Paghibalo sang “Hunahuna ni Cristo”

“ ‘Sin-o bala ang nakahibalo sang hunahuna ni Jehova, agod nga matudluan niya sia?’ Apang may yara kita sang hunahuna ni Cristo.”​—⁠1 CORINTO 2:⁠16.

1, 2. Sa iya Pulong, ano ang nakita ni Jehova nga nagakaigo nga isugid tuhoy kay Jesus?

ANO ang hitsura ni Jesus? Ano ang duag sang iya buhok? sang iya panit? sang iya mga mata? Daw ano sia kataas? Daw ano sia kabug-at? Sa sulod sang mga siglo, ang artistiko nga mga paglaragway kay Jesus nagkalainlain halin sa makatarunganon tubtob sa indi gid husto. Ginlaragway sia sang iban subong mabukod kag mapagsik, samtang ginlarawan naman sia sang iban subong mahuyang kag maluya.

² Apang, ang Biblia wala magkonsentrar sa hitsura ni Jesus. Sa baylo, nakita ni Jehova nga nagakaigo nga isugid ang butang nga labi pa ka importante: kon ano nga sahi sang tawo si Jesus. Wala lamang ginasugid sang kasaysayan sang Ebanghelyo kon ano ang ginsiling kag ginhimo ni Jesus kundi ginasugid man ang tudok nga balatyagon kag ang panghunahuna sa likod sang iya mga pulong kag mga buhat. Ining apat ka inspirado nga kasaysayan nagabulig sa aton nga mausisa ang ginsiling ni apostol Pablo nga “hunahuna ni Cristo.” (1 Corinto 2:16) Importante nga mahibaluan naton ang mga hunahuna, mga balatyagon, kag personalidad ni Jesus. Ngaa? Sa di-magkubos tungod sa duha ka rason.

3. Ano nga paghangop ang mahatag sa aton sang paghibalo naton sa hunahuna ni Cristo?

 ³ Una, ang hunahuna ni Cristo nagahatag sa aton sing pagpasiplat sa hunahuna ni Jehova nga Dios. Kilala gid ni Jesus ang iya Amay amo nga nakasiling sia: “Kon sin-o ang Anak wala sing isa nga nakahibalo kundi ang Amay; kag kon sin-o ang Amay, wala sing isa nga nakahibalo kundi ang Anak, kag sia nga sa iya handa ang Anak nga ipahayag sia.” (Lucas 10:22) Daw subong bala nga si Jesus nagsiling, ‘Kon luyag mo mahibaluan kon sin-o si Jehova, tan-awa ako.’ (Juan 14:9) Busa, kon ginatun-an naton ang ginasugid sang mga Ebanghelyo tuhoy sa panghunahuna kag balatyagon ni Jesus, kita, sa katunayan, nagatuon kon ano ang panghunahuna kag balatyagon ni Jehova. Ini nga ihibalo nagabulig sa aton nga labi pa nga magsuod sa aton Dios.​—⁠Santiago 4:⁠8.

4. Agod makapanghikot gid kita kaangay kay Cristo, ano ang dapat naton anay tun-an, kag ngaa?

⁴ Ikaduha, ang paghibalo naton sang hunahuna ni Cristo nagabulig sa aton nga ‘sundon sing maayo ang iya mga tikang.’ (1 Pedro 2:21) Ang pagsunod kay Jesus indi lamang pagsulit sang iya mga pulong kag pag-ilog sang iya mga binuhatan. Sanglit ang mga hambal kag mga buhat naimpluwensiahan sang mga panghunahuna kag mga balatyagon, ang pagsunod kay Cristo nagakinahanglan nga palambuon naton ang iya man “panimuot sang hunahuna.” (Filipos 2:5) Sa iban nga hambal, agod makapanghikot gid kita kaangay kay Cristo, dapat naton anay tun-an ang maghunahuna kag magbatyag kaangay niya, kon sayuron, sa bug-os gid naton nga masarangan subong di-himpit nga mga tawo. Kon amo, sa bulig sang mga manunulat sang mga Ebanghelyo, usisaon naton ang hunahuna ni Cristo. Binagbinagon anay naton ang mga butang nga nag-impluwensia sang panghunahuna kag balatyagon ni Jesus.

Ang Iya Pagluntad Antes Mangin Tawo

5, 6. (a) Ano ang mahimo nga epekto sa aton sang aton mga kaupdanan? (b) Ano nga pagpakig-upod ang naagom sang panganay nga Anak sang Dios sa mga langit antes magkari sa duta, kag ano ang epekto sini sa iya?

⁵ Mahimo kita maapektuhan sang aton suod nga mga kaupdanan, nga nagaimpluwensia sang aton mga panghunahuna, mga balatyagon, kag mga buhat para sa kaayuhan ukon sa kalainan.⁠ * (Hulubaton 13:20) Binagbinaga ang kaupdanan ni Jesus sa langit antes sia magkari sa duta. Ginapatalupangod sang Ebanghelyo ni Juan ang pagluntad ni Jesus antes mangin tawo subong ang “Pulong,” ukon Humalambal, sang Dios. Si Juan nagsiling: “Sa ginsuguran amo ang Pulong, kag ang Pulong kaupod sang Dios, kag ang Pulong isa ka dios. Ining isa sa ginsuguran kaupod sang Dios.” (Juan 1:​1, 2) Sanglit si Jehova wala sing ginsuguran, ang Pulong subong kaupod sang Dios kutob sa “ginsuguran” nagapatuhoy sa pagsugod sang hilikuton sa pagpanuga sang Dios. (Salmo 90:2) Si Jesus amo “ang panganay sang tanan nga tinuga.” Gani, nagluntad sia antes gintuga ang iban pa espiritu nga mga tinuga kag ang pisikal nga uniberso.​—⁠Colosas 1:​15; Bugna 3:⁠14.

⁶ Suno sa pila ka pagbulubanta sang siensia, ang pisikal nga uniberso nagluntad sing di-magkubos sa 12 bilyones ka tuig. Kon ini nga pagbulubanta halos eksakto, ang panganay nga Anak sang Dios nakig-upod sing suod sa iya Amay sa sulod sang binilyon ka tuig na antes gintuga si Adan. (Ipaanggid ang Miqueas 5:⁠2.) Busa napalambo ang mapinalanggaon kag mabakod nga relasyon sa tunga nila. Subong ginpersonipikar nga kaalam, ining panganay nga Anak sa iya pagluntad antes mangin tawo ginalarawan nga nagsiling: “Nahamuot gid [si Jehova] sa akon adlaw-adlaw, nagakalipay ako sa atubangan niya sa tanan nga tion.” (Hulubaton 8:30) Pat-od gid nga ang paghinguyang sing di-maisip nga dag-on sang suod nga pagpakig-upod sa Tuburan sang gugma may daku nga epekto sa Anak sang Dios! (1 Juan 4:8) Nahibaluan kag ginpabanaag sining Anak ang mga panghunahuna, mga balatyagon, kag mga dalanon sang iya Amay nga wala sing bisan sin-o ang sarang makahimo.​—⁠Mateo 11:⁠27.

Dutan-on nga Pagkabuhi kag mga Impluwensia

7. Ano ang isa sang mga rason kon ngaa kinahanglan nga magkari sa duta ang panganay nga Anak sang Dios?

⁷ Ang Anak sang Dios madamo pa sing dapat tun-an, kay tuyo ni Jehova nga sangkapan ang iya Anak nga mangin mainawaon nga Mataas nga Saserdote, nga “mahanuklog sa aton mga kaluyahon.” (Hebreo 4:15) Ang pagsunod sa mga kinahanglanon para sa sining katungdanan amo ang isa sang mga rason nga nagkari sa duta ang Anak subong tawo. Diri, subong isa ka tawo nga may unod kag dugo, si Jesus nadayag sa mga sirkunstansia kag mga impluwensia nga nakita lamang niya anay gikan sa langit. Karon naeksperiensiahan gid niya ang mga balatyagon  kag mga emosyon sang tawo. Kon kaisa ginkapoy sia, gin-uhaw, kag gingutom. (Mateo 4:​2; Juan 4:​6, 7) Dugang pa, ginbatas niya ang tanan nga sahi sang kabudlayan kag pag-antos. Busa ‘natun-an niya ang pagkamasinulundon’ kag nangin bug-os nga kalipikado para sa iya katungdanan subong Mataas nga Saserdote.​—⁠Hebreo 5:​8-10.

8. Ano ang nahibaluan naton tuhoy sa maaga nga bahin sang pagkabuhi ni Jesus sa duta?

⁸ Kamusta naman ang mga inagihan ni Jesus sadtong maaga nga bahin sang iya pagkabuhi sa duta? Ang rekord tuhoy sa iya pagkabata malip-ot kaayo. Sa katunayan, sanday Mateo kag Lucas lamang ang nagsaysay sang mga hitabo may kaangtanan sa iya pagkabun-ag. Nahibaluan sang mga manunulat sang Ebanghelyo nga nagkabuhi si Jesus sa langit antes sia magkari sa duta. Yadtong pagluntad antes mangin tawo, labaw sa iban pa nga butang, nagpaathag kon nangin ano nga sahi sia sang tawo. Walay sapayan sina, si Jesus tawo gid. Bisan pa himpit, kinahanglan gihapon sia nga magtubo halin sa pagkalapsag padulong sa pagkabata kag sa pagkapamatan-on padulong sa pagkahamtong, nga sa tanan nga tion nagatuon sia. (Lucas 2:​51, 52) Ginasugid sang Biblia ang pila ka butang tuhoy sa maaga nga bahin sang pagkabuhi ni Jesus nga pat-od gid nga nag-apektar sa iya.

9. (a) Ano ang nagapakita nga natawo si Jesus sa isa ka imol nga pamilya? (b) Sa ano nga sahi sang mga sirkunstansia mahimo nga nagdaku si Jesus?

⁹ Maathag gid nga si Jesus natawo sa isa ka imol nga pamilya. Ginpakita ini sang dulot nga gindala nanday Jose kag Maria sa templo mga 40 ka adlaw sa tapos sia matawo. Sa baylo nga magdala sing tinday nga karnero nga lalaki subong halad-nga-sinunog kag sing kuyabog nga salampati ukon tukmo subong halad-tungod-sa-sala, nagdala sila sing “isa ka paris sang tukmo ukon duha ka kuyabog nga salampati.” (Lucas 2:24) Suno sa Mosaikong Kasuguan, ini nga dulot isa anay ka aman para sa mga imol. (Levitico 12:​6-8) Sang ulihi, ining kubos nga pamilya nagdaku. Sanday Jose kag Maria may yara sa di-magkubos anom pa ka anak sa kinaugali nga paagi pagkatapos sang milagruso nga pagkatawo ni Jesus. (Mateo 13:​55, 56) Gani nagdaku si Jesus sa isa ka daku nga pamilya, ayhan sa kubos nga mga sirkunstansia.

10. Ano ang nagapakita nga sanday Maria kag Jose mahinadlukon-sa-Dios nga mga indibiduwal?

¹⁰ Ginpadaku si Jesus sang mahinadlukon-sa-Dios nga mga ginikanan nga nag-atipan sa iya. Ang iya iloy, si Maria, isa ka tumalagsahon nga babayi. Dumduma nga sang gintamyaw sia, si anghel Gabriel nagsiling: “Maayong adlaw, isa nga nahamut-an sing daku, si Jehova kaupod mo.” (Lucas 1:28) Si Jose isa man ka debotado nga tawo. Kada tuig matutom sia nga naglakbay sing 150 kilometros pakadto sa Jerusalem para sa Paskwa. Nagtambong man si Maria, bisan pa mga kalalakin-an lamang ang ginsugo sa pagtambong. (Exodo 23:​17; Lucas 2:41) Sang isa sina ka bes, sa tapos sang makugi nga pagpangita, nakita nanday Jose kag Maria ang 12-anyos nga si Jesus sa templo sa tunga sang mga manunudlo. Sa iya nabalaka nga mga ginikanan, si Jesus nagsiling: “Wala bala kamo makahibalo nga kinahanglan nga yara ako sa balay sang akon Amay?” (Lucas 2:49) “Amay”​—⁠ina nga tinaga may yara gid hanuot kag positibo nga kahulugan sa lanubo nga si Jesus. Una, maathag nga ginsugiran sia nga si Jehova amo ang iya matuod nga Amay. Dugang pa, si Jose mahimo nga isa gid ka maayo nga amay-amay kay Jesus. Pat-od gid nga indi magapili si Jehova sing isa ka mabangis ukon mapintas nga tawo sa pagpadaku sa Iya pinalangga nga Anak!

11. Ano nga trabaho ang natun-an ni Jesus, kag sang panahon sang Biblia, ano ang nalakip sa paghimo sini nga trabaho?

¹¹ Sadtong mga tinuig niya sa Nasaret, natun-an ni Jesus ang pagpamanday, ayhan gikan sa iya amay-amay, si Jose. Nangin sampaton gid si Jesus sa sini amo nga sia mismo gintawag nga “panday.”  (Marcos 6:3) Sang panahon sang Biblia, ang mga panday ginakuha sa pagpatindog sing mga balay, sa paghimo sing muwebles (lakip na ang lamesa, bangkito, kag bangko), kag sa pagbuhat sing mga gamit sa panguma. Sa iya Dialogue With Trypho, si Justin Martyr, sang ikaduhang siglo C.⁠E., nagsulat tuhoy kay Jesus: “Ugali niya ang magtrabaho subong isa ka panday kon kaupod sang mga kalalakin-an, nga nagahimo sing mga arado kag mga gota.” Ini nga trabaho indi mahapos, kay ang panday sang una mahimo nga indi makabakal sang iya kahoy. Mahimo gid nga naglakat sia kag nagpili sing kahoy, ginpulod ini, kag ginpas-an ang kahoy pauli. Gani mahimo nga nahibaluan ni Jesus ang mga hangkat sang pagpangabuhi, pagpakighambal sa mga kustomer, kag pagpaiguigo sang kinitaan.

12. Ano ang nagapakita nga si Jose nauna nga napatay kay Jesus, kag ano ang mahimo nga kahulugan sini para kay Jesus?

¹² Subong kamagulangan nga anak nga lalaki, ayhan nagbulig si Jesus sa pag-atipan sa pamilya, ilabi na kay daw nauna nga napatay si Jose kay Jesus.⁠ * Ang Zion’s Watch Tower sang Enero 1, 1900, nagsiling: “Ginasugid sang tradisyon nga napatay si Jose samtang bata pa si Jesus, kag ginhimo sang naulihi nga palangitan-an ang mangin panday kag nangin tagsakdag sang pamilya. Ginasakdag ini sa Makasulatanhon nga pamatuod diin gintawag mismo si Jesus nga isa ka panday, kag ginsambit ang iya iloy kag mga utod, apang si Jose wala. (Marcos 6:3) . . . Kon amo, mahimo gid nga ang malawig nga panahon sang napulog-walo ka tuig sang pagkabuhi sang aton Ginuo, kutob sang panahon sang hitabo [nga narekord sa Lucas 2:​41-49] tubtob sang panahon sang nabawtismuhan sia, ginhinguyang sa paghimo sing ordinaryo nga mga katungdanan sa kabuhi.” Mahimo nga nahibaluan ni Maria kag sang iya mga anak, lakip na si Jesus, ang kasakit nga nagaresulta kon ang isa ka hinigugma nga bana kag amay mapatay.

13. Sang ginsugdan ni Jesus ang iya ministeryo, ngaa ginhimo niya ini upod ang ihibalo, paghantop, kag balatyagon nga wala na sang iban pa nga tawo nga may amo sini?

¹³ Sing maathag, si Jesus wala matawo nga may masulhay nga pangabuhi. Sa baylo, naagihan gid niya ang pagkabuhi sang mga timawa. Nian, sang 29 C.⁠E., nag-abot ang tion para kay Jesus nga himuon ang hilikuton sang Dios nga nagahulat sa iya. Sang tigragas sadto nga tuig, ginbawtismuhan sia sa tubig kag ginpanganak subong espirituwal nga Anak sang Dios. ‘Ang mga langit nagbukas sa iya,’ nagapakita sing maathag nga madumduman na niya karon ang pagkabuhi niya sa langit antes sia mangin tawo, lakip na ang mga panghunahuna kag mga balatyagon niya anay. (Lucas 3:​21, 22) Gani sang ginsugdan ni Jesus ang iya ministeryo, ginhimo niya ini upod ang ihibalo, paghantop, kag balatyagon nga mahimo nga wala na sang iban pa nga tawo ang may amo sini. May maayo gid nga rason nga ginhugod sang mga manunulat sang Ebanghelyo ang kalabanan sang ila mga sinulatan sa mga hitabo sa ministeryo ni Jesus. Walay sapayan sina, wala nila marekord ang tanan nga ginsiling kag ginhimo niya. (Juan 21:25) Apang ang gin-inspirar sa ila nga irekord nagabulig sa aton nga mausisa ang hunahuna sang labing bantog nga tawo nga nagkabuhi.

Kon Ano si Jesus Subong Isa ka Tawo

14. Paano ginalaragway sang mga Ebanghelyo si Jesus subong isa ka tawo nga may mapinalanggaon kag tudok nga mga balatyagon?

¹⁴ Ang personalidad ni Jesus nga makita sa mga Ebanghelyo amo ang isa ka tawo nga may mapinalanggaon kag tudok nga mga balatyagon. Nagpakita sia sing madamong emosyonal nga reaksion: kaluoy sa aruon (Marcos 1:​40, 41); kalisod tungod sa di-masinapakon nga katawhan (Lucas 19:​41, 42); matarong nga kaakig sa makagod nga mga manugbaylo sing kuwarta (Juan 2:​13-17). Isa ka tawo nga may kahanuklog, si Jesus mahimo maghibi, kag wala niya gintago ang iya mga emosyon. Sang napatay ang iya mahal nga abyan nga si Lazaro, natandog gid si Jesus nga makita  si Maria, nga utod ni Lazaro, nga nagatangis amo nga nagluha sia, naghibi nga nakita gid sang iban.​—⁠Juan 11:​32-36.

15. Paano nakita ang mapinalanggaon nga mga balatyagon ni Jesus sa kon paano niya gintamod kag ginpakig-angutan ang iban?

¹⁵ Ang mapinalanggaon nga mga balatyagon ni Jesus nakita ilabi na sa kon paano niya gintamod kag ginpakig-angutan ang iban. Ginlab-ot niya ang mga imol kag mga ginpigos, nagbulig sa ila nga ‘makakita sing kapahuwayan sa ila mga kalag.’ (Mateo 11:​4, 5, 28-30) Indi sia tuman kasako agod maatipan ang mga kinahanglanon sang mga nasit-an, ini man isa ka babayi nga ginatagasan sang dugo nga nagtandog sing tago sang iya panapton ukon isa ka bulag nga manugpakilimos nga indi mapahipos. (Mateo 9:​20-22; Marcos 10:​46-52) Ginpangita ni Jesus ang maayo sa iban kag gindayaw sila; apang, handa man sia sa pagtadlong kon kinahanglanon. (Mateo 16:​23; Juan 1:​47; 8:44) Sang panahon nga ang kababayin-an nagaagom sing pila lamang ka kinamatarong, ginpakig-angutan sila ni Jesus sing may nagakaigo nga dignidad kag pagtahod. (Juan 4:​9, 27) Sing halangpunon, gin-alagaran sia sing kinabubut-on sang isa ka grupo sang kababayin-an gikan sa ila mismo mga pagkabutang.​—⁠Lucas 8:⁠3.

16. Ano ang nagapakita nga si Jesus may balanse nga pagtamod sa kabuhi kag sa materyal nga mga butang?

¹⁶ Si Jesus may yara balanse nga pagtamod sa kabuhi. Ang materyal nga mga butang indi ang panguna nga importante sa iya. Daw subong bala, nga sa materyal, may diutay gid lamang sia. Nagsiling sia nga “wala gid [sia] sing ulunlan sang iya ulo.” (Mateo 8:20) Sa amo man nga tion, si Jesus nagdugang sa kalipay sang iban. Sang nagtambong sia sa isa ka punsion sa kasal​—⁠isa ka okasyon nga kinaandan na nga may musika, pag-amba, kag pagsinadya​—⁠maathag nga wala sia magkadto didto agod gub-on ang kasadya sang okasyon. Sa katunayan, ginhimo didto ni Jesus ang iya nahauna nga milagro. Sang maubos ang alak, ginhimo niya ang tubig nga mangin isa ka maayo nga klase nga alak, isa ka ilimnon nga “nagapasadya sa tagipusuon sang mamalatyon nga tawo.” (Salmo 104:​15; Juan 2:​1-11) Sa amo ang kasadyahan mahimo magpadayon, kag ang bag-ong kasal pat-od nga indi mahuy-an. Ang iya pagkabalanse dugang nga makita sa madamo pa nga okasyon nga ginsambit sang nagpangabudlay si Jesus sing malawig kag sing lakas sa iya ministeryo.​—⁠Juan 4:⁠34.

17. Ngaa indi makapakibot nga si Jesus isa ka Batid nga Manunudlo, kag ano ang ginapabanaag sang iya mga panudlo?

¹⁷ Si Jesus isa ka Batid nga Manunudlo. Ang kalabanan sang iya panudlo nagpabanaag sang mga katunayan sang matag-adlaw nga pagkabuhi, nga sa sini pamilyar gid sia. (Mateo 13:​33; Lucas 15:8) Ang iya paagi sa pagtudlo indi matupungan​—⁠pirme maathag, simple, kag praktikal. Ang mas importante pa amo ang gintudlo niya. Ginpakita sang iya mga panudlo ang iya tinagipusuon nga handum nga mangin pamilyar ang iya mga tagpalamati sa mga panghunahuna, mga balatyagon, kag mga dalanon ni Jehova.​—⁠Juan 17:​6-8.

18, 19. (a) Upod sa anong maathag nga mga ilustrasyon ginlaragway ni Jesus ang iya Amay? (b) Ano ang binagbinagon sa masunod nga artikulo?

¹⁸ Masunson nga naggamit sing mga ilustrasyon, ginpakilala ni Jesus ang iya Amay paagi sa maathag nga mga ilustrasyon nga indi gilayon malipatan. Isa ka butang ang maghambal sa pangkabilugan nga paagi tuhoy sa kaluoy sang Dios. Lain naman nga butang ang ipaanggid si Jehova sa isa ka mapinatawaron nga amay nga natandog gid nga makita ang iya nagpauli nga anak amo nga ‘nagdalagan sia kag nagsubsob sa liog sang iya anak kag mapinalanggaon nga ginhalukan sia.’ (Lucas 15:​11-24) Nagsikway sang estrikto nga kultura diin ginapakanubo sang relihiosong mga lider ang mga timawa, ginpaathag ni Jesus nga ang iya Amay isa ka Dios nga madali palapitan nga mas nahamuot sa mga pangabay sang isa ka mapainubuson nga manugsukot sing buhis sangsa padayawdayaw nga pangamuyo  sang isa ka matinaastaason nga Fariseo. (Lucas 18:​9-14) Ginlaragway ni Jesus si Jehova subong isa ka mainulikdon nga Dios nga nakahibalo kon ang isa ka magamay nga maya mahulog sa duta. “Dili kamo mahadlok,” pasalig ni Jesus sa iya mga disipulo, “mahal pa kamo sa madamo nga maya.” (Mateo 10:​29, 31) Sing halangpunon, ang mga tawo natingala sa “paagi [ni Jesus] sa pagpanudlo” kag naganyat sila sa iya. (Mateo 7:​28, 29) Ti, sang isa ka bes “isa ka dakung kadam-an” ang nagpabilin malapit sa iya sa tatlo ka adlaw, bisan nga wala sing pagkaon!​—⁠Marcos 8:​1, 2.

¹⁹ Nagapasalamat gid kita nga ginsugid ni Jehova ang hunahuna ni Cristo sa iya Pulong! Apang, paano naton mapalambo kag mapakita ang hunahuna ni Cristo sa aton mga pagpakig-angot sa iban? Binagbinagon ini sa masunod nga artikulo.

[Mga nota]

Madumduman Mo Bala?

• Ngaa importante nga mahibaluan naton ang “hunahuna ni Cristo”?

• Ano nga pagpakig-upod ang naagom ni Jesus sa iya pagluntad antes mangin tawo?

• Sa iya dutan-on nga pagkabuhi, anong mga sirkunstansia kag mga impluwensia ang direkta nga naeksperiensiahan ni Jesus?

• Ano ang ginasugid sang mga Ebanghelyo tuhoy sa personalidad ni Jesus?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 10]

Si Jesus nagdaku sa isa ka daku nga pamilya, ayhan sa kubos nga mga sirkunstansia

[Mga retrato sa pahina 12]

Natingala ang mga manunudlo sa paghangop kag mga sabat sang 12-anyos nga si Jesus