Mga Ebanghelyo—Ang Binais Nagapadayon

Matuod bala ang kasaysayan sang Ebanghelyo tuhoy sa pagkabun-ag ni Jesucristo?

Ginhatag bala niya ang Sermon sa Bukid?

Ginbanhaw gid bala si Jesus?

Nagsiling gid bala sia: “Ako ang dalan kag ang kamatuoran kag ang kabuhi”?—⁠JUAN 14:⁠6.

ANG mga butang subong sini ginhambalan sang mga 80 ka iskolar sa Jesus Seminar, nga ginahiwat makaduha sa isa ka tuig sugod sang 1985. Ginsabat sining grupo sang mga iskolar ini nga mga pamangkot sa tumalagsahon nga paagi. Ang mga pumalasakop sa Seminar naghulog sing mga balota sa tagsa ka pulong nga ginpatungod kay Jesus sa mga Ebanghelyo. Ang pula nga balota nagapakita sang opinyon nga ang mga pulong ginhambal gid ni Jesus. Ang rosa nga balota nagakahulugan nga ang mga pulong kaanggid  sa mahimo nga ginsiling ni Jesus. Ang abuabuhon nga balota nagapakita nga ang mga ideya mahimo nga malapit sa ginhambal ni Jesus, apang ang mga pulong indi iya. Ang itom nga balota negatibo gid, nagapati nga ang mga pulong naghalin sa mas naulihi nga tradisyon.

Ginhimo ini nga paagi, wala ginsapak sang mga pumalasakop sang Jesus Seminar ang tanan nga apat ka punto nga ginpautwas sa dagway sang pamangkot sa umpisa. Sa katunayan, naghulog sila sing itom nga balota para sa 82 porsiento sang mga pulong nga ginpatungod kay Jesus sa mga Ebanghelyo. Suno sa ila, 16 porsiento lamang sang mga hitabo nga ginsaysay tuhoy kay Jesus sa mga Ebanghelyo kag sa iban pa nga mga sinulatan ang daw matuod.

Ini nga kritisismo sa mga Ebanghelyo indi bag-o. Ang pagmulay sa mga Ebanghelyo nagluntad sang 1774 sang ang isa ka 1,400-pahina nga manuskrito ni Hermann Reimarus, propesor sang mga hambal sa Sidlangan sa Hamburg, Alemanya, ginbalhag sang patay na sia. Ginbinagbinag diri ni Reimarus ang daku nga mga duhaduha tuhoy sa pagkamaragtason sang mga Ebanghelyo. Ang iya mga konklusion ginpasad sa pag-usisa sa lenguahe kag sa daw mga pagsumpakilay nga nakita sa apat ka kasaysayan sang Ebanghelyo tuhoy sa kabuhi ni Jesus. Sugod sadto, ang mga kritiko masunson nga nagpabutyag sing mga duhaduha tuhoy sa pagkamasaligan sang mga Ebanghelyo, sa pila ka kasangkaron nagapaluya sang pagsalig sang publiko sa sining mga sinulatan.

Ang kinaandan nga kinaiya sa tunga sining mga iskolar amo nga ginakabig nila ang kasaysayan sang Ebanghelyo subong relihioso nga patopato lamang nga sugilanon nga ginhimo sang lainlain nga mga indibiduwal. Ang kinaandan nga mga pamangkot nga ginpautwas sang nagaduhaduha nga mga iskolar amo: Ang ila bala pagtuluuhan mahimo nga nagtiklod sa mga manunulat sang apat ka Ebanghelyo nga patahumon ang aktuwal nga katunayan? Ang politika bala sang Cristianong komunidad sang una ang nagtiklod sa ila nga bag-uhon ukon dugangan ang sugilanon ni Jesus? Diin nga mga bahin sang mga Ebanghelyo ang mahimo nga tampad nga pagreport sa baylo nga himohimo lamang?

Ang mga tawo nga ginpadaku sa ateistiko ukon kalibutanon nga katilingban nagapati nga ang Biblia​—⁠lakip na ang mga Ebanghelyo​—⁠isa ka libro nga puno sing mga leyenda kag mga mito. Ang iban naman nakibot sa maragtas sang pagpaagay sing dugo, pagpigos, indi paghiusa, kag di-diosnon nga paggawi sang Cristiandad. Wala sing nakita nga rason ining mga indibiduwal agod hatagan sing bisan ano man nga igtalupangod ang mga sinulatan nga ginakabig nga sagrado sang Cristiandad. Nagapati sila nga ang mga panikasog nga nagpatubas sing salimpapaw nga relihion mahimo nga napasad sa wala sing pulos nga mga sugidsugid lamang.

Ano sa banta mo? Tugutan mo bala nga bangod ginaduhaduhaan sang pila ka iskolar ang pagkamaragtason sang mga Ebanghelyo, magaduhaduha ka man? Kon makabati ka sing mga pahayag tuhoy sa kuno paghimuhimo sing mga mito sang mga manunulat sang Ebanghelyo, tugutan mo bala ini nga magpahuyang sang imo pagsalig sa ila mga sinulatan? Duhaduhaan mo bala ang pagkamasaligan sang mga Ebanghelyo bangod sang di-diosnon nga rekord sang Cristiandad? Ginaagda ka namon nga usisaon ang pila sining mga katunayan.

[Retrato sa pahina 4]

Ang mga Ebanghelyo bala nagaunod sang mga sugidsugid lamang ukon sang mga katunayan?

[Credit Line]

Jesus Walking on the Sea/The Doré Bible Illustrations/Dover Publications

[Picture Credit Line sa pahina 3]

Laragway sa likod, pahina 3-5 kag 8: Sa maayong kabubut-on sang Freer Gallery of Art, Smithsonian Institution, Washington, D.C.