Ngaa Wala Sila sing mga Anak?

ANG mag-asawa nga sanday Dele kag Fola * nagapuyo kag nagatrabaho sa sanga talatapan sang Watch Tow­er So­ciety sa Ni­ge­ria. Wala magdugay nga nag-alagad sila didto, ginduaw sila sang iloy ni Fola. Naglakbay sia sing malayo agod ipakighambal ang butang nga ginakabalak-an gid niya, isa nga wala magpatulog sa iya sa madamong kagab-ihon.

“Maayo gid ang inyo ginahimo sa akon,” siling niya sa ila. “Ginapadalhan ninyo ako sing mga regalo, kag ginaduaw ninyo ako. Ini nga pagpakita sing gugma hamili gid sa akon. Apang nagakabalaka man ako bangod pirme ako nagapalibog kon sin-o ang magahimo sini nga mga butang para sa inyo kon pareho na kamo sing edad sa akon? Duha ka tuig na kamo nga kasal, kag wala pa kamo sing anak. Indi ayhan tion na nga magbiya kamo sa Bethel kag magpamilya?”

Ang iloy nangatarungan kaangay sini: Bastante na nga tion ang nahinguyang nanday Dele kag Fola sa ­Bethel. Tion na karon nga hunahunaon nila ang ila palaabuton. Pat-od gid nga may iban nga makabulos sa ila trabaho. Indi kinahanglan nga biyaan nanday Dele kag Fola ang bug-os tion nga ministeryo, apang sarang nila himuon ang lain nga bahin sang pag-alagad, isa nga magatugot sa ila nga magpanganak kag maagom ang kalipay sang pagkaginikanan.

Kabalaka sang Iloy

Halangpunon ang kabalaka sang iloy. Ang handum nga magpanganak duna kag kinaandan sa tanan nga kultura kag panahon. Ang pagpanganak nagapukaw sang tudok nga mga balatyagon sang kalipay kag paglaum. “Ang bunga sang tiyan isa ka padya,” siling sang Biblia. Huo, ang ikasarang sa pagpanganak isa ka hamili nga dulot halin sa aton mahigugmaon nga Manunuga.—Salmo 127:3.

Sa madamo nga katilingban, ang mga mag-asawa nagaatubang sing daku nga pag-ipit nga magpanganak. Halimbawa, sa Ni­ge­ria, diin ang kinaandan nga babayi nagapanganak sing anom, kinaandan na nga mabatian ang pagtamyaw sa mga bag-ong kasal: “Siam ka bulan sugod karon, nagapaabot kami nga makabati sing hibi sang isa ka lapsag sa inyo balay.” Subong regalo sa kasal, mahimo makabaton ang nobyo kag nobya sing isa ka kuna. Ang mga ugangan nga babayi maid-id nga nagabantay sang kalendaryo. Kon ang asawa indi magmabdos sa sulod sang isa ukon duha ka tuig, nagapangusisa sila agod hibaluon kon bala may problema nga sarang sila makabulig sa paglubad.

Para sa madamo nga iloy ang rason kon ngaa ang duha nagaasawahay amo ang magpanganak kag padayunon ang kaliwat sang pamilya. Ang iloy ni Fola nagsiling sa iya: “Ngaa nagpamana ka pa kon indi ka man lang gali manganak? May isa nga nagbun-ag sa imo; dapat ka man magbun-ag sang imo kaugalingon nga kabataan.”

Luwas sa sina, may praktikal nga mga butang nga dapat binagbinagon. Sa madamo nga pungsod sa Aprika, may pila lamang ka aman ang gobierno agod atipanon ang mga tigulang. Kinaandan na nga mga kabataan ang nagaatipan sa ila tigulang nga mga ginikanan, subong sang pag-atipan sang mga ginikanan sa ila sang bata pa sila. Gani nangatarungan ang iloy ni Fola nga kon ang iya kabataan wala sang ila kaugalingon nga kabataan, may katalagman nga, sa ulihi nga mga tinuig, mangin masinulub-on sila, magabatyag nga wala sing nagapalangga, kag mamigado, nga wala sing isa nga magapalubong sa ila kon mapatay sila.

Sa bug-os nga kadak-an sang Aprika, ginakabig nga isa ka sumpa ang wala sing mga anak. Sa pila ka duog, ginapaabot pa gani nga pamatud-an sang  mga babayi ang ila ikasarang sa pagpanganak antes sang kasal. Madamo nga babayi nga indi makabusong ang nagasalasala sa pagpangita sing mga medisina kag mga bulong agod makapanganak sila.

Bangod sining mga panimuot, ang mag-asawa nga hungod nga wala nagapanganak ginahunahuna nga nagadingot sa ila kaugalingon sing isa ka butang nga mapuslanon. Masami sila ginatamod subong tuhay, makitid sing panghunahuna, kag makaluluoy.

Kalipay kag Salabton

Nahibaluan sang katawhan ni Jehova nga bisan pa may kalipay sa pagpadaku sing bata, may yara man salabton. Ang Biblia, sa 1 Timoteo 5:8, nagasiling: “Kon ang bisan sin-o wala nagaaman para sa ila nga yara sa iya, kag ilabi na para sa mga katapo sang iya panimalay, napanghiwala na niya ang pagtuo kag malain pa sa tawo nga wala sing pagtuo.”

Ang mga ginikanan dapat mag-aman sa ila pamilya sa materyal kag espirituwal, kag nagakinahanglan ini sing daku nga tion kag panikasog. Wala sila sing panimuot nga bangod Dios ang nagahatag sang mga kabataan, Dios man ang magaatipan sa ila. Nahisayran nila nga ang pagpadaku sa kabataan suno sa mga prinsipio sang Biblia isa ka bug-os tion nga katungdanan nga gintangdo sang Dios sa mga ginikanan; indi ini isa ka butang nga dapat itulin sa iban.—Deuteronomio 6:6, 7.

Ang hilikuton nga pagpadaku sa kabataan ilabi na nga mabudlay sa sining “katapusan nga mga adlaw” sang “makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan.” (2 Timoteo 3:1-5) Luwas sa nagalala nga kahimtangan sa pangabuhi, ang nagalapnag nga pagkawala-dios sang katilingban labi pa nga nagahimo nga makahalangkat ang pagpadaku sa mga kabataan karon. Bisan pa subong sini, sa bug-os nga kalibutan, di-maisip nga Cristianong mag-asawa ang nagbaton sini nga hangkat kag madinalag-on nga nagapadaku sang diosnon nga mga kabataan “sa disiplina kag sa nagatadlong nga panghunahuna ni Jehova.” (Efeso 6:4) Ginahigugma kag ginapakamaayo ni Jehova ining mga ginikanan bangod sang ila lakas nga pagpangabudlay.

Kon Ngaa ang Iban Nagapabilin nga Wala sing Anak

Sa pihak nga bahin, madamo nga Cristianong mag-asawa ang wala sing mga anak. Ang iban mga baw-as kag wala man mag-ayop sing kabataan. Ang iban nga mga mag-asawa nga may ikasarang sa pagpanganak namat-od nga indi manganak. Ining mga mag-asawa namat-od nga magpabilin nga wala sing anak indi bangod nagalikaw sila sa salabton ukon nahadlok sila sa pag-atubang sa mga kabudlayan sang pagkaginikanan. Sa baylo, namat-od sila nga ituon ang ila bug-os nga igtalupangod sa nanuhaytuhay nga bahin sang bug-os tion nga ministeryo nga wala ginatugot sang pagpadaku sing mga kabataan. Ang iban nagaalagad subong mga misyonero. Ang iban nagaalagad kay Jehova sa nagalakbay nga hilikuton ukon sa ­Bethel.

Kaangay sang tanan nga Cristiano, nahisayran nila nga may hilingagawon nga hilikuton. Si Jesus nagsiling: “Ining maayong balita sang ginharian ibantala sa bug-os napuy-an nga duta subong panaksi sa tanan nga kapungsuran; kag ugaling magaabot ang katapusan.” Ining hilikuton ginahimo karon. Importante ini nga hilikuton, sanglit “ang katapusan” magakahulugan sing kalaglagan para sa mga wala nagapamati sa maayong balita.—Mateo 24:14; 2 Tesalonica 1:7, 8.

Ang aton panahon kaanggid sa tion sang si Noe kag ang iya pamilya naghimo sing daku kaayo nga arka nga nagluwas sa ila sa daku nga Anaw. (Genesis 6:13-16; Mateo 24:37) Bisan pa minyo na ang tanan nga tatlo ka anak nga lalaki ni Noe, wala sing isa nga nangin amay sang kabataan tubtob natapos ang Anaw. Ang isa ka rason sa sina mahimo nga ining mga magtiayon luyag maghugod sang ila bug-os nga igtalupangod kag kusog sa hilikuton sadto nga tion. Ang isa pa ka rason mahimo nga indi nila luyag nga padakuon ang kabataan sa malaut kag masingki nga kalibutan diin “ang kalainan sang tawo bugana . . . kag ang tagsa ka huyog sang mga hunahuna sang iya tagipusuon malain gid sa tanan nga tion.”—Genesis 6:5.

Bisan pa wala ini nagapahangop nga sayop ang magpanganak sa karon, madamo nga Cristianong mag-asawa ang wala magpanganak agod mangin masako sila sing labi pa sa hilingagawon nga hilikuton nga ginsugo ni Jehova sa iya katawhan. Ang iban nga mga mag-asawa nagpaligad sing pila ka tion antes manganak; ang iban naman namat-od nga magpabilin nga wala sing anak kag ginabinagbinag ang posibilidad nga manganak sa matarong nga bag-ong kalibutan ni Jehova. Ini bala makitid sing panghunahuna? May nawasi bala sila sa kabuhi? Makaluluoy bala sila?

May Kalig-unan kag Makalilipay nga Kabuhi

Sanday Dele kag Fola, nga ginsambit kaina, mag-asawa na sa sulod sang kapin sa napulo ka tuig, kag  determinado sila gihapon nga magpabilin nga wala sing anak. “Ginaipit gihapon kami sang amon mga paryente nga magpanganak,” siling ni Dele. “Ginakabalak-an gid nila ang amon kalig-unan sa palaabuton. Pirme namon ginapabutyag ang amon pagpasalamat tungod sa ila pagkamahinuklugon, apang mataktikanhon nga ginapaathag namon nga malipayon gid kami sa amon ginahimo. Kon tuhoy sa kalig-unan, ginapatalupangod namon nga ang amon pagsalig yara kay Jehova, nga nagaulikid sa kaayuhan sang tanan nga nagapabilin nga matutom kag mainunungon sa iya. Ginapaathag man namon nga ang pagtigayon sing mga anak indi garantiya nga atipanon nila ang ila mga ginikanan kon magtigulang na. Ang iban halos wala nagaulikid sa ila mga ginikanan, ang iban naman wala sing ikasarang sa pagbulig, kag ang iban pa una nga nagakapatay sa ila mga ginikanan. Sa pihak nga bahin, ang amon palaabuton may kapat-uran kay Jehova.”

Si Dele kag ang iban pa nga kaangay niya nagasalig gid sa saad ni Jehova sa iya matutom nga mga alagad: “Indi ko gid kamo pagbiyaan ukon pagpatumbayaan.” (Hebreo 13:5) Nagapati man sila nga “ang kamot ni Jehova indi nangin tuman kalip-ot nga indi ini makaluwas, ni ang iya igdulungog nangin tuman kabug-at nga indi ini makabati.”—Isaias 59:1.

Ang isa pa ka rason sang pagsalig amo ang pagtan-aw kon paano ginasakdag ni Jehova ang iya matutom nga mga alagad. Si Hari David nagsulat: “Nangin pamatan-on ako, kag karon tigulang na, apang wala ako makakita nga ang bisan sin-o nga matarong ginpabayaan sing bug-os.” Hunahunaa lamang ina. May kilala ka bala nga matutom nga alagad ni Jehova nga “ginpabayaan sing bug-os”?—Salmo 37:25.

Sa baylo nga balikdon ang nagligad nga may paghinulsol, ang mga naghinguyang sang ila kabuhi sa pag-alagad kay Jehova kag sa ila mga masigka-Cristiano nagahinumdom sa sini nga may kaayawan. Si Utod Iro ­Umah 45 ka tuig na nga nagaalagad sing bug-os tion kag isa sia ka nagalakbay nga manugtatap karon sa Ni­ge­ria. Sia nagsiling: “Bisan pa kami nga mag-asawa wala sing anak, ginadumdom namon nga si Jehova pirme nagaatipan sa amon sa espirituwal kag sa materyal. Wala kami ginakulang. Indi niya kami pagpabay-an samtang nagatigulang kami. Ining tinuig sang bug-os tion nga pag-alagad amo ang labing makalilipay nga bahin sang amon kabuhi. Mapinasalamaton gid kami nga makaalagad kami sa amon mga kauturan, kag ginaapresyar sang amon mga kauturan ang amon pag-alagad, kag ginabuligan nila kami.”

Bisan pa madamo nga mag-asawa ang wala sing undanon nga mga anak, may tuhay sila nga sahi sang mga anak: ang Cristianong mga disipulo nga nagasimba kay Jehova. Mga 100 anyos na ang edad ni apostol Juan sang nagsulat sia: “Wala na ako sing daku pa nga rason sa pagpasalamat sangsa sining mga butang, sa pagpamati nga ang akon mga anak padayon nga nagalakat sa kamatuoran.” (3 Juan 4) Ang katutom sang “mga anak” ni Juan—ang mga gintudluan niya sing “kamatuoran”—naghatag sa iya sing daku nga kalipay.

Amo man nga kalipay ang naagom sang madamo karon. Si ­Bernice, nga taga-Nige­ria, minyo na sa sulod sang 19 ka tuig kag hungod nga wala mag-anak. Sa sulod sang nagligad nga 14 ka tuig, nag-alagad sia subong isa ka payunir. Sang nag-abot sia sa pangidaron nga indi na sia makapanganak, wala sia maghinulsol nga ginhugod niya ang iya kabuhi sa paghimo sing mga disipulo. Sia nagsiling: “Nalipay ako nga makita ang akon espirituwal nga mga anak nga nagauswag. Bisan pa kon may kaugalingon ako nga kabataan, ambot lang kon mangin suod pa sila sa akon sangsa mga nabuligan ko nga makatuon sing kamatuoran. Ginakabig nila ako subong ila kinaugali nga iloy, ginasugid sa akon ang ila kalipay kag mga problema kag ginapangabay ang akon laygay. Ginasulatan nila ako, kag ginaduaw namon ang isa kag isa.

“Ginakabig sang iban nga isa ka sumpa ang wala sing kinaugali nga mga anak. Ginasiling nila nga magaantos ka sa imo pagtigulang. Apang indi subong sina ang akon pagtamod. Nahibaluan ko nga tubtob nagaalagad ako kay Jehova sing bug-os kalag, padyaan niya ako kag atipanon. Indi gid niya ako pagsikwayon kon magtigulang ako.”

Ginahigugma kag Ginapabaloran sang Dios

Ang mga nanganak kag nagpadaku sing mga kabataan nga “padayon nga nagalakat sa kamatuoran” nangin mapinasalamaton gid. Indi katingalahan nga ang Biblia nagasiling: “Ang amay sang matarong pat-od nga magakalipay; ang isa nga nangin amay sang isa nga maalam magakalipay man sa iya. Magakasadya ang imo amay kag ang imo iloy, kag magakasadya sia nga nagpanganak sa imo”!—Hulubaton 23:24, 25.

Ang mga Cristiano nga wala sing kalipay sa pagpanganak ginapakamaayo sa tuhay nga mga paagi.  Madamo sining mag-asawa ang nagtungod sing importante nga papel sa pagpauswag sing intereses sang Ginharian sa daku nga paagi. Sa sulod sang mga tinuig, nakatigayon sila sing eksperiensia, kaalam, kag kalantip nga nakabulig sa ila nga makaamot sing mapuslanon sa hilikuton sang Ginharian. Madamo sa ila ang nagapanguna sa hilikuton.

Walay sapayan nga nagpabilin sila nga wala sing anak tungod sa intereses sang Ginharian, ginapakamaayo sila ni Jehova sing isa ka mahigugmaon espirituwal nga pamilya nga nagaapresyar gid sang ila mga pagsakripisyo. Subong ini sang ginsiling ni Jesus: “Wala sing bisan sin-o nga nagbiya [sing literal, “nagsikway”] sang balay ukon mga utod nga lalaki ukon mga utod nga babayi ukon iloy ukon amay ukon mga anak ukon mga uma bangod sa akon kag sa maayong balita ang indi makabaton sing isa ka gatos ka pilo karon sa sining panag-on sang tion, sing mga balay kag mga utod nga lalaki kag mga utod nga babayi kag mga iloy kag mga anak kag mga uma . . . kag sa nagapakari nga sistema sang mga butang sing kabuhi nga walay katapusan.”—Marcos 10:29, 30.

Daw ano ka hamili kay Jehova ang tanan nga matutom! Ining tanan nga mainunungon, lunsay ang mga may anak kag ang mga wala sing anak, ginapasalig ni apostol Pablo: “Ang Dios indi di-matarong nga malimot sang inyo binuhatan kag sang gugma nga ginpakita ninyo tungod sa iya ngalan, nga nag-alagad kamo sa mga balaan kag padayon nga nagaalagad.”—Hebreo 6:10.

[Nota]

[Mga retrato sa pahina 23]

Ang mga mag-asawa nga wala sing anak ginapakamaayo sing isa ka mahigugmaon nga espirituwal nga pamilya