Pagpangisda sing mga Tawo sa Dagat Aegean

KADAK-AN sang Gresya sa aminhan kag katundan, isla sang Creta ang sa bagatnan, kag Turkey ang sa sidlangan, ang Dagat Aegean nagatuptop sang malapad nga bahin sang nasidlangan nga Mediteraneo. Ginhalinan sang pila ka bantog nga sibilisasyon sang una, ang Dagat Aegean napugtakan sang mga isla kag magagmay nga mga isla. Ang bulubakulod nga mga korte sang mga isla, nga may nagalinapta nga magagmay, maputi nga kabalayan nga nagabadlak sa silak sang adlaw, nagpapagsik sa isa ka mamalaybay nga ipaanggid ini sa “mga kabayo nga bato nga may madabong nga mga bungaybungay.”

Indi katingalahan nga ining mga isla nangin isa sang labing bantog nga talan-awon sang mga turista sa kalibutan! Nadugangan pa ang pisikal nga katahom sini bangod sang maayo nga mga kinaiya sang mga lalaki kag mga babayi nga nagapuyo kag nagatrabaho didto. Praktikal kag maabiabihon, apang wala nagasalig sa iban, ini nga mga tawo nagahatag sing tumalagsahon nga kinaiya sa pagkapinasahi sang duog.

Madamo sang taga-isla ang nagapangabuhi paagi sa pagpangisda sa katubigan sang Dagat Aegean. Apang, isa pa ka sahi sang importante nga “pagpangisda” ang may bugana nga resulta sa sina nga duog. Ang “mga mangingisda sang mga tawo,” nga mga ebanghelisador sang maayong balita sang Ginharian sang Dios, nagatabok sang mga isla sang Aegean, sa paghimo sing Cristianong mga disipulo.​—⁠Mateo 4:​18, 19; Lucas 5:⁠10.

Sang nagligad nga mga 19 ka siglo, ginduaw sang Cristianong mga ebanghelisador ang mga isla sang Aegean. Sang mga 56 C.⁠E., naghapit sing makadali si apostol Pablo, sa pagbalik halin sa iya ikatlo nga paglakbay subong misyonero, sa mga isla sang Lésvos, Chios, Samos, Kos, kag Rhodes. Bangod makugi gid nga manugbantala, mahimo nga ginbantalaan ni Pablo ang pila sang mga taga-isla. (Binuhatan 20:​14, 15, 24; 21:​1, 2) Pagkatapos sang iya duha ka tuig nga pagkabilanggo sa Roma, mahimo gid nga nagduaw sia sa Creta kag nagpakigbahin sa Cristianong hilikuton didto. Sa talipuspusan sang unang siglo, gintapok si apostol Juan sa isla sang Patmos “bangod sa paghambal nahanungod sa Dios kag sa pagpanaksi tuhoy kay Jesus.” (Bugna 1:9) Kamusta naman ang modernong-adlaw nga mga manugbantala sang maayong balita sa sining mga isla?

Makapaladya nga mga Kampanya sa Pagbantala

Ang pagbantala sa sining mga grupo sang isla mabudlay kag makalalapyo. Nagakinahanglan ini sing daku nga panikasog kag pagsakripisyo-sa-kaugalingon. Ang iban nga mga isla nagalayuay. Ang transportasyon paagi sa dagat ukon sa kahanginan panalagsa lamang sa pila sini kag wala gid gani sa iban, ilabi na sa tion sang tigtulugnaw. Ang dagat mahimo mangin mabalod, ilabi na kon maghuyop ang meltemia​—⁠pulupanag-on nga mabaskog amihan nga hangin. Dugang pa, ang mga minuro sa madamo nga isla naligwin kag mabudlay kadtuan bangod ang yab-ukon, di-sementado nga mga dalan masami nga halos indi maagyan. Ang iban nga mga minuro makadtuan lamang paagi sa mga baroto.

Binagbinaga, halimbawa ang isla sang Icaria. Indi matuptupan sang 11 ka manugbantala sang maayong balita sang Ginharian didto ang tanan nga minuro sa sina nga isla kag sa kaingod nga magagmay nga mga isla. Gani, nagakari ang Cristianong mga kauturan halin sa Samos agod magbulig sa pagbantala sa mga pumuluyo sang Icaria, subong man sa mga nagapuyo sa mga isla sang Phournoi, Patmos, kag Lipsos. Kasan-o lang, sa tion sang isa sa duha-ka-adlaw nga pagbantala, ang mga Saksi nakapahamtang sing 650 ka magasin,  99 ka brosyur, kag 25 ka libro tuhoy sa mga topiko sa Biblia! Nakibot sila sa pagsugilanon sa mga tawo nga wala gid sing hinalung-ong kon sin-o si Jehova, mga tawo nga nagpakitluoy sa ila nga magpabilin kag tudluan sila sing dugang pa gikan sa Biblia. Ginsilingan sang isa ka babayi ang isa ka Saksi: “Ti, malakat ka na. Apang may madamo pa ako sing pamangkot tuhoy sa Biblia. Sin-o ang magabulig sa akon?” Nangako ang Cristianong utod nga babayi nga atipanon ang interes paagi sa paggamit sing telepono, kag nakasugod sia sing isa ka pagtuon sa Biblia sa sinang paagi.

Sang ginduaw sang nagalakbay nga manugtatap ang Icaria, naghimo sia sing kahimusan nga tuptupan ang bug-os nga isla sa isa ka talipuspusan sang semana. Nangayo sia sing bulig sang mga 30 ka manugbantala sang Ginharian sa Samos. Ang nagaduaw nga mga kauturan dapat magbayad para sa duha ka gab-i nga pagtener sa otel kag sa pag-arkila sing mga awto kag mga salakyan. Duha ka adlaw nga nag-ulan sing mabunok, kag ang ginabulubanta nga paniempo para sa talipuspusan sang semana indi maayo. Apang wala ini gintugutan sang mga kauturan nga mag-upang sa ila, nagadumdom sang mga pulong sa Manugwali 11:​4: “Sia nga nagabantay sa hangin indi magasab-ug sing binhi; kag sia nga nagatulok sa mga panganod indi magaani.” Sang ulihi, nag-ayoayo ang panahon, kag pagkatapos matuptupan ang bug-os nga isla sang ila importante nga mensahe, nagpauli ang mga kauturan nga malipayon kag may kaayawan.

Ang 16 ka manugbantala nga nagapuyo sa isla sang Andros nagpanikasog gid sing daku agod matuptupan ang bug-os nga isla. Sang nalab-ot sang duha ka utod nga lalaki ang naligwin nga minuro, determinado sila nga bantalaan ang tanan nga pumuluyo. Nakighambal sila sa mga tawo sa ila puluy-an, sa mga kalye, kag sa kaumhan. Ginduaw pa gani nila ang estasyon sang pulisiya kag nagbilin sing mga literatura didto. Nagasalig nga napakig-angutan na nila ang tanan nga taga-minuro, buot na sila maglakat. Sang nagabiya na sila gikan sa plasa, nakita nila nga nagapadulong ang Griegong Ortodokso nga pari. Sa pagkahibalo nga wala sia mapanaksihan, gintanyagan nila sia sing Kingdom News, nga ginbaton niya sing malipayon. Karon napat-od nila nga wala sing isa nga nalaktawan sa ila mga panikasog sa pagbantala!

Ang Gavdos (ukon Cauda)​—⁠isa ka magamay nga isla sa ubos nga bahin sang kurbada sang Creta nga may 38 lamang ka pumuluyo​—⁠ginakabig nga amo ang nabagatnan gid nga bahin sang Europa. (Binuhatan 27:16) Ang isa ka nagalakbay nga manugtatap kag ang iya asawa, upod sa isa pa ka mag-asawa, naghinguyang sing tatlo ka adlaw sa pagbantala didto. Agod makakinot, nagtulog sila sa tolda. Ang tanan nga pumuluyo nadalhan sing maayong balita, kag nalipay ang mga kauturan nga ang mga pumuluyo didto wala sing ginapasulabi. Wala sila sing nabatian​—⁠maayo ukon malain⁠—tuhoy sa mga Saksi ni Jehova. Ang lokal nga mga pumuluyo lakip ang pari, nagbaton sing 19 ka libro kag 13 ka brosyur. Sa pagbalik sang mga Saksi sa Creta sakay sa baroto, nangin mabalod ang dagat, nga nagbutang sang ila kabuhi sa katalagman. “Nagpasalamat kami kay Jehova nga nakapauli kami nga buhi, apang ginhimaya man namon sia bangod ginpahanugutan niya kami nga padunggan ang iya ngalan sa sining nabagatnan gid nga bahin sang Europa,” siling nila.

Ang Patmos amo ang isla diin ginsulat ni apostol Juan ang katapusan nga tulun-an sang Biblia, ang Bugna. Sining karon lang nga may Saksi ni Jehova sa Patmos. Gin-organisar sing maayo sang mga kauturan sa Samos ang isa ka pagbantala nga hilikuton sa sina nga isla. Nakahibalo sila nga makapaabot sila sing mabaskog nga pagpamatok bangod ang isla isa ka pamakod sang Griegong Ortodokso nga Simbahan. Ginpadayon sang isa ka babayi sa iya puluy-an ang duha ka utod nga babayi nga nagpresentar sing maayong balita sa iya. Nagsagi pamangkot ang bana sang babayi kon sin-o ang nagpakadto sang mga utod sa ila balay. Sang ginpaathag nila nga ginaduaw nila ang tagsa ka puluy-an, namangkot sia liwat: “Sigurado kamo nga wala kamo ginpakadto diri sang iban nga kaingod?” Ang asawa, nga nakakilala sa mga Saksi ni Jehova sang didto sia sa Zaire, nagpaathag sang ulihi sa mga utod  sang natabo sina nga aga. Sia nagsiling: “Nangamuyo ako kay Jehova, subong sang ginhimo ko sang nagligad nga inadlaw, nga magpadala sia sing mga Saksi sa isla. Ginkadlawan ako sang akon bana. Sang nakita ko kamo sa ganhaan, nakibot gid ako kag subong man ang akon bana. Amo kon ngaa pirme niya kamo ginpamangkot kon sin-o ang nagpakadto sa inyo sa amon puluy-an.” Gilayon nga nasugdan ang isa ka pagtuon sa Biblia upod sa babayi. Ginhiwat ang pagtuon paagi sa telepono sa sulod sang napulo ka bulan, walay sapayan nga naggasto sing daku nga kuwarta ang utod kag ang interesado nga babayi. Ginbawtismuhan sia kag amo lamang ang Saksi sa sina nga isla diin gintapok si apostol Juan 1,900 ka tuig na ang nagligad.

“Pagpangisda” sa mga Pantalan

Ang nagapanakayon nga mga barko nagahapit sa madamo nga pantalan sang mga isla sang Aegean kada tig-ilinit, nagasakay sing madamong nagapamasyar nga mga bakasyunista. Sa amo, ang mga Saksi ni Jehova may pinasahi nga pribilehiyo sa paglab-ot sa mga tawo sang madamo nga pungsod kag hambal. Ang mga kongregasyon nagahupot sing suplay sang mga literatura sa Biblia sa madamo nagkalainlain nga lenguahe, kag ang mga manugbantala nagapahamtang sing linibo ka magasin sa mga turista. Ang pila ka nagapanakayon nga barko nagadungka sa pareho nga mga pantalan kada semana, nga nagahatag sa mga kauturan sing maayo gid nga mga kahigayunan sa pagduaw liwat kag sa pagdumala pa gani sing mga pagtuon sa Biblia sa pila ka tripulante sang mga barko.

Sang tig-ilinit sang 1996, ginpanaksihan sang isa ka utod nga babayi nga isa ka bug-os tion nga manugbantala sa Rhodes ang isa ka lamharon nga lalaki nga taga-Jamaica nga nagatrabaho sa nagapanakayon nga barko nga nagadungka sa sina nga pantalan kada Biernes. Sang masunod nga Biernes gin-agda ang lalaki nga magtambong sa isa ka distrito nga kombension nga hiwaton sa isla. Nagauyat sing Ingles nga Biblia, ginbuligan sia sang payunir nga utod nga babayi nga mahangpan ang pila sang mga kamatuoran sa Biblia nga ginpresentar sa programa. Nagdayaw gid ang lamharon nga lalaki sa gugma kag pagkamainabyanon nga ginpakita sang mga Saksi sa kombension. Sang masunod nga Biernes, ginpasaka niya sa barko ang duha ka payunir. Nagdala ang mga payunir sing mga literatura sa Ingles kag Kinatsila. Wala gani isa ka oras naubos ang ila mga literatura! Ang lamharon nga taga-Jamaica nagtuon sing Biblia kada Biernes tubtob sa katapusan sang tig-ilinit. Sang masunod nga tig-ilinit nagbalik sia, nga handa sa pagpadayon sang iya pagtuon. Apang, sini nga tion, namat-od sia nga islan ang iya trabaho agod  makahimo sia sing pag-uswag sa espirituwal. Nian nagbiya sia liwat. Nalipay gid ang mga kauturan sa Rhodes sa paghibalo nga ining lamharon nga tawo ginbawtismuhan sang maaga nga bahin sang 1998!

Pagdakop Sing Pangayaw nga “Isda”

Ang Dagat Aegean bantog tungod sa madamo pangayaw nga isda sini, subong sang sardinas kag espada nga isda, nga nagatabok sa katubigan sini kag nagatupa sa mga pukot sang sampaton nga mga mangingisda. Sing kaanggid, nasalapuan sang mga ebanghelisador sang Ginharian ang madamong mabinatunon nga tagipusuon sa tunga sang pangayaw nga mga trabahador nga nagsaylo sa Gresya halin sa madamo nga pungsod sang Nasidlangan nga Europa.

Dies anyos si Rezi sang una niya nga nabasahan ang tuhoy kay Jehova kag sa iya mga katuyuan sa mga pahina sang Ang Lalantawan kag Magmata! Didto ini sa Albania. Pagligad sang tatlo ka tuig nagsaylo sila sang iya pamilya sa isla sang Rhodes. Isa ka adlaw, nangamuyo si Rezi kay Jehova nga buligan sia nga masalapuan ang iya [Jehova] katawhan sa bag-o niya nga puluy-an. Sang masunod nga adlaw nagpauli ang iya amay nga dala yadtong pamilyar nga mga magasin, Ang Lalantawan kag Magmata!, nga nagpahalipay gid kay Rezi. Nakig-angot si Rezi sa utod nga babayi nga naghatag sing mga magasin sa iya amay, kag wala madugay nagsugod sia sa pagtuon sa libro nga Ang Ihibalo nga Nagadul-ong sa Kabuhi nga Walay Katapusan. Kon kaisa, nagpangabay sia sa pagtuon sing tatlo ka beses sa isa ka adlaw! Pagligad sang duha ka bulan nangin isa sia ka di-bawtismado nga manugbantala, kag sang Marso 1998, ginbawtismuhan sia sa edad nga 14 anyos. Sadto man nga adlaw, nagsugod sia sa pag-auxiliary payunir, kag pagligad sang anom ka bulan nangin isa sia ka regular payunir, ukon bug-os tion nga ministro.

Ang isa ka utod nga lalaki sa isla sang Kos nagatuon upod sa pila ka tawo halin sa Rusya. Sang ginpamangkot niya sila kon may mga abyan sila nga luyag magtuon sing Biblia, gindala nila sia sa isa ka mag-asawa nga taga-Armenia​—⁠si Leonidas kag ang iya asawa nga si Ophelia​—⁠sa isa ka minuro nga mga 30 kilometros ang kalayuon. Isa ka sorpresa ang nagahulat sa mga utod. Ginkuha sang mag-asawa nga taga-Armenia ang isa ka bag nga puno sang Armenianhon kag Ruso nga mga literatura sa Biblia nga ginbalhag sang Watch Tower Society! Ginpaathag nila nga nagtuon anay sila sa Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova kag nag-uswag tubtob nga nangin di-bawtismado nga mga manugbantala. Bangod sang kinagamo sa politika kag kabudlayan sa ekonomiya, nagbiya sila sa ila dutang natawhan. Sa pag-abot gid nila sa Kos, ginsugdan nila ang pagtuon sa iloy kag sa manghod nga babayi ni Leonidas, nga didto na nga daan. Hingalagan lamang, ang Saksi may tatlo ka ginadumalahan nga bag-o nga pagtuon sa Biblia​—⁠isa kay Ophelia, isa kay Leonidas, kag ang isa sa iya iloy kag manghod. Nagakinahanglan ini sing pagmotorsiklo sing 30 kilometros pakadto kag pabalik tatlo ka beses sa isa ka semana. Pagligad sang pila ka bulan nagpabawtismo si Leonidas kag ang iya asawa. Daw ano nga padya para sa masinakripisyuhon-sa-kaugalingon nga espiritu sang lokal nga mga kauturan!

Ginapatubo Ini ni Jehova

Ang pagpakamaayo ni Jehova makita sa walay kakapoy nga mga panikasog sang kapin sa 2,000 ka aktibo nga mga manugbantala sang Ginharian sa sining mga isla sa Aegean. May yara na karon 44 ka kongregasyon kag 25 ka grupo sang mga Saksi ni Jehova didto. Sa mga grupo, 17 ang nagagamit sing dumuluong nga mga lenguahe, bangod kabubut-on ni Jehova nga “ang tanan nga sahi sang tawo maluwas kag makadangat sa sibu nga ihibalo sang kamatuoran.” (1 Timoteo 2:4) Dugang pa, 13 ka espesyal payunir ang nagapanikasog sing dugang pa agod malab-ot ang madamo pa nga yara sa naligwin nga mga teritoryo.

Sa sulod sang siniglo ang Dagat Aegean nangin sentro sang kauswagan sa kultura kag komersio. Sining karon lang nga mga dekada nangin bantog ini nga palamasyaran sang linibolibo ka turista. Apang sing labi pa ka importante, subong “mga mangingisda sang mga tawo,” nasalapuan sang mga manugbantala sang Ginharian sa sining mga isla ang madamong bunayag sing tagipusuon nga mga tawo nga nalangkag sa pagdayaw kay Jehova. Sing tingob, nagsabat sila sa dalayawon nga paagi sa matagnaon nga pangagda: “Maghatag sila sing himaya kay Jehova, kag sa mga kapuluan magpahayag sila sang iya kadayawan.”​—⁠Isaias 42:⁠12.

[Mapa sa pahina 22]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

Dagat Aegean

GRESYA

Lésvos

Chios

Samos

Icaria

Phournoi

Patmos

Kos

Rhodes

Creta

TURKEY

[Retrato sa pahina 23]

Lésvos Island

[Retrato sa pahina 24]

Ang isla sang Patmos

[Retrato sa pahina 24]

Ang isla sang Creta