Pagtahod sa Awtoridad—Ngaa Nagakadula?

“Ang pagpamatok sa establisado nga awtoridad, relihioso kag sekular, sosyal kag politikal, subong isa ka bug-os kalibutan nga hitabo mahimo makabig sa pila ka adlaw nga tumalagsahon nga hitabo sang nagligad nga dekada.”

TINUIG na ang nagligad kutob sang katuigan 1960, ang dekada nga ginpatuhuyan diri sang istoryador kag pilosopo nga si Hannah Arendt. Sa karon, kapin pa gid nga nagabaskog ang indi pagtahod sa awtoridad.

Halimbawa, ang isa ka report sining karon lang sa The Times sa London nagsiling: “Ang iban nga mga ginikanan wala nagabaton sang awtoridad sang manunudlo sa ila kabataan kag kon may paninguha nga ginahimo agod disiplinahon ang ila bata nagareklamo sila.” Sa masami, kon ginadisiplina ang ila kabataan sa eskwelahan, nagakadto didto ang mga ginikanan indi lamang agod pahugon ang mga manunudlo kundi agod sakiton sila.

Ang isa ka humalambal para sa National Association of Head ­Teachers sa Britanya ginbalikwat nga nagsiling: “Ang publiko nagasiling ‘May mga kinamatarong ako,’ sa baylo nga ‘May mga responsabilidad ako.’” Luwas nga wala ginatudluan ang ila kabataan sing nagakaigo nga pagtahod sa awtoridad, ang iban nga mga ginikanan wala nagatadlong sang ila kabataan—kag wala nagapasugot nga himuon ini sang iban. Ang mga kabataan nga nagapangangkon sang ila “mga kinamatarong” ginatugutan nga tamayon ang awtoridad sang mga ginikanan kag mga manunudlo, kag mapaktan ang resulta—“isa ka ­bag-o nga henerasyon nga wala sing pagtahod sa awtoridad kag may diutay nga ideya sa husto kag sayop,” sulat sang kolumnista nga si Mar­ga­rette Driscoll.

Ginpatalupangod sang magasin nga ­Time sa artikulo sini nga “Desperado nga Henerasyon” ang kalugaw-an sang madamo nga pamatan-on sa Rusya paagi sa pagbalikwat sang isa ka popular nga rap­per nga nagsiling: “Paano ang bisan ­sin-o nga natawo sa sini nga kalibutan, diin wala sing butang nga nagadugay kag wala sing butang nga makatarunganon, makasalig sa katilingban?” Ginbaton sang sosyologo nga si ­Mikhail ­Topalov ini nga balatyagon: “Ini nga mga pamatan-on indi mango. Nakita nila ang ila mga ginikanan nga gindaya sang estado, nakita nila sila nga nagakaubos ang ila mga sinuptan kag nagakadula ang ila mga trabaho. Mapaabot bala naton nga magatahod sila sa awtoridad?”

Apang, sayop ang maghinakop nga ang henerasyon lamang sang mga pamatan-on ang wala nagasalig sa awtoridad. Sa karon, ang mga tawo sang tanan nga pangidaron wala nagatahod, nagatamay pa gani sa bisan ano nga sahi sang awtoridad. Nagakahulugan bala ini nga wala na sing awtoridad ang sarang masaligan? Kon ginapadapat sing nagakaigo, ang awtoridad, nga nagakahulugan sing “gahom ukon kinamatarong sa pagkontrol, paghukom, ukon sa pagdumili sa mga buhat sang iban,” mahimo mangin puwersa para sa ikaayo. Mapuslanon ini sa mga indibiduwal kag sa komunidad. Binagbinagon sang masunod nga artikulo kon paano.