1-3. (a) Ano ang dapat naton ilakip sa aton panguna nga mga ginapatihan? (b) Ngaa importante gid ang pagkabanhaw? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

KON pamangkuton ka, ‘Ano ang imo mga ginapatihan?’ ano ang imo sabat? Mahimo isiling mo nga si Jehova amo ang Manunuga kag Manughatag sing Kabuhi. Mahimo isiling mo man nga nagapati ka kay Jesucristo, nga nag-aman sing gawad. Kag malipay ka man sa pagsugid nga dali na lang ang paraiso sa duta, diin ang katawhan sang Dios magapuyo sing dayon. Pero ilakip mo man bala sa imo sabat ang pagkabanhaw nga isa sa imo gid nanamian nga panudlo?

² Dapat ilakip gid naton ang pagkabanhaw sa aton panguna nga mga ginapatihan bisan nagalaum pa kita nga makalampuwas sa dakung kapipit-an kag mabuhi sing dayon. Ginpakita ni apostol Pablo kon ngaa importante sa aton pagtuo ang pagkabanhaw: “Sa pagkamatuod, kon wala sing pagkabanhaw, ang Cristo wala man mabanhaw.” Kon wala mabanhaw ang Cristo, indi sia mangin Hari naton subong, kag mangin wala sing pulos ang panudlo naton parte sa paggahom sang Cristo. (Basaha ang 1 Corinto 15:12-19.) Pero nahibaluan naton nga nabanhaw si Jesus. Bangod nagapati kita sini, tuhay gid kita sa Judiyong mga Saduceo, nga wala gid nagapati sa pagkabanhaw. Bisan gani nga ginayaguta  kita, nagapati gid kita sa pagkabanhaw.—Mar. 12:18; Binu. 4:2, 3; 17:32; 23:6-8.

³ Sang nagsulat si Pablo parte sa “panguna nga doktrina tuhoy sa Cristo,” ginlakip niya “ang panudlo tuhoy sa . . . pagbanhaw sa mga patay.” (Heb. 6:1, 2) Kag ginpadaku niya nga nagatuo gid sia sa sini. (Binu. 24:10, 15, 24, 25) Pero bisan pa nga ginlakip ang pagkabanhaw sa panguna nga doktrina, nga natun-an naton sa “nahauna nga mga butang sang sagrado nga mga kapahayagan sang Dios,” indi buot silingon nga indi na naton ini pagtun-an sing maayo. (Heb. 5:12) Ngaa?

4. Ano ang mga pamangkot parte sa pagkabanhaw?

⁴ Kon magtuon ang mga tawo sa Biblia, mabasa gid nila ang mga rekord parte sa mga ginbanhaw, pareho sa pagbanhaw kay Lazaro. Kag matun-an nila nga sanday Abraham, Job, kag Daniel nagapati nga may pagkabanhaw sa palaabuton. Pero ano ang imo sabat kon may mangayo sing pamatuod sa pagkamasaligan sang mga saad parte sa pagkabanhaw bisan ginatos na ka tuig nga ginpromisa ini? Kag ginapakita bala sa Biblia kon san-o matabo ang pagkabanhaw? Ang mga sabat sa sini nga mga pamangkot magapabakod sang aton pagtuo.

5. Ano anay ang aton binagbinagon parte sa pagkabanhaw?

⁵ Mahimo mahapos naton maimadyin nga banhawon ang tawo nga bag-o lang napatay. (Juan 11:11; Binu. 20:9, 10) Pero masaligan bala naton ang promisa nga banhawon ang isa pagligad sang ginatos ka tuig? Masaligan mo bala ini nga promisa bisan pila pa ka tuig ang magligad, bisan ang ginapatuhuyan sini amo ang bag-o lang napatay ukon ang madugay na nga napatay? Ang matuod, may pagkabanhaw nga ginpatihan mo na nga natabo bisan ginatos na ka tuig nga gintagna ini sing abanse. Sin-o ining ginbanhaw? Kag ano ang labot sini sa imo ginalauman nga pagkabanhaw sa palaabuton?

6. Paano nalakip si Jesus sa katumanan sang Salmo 118?

⁶ Parte sa pagkabanhaw nga gintagna sing abanse, binagbinagon naton ang Salmo 118 nga mahimo ginkomposo ni David. Nagalakip ini sing pangabay: “Jehova, nagapakiluoy kami, palihug luwasa kami! . . . Pakamaayuhon ang isa nga nagakari sa ngalan ni Jehova.” Ini nga tagna parte sa Mesias ginkutlo sang mga tawo sang nagsakay sa asno si Jesus pasulod sa Jerusalem sang Nisan 9, antes sia ginpatay. (Sal. 118:25, 26; Mat. 21:7-9) Pero paano ginpatuhuyan sang Salmo 118 ang pagkabanhaw nga matabo tinuig pa sa palaabuton? Talupangda kon ano pa ang gintagna sini nga salmo: “Ang bato nga ginsikway sang mga manunukod nangin ang pinakaimportante nga pamusod nga bato.”—Sal. 118:22.

7. Paano ginsikway sang mga Judiyo si Jesus?

⁷ Ang “mga manunukod,” ang Judiyong mga lider, amo ang nagsikway sa Mesias. Wala lang nila gintalikdan si Jesus kag ginsikway sia bilang ang Cristo. Madamo nga Judiyo nga nagsikway sa iya ang gusto gid nga patyon sia. (Luc. 23:18-23) Huo, may salabton man sila sa kamatayon ni Jesus.

8. Paano si Jesus nangin “ang pinakaimportante nga pamusod nga bato”?

⁸ Kon ginsikway si Jesus kag ginpatay, paano sia nangin “ang pinakaimportante nga pamusod nga bato”? Mahimo lamang ini kon banhawon sia. Gin-athag ini ni Jesus. Naghatag sia sing parabola diin ginpintasan sang mga agsador ang ginsugo sang tag-iya nga magkadto sa ila, pareho man sa ginhimo sang mga Israelinhon sa mga manalagna nga ginapadala sang Dios sa ila. Sang ulihi, suno sa ilustrasyon, ginpadala sang tag-iya ang iya pinalangga nga anak nga amo ang  manunubli. Ginbaton bala nila ang anak? Wala gid. Ginpatay sang mga agsador ang anak. Pagkatapos nga masugid ini nga ilustrasyon, ginkutlo ni Jesus ang tagna sa Salmo 118:22. (Luc. 20:9-17) Gingamit man ni apostol Pedro ini nga teksto sang nakighambal sia sa Judiyong “mga manugdumala, mga gulang, kag mga escriba” sang nagtipon sila sa Jerusalem. Ginpatuhuyan niya si “Jesucristo nga Nazaretnon, nga ginpatay ninyo sa usok apang ginbanhaw sang Dios gikan sa mga patay.” Nagsiling dayon si Pedro: “Sia ‘ang bato nga ginkabig ninyo nga mga manunukod nga wala sing kabilinggan nga nangin ang pinakaimportante nga pamusod nga bato.’”—Binu. 3:15; 4:5-11; 1 Ped. 2:5-7.

9. Anong tumalagsahon nga hitabo ang ginapatuhuyan sang Salmo 118:22?

⁹ Maathag nga ang tagna sa Salmo 118:22 nagapatuhoy sa pagkabanhaw nga ginatos na ka tuig nga gintagna sing abanse. Ang Mesias pagasikwayon kag patyon, pero banhawon sia kag mangin ang pinakaimportante nga pamusod nga bato. Gani ining ginbanhaw nga Anak mangin ang isa nga ang ngalan “ginpili sang Dios sa katawhan sa pagluwas sa aton.”—Binu. 4:12; Efe. 1:20.

10. (a) Ano ang gintagna sang Salmo 16:10? (b) Ngaa masiling naton nga wala matuman kay David ang Salmo 16:10?

¹⁰ Binagbinagon naton ang isa pa ka bersikulo nga nagapatuhoy sa pagkabanhaw. Masobra sa isa ka libo ka tuig nga ginsulat ini sing abanse. Magapabakod pa gid ini sang aton pagsalig nga ang tagna parte sa pagkabanhaw masaligan bisan madugay na ini gintagna sing abanse. Sa Salmo 16, si David nagsiling: “Indi mo ako pagpabay-an sa Lulubngan. Indi ka magtugot nga ang imo mainunungon nga alagad makakita sing buho.” (Sal. 16:10) Wala magsiling si David nga indi gid sia mapatay ukon indi sia magkadto sa lulubngan. Mabasa sa Pulong sang Dios nga nagtigulang si David. “Napatay [sia] pareho sang iya mga katigulangan kag ginlubong sia sa Siudad ni David.” (1 Hari 2:1, 10) Gani sin-o ang ginapatuhuyan sang Salmo 16:10?

11. San-o ginpaathag ni Pedro ang Salmo 16:10?

¹¹ Masobra isa ka libo ka tuig sa tapos ginsulat ini ni David, ginpaathag ni Pedro kon sin-o ang ginapatuhuyan sang Salmo 16:10. Pagligad sang pila ka semana nga napatay si Jesus kag ginbanhaw, namulongpulong si Pedro sa linibo ka Judiyo kag mga proselita. (Basaha ang Binuhatan 2:29-32.) Nagsiling sia nga napatay si David kag ginlubong. Nahibaluan ini sang mga nagapamati kay Pedro. Kag wala sing rekord nga nagapakita nga ginbais nila ang ginhambal ni Pedro nga ‘nakita na nga daan ni David kag naghambal sia nahanungod sa pagkabanhaw’ sang manug-abot nga Mesias.

12. Paano natuman ang Salmo 16:10, kag ano ang ginapamatud-an sini parte sa ginsaad nga pagkabanhaw?

¹² Ginsakdag ni Pedro ang iya punto paagi sa pagkutlo sang ginsiling ni David sa Salmo 110:1. (Basaha ang Binuhatan 2:33-36.) Nakumbinsi ni Pedro ang dakung kadam-an nga si Jesus amo ang “Ginuo kag Cristo” kay gingamit niya sa iya pagpangatarungan ang Kasulatan. Nahibaluan sang mga tawo nga natuman ang Salmo 16:10 sang nabanhaw si Jesus. Sang ulihi, gingamit man ini nga pangatarungan ni apostol Pablo sang nakighambal sia sa mga Judiyo sa siudad sang Antioquia sa Pisidia. Nakumbinsi sila sa iya pagpaathag, kag luyag nila nga makabati pa gid sing dugang parte sa sini. (Basaha ang Binuhatan 13:32-37, 42.) Dapat kumbinsido man kita nga masaligan ang mga tagna sa Biblia parte sa pagkabanhaw bisan pa nga ginatos ka tuig antes ini natuman.

13. Ano ang pila ka pamangkot parte sa pagkabanhaw?

¹³ Napabakod kita kay natabo ang pagkabanhaw  bisan ginatos na ka tuig nga ginsaad ini. Pero mahimo may mamangkot: ‘Buot bala silingon nga mahimo maghulat pa ako sing madugay antes ko makita liwat ang akon pinalangga? San-o matabo ang ginalauman ko nga pagkabanhaw?’ Ginsilingan ni Jesus ang iya mga apostoles nga may mga butang nga wala nila mahibaluan kag indi nila mahimo mahibaluan. May mga detalye nga “ang Amay lamang sa langit ang may awtoridad sa pagtalana sang tion kon san-o mahanabo ang mga butang.” (Binu. 1:6, 7; Juan 16:12) Pero indi buot silingon nga wala na kita sing matigayon nga pila ka impormasyon kon san-o matabo ang pagkabanhaw.

14. Ngaa tuhay ang pagkabanhaw ni Jesus sangsa mga nauna nga ginbanhaw?

¹⁴ Para mahangpan naton ini, binagbinagon naton ang gintagna nga mga pagkabanhaw sa Biblia. Ang pinakaimportante sini amo ang pagkabanhaw ni Jesus. Kon wala sia ginbanhaw, wala gid kita sing paglaum nga makita liwat ang aton mga pinalangga. Ang mga ginbanhaw antes matawo si Jesus wala magkabuhi sing dayon, pareho sang ginhimo nanday Elias kag Eliseo. Napatay sila liwat kag nangin yab-ok sa lulubngan. Pero “sang ginbanhaw ang Cristo, indi na sia mapatay. Ang kamatayon nga daw isa ka agalon wala na sing gahom sa iya.” Didto sa langit, nagakabuhi sia “tubtob sa wala sing katubtuban.”—Roma 6:9; Bug. 1:5, 18; Col. 1:18; 1 Ped. 3:18.

15. Ngaa gintawag si Jesus nga “una nga bunga”?

¹⁵ Ang pagkabanhaw ni Jesus amo ang pinakauna sa amo sini nga sahi sang pagkabanhaw, kag amo ang pinakaimportante. (Binu. 26:23) Pero indi lang sia ang ginpromisahan nga banhawon sa langit bilang espiritu nga persona. Ginpasalig ni Jesus ang iya matutom nga mga apostoles nga magagahom sila kaupod niya sa langit. (Luc. 22:28-30) Gani para sila mapadyaan, dapat mapatay sila anay. Kag pagkatapos, banhawon sila sa espiritu nga lawas pareho sang Cristo. Si Pablo nagsiling nga “ginbanhaw na ang Cristo, ang una nga bunga sa mga nagtulog sa kamatayon.” Nagsiling pa si Pablo nga may iban pa nga banhawon sa langit: “Ang kada isa mabanhaw sa iya kaugalingon nga turno: ang Cristo ang una nga bunga, dayon ang mga iya sang Cristo sa tion sang iya presensia.”—1 Cor. 15:20, 23.

16. Paano naton mahibaluan kon san-o matabo ang pagkabanhaw sa langit?

¹⁶ Ang ginhambal ni Pablo nagahatag sa aton sing ideya kon san-o matabo ang pagkabanhaw sa langit. Matabo ini ‘sa tion sang presensia’ sang Cristo. Madugay na nga ginpamatud-an sang mga Saksi ni Jehova base sa Kasulatan nga sugod sang 1914, nagakabuhi na kita sa ginsaad nga “presensia” ni Jesus. Nagapadayon pa ini, kag tuman na gid kalapit ang katapusan sining malaut nga sistema sang mga butang.

17, 18. Ano ang matabo sa pila ka hinaplas sa tion sang presensia sang Cristo?

 ¹⁷ Ang Biblia nagapaathag pa gid parte sa pagkabanhaw sa langit: “Luyag namon nga mahangpan ninyo ang tuhoy sa mga nagatulog sa kamatayon . . . Kay kon nagatuo kita nga si Jesus napatay kag nabanhaw, nagatuo man kita nga ang mga nagatulog sa kamatayon . . . banhawon sang Dios, agod mangin kaupod niya. . . . Ang mga nabilin nga buhi sa aton tubtob sa presensia sang Ginuo, indi gid mag-una sa mga nagatulog sa kamatayon; bangod ang Ginuo magapanaug halin sa langit, nga may pagmando, . . . kag ang mga napatay nga nahiusa sa Cristo una nga mabanhaw. Pagkatapos sini, kita nga buhi sabniton sa mga panganod agod makaupod naton sila kag agod sugataon ang Ginuo sa kahanginan; sa amo makaupod naton pirme ang Ginuo.”—1 Tes. 4:13-17.

¹⁸ Ang una nga pagkabanhaw matabo kon magsugod na ang “presensia” sang Cristo. Ang mga hinaplas nga buhi sa dakung kapipit-an “sabniton sa mga panganod.” (Mat. 24:31) Ang mga “sabniton” indi “magatulog sa kamatayon” kay indi sila magapabilin sing madugay sa kamatayon. “Pagabayluhan [sila] tanan, sing hinali, sa isa ka pisok sang mata, sa pagtunog sang katapusan nga trumpeta.”—1 Cor. 15:51, 52.

19. Ano nga “mas maayo nga pagkabanhaw” ang matabo sa indi madugay?

¹⁹ Kalabanan sang matutom nga mga Cristiano subong indi hinaplas kag wala sila ginpili nga maggahom sa langit upod sang Cristo. Sa baylo, ginahulat nila ang katapusan sining malaut nga sistema sang mga butang sa tion sang “adlaw ni Jehova.” Wala sing nakahibalo kon san-o ang katapusan, pero ginapakita sang mga ebidensia nga malapit na gid ini. (1 Tes. 5:1-3) Pagkatapos sini, mahanabo ang tuhay nga sahi sang pagkabanhaw diri sa paraiso sa duta. Mangin himpit ang mga pagabanhawon kag indi na gid sila mapatay. “Mas maayo [ini] nga pagkabanhaw” sangsa nagligad sang “ginbaton sang mga babayi ang ila mga patay paagi sa pagkabanhaw” kay nagkalamatay man ang mga ginbanhaw sadto.—Heb. 11:35.

20. Ngaa masiling naton nga mangin organisado ang pagkabanhaw?

²⁰ Parte sa pagkabanhaw sa langit, ang Biblia nagasiling nga “ang kada isa mabanhaw sa iya kaugalingon nga turno.” (1 Cor. 15:23) Gani makasiling kita nga amo man sini ang matabo sa mga pagabanhawon diri sa duta. Pero mahimo kita mamangkot: Sa pagsugod sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom sang Cristo, ang una bala nga pagabanhawon amo yadtong pinakaulihi nga napatay para maabiabi sila sang ila mga pinalangga nga nakakilala sa ila? Mauna bala banhawon ang matutom nga mga alagad sang Dios sadto nga may ikasarang sa pagdumala para makabulig sila sa pag-organisar sa katawhan sang Dios sa bag-ong kalibutan? Ano naman ang matabo sa mga tawo nga wala gid makaalagad kay Jehova? San-o kag diin sila banhawon? Madamo kita sang mahimo ipamangkot. Pero indi kita dapat magkabalaka sa sini. Mas maayo nga maghulat na lang kita. Makalilipay gid nga makita kon paano si Jehova manghikot parte sa sini.

21. Ano ang imo ginalauman parte sa pagkabanhaw?

²¹ Pero antes sini, dapat pabakuron naton ang aton pagtuo kay Jehova. Nagsaad sia paagi kay Jesus nga banhawon ang yara sa handumanan sang Dios. (Juan 5:28, 29; 11:23) Ginpamatud-an ni Jesus nga makasarang si Jehova sa pagbanhaw kay nasambit niya nga “para [kay Jehova] buhi” sanday Abraham, Isaac, kag Jacob. (Luc. 20:37, 38) Gani, kumbinsido gid kita pareho ni Pablo nga nagsiling: “May paglaum ako sa Dios . . . nga may pagkabanhaw.”—Binu. 24:15.