1, 2. Ngaa mabudlay ang kahimtangan sang katawhan sang Dios subong? (Tan-awa ang mga piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

MADAMO nga doktor kag nars ang nagaatipan sang mga tawo nga may makalalaton nga balatian bangod luyag nila sila buligan. Pero, kinahanglan nila amligan ang ila kaugalingon para indi man sila malatnan. Sing kaanggid, madamo sa aton ang nagaistar kag nagatrabaho kaupod ang mga tawo nga may mga panimuot kag pamatasan nga tuhay sa diosnon nga mga kinaiya. Mabudlay gid ini kay mahimo nila kita maimpluwensiahan.

² Sa sining katapusan nga mga adlaw, madamo ang wala nagasunod sa talaksan sang Dios sang husto kag sala. Sa ikaduha nga sulat ni apostol Pablo kay Timoteo, ginlaragway niya ang mga kinaiya sini nga mga tawo, kag mas matalupangdan ini samtang nagahilapit ang katapusan sini nga sistema. (Basaha ang 2 Timoteo 3:1-5, 13.) Mahimo nga nakalainan kita sini nga mga kinaiya, pero posible nga maimpluwensiahan kita sang mga tawo nga may indi maayo nga pamatasan. (Hulu. 13:20) Sa sini nga artikulo, binagbinagon naton ang kinatuhayan sang mga kinaiya sang mga tawo sa katapusan nga mga adlaw kag sang mga kinaiya sang katawhan sang Dios. Binagbinagon man naton kon paano naton amligan ang aton kaugalingon para indi kita maimpluwensiahan sang  indi maayo nga mga kinaiya, pero ginabuligan gihapon ang iban nga makilala si Jehova.

3. Sin-o ang magapakita sang mga kinaiya nga nalista sa 2 Timoteo 3:2-5?

³ “Sa katapusan nga mga adlaw magaabot ang makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay atubangon,” sulat ni apostol Pablo. Dayon ginlista niya ang 19 ka indi maayo nga kinaiya, ukon pamatasan, nga mangin talalupangdon sa aton tion. Pareho ini sang makita sa Roma 1:29-31, pero ang ginlista sa sulat ni Pablo kay Timoteo nagalakip sang mga tinaga nga diri lang makita sa Cristianong Griegong Kasulatan. Ginsugdan ini ni Pablo paagi sa pagsiling “kay ang mga tawo . . . ” Pero, indi tanan nga tawo ang may amo sini nga mga kinaiya. Tuhay gid ang mga kinaiya sang mga Cristiano.—Basaha ang Malaquias 3:18.

4. Paano mo ilaragway ang mga tawo nga nagapahambog?

⁴ Pagkatapos masiling ni Pablo nga madamo ang mangin mahigugmaon sa kaugalingon kag sa kuarta, nagsiling sia nga ang mga tawo mangin bugalon man, matinaastaason, kag nagapahambog. Ang mga tawo nga may amo sini nga mga kinaiya masami nga nagahunahuna nga mas maayo sila sangsa iban bangod sang ila ikasarang, hitsura, manggad, ukon awtoridad. Gusto gid sini nga mga tawo nga dayawon sila. Amo ini ang ginsulat sang isa ka iskolar parte sa hambog gid nga tawo: “Sa iya tagipusuon may isa ka gamay nga altar diin ginasimba niya ang iya kaugalingon.” Ang pila nagsiling nga ang bugal tuman gid kalain amo nga bisan ang mga bugalon nakalainan man sa pareho nila nga bugalon.

5. Paano ang mga matutom nangin matinaastaason?

⁵ Ginakangil-aran gid ni Jehova ang bugal. Ginadumtan niya ang “matinaastaason nga mga mata.” (Hulu. 6:16, 17) Ang bugal nagaupang sa isa nga makapalapit sa Dios. (Sal. 10:4) Kinaiya ini sang Yawa. (1 Tim. 3:6) Pero makapasubo nga bisan ang pila ka matutom nga alagad ni Jehova naimpluwensiahan sang bugal. Si Uzias nga hari sang Juda matutom sa madamo nga tinuig. “Apang,” siling sang Biblia, “sang mabakod na sia, nangin matinaastaason ang iya tagipusuon kag nakahalit ini sa iya. Nangin indi sia matutom kay Jehova nga iya Dios kay nagsulod sia sa templo ni Jehova agod magsunog sing incienso sa halaran sang incienso.” May tion nga nangin matinaastaason man ang matutom nga si Hari Ezequias, pero nagpaubos sia sang ulihi.—2 Cron. 26:16; 32:25, 26.

6. Ano kuntani ang mga rason para magpabugal si David, pero ngaa wala niya ginhimo ini?

⁶ Ang pila ka tawo nangin bugalon bangod guapo sila ukon guapa, bantog, maayo sa musika, makusog, ukon ginadayaw sang iban. Ini tanan ara kay David, pero mapainubuson sia sa bilog niya nga kabuhi. Pagkatapos niya mapatay si Goliat kag nagsiling si Hari Saul nga puede niya mapangasawa ang anak sang hari, nagsiling si David: “Sin-o gid bala ako kag sin-o gid bala ang mga paryente sang pamilya sang akon amay sa Israel, agod mangin umagad ako sang hari?” (1 Sam. 18:18) Ano ang nakabulig kay David nga magpabilin nga mapainubuson? Ang mga kinaiya, ikasarang, kag pribilehiyo natigayon niya bangod ‘nagduko’ ang Dios, ukon nagpaubos, para talupangdon sia. (Sal. 113:5-8) Nahibaluan ni David nga ang tanan nga maayo nga natigayon niya naghalin kay Jehova.—Ipaanggid ang 1 Corinto 4:7.

7. Ano ang makabulig sa aton nga mangin mapainubuson?

⁷ Pareho ni David, ang mga katawhan ni Jehova subong nagapanikasog man nga magpaubos. Nagadayaw gid kita sa pagkamapainubuson ni Jehova, ang pinakagamhanan nga Persona sa uniberso. (Sal. 18:35) Ginatinguhaan naton nga iaplikar ini nga laygay: “Isuksok ninyo ang mapinalanggaon nga kaawa, kaayo, pagkamapainubuson, kalulo, kag pagkamapinasensiahon.” (Col. 3:12) Nahibaluan  man naton nga ang gugma ‘wala nagapabugal, wala nagapahambog.’ (1 Cor. 13:4) Kon mapainubuson kita, mahimo mangin interesado ang mga tawo nga makilala si Jehova. Subong nga ang mga bana mahimo madaug nga wala sing pulong paagi sa maayo nga paggawi sang ila Cristianong asawa, ang iban mahimo man mangin interesado sa Dios paagi sa pagkamapainubuson sang iya katawhan.—1 Ped. 3:1.

8. (a) Paano ginatamod sang iban subong ang indi pagtuman sa mga ginikanan? (b) Ano ang ginalaygay sang Kasulatan nga himuon sang kabataan?

⁸ Ginlaragway ni Pablo kon paano pakig-angutan sang kada isa ang ila isigkatawo sa katapusan nga mga adlaw. Nagsulat sia nga ang mga kabataan mangin indi matinumanon sa mga ginikanan. Madamo nga libro, pelikula, kag palaguaon sa telebisyon subong ang nagahimo sa sini nga kinaiya nga daw normal lang. Pero ang matuod, ang indi pagtuman nagaguba sang pamilya, ang pinakaimportante kag panguna nga bahin sang katilingban. Madugay na ini nga nahibaluan sang katawhan. Halimbawa, sa Gresya sang una, kon sakiton sang isa ka tawo ang iya mga ginikanan, kuhaon ang tanan niya nga kinamatarong sa komunidad; sa kasuguan sang Roma, ang nagasakit sa amay silutan pareho sang silot sa manugpatay. Ang Hebreong Kasulatan kag Cristianong Griegong Kasulatan nagalaygay sa kabataan nga padunggan ang ila mga ginikanan.—Ex. 20:12; Efe. 6:1-3.

9. Ano ang makabulig sa kabataan nga mangin matinumanon sa ila mga ginikanan?

⁹ Para mabuligan ang kabataan nga tumanon ang ila mga ginikanan, mahimo nila pamalandungan ang mga ginhimo sang ila mga ginikanan para sa ila. Dapat man mahangpan sang kabataan nga gusto sang Dios, nga Amay naton tanan, nga mangin matinumanon sila. Kon maayo ang ginasiling sang kabataan parte sa ila mga ginikanan, mabuligan nila ang iban nga kabataan nga tahuron ang ila man mga ginikanan. Siempre, kon ang mga ginikanan wala nagapalangga sa ila kabataan, mahimo mabudlayan ang kabataan nga tumanon sila sing kinabubut-on. Pero kon mabatyagan sang kabataan nga palangga gid sila sang mga ginikanan, tumanon nila sila bisan pa sa mabudlay nga mga kahimtangan. Ang isa ka pamatan-on nga si Austin nagsiling: “Pirme ako nagapalusot kon may sala ako, pero naghimo ang akon mga ginikanan sing makatarunganon nga mga pagsulundan, ginapaathag nila ang mga rason sini, kag ginatugutan nila ako nga ihambal ang akon ginabatyag. Nakabulig ini sa akon nga mangin matinumanon. Makita ko nga palangga gid nila ako, gani gusto ko nga malipay sila sa akon.”

10, 11. (a) Ano nga mga kinaiya ang nagapakita nga wala sing gugma ang mga tawo sa kada isa? (b) Paano ginapakita sang matuod nga mga Cristiano ang ila gugma sa ila isigkatawo?

¹⁰ Ginsulat ni Pablo ang iban pa nga kinaiya nga nagapakita nga wala sing gugma ang mga tawo sa kada isa. Husto gid nga ang indi mapinasalamaton amo ang nagsunod sa “indi matinumanon sa mga ginikanan” bangod ginalaragway sini ang mga tawo nga wala nagapasalamat sa kaayo nga ginpakita sa ila sang iban. Ang mga tawo mangin indi mainunungon man. Indi sila magsugot sa bisan ano nga kasugtanan, nga nagapahangop nga indi nila luyag magpakighidait sa iban. Ang iban magapasipala kag magaluib, ukon masakit kag makahalit ang ila ginahambal sa mga tawo kag bisan gani sa Dios. Ang iban mangin mabinutangbutangon, ukon mga tawo nga nagabinutig para gub-on ang reputasyon sang iban. *

¹¹ Tuhay gid ang mga alagad ni Jehova sa kalabanan nga mga tawo sa kalibutan bangod nagapakita sila sang matuod nga gugma sa ila  isigkatawo. Madugay na nila ini nga ginahimo. Nagsiling si Jesus nga ang gugma sa isigkatawo, nga isa ka sahi sang a·gaʹpe nga gugma, amo ang ikaduha nga pinakaimportante nga sugo sa Mosaikong Kasuguan. Ikaduha ini sa gugma sa Dios. (Mat. 22:38, 39) Nagsiling man si Jesus nga makilala ang matuod nga mga Cristiano paagi sa ila gugma sa kada isa. (Basaha ang Juan 13:34, 35.) Ang matuod nga Cristiano nagapakita sang gugma bisan sa ila mga kaaway.—Mat. 5:43, 44.

12. Paano ginpakita ni Jesus ang iya gugma sa iban?

¹² Ginpakita ni Jesus nga ginahigugma gid niya ang iban. Nagkadto sia sa mga siudad para ibantala ang maayong balita parte sa Ginharian sang Dios. Gin-ayo niya ang mga bulag, piang, aruon, kag bungol. Ginbanhaw niya ang mga patay. (Luc. 7:22) Ginhatag pa gani ni Jesus ang iya kabuhi para sa katawhan, bisan pa nga madamo ang akig sa iya. Nailog gid ni Jesus ang gugma sang iya Amay. Sa bilog nga kalibutan, ang mga Saksi ni Jehova nagapakita sini nga gugma sa iban.

13. Paano ang aton gugma sa iban makabulig sa ila nga mangin interesado nga makilala si Jehova?

¹³ Kon ginapakitaan naton sang gugma ang iban, mahimo sila mangin interesado nga makilala ang aton Amay sa langit. Halimbawa, ang isa ka tawo sa Thailand nagdayaw gid sa nakita niya nga gugma sang mga kauturan sa tion sang rehiyonal nga kombension. Pagpauli niya, nangabay sia nga tun-an ang Biblia sing duha ka beses kada semana. Ginpanaksihan niya ang tanan niya nga paryente, kag pagligad lang sang anom ka bulan pagkatapos sang kombension, ginbahinan sia sing pagbasa sa Biblia sa Kingdom Hall. Para mausisa ang aton gugma sa iban, pamangkuton naton ang aton kaugalingon: ‘Nagapanikasog bala ako nga buligan ang akon pamilya, ang mga kauturan sa kongregasyon, kag ang mga tawo sa ministeryo? Ginatinguhaan ko bala nga tamdon ang iban suno sa pagtamod ni Jehova sa ila?’

14, 15. Ano nga sapatsapaton nga mga kinaiya ang ginapakita sang madamo, pero paano nagbag-o ang iban?

¹⁴ May iban pa nga indi maayo nga mga kinaiya nga ginapakita ang mga tawo sa katapusan nga mga adlaw, gani dapat gid sila likawan sang mga Cristiano. Ang mga wala  nagapati sa Dios wala sing gugma sa kon ano ang maayo, ukon suno sa iban nga translation, “nagadumot sa maayo” ukon “nagapamatok sa kaayuhan.” Wala sila sing pagpugong sa kaugalingon kag mabangis. Ang iban matig-a sing ulo, ukon nagapadasudaso kag wala nagahalong.

¹⁵ Madamo nga may amo sini nga sapatsapaton nga mga kinaiya sang una ang nagbag-o. Ini nga pagbag-o gintagna sa Biblia. (Basaha ang Isaias 11:6, 7.) Ginalaragway sa sini nga nagaupdanay sing matawhay kag malinong ang mabangis nga mga sapat, pareho sang lobo kag leon, kag ang mahagop nga mga sapat, pareho sang karnero kag tinday nga baka. Talupangda nga mangin amo sini ang kahimtangan “bangod ang duta mapuno sang ihibalo tuhoy kay Jehova.” (Isa. 11:9) Ang mga sapat indi makatuon parte kay Jehova, gani ini nga tagna malaragwayon nga nagapatuhoy sa pagbag-o sang mga tawo.

16. Paano nakabulig ang Biblia sa mga tawo nga magbag-o?

¹⁶ Madamo ang daw mga lobo kabangis sang una ang mahidaiton na subong. Mabasa mo ang pila ka eksperiensia parte sa sini sa artikulo nga “Ang Biblia Nagapabag-o sang Kabuhi,” sa jw.org/hil. Ang mga nakakilala kag nagaalagad na subong kay Jehova indi pareho sa mga tawo nga daw diosnon kon tulukon apang wala sing impluwensia ang gahom sini sa ila kabuhi, nga nagapakunokuno nga nagasimba sa Dios pero indi ini makita sa ila ginahimo. Sa baylo, ang mga mabangis sang una ‘nagsuklob sang bag-o nga personalidad nga gintuga suno sa kabubut-on sang Dios sa matuod nga pagkamatarong kag pagkamainunungon.’ (Efe. 4:23, 24) Samtang nagadugang ang nahibaluan sang mga tawo parte sa Dios, marealisar nila nga dapat nila sundon ang iya mga talaksan. Dayon magahimo sila sing mga pagbag-o sa ila mga ginapatihan, panimuot, kag paggawi. Ini nga mga pagbag-o indi mahapos pero posible ini bangod buligan sang espiritu sang Dios ang mga gusto gid maghimo sang iya kabubut-on.

17. Ano ang dapat naton himuon para indi kita maimpluwensiahan sang mga tawo nga may indi maayo nga mga kinaiya?

¹⁷ Nagaathag na gid ang kinatuhayan sang mga nagaalagad sa Dios kag sang mga wala nagaalagad sa iya. Kita nga mga nagaalagad sa Dios dapat maghalong para indi kita maimpluwensiahan sang indi maayo nga mga kinaiya sang iban. Maayo gid nga sundon naton ang laygay nga magpalayo sa mga tawo nga ginlaragway sa 2 Timoteo 3:2-5. Siempre, indi naton malikawan sing bug-os ang mga tawo nga may indi maayo nga mga kinaiya. Basi kaupod naton sila sa trabaho, sa eskwelahan, ukon sa aton ginaistaran. Pero malikawan naton nga mailog ang ila panghunahuna kag pamatasan. Paano? Pabakuron naton ang aton espirituwalidad paagi sa pagtuon sang Biblia kag pagpakigsuod sa mga matutom nga nagaalagad kay Jehova.

18. Paano ang aton ginahambal kag paggawi makabulig sa iban nga mangin interesado nga makilala si Jehova?

¹⁸ Dapat man kita magpanikasog nga buligan ang iban nga makilala si Jehova. Mangita sing kahigayunan nga makapanaksi, kag pangabaya si Jehova nga buligan ka nga makahambal sing nagakaigo sa husto nga tion. Dapat naton pahibaluon ang iban nga mga Saksi ni Jehova kita. Kon himuon naton ini, ang aton maayo nga paggawi magahimaya sa Dios, indi sa aton kaugalingon. Ginhanas kita “nga sikwayon ang pagkadidiosnon kag kalibutanon nga mga kailigbon kag magkabuhi nga may maligdong nga hunahuna kag pagkamatarong kag diosnon nga debosyon sa tunga sining karon nga sistema sang mga butang.” (Tito 2:11-14) Kon ginapakita naton ang diosnon nga mga kinaiya, makita ini sang iban, kag mahimo pa gani sila magsiling: “Luyag namon nga mag-upod sa inyo, kay nabatian namon nga kaupod ninyo ang Dios.”—Zac. 8:23.