Padunggi ang mga Ginhatagan sing Awtoridad sa Inyo
Padunggi ang mga Ginhatagan sing Awtoridad sa Inyo
“Padunggi ang tanan nga sahi sang mga tawo, higugmaa ang bug-os nga katilingban sang mga kauturan, kahadluki ang Dios, padunggi ang hari.”—1 PEDRO 2:17.
1, 2. Paano ginatamod sang mga tawo ang awtoridad sa karon? Ngaa?
“ANG mga bata may tanan nga kinamatarong. Wala sing pagtahod sa mga ginikanan,” panganduhoy sang isa ka iloy. “Batui ang Awtoridad” siling sang isa ka etiketa nga ginapatapik sa bumper sang salakyan. Duha lamang ini ka halimbawa sang kahimtangan nga nagaluntad karon, subong sang nahibaluan ninyo. Ang lapnag nga kakulang sing pagtahod sa mga ginikanan, mga manunudlo, mga amo, kag mga opisyales sang gobierno kinaandan sa bug-os nga kalibutan.
2 Ang iban mahimo lamang magkido sang ila abaga kag magsiling, ‘Ti, ang mga yara sa awtoridad indi nagakabagay sang akon pagtahod.’ Kon kaisa, mahimo nga mabudlay ina ipanghiwala. Dalayon kita nga ginadagsa sang mga balita tuhoy sa garok nga mga opisyales sang gobierno, sakon nga mga amo, di-sangkol nga mga manunudlo, kag abusado nga mga ginikanan. Sing makalilipay, pila lamang ka Cristiano ang nagatamod sing subong sini sa mga may awtoridad sa kongregasyon.—Mateo 24:45-47.
3, 4. Ngaa dapat magpakita sing pagtahod ang mga Cristiano sa mga yara sa awtoridad?
3 Subong mga Cristiano, may yara kita “nagatiklod nga rason” agod tahuron ang mga tawo nga may sekular nga awtoridad. Si apostol Pablo naglaygay sa mga Cristiano nga “magpasakop sa superyor nga mga awtoridad, kay wala sing awtoridad luwas nga paagi sa Dios; ang nagaluntad nga mga awtoridad ginabutang sang Dios sa ila relatibo nga mga posisyon.” (Roma 13:1, 2, 5; 1 Pedro 2:13-15) Naghatag man si Pablo sing nagakaigo nga rason agod tumanon ang mga awtoridad sa pamilya: “Kamo nga mga asawa, magpasakop kamo sa inyo mga bana, subong nga nagakaigo sa Ginuo. Kamo nga mga anak, mangin matinumanon kamo sa inyo mga ginikanan sa tanan nga butang, kay kalahamut-an ini sa Ginuo.” (Colosas 3:18, 20) Ang mga gulang sa kongregasyon takus nga padunggan naton bangod ‘ang balaan nga espiritu nagtangdo sa ila nga mga manugtatap, agod bantayan ang kongregasyon sang Dios.’ (Binuhatan 20:28) Tungod sa pagtahod kay Jehova nga ginapadunggan naton ang tawhanon nga mga awtoridad. Natural lang nga ang pagpadungog sa awtoridad ni Jehova amo pirme ang una sa aton kabuhi.—Binuhatan 5:29.
4 Nagahunahuna sang mataas nga awtoridad ni Jehova, binagbinagon naton ang mga halimbawa sang pila nga wala magtahod sa mga yara sa awtoridad kag sang pila nga nagtahod.
Ang Indi Pagtahod Nagadul-ong sa Indi Pagkahamuot
5. Anong di-matinahuron nga panimuot ang ginpakita ni Mical kay David, kag sa ano ini nagdul-ong?
5 Sa maragtas ni Hari David, makita naton kon paano ginatamod ni Jehova ang mga tawo nga nagatamay sa hatag-Dios nga awtoridad. Sang ginpadala ni David ang kaban sang katipan sa Jerusalem, “nakita [ni Mical nga asawa niya] si Hari David nga nagtumbo kag nagsaot sa atubangan ni Jehova; kag gintamay niya sia sa iya tagipusuon.” Dapat kuntani nga ginkilala ni Mical si David indi lamang subong ulo sang pamilya kundi subong hari man sang pungsod. Apang, ginpabutyag niya ang iya mga balatyagon 2 Samuel 6:14-23.
sing matinamayon: “Daw ano karon ka mahimayaon ang hari sang Israel sang nag-uba sia karon sa mga mata sang mga ulipon nga babayi sang iya mga alagad, subong sang pag-uba gid sang isa ka tawo nga wala sing pamensaron!” Subong resulta sini si Mical wala gid makatigayon sing anak.—6. Paano gintamod ni Jehova ang di-pagtahod ni Core sa Iya gintangdo?
6 Ang tuman kalain nga halimbawa sang indi pagpadungog sa gintangdo-sang-Dios nga teokratikong pagpanguna amo ang iya ni Core. Subong isa ka Kohatnon, daku gid ang pribilehiyo niya nga maalagad si Jehova sa tabernakulo! Apang, may nakita sia nga kasawayan kanday Moises kag Aaron, ang gintangdo sang Dios nga mga lider sang mga Israelinhon. Gintipon ni Core ang iban pa nga mga pangulo sang Israel kag matinamayon nga nagsiling kanday Moises kag Aaron: “Ang bug-os nga katilingban tanan sila balaan kag si Jehova yara sa tunga nila. Ngaa, nian, nagapakataas kamo sa kongregasyon ni Jehova?” Paano gintamod ni Jehova ang panimuot ni Core kag sang iya mga sumalakdag? Gintamod sang Dios ang ila buhat subong di-pagtahod kay Jehova mismo. Sang nakita ang tanan nga dampig sa ila nga ginlamon sang duta, si Core kag ang 250 ka pangulo ginhalunhon sang kalayo halin kay Jehova.—Numeros 16:1-3, 28-35.
7. May rason bala ang “tuman kaayo nga mga apostoles” nga mulayon ang awtoridad ni Pablo?
7 Sa unang-siglo nga Cristianong kongregasyon, may mga tawo anay nga wala magtahod sa teokratiko nga awtoridad. Ang “tuman kaayo nga mga apostoles” sa kongregasyon sang Corinto wala magtahod kay Pablo. Ginmulay nila ang iya ikasarang sa paghambal, sa pagsiling: “Ang iya presensia sa pisikal maluya kag ang iya pamulong talamayon.” (2 Corinto 10:10; 11:5) Tumalagsahon man nga humalambal si Pablo ukon indi, takus sia nga tahuron subong isa ka apostol. Apang talamayon gid bala ang pamulong ni Pablo? Ang iya mga diskurso publiko nga ginrekord sa Biblia nagapamatuod kon daw ano sia ka makapakumbinsi nga humalambal. Aba, bangod sang malip-ot nga pagpakighambal kay Herodes Agrippa II, nga “sampaton sa tanan . . . nga kasuayon sa tunga sang mga Judiyo,” nakumbinsi ni Pablo ang hari tubtob sa punto nga nakasiling sia: “Sa diutay nga tion mabuyok mo ako nga mangin Cristiano”! (Binuhatan 13:15-43; 17:22-34; 26:1-28) Apang, ginsumbong sia sang tuman kaayo nga mga apostoles sa Corinto nga talamayon sa iya pamulong! Paano gintamod ni Jehova ang ila panimuot? Sa isa ka mensahe para sa mga manugtatap sang kongregasyon sa Efeso, si Jesucristo nagpamulong sing kalahamut-an sa mga tawo nga wala mapatalikod sang mga “nagsiling nga sila mga apostoles, apang indi sila amo.”—Bugna 2:2.
Pagtahod Walay Sapayan Sang Di-kahimpitan
8. Paano ginpakita ni David nga ginpadunggan niya ang awtoridad nga ginhatag ni Jehova kay Saul?
8 May madamo nga halimbawa sa Biblia tuhoy sa mga tawo nga nagpadungog sa mga indibiduwal nga may awtoridad, bisan pa gingamit nila sing di-nagakaigo ukon gin-abusuhan nila ang ila awtoridad. Si David isa sinang maayong halimbawa. Si Hari Saul, nga ginaalagaran niya, nagkahisa sa mga hinimuan ni David kag nagtinguha sa pagpatay sa iya. (1 Samuel 18:8-12; 19:9-11; 23:26) Apang, bisan pa may mga higayon kuntani nga mapatay niya si Saul, si David nagsiling: ‘Imposible, para sa akon, suno sa pagtamod ni Jehova, nga untayon ko ang akon kamot batok sa hinaplas ni Jehova!’ (1 Samuel 24:3-6; 26:7-13) Nahibaluan ni David nga sala si Saul, apang gintugyan niya kay Jehova ang paghukom sa iya. (1 Samuel 24:12, 15; 26:22-24) Wala sia magpamulong sing maabusuhon kay Saul.
9. (a) Ano ang balatyagon ni David sang ginmaltrato sia ni Saul? (b) Paano naton mahibaluan nga ang pagtahod ni David kay Saul matuod?
9 Nagkalisod bala si David samtang ginamaltrato sia? “May . . . mga manugpigos nga nagtinguha sang akon kalag,” tuaw ni David kay Jehova. (Salmo 54:3) Ginpabutyag niya ang iya tagipusuon kay Jehova: “Luwasa ako sa akon mga kaaway, O Dios ko . . . Ang mga makusog nagasalakay sa akon, indi bangod sa akon pagribok, ni sa ano man nga akon sala, O Jehova. Bisan pa nga wala sing kasaypanan, nagadalagan sila kag nagapangaman. Magmata ka sa akon pagpanawag kag tan-awa.” (Salmo 59:1-4) Nabatyagan mo na bala ini—nga wala ikaw sing malain nga ginhimo sa tawo nga may awtoridad, apang padayon niya ikaw nga ginapabudlayan? Si David pirme gid nagpakita sing pagtahod kay Saul. Sang napatay si Saul, sa baylo nga mag-udyak sa kalipay, si David nagkomposo sing isa ka panalabiton: “Si Saul kag si Jonatan, ang mga hiligugmaon kag manayanaya sang nagakabuhi sila . . . Madasig pa sila sa mga agila, makusog pa sila sa mga leon. Kamo nga mga babayi nga anak sang Israel, hibii ninyo si Saul.” (2 Samuel 1:23, 24) Daw ano kaayo nga halimbawa sang hanuot nga pagtahod sa hinaplas ni Jehova, bisan pa nga si David ginhimuan sing sala ni Saul!
10. Anong maayo nga halimbawa ang ginpahamtang ni Pablo sa pagpadungog sa hatag-Dios nga awtoridad sang nagadumala nga hubon, kag sa ano ini nagdul-ong?
10 Sa Cristianong dag-on, makita man naton ang tumalagsahon nga mga halimbawa sang mga tawo nga nagpadungog sa hatag-Dios nga mga awtoridad. Binagbinaga, halimbawa, si Pablo. Gintahod niya ang mga desisyon sang unang-siglo nga nagadumala nga hubon sang Cristianong kongregasyon. Sadtong katapusan nga pagduaw ni Pablo sa Jerusalem, ginlaygayan sia sang nagadumala nga hubon nga tinluan ang iya kaugalingon paagi sa seremonya agod ipakita sa iban nga wala sia nagatanom sing malain nga buot sa Mosaikong Kasuguan. Nangatarungan kuntani si Pablo: ‘Yadto nga mga kauturan naghatag anay sing instruksion sa akon nga bayaan ko ang Jerusalem sang delikado ang akon kabuhi. Karon luyag nila nga ipakita ko sa publiko nga ginatahod ko ang Mosaikong Kasuguan. Nagsulat na ako sa mga taga-Galacia sa pagpahibalo sa ila nga magpabilin nga hilway sa pagtuman sa Kasuguan. Kon magkadto ako sa templo, mahimo nga indi mahangpan sang iban ang akon himuon, magahunahuna nga ginakompromiso ko ang sirkunsidado nga klase.’ Apang, maathag nga wala mangatarungan sing amo sina si Pablo. Sanglit wala sing pagkompromiso sa Cristianong mga prinsipio nga nadalahig, gintahod kag gintuman niya ang laygay sang unang-siglo nga nagadumala nga hubon. Ang gilayon nga resulta amo nga si Pablo kinahanglan nga luwason gikan sa isa ka Judiyo nga guban, kag pagkatapos sina naghinguyang sia sing duha ka tuig sa bilangguan. Sang ulihi, ang kabubut-on sang Dios natuman. Si Pablo nagpanaksi sa mataas nga mga opisyales sa Cesaria kag nian gindala sa Roma sa pagpanaksi sa atubangan mismo ni Cesar.—Binuhatan 9:26-30; 21:20-26; 23:11; 24:27; Galacia 2:12; 4:9, 10.
Nagapakita Bala Kamo Sing Pagtahod?
11. Paano naton mapakita ang pagtahod sa sekular nga awtoridad?
11 Nagapakita bala kamo sing nagakaigo nga pagtahod sa mga may awtoridad? Ang mga Cristiano ginasugo sa ‘pagbayad sa tanan sang mga natungod sa ila, . . . sa iya nga nagapangayo sing dungog, sang amo nga dungog.’ Sa pagkamatuod, ang aton pagpasakop sa “superyor nga mga awtoridad” nagalakip indi lamang sang pagbayad naton sang aton mga buhis kundi sang pagpadungog naton sa mga awtoridad paagi sa aton paggawi kag hambal. (Roma 13:1-7) Ano ang reaksion naton kon nagaatubang kita sa mga opisyales sang gobierno nga mahimo nga wala sing kaluoy? Sa Chiapas State, Mexico, ginkuha sang mga awtoridad sa isa ka komunidad ang uma sang 57 ka pamilya sang mga Saksi ni Jehova bangod ining mga Cristiano wala nakigbahin sa relihiosong mga kapiestahan. Sa mga sinapol nga ginhiwat agod mahusay ang problema, ang mga Saksi, nga napanaptan sing matinlo kag mahipid, pirme naghambal nga may dignidad kag pagtahod. Pagligad sang kapin sa isa ka tuig, ginhatag ang desisyon nga pabor sa ila. Bangod sang ila panimuot, natigayon nila ang pagtahod sang pila ka tagpanilag tubtob sa punto nga luyag man nila mangin mga Saksi ni Jehova!
12. Ngaa importante nga ang isa may “tudok nga pagtahod” sa iya di-tumuluo nga bana?
12 Paano ninyo mapakita ang pagtahod sa hatag-Dios nga awtoridad sa pamilya? Sa tapos mahambalan ang halimbawa ni Jesus sa pag-antos sing kalainan, si apostol Pedro nagsiling: “Sa kaangay nga paagi, kamo nga mga asawa, magpasakop kamo sa inyo mga bana, agod nga, bisan ang wala nagatuman sang pulong, madaug sila sa walay pulong paagi sa paggawi sang ila mga asawa, bangod nasaksihan nila ang inyo putli nga paggawi nga may tudok nga pagtahod.” (1 Pedro 3:1, 2; Efeso 5:22-24) Ginpadaku diri ni Pedro ang importansia sang pagpasakop sang asawa sa iya bana nga may “tudok nga pagtahod,” bisan pa nga ang pila ka bana mahimo nga diutay lamang ang ginahimo agod nagakabagay sa amo nga pagtahod. Mahimo maganyat sang matinahuron nga panimuot sang asawa ang tagipusuon sang iya di-tumuluo nga bana.
13. Paano mapadunggan sang mga asawa ang ila mga bana?
13 Sa konteksto sining mga kasulatan, ginpatalupangod sa aton ni Pedro ang halimbawa ni Sara, nga ang iya bana, nga si Abraham, isa ka tumalagsahon Roma 4:16, 17; Galacia 3:6-9; 1 Pedro 3:6) Ang mga asawa bala nga may tumuluo nga mga bana magahatag sa ila sing kubos nga pagtahod sangsa mga asawa nga may di-tumuluo nga mga bana? Ano abi kon indi kamo mag-ugyunay sang imo bana sa pila ka butang? Si Jesus naghatag diri sing laygay nga sarang magamit sa pangkabilugan nga paagi: “Kon ang isa sa idalom sang awtoridad magpilit sa imo sa pag-alagad sing isa ka milya, updi sia sing duha ka milya.” (Mateo 5:41) Ginapadunggan mo bala ang imo bana paagi sa pagpasugot sa iya mga luyag? Kon daw mabudlay ini, isugid sa iya ang imo mga balatyagon tuhoy sini. Indi magsigahom nga nahibaluan niya ang imo balatyagon. Apang kon nagasugid sang imo mga luyag sa iya, himua ini sa matinahuron nga paagi. Ang Biblia nagalaygay sa aton: “Magpamulong kamo pirme nga may kaayo, nga natimplahan sing asin, agod mahibaluan ninyo kon paano kamo dapat maghatag sing sabat sa tagsatagsa.”—Colosas 4:6.
nga halimbawa sang pagtuo. (14. Ano ang nadalahig sa pagpakita sing pagpadungog sa mga ginikanan?
14 Kamusta kamo nga mga kabataan? Ang Pulong sang Dios nagasugo: “Mga kabataan, magmatinumanon sa inyo mga ginikanan nga may paghiusa sa Ginuo, kay ini matarong: ‘Padunggi ang imo amay kag ang imo iloy’; nga amo ang nahaunang sugo nga may saad.” (Efeso 6:1-3) Talupangda nga ang pagtuman sa inyo mga ginikanan ginakabig nga pareho sa ‘pagpadungog sa inyo amay kag sa inyo iloy.’ Ang Griegong tinaga nga ginbadbad nga “padunggi” nagakahulugan sing “pagpabalor sing daku” ukon “paghatag sing balor.” Sa amo, ang pagkamatinumanon nagakinahanglan sing labi pa sa nagamurug-ot nga pagtuman sa mga pagsulundan sang mga ginikanan nga daw indi makatarunganon sa inyo. Ang Dios nagasugo sa inyo nga tahuron sing daku ang inyo mga ginikanan kag pabaloran ang ila panuytoy.—Hulubaton 15:5.
15. Paano mahuptan sang mga kabataan ang ila pagtahod bisan pa nga sa banta nila ang ila mga ginikanan nakahimo sing sayop?
15 Ano abi kon ang inyo mga ginikanan nagahimo sang mga butang nga daw nagabuhin sang inyo pagtahod sa ila? Tinguhai nga tan-awon ang kahimtangan gikan sa ila punto-de-vista. Indi bala nga sila ang ‘nag-anak sa inyo’ kag nag-aman para sa inyo? (Hulubaton 23:22) Indi bala nga ginpahulag sila sang gugma para sa inyo? (Hebreo 12:7-11) Makighambal sing matinahuron sa inyo mga ginikanan, ginapaathag sing malulo ang inyo balatyagon. Bisan pa nga wala ninyo maluyagi ang ila reaksion, indi magpakighambal sa ila sing di-matinahuron. (Hulubaton 24:29) Dumduma kon paano ginhuptan ni David ang iya pagtahod kay Saul bisan pa nga wala gintuman sang hari ang laygay sang Dios. Mangayo sing bulig kay Jehova agod mabantayan ninyo ang inyo mga balatyagon. “Sa atubangan niya iula ang inyo tagipusuon,” siling ni David. “Ang Dios dalangpan naton.”—Salmo 62:8; Panalabiton 3:25-27.
Padunggi ang mga Nagapanguna
16. Ano ang matun-an naton gikan sa mga halimbawa sang butig nga mga manunudlo kag sang mga anghel?
16 Ang mga gulang sang kongregasyon gintangdo sang balaan nga espiritu, apang mga di-himpit gihapon sila kag nagahimo sing mga kasaypanan. (Salmo 130:3; Manugwali 7:20; Binuhatan 20:28; Santiago 3:2) Bangod sini, ang iban sa kongregasyon mahimo nga mangin indi kontento sa mga gulang. Ano ang dapat nga reaksion naton kon sa pamatyag naton ang pila ka butang sa kongregasyon wala ginatatap sing nagakaigo, ukon sa di-magkubos subong nga daw amo sini? Talupangda ang kinatuhayan sang unang-siglo nga butig nga mga manalagna kag sang mga anghel: “Makahas, batinggilan, wala sila [butig nga mga manunudlo] nagakurog sa mga mahimayaon kundi nagapamulong sing maabusuhon, samtang ang mga anghel, bisan pa mas daku sing kusog kag gahom, wala magdala sing panumbungon batok sa ila sa maabusuhon nga mga hambal, nga wala ini ginahimo bangod sang pagtahod kay Jehova.” (2 Pedro 2:10-13) Samtang ang butig nga mga manunudlo nagapamulong sing maabusuhon sa “mga mahimayaon”—sa mga gulang nga ginhatagan sing awtoridad sa unang-siglo nga Cristianong kongregasyon—ang mga anghel wala magpamulong sing maabusuhon sa butig nga mga manunudlo nga ginbangdan sang pagbinahinbahin sa mga kauturan. Nahibaluan sang mga anghel, subong nga may mas mataas sing posisyon kag may mas maayo nga paghangop sa katarungan sangsa mga tawo, kon ano ang nagakatabo sa kongregasyon. Apang, “bangod sang pagtahod kay Jehova,” gintugyan nila ang paghukom sa Dios.—Hebreo 2:6, 7; Judas 9.
17. Paano nadalahig ang inyo pagtuo kon nagalubad sang mga problema diin nagabatyag kamo nga ang mga gulang nagsala?
17 Bisan pa nga ang pila ka butang daw wala ginatatap subong sang kon ano ang nagakadapat, indi bala dapat nga magtuo kita kay Jesucristo subong ang buhi nga Ulo sang Cristianong kongregasyon? Wala bala sia makahibalo sang kon ano ang nagakatabo sa iya bug-os kalibutan nga kongregasyon? Indi bala dapat nga tahuron naton ang iya paagi sang pagtatap sa kahimtangan kag kilalahon ang iya ikasarang sa pagkontrol sa mga butang? Sa pagkamatuod, ‘sin-o kita nga nagahukom sa aton isigkatawo?’ (Santiago 4:12; 1 Corinto 11:3; Colosas 1:18) Ngaa indi ninyo isugid ang inyo mga kabalaka kay Jehova sa inyo mga pangamuyo?
18, 19. Ano ang himuon ninyo kon ginahunahuna ninyo nga ang isa ka gulang nakasala?
18 Bangod sang pagkadi-himpit sang tawo, ang mga kabudlayan ukon mga problema mahimo mag-utwas. May mga tion pa gani nga ang isa ka gulang makasala, nga bangdan sang pagkatublag sang 2 Timoteo 3:16; Hebreo 12:7-11.
iban. Ang pagpanghikot naton sing padasudaso sa sining mga sirkunstansia wala nagabag-o sang kahimtangan. Mahimo lamang ini magpalala sang problema. Ang mga may espirituwal nga paghantop magahulat kay Jehova sa pagtadlong sang mga butang kag magapadapat sang ano man nga disiplina nga mahimo kinahanglan suno sa iya tion kag paagi.—19 Ano naman kon nagkalisod kamo bangod sang pila ka problema? Sa baylo nga ipakighambal ini sa iban sa kongregasyon, ngaa indi kamo matinahuron nga magpangayo sing bulig sa mga gulang? Indi mamulayon, ipaathag kon paano kamo naapektuhan. Pirme magpakita sing “patugsiling” sa ila, kag hupti ang pagtahod samtang nagatu-ad kamo sa ila. (1 Pedro 3:8) Indi magyaguta, kundi magsalig sa ila Cristianong pagkahamtong. Pabalori ang bisan ano man nga Makasulatanhon nga pagpalig-on nga mahimo nila ihatag sing mainayuhon. Kag kon daw kinahanglan ang iban pa nga mga tikang sa pagtadlong, magsalig nga tuytuyan ni Jehova ang mga gulang sa paghimo sing maayo kag husto.—Galacia 6:10; 2 Tesalonica 3:13.
20. Ano ang binagbinagon naton sa masunod nga artikulo?
20 Apang, may isa pa ka butang nga dapat binagbinagon may kaangtanan sa pagpadungog kag sa pagtahod sa mga may awtoridad. Indi bala dapat tahuron sang mga yara sa awtoridad ang mga ginapaatipan sa ila? Usisaon naton ini sa masunod nga artikulo.
Paano Ninyo Sabton?
• Ano ang aton maayo nga rason agod padunggan ang mga may awtoridad?
• Paano ginatamod ni Jehova kag ni Jesus ang mga wala nagatahod sa hatag-Dios nga awtoridad?
• Ano ang aton maayong mga halimbawa tuhoy sa mga nagpadungog sa mga ginhatagan sing awtoridad?
• Ano ang himuon naton kon ang isa nga may awtoridad sa aton daw nakasala?
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
[Retrato sa pahina 12]
Gintahod sing tudok ni Sara ang awtoridad ni Abraham kag nagkalipay
[Retrato sa pahina 13]
Wala gintahod ni Mical ang awtoridad ni David subong ulo sang pamilya kag hari
[Retrato sa pahina 15]
“Imposible, para sa akon, . . . nga untayon ko ang akon kamot batok sa hinaplas ni Jehova!”
[Retrato sa pahina 16]
Ngaa indi ninyo isugid ang inyo mga kabalaka sa atubangan ni Jehova sa inyo mga pangamuyo?