang pagtratar sa iya sang tanan.
‘Ngaa amo na sia?’ nagapalibog ka. ‘Gusto ko nga may kompiansa sia—indi nga pamensaron niya nga labaw sia sa iban!’
Posible ayhan tudluan ang bata sing pagpaubos nga indi madula ang iya kompiansa sa kaugalingon?
ANO ANG DAPAT MO MAHIBALUAN?
Sining karon lang nga dinekada, ginsilingan ang mga ginikanan nga pasugtan ang gusto sang ila kabataan; pirme sila dayawon bisan wala man sing rason; indi sila pagtadlungon ukon disiplinahon. Nagapati sila nga kon espesyal ang pagtratar nila sa ila kabataan, magabatyag sila sing kompiansa sa ila kaugalingon. Pero ano ang resulta? Ang libro nga Generation Me nagsiling: “Imbes nga matudluan ang kabataan nga mangin maayo kag malipayon, ang espesyal nga pagtratar sa ila nagresulta sa sobra nga pagbilib sa kaugalingon.”
Ang kabataan nga ginadayaw bisan wala sing rason, masami nga nagadaku nga indi handa sa pag-atubang sing mga kapaslawan kag pagpakalain. Bangod gintudluan sila nga unahon ang ila gusto, masami nga wala nagadugay ang ila relasyon sa iban. Gani, madamo sa ila ang nagabatyag sing grabe nga kabalaka kag depresyon.
Mapalambo sang kabataan ang nagakaigo nga kompiansa sa kaugalingon, indi paagi sa pirme nga pagsiling sa ila nga espesyal sila, kundi paagi sa ila mga hinimuan. Indi lang ini pagsalig sa ila kaugalingon. Kinahanglan nila tun-an kag praktison sing maayo ang ila mga ikasarang. (Hulubaton 22:29) Dapat man nila hunahunaon ang mga kinahanglanon sang iban. (1 Corinto 10:24) Nagakinahanglan ini tanan sing pagpaubos.
ANO ANG MAHIMO MO?
Dayawa sia kon nagakaigo. Kon mataas ang iskor sang imo bata sa test, dayawa sia. Pero kon manubo ang iya grado, indi dayon pagbasula ang manunudlo. Kay mahimo mabudlayan ang imo bata nga matun-an ang pagpaubos. Sa baylo, buligi sia kon ano ang iya himuon para magtaas ang iya grado sa sunod. Dayawa lang sia kon may nahimo na sia.
Tadlunga sia kon nagakaigo. Indi buot silingon nga pakalainon mo ang imo bata kada magsala sia. (Colosas 3:21) Pero dapat mo sia tadlungon kon serioso ang iya sala. Amo man sini ang himuon kon may indi sia maayo nga batasan. Kay kon indi, mabudlayan ka sa ulihi nga tadlungon ini.
Halimbawa, makita mo ang imo bata nga daw nagatinikal. Kon indi ini pagtadlungon, mahimo nga mangin bugalon sia kag mangin indi suod sa iban. Gani ipaathag sa imo bata nga malain kon magpabugal sia kag mahimo sia mahuy-an. (Hulubaton 27:2) Ipaathag man sa iya nga ang tawo nga may balanse nga pagtamod sa kaugalingon wala nagapadayaw sang iya abilidad sa iban. Kon ginahimo mo ini nga pagtadlong sa mahigugmaon nga paagi matudluan mo ang imo bata sing pagpaubos nga wala nagadula sang iya kompiansa.—Prinsipio sa Biblia: Mateo 23:12.
Ihanda ang imo bata sa realidad sang kabuhi. Kon pasugtan mo ang tanan nga ginapangayo sang imo bata mahimo magbatyag sia nga dapat lang ina himuon sa iya. Gani, halimbawa, kon may ginapangayo ang imo bata nga indi mo mahatag, ipaathag sa iya nga wala sing badyet para sa sina. Kon indi madayon ang inyo lagaw ukon bakasyon, mahimo mo mapaathag sa iya nga ang mga kapaslawan bahin sang kabuhi kag isugid sa iya kon paano mo ini ginaatubang. Imbes nga proteksionan ang imo bata sa mga kabudlayan, ihanda sia sa mga pagtilaw nga maatubang niya kon magdaku na sia.—Prinsipio sa Biblia: Hulubaton 29:21.
Palig-una sia nga maghatag. Pamatud-i sa imo bata nga “mas malipayon ang nagahatag sangsa nagabaton.” (Binuhatan 20:35) Paano? Mahimo ninyo ilista ang mga tawo nga kinahanglan buligan sa pagpamakal, pagsakay sa salakyan, ukon pagpangay-o. Dayon upda sia kon nagabulig ka sa iban. Ipakita sa iya ang imo kalipay sa pagbulig sa iban. Kon himuon mo ini, matudluan mo ang imo bata sang pagpaubos sa pinakaepektibo nga paagi—ang imo halimbawa.—Prinsipio sa Biblia: Lucas 6:38.