1, 2. (a) Ano ang mahimo mangin resulta kon wala sing pagpugong sa kaugalingon? (b) Ngaa importante nga tun-an naton ang parte sa pagpugong sa kaugalingon?

ANG pagpugong sa kaugalingon isa ka kinaiya nga mapalambo naton sa bulig sang Dios. (Gal. 5:22, 23) Husto pirme ang pagpugong ni Jehova sa iya kaugalingon. Pero ang mga tawo nabudlayan sa pagpakita sini bangod indi sila himpit. Ang matuod, ang rason sang madamo nga problema subong amo ang kakulang sang pagpugong sa kaugalingon. Ang mga tawo nga wala sini nga kinaiya nagapabuyanbuyan kag nagapabaya sa ila pag-eskwela ukon pagtrabaho. Mahimo man ini magresulta sa masakit nga hambal, pagpahubog, kagamo, diborsio, indi kinahanglanon nga pagpangutang, pagkagiyan sa isa ka butang, pagkapriso, trauma, sakit nga ginapalaton paagi sa sekso, pagbusong nga wala ginhandum, kag madamo pa.—Sal. 34:11-14.

² Maathag nga ang mga tawo nga wala sing pagpugong sa kaugalingon nagahatag sang problema sa ila kaugalingon kag sa iban. Ang pagpugong sa kaugalingon gintun-an sang dekada ’40, pero suno sa bag-o nga mga pagtuon, madamo na gid ang wala nagapakita sini nga kinaiya. Wala natingala sa sini ang mga estudyante sang Pulong sang Dios bangod gintagna sang Biblia nga ang mga tawo nga “wala sing pagpugong sa kaugalingon” isa ka pamatuod nga nagakabuhi na kita sa “katapusan nga mga adlaw.”—2 Tim. 3:1-3.

3. Ngaa dapat palambuon sang mga Cristiano ang pagpugong sa kaugalingon?

 ³ Ngaa dapat naton palambuon ang pagpugong sa kaugalingon? Binagbinaga ang duha ka importante nga rason. Una, diutay ang problema sang mga tawo nga makakontrol sang ila emosyon. Kalmado sila kag maayo ang ila relasyon sa iban. Indi sila dali maakig, mabalaka, kag masubuan kon ikumparar sa padasudaso magdesisyon nga mga tawo. Ikaduha, ang pagsikway sa mga pagsulay kag pagkontrol sa indi nagakaigo nga mga handum importante gid para padayon kita nga kahamut-an sang Dios. Napaslawan sa sini sanday Adan kag Eva. (Gen. 3:6) Sugod sadto, madamo pa ang wala nagpugong sang ila kaugalingon kag nag-ani sila sang makapasubo nga mga resulta.

4. Ano ang mahimo magpalig-on sa mga nabudlayan sa pagpugong sang ila kaugalingon?

⁴ Wala sang indi himpit nga tawo nga bug-os nga makapugong sang iya kaugalingon. Nahibaluan ni Jehova nga ginapakigbatuan ini sang iya mga alagad, kag gusto niya nga buligan sila nga madaug ang ila makasasala nga mga huyog. (1 Hari 8:46-50) Bilang mahigugmaon nga Abyan, ginapalig-on niya ang sinsero nga mga tawo nga luyag mag-alagad sa iya pero nabudlayan sa pagpugong sang ila kaugalingon sa pila ka bahin sang ila kabuhi. Binagbinagon naton ang halimbawa ni Jehova. Dayon tun-an naton ang maayo kag indi maayo nga mga halimbawa sa Biblia. Repasuhon man naton ang pila ka panugda nga makabulig sa aton nga mapalambo ang pagpugong sa kaugalingon.

5, 6. Paano ginpakita ni Jehova ang pagpugong sa kaugalingon?

⁵ Husto pirme ang pagpugong ni Jehova sa iya kaugalingon bangod himpit ang tanan niya nga hinimuan. (Deut. 32:4) Kamusta sa aton bahin kay indi kita himpit? Para mahangpan naton ang kinaiya nga pagpugong sa kaugalingon, dapat naton tun-an ang halimbawa ni Jehova agod mailog naton sia. Ano ang pila ka talalupangdon nga halimbawa ni Jehova sang pagpugong sa kaugalingon?

⁶ Hunahunaa kon paano ginpunggan ni Jehova ang iya kaugalingon sang nagrebelde si Satanas. Pero, indi puede nga pabay-an lang niya ini. Wala sing duhaduha nga naakig gid ang matutom nga mga tinuga sang Dios sa langit sa ginhimo sang Yawa. Mahimo nga amo man sini ang imo ginabatyag kon pamensaron mo ang tanan nga ginaantos sang tawo bangod sang pagrebelde ni Satanas. Pero, wala nagpadasudaso si Jehova. Husto kag nagakaigo gid ang iya ginhimo. Ginpakita ni Jehova nga indi sia dali maakig kag makatarunganon sia sa paghusay sa pagrebelde ni Satanas. (Ex. 34:6; Job 2:2-6) Ngaa amo ini ang iya ginhimo? Gintugutan ni Jehova nga magligad ang tion bangod indi niya luyag nga malaglag ang bisan sin-o kundi “luyag niya nga ang tanan mahatagan sang kahigayunan nga maghinulsol.”—2 Ped. 3:9.

7. Ano ang matun-an naton sa halimbawa ni Jehova?

⁷ Ang pagpugong ni Jehova sa iya kaugalingon nagatudlo sa aton nga dapat anay naton pamensaron sing maayo ang aton ihambal kag himuon; indi kita dapat magpadasudaso. Kon may himuon ka nga importante nga desisyon, hatagi ini sing tion nga pamensaran sing maayo. Mangamuyo sing kaalam para husto ang imo ihambal ukon himuon. (Sal. 141:3) Kon akig kita, mahimo nga indi nagakaigo ang aton reaksion. Bangod sang padasudaso nga desisyon, madamo sa aton ang may ginhambal ukon ginhimo nga ginhinulsulan naton sang ulihi!—Hulu. 14:29; 15:28; 19:2.

8. (a) Diin kita makakita sang mga halimbawa sang nagpugong sang ila kaugalingon? (b) Ano ang nakabulig kay Jose nga punggan ang iya kaugalingon sang ginsulay sia sang asawa ni Potifar? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

⁸ Ano nga mga halimbawa sa Biblia ang nagapadaku sang importansia sang pagpugong  sa kaugalingon? Mahimo gid nga madumduman mo ang pila ka karakter sa Biblia nga nagpakita sini. Ang isa amo ang anak ni Jacob nga si Jose. Ginpunggan niya ang iya kaugalingon sang nagaalagad sia sa panimalay ni Potifar nga pangulo sang mga bantay sang Paraon. Naluyag ang asawa ni Potifar sa “mabukod kag guapo” nga si Jose, gani sulitsulit niya nga ginsulay si Jose nga maghulid sa iya. Ano ang nakabulig kay Jose nga indi magpadala sa pagsulay? Naghinguyang sia sing tion nga pamensaran sing maayo ang mahimo mangin resulta kon magpadala sia sa pagsulay. Gani sang ginbuyutan sang asawa ni Potifar ang bayo ni Jose, nagpalagyo si Jose. Nagsiling sia: “Paano ko mahimo ining daku nga kalainan kag magpakasala batok sa Dios?”—Gen. 39:6, 9; basaha ang Hulubaton 1:10.

9. Ano ang himuon mo para mabatuan mo ang mga pagsulay?

⁹ Ano ang matun-an naton sa halimbawa ni Jose? Kon ginasulay kita nga supakon ang isa ka sugo sang Dios, dapat naton ini pakigbatuan. Antes nangin Saksi, ginpakigbatuan anay sang pila ka utod ang sobra nga pagkaon, sobra nga pag-inom, pagpanigarilyo, pag-abuso sa droga, seksuwal nga imoralidad, kag iban pa nga buhat nga pareho sini. Bisan nabawtismuhan na sila, mahimo nga ginasulay sila kon kaisa nga himuon ini liwat. Kon ginasulay ka nga supakon ang isa ka sugo ni Jehova, pabakura ang imo kaugalingon paagi sa paghinguyang sing tion nga pamalandungan ang mahimo mangin halit sa imo espirituwalidad kon indi mo pagpunggan ang makasasala nga mga handum. Hunahunaa ang mga sitwasyon nga mahimo masulay ka kag hibalua kon paano mo ini malikawan. (Sal. 26:4, 5; Hulu. 22:3) Kon ginasulay ka, magpangamuyo kay Jehova nga hatagan ka sing kaalam kag buligan ka nga punggan ang imo kaugalingon.

10, 11. (a) Ano nga pagsulay ang ginaatubang sang mga pamatan-on sa eskwelahan? (b) Ano ang makabulig sa mga pamatan-on nga Cristiano nga mabatuan ang pagsulay nga maghimo sang imoral nga buhat?

¹⁰ Ang natabo kay Jose nagakatabo man sa madamo nga pamatan-on nga Cristiano. Binagbinaga ang dalagita nga si Kim. Ang kalabanan sa iya klasmeyt masami nagatinikal sang ila pagpakigsekso sang nagligad nga Sabado ukon Domingo. Pero wala sing masugid si Kim parte sa ila ginaistoryahan. Nagsiling sia nga bangod lain sia sa iban, kon kaisa nagabatyag sia nga “ginasikway kag nagaisahanon” kag ang panan-aw sang mga klasmeyt niya walawala sia kay wala sia nagadeyt. Pero ang matuod, maalam si Kim. Nahibaluan niya nga mabaskog ang handum sang mga pamatan-on nga makigsekso. (2 Tim. 2:22) Masami sia nga ginapamangkot sang mga kaeskwela niya kon bala birhen pa sia. Nagahatag ini sa iya sing kahigayunan nga ipaathag kon ngaa wala sia nagapakigsekso. Nalipay gid kita sa mga pamatan-on nga Cristiano nga nagapakigbato sa pagsulay nga maghimo sing seksuwal nga imoralidad, kag nalipay man sa ila si Jehova!

¹¹ May mga halimbawa man sa Biblia sang mga wala nagpugong sang ila kaugalingon sa paghimo sang seksuwal nga imoralidad, kag masubo ang mga resulta sini. Kon pareho ang imo sitwasyon kay Kim, pamalandungi ang natabo sa pamatan-on nga madali mahaylo nga ginsambit sa Hulubaton kapitulo 7. Hunahunaa man ang ginhimo ni Amnon kag ang malain nga resulta sini. (2 Sam. 13:1, 2, 10-15, 28-32) Ini nga mga halimbawa sa Biblia mahimo binagbinagon sang mga ginikanan sa pangpamilya nga pagsimba para buligan ang ila kabataan nga mapalambo ang pagpugong sa kaugalingon kag makatigayon sing kaalam parte sa pagpakigrelasyon.

12. (a) Paano ginpunggan ni Jose ang iya emosyon sang gin-istorya niya ang iya mga utod? (b) Sa ano nga mga sitwasyon dapat naton kontrolon ang aton emosyon?

¹² May isa pa ka higayon nga nagpakita si Jose sang maayo nga halimbawa sang pagpugong sa kaugalingon. Sang nagkadto sa Egipto ang iya mga utod para magbakal sing kalan-on, wala sia nagpakilala sa ila para mahibaluan niya kon ano ang ila ginahunahuna.  Kag sang indi na niya mapunggan ang iya balatyagon, nagsulod sia sa kuarto para indi makita ang iya paghibi. (Gen. 43:30, 31; 45:1) Kon ang isa ka utod ukon ang imo pinalangga nagsaklaw sa imo, iluga ang ginhimo ni Jose nga pagpugong sa kaugalingon para malikawan mo nga makahambal ukon makahimo sing butang nga hinulsulan mo sa ulihi. (Hulu. 16:32; 17:27) Kon may na-disfellowship ka nga paryente, dapat mo kontrolon ang imo balatyagon para malikawan mo ang indi kinahanglanon nga pagpakig-angot sa iya. Ang pagpugong sang aton kaugalingon sa sini nga mga sitwasyon indi awtomatiko. Pero kon dumdumon naton nga ginailog naton ang halimbawa sang Dios kag ginatuman naton ang iya sugo kon himuon naton ini, mangin mahapos ini para sa aton.

13. Ano ang matun-an naton sa halimbawa ni Hari David?

¹³ Mabasa man sa Biblia ang halimbawa ni Hari David. Sang ginhingabot sia ni Saul kag ginpakamalaut sia ni Simei, wala sia naakig kag wala niya gingamit ang iya awtoridad batok sa ila. (1 Sam. 26:9-11; 2 Sam. 16:5-10) Pero, indi sa tanan nga tion may pagpugong sa kaugalingon si David. Nakahibalo kita sang iya sala kay Bat-seba kag sang iya reaksion sa pagdinalok ni Nabal. (1 Sam. 25:10-13; 2 Sam. 11:2-4) Pero, may matun-an kita kay David. Una, ang mga manugtatap sa katawhan sang Dios dapat magpugong sang ila kaugalingon para indi nila maabusuhan ang ila awtoridad. Ikaduha, indi kita dapat magkompiansa, nga nagahunahuna nga indi gid kita masulay.—1 Cor. 10:12.

14. Ano ang eksperiensia sang isa ka utod, kag ngaa importante ang aton reaksion sa pareho man sini nga mga sitwasyon?

¹⁴ Ano ang puede mo himuon para mapalambo mo ang pagpugong sa kaugalingon? Binagbinaga ining matuod nga hitabo. Ginbungguan ang likod sang awto ni Luigi sang isa ka salakyan. Bisan pa ang drayber nga nagbunggo amo ang may sala, gin-insulto niya si Luigi kag ginhangkat sing inaway. Nangamuyo si Luigi kay Jehova nga buligan sia nga mangin kalmado, kag gintinguhaan man niya nga pakalmahon ang drayber. Pero wala magkalma ang drayber. Ginsulat ni Luigi ang plaka sang salakyan kag naghalin, samtang sige gihapon ang singgitan sang drayber. Pagligad sang isa ka semana, may ginduaw liwat si Luigi nga isa ka babayi, nga asawa gali sang drayber! Nahuya gid ang drayber kag nangayo sia sing pasaylo sa iya ginhimo. Nagsiling sia nga kontakon niya ang kompanya sang insurance ni Luigi para mapakay-o niya dayon ang iya awto. Nag-entra man sia sa diskusyon parte sa Biblia kag nanamian gid sia sa sini. Bangod sini, narealisar ni Luigi nga maayo na lang kay nangin kalmado sia pagkatapos sang aksidente kag nahunahuna niya nga indi gid kuntani maayo ang nangin resulta kon nangakig sia.—Basaha ang 2 Corinto 6:3, 4.

15, 16. Paano ang pagtuon sa Biblia makabulig sa imo kag sa imo pamilya nga mapalambo ang pagpugong sa kaugalingon?

¹⁵ Kon regular kag serioso ang aton pagtuon sa Biblia, mabuligan kita sini nga mapalambo ang pagpugong sa kaugalingon. Dumduma ang ginsiling sang Dios kay Josue: “Indi ka mag-untat sa paghambal tuhoy sa sining libro sang Kasuguan. Basahon mo ini kag pamalandungan sa adlaw kag gab-i, agod matuman mo gid ang tanan nga nasulat sa sini; kag mangin madinalag-on ka kag maalamon.” (Jos. 1:8) Paano ang pagtuon sa Biblia makabulig sa imo nga mapalambo ang pagpugong sa kaugalingon?

¹⁶ Nabinagbinag naton ang mga kasaysayan sa Kasulatan nga maathag nga nagapakita sang mga benepisyo kon may pagpugong kita sa kaugalingon kag sang malain nga mga resulta kon wala kita sini. May rason kon ngaa ginpasulat ini ni Jehova. (Roma 15:4) Maayo gid nga basahon naton ini, pamalandungan, kag tun-an. Tinguhai nga hangpon kon paano ini makabulig sa imo kag sa imo pamilya. Pangabaya si Jehova nga buligan ka  nga iaplikar ang iya Pulong. Kon marealisar mo nga kulang ka sing pagpugong sa kaugalingon sa pila ka sitwasyon, indi ini pagbalewalaa. Dayon ipangamuyo ini, kag panikasugi nga mag-uswag. (Sant. 1:5) Mangita sa aton Cristianong mga publikasyon sang nagakaigo nga mga artikulo nga makabulig sa imo.

17. Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga mapalambo ang pagpugong sa kaugalingon?

¹⁷ Paano mo mabuligan ang imo kabataan nga mapalambo ang pagpugong sa kaugalingon? Nahibaluan sang mga ginikanan nga ang mga bata wala sini nga kinaiya sang nabun-ag sila. Dapat nila ini itudlo sa ila kabataan paagi sa ila halimbawa, pareho man sang pagtudlo nila sa iban pa nga kinaiya. (Efe. 6:4) Gani kon matalupangdan mo nga nabudlayan ang imo kabataan sa pagpugong sang ila kaugalingon, binagbinaga kon bala nagapakita ka sing maayo nga halimbawa. Indi pagpakadiutaya ang maayo nga epekto sang imo regular nga pagbantala, pagtambong sa mga miting, kag pagdumala sang pangpamilya nga pagsimba. Kon kinahanglan nga indi ka magpasugot sa ginapangabay sang imo kabataan, indi mahadlok sa paghimo sini. Ginbutangan ni Jehova sing limitasyon sanday Adan kag Eva, nga makabulig kuntani sa ila nga tahuron ang awtoridad. Sing kaanggid, ang pagdisiplina kag halimbawa sang mga ginikanan makabulig sa kabataan nga matun-an ang pagpugong sa kaugalingon. Ang pagpabalor sa awtoridad sang Dios kag pagtahod sa iya mga talaksan ang pila lang sa hamili nga mga kinaiya nga mapalambo ninyo sa inyo kabataan.—Basaha ang Hulubaton 1:5, 7, 8.

18. Ngaa dapat naton pilion sing maayo ang aton mga abyan?

¹⁸ Ginikanan man kita ukon indi, dapat naton pilion sing maayo ang aton mga abyan. Pilia ang mga abyan nga magapalig-on sa imo nga maghimo sing mapuslanon nga mga tulumuron kag magabulig sa imo nga malikawan ang problema. (Hulu. 13:20) Ang mahunahunaon sa espirituwal nga mga kaupdanan may maayo nga impluwensia sa imo, kag mapalig-on ka nga ilugon ang ila pagpugong sa kaugalingon. Kag ang imo maayo nga paggawi makapalig-on man sa imo mga abyan. Importante ang pagpugong sa kaugalingon para kahamut-an kita sang Dios, para mangin malipayon ang aton kabuhi, kag para mangin maayo ang aton kaangtanan sa aton mga pinalangga.