Ang Moralidad Bala sang Biblia ang Pinakamaayo?

“ANG katilingban nagakinahanglan sing isa ka balayan sang sadsaran nga mga prinsipio nga nagahatag sa mga katapo sini sing kalig-unan kag panuytoy.” Amo sina ang komento sang isa ka eksperiensiado nga Aleman nga manunulat kag manugwaragwag sa telebisyon. Nagakaigo gid ina. Agod mangin malig-on kag mahamungayaon ang tawhanon nga katilingban, ang mga tawo dapat may mabakod nga sadsaran sang ginabaton-sing-lapnag nga mga talaksan nga nagapakilala kon ano ang husto ukon sayop, maayo ukon malain. Ang pamangkot amo: Ano nga mga talaksan ang pinakamaayo, para sa katilingban kag para sa mga katapo sini?

Kon ang mga talaksan sa moral sang Biblia amo ang mga sulundan nga ginabaton, dapat ini magbulig sa mga indibiduwal nga magkabuhi sing malig-on kag malipayon. Sa pagpasangkad, magapaluntad ina sing isa ka mas malipayon kag mas malig-on nga katilingban sang mga tawo nga nagatuman sini nga mga prinsipio. Amo bala sina ang nagakatabo? Usisaon naton ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa duha ka importante nga butang: katutom sa pag-asawahay kag pagkabunayag sa adlaw-adlaw nga pagkabuhi.

Maghiusa sa Imo Tiayon

Ang aton Manunuga nagtuga kay Adan kag nian naghimo kay Eva nga mangin kaupod niya. Ang ila pag-asawahay amo ang nahaunang kasal sa maragtas kag dapat mangin isa ka dayon nga kaangtanan. Ang Dios nagsiling: “Bayaan sang lalaki ang iya amay kag iloy kag maghiusa sa iya asawa.” Mga 4,000 ka tuig sang ulihi, ginsulit ni Jesucristo ining talaksan  sa pag-asawahay para sa tanan nga sumulunod niya. Dugang pa, ginpakamalaut niya ang seksuwal nga mga paghulid sa guwa sang pag-asawahay.—Genesis 1:27, 28; 2:24; Mateo 5:27-30; 19:5.

Suno sa Biblia, ang duha ka importante nga yabi sa isa ka malipayon nga pag-asawahay amo ang paghigugmaanay kag pagtahuray sang mag-asawa. Ang bana, nga amo ang ulo sang panimalay, dapat magpakita sing di-mahamkunon nga gugma paagi sa pagtinguha nga himuon ang pinakamaayo gid sa iya asawa. Magapuyo sia upod sa iya “suno sa ihibalo” kag indi dapat “maakig sing tuman” sa iya. Dapat tamdon sang asawa ang iya bana nga may “tudok nga pagtahod.” Kon ining mga prinsipio ginasunod sang magtiayon, ang kalabanan nga mga problema sa pag-asawahay sarang malikawan ukon malandas. Ang bana luyag maghiusa sa iya asawa kag ang asawa sa iya bana.—1 Pedro 3:1-7; Colosas 3:18, 19; Efeso 5:22-33.

Ang talaksan bala sang Biblia nga maghiusa sing matutom sa tiayon nagaamot sa isa ka malipayon nga pag-asawahay? Ti, binagbinaga ang mga resulta sang isa ka surbe nga ginhimo sa Alemanya. Ang mga tawo ginpamangkot kon ano nga mga butang ang importante para sa isa ka malipayon nga pag-asawahay. Ang labing importante sa listahan amo ang katutom sang duha. Wala ka bala nagaugyon nga ang mga mag-asawa mas malipayon kon nahibaluan nila nga ang ila mga tiayon matutom?

Kamusta Naman Kon Mag-utwas ang mga Problema?

Apang, kamusta naman kon ang mag-asawa may daku nga di-paghangpanay? Kamusta naman kon ang ila gugma magbugnaw? Indi bala nga, sa sinang mga kahimtangan, labing maayo nga tapuson ang pag-asawahay? Ukon ang talaksan bala sang Biblia nga mahiusa sing matutom sa tiayon makatarunganon gihapon?

Ginakilala sang mga manunulat sang Biblia nga ang tanan nga mag-asawa may mga problema subong resulta sang tawhanon nga pagkadi-himpit. (1 Corinto 7:28) Apang, ang mga mag-asawa nga nagasunod sa mga talaksan sang Biblia sa moral nagapanikasog sa pagpatawad kag sa paglubad sang ila mga problema sing magkaupod. Siempre pa, may mga sirkunstansia—subong sang panglahi ukon pisikal nga pag-abuso—nga ang isa ka Cristiano mahimo magbinagbinag sing nagakaigo sang pagbulagay ukon pagdiborsio. (Mateo 5:32; 19:9) Apang ang padasudaso nga pagtapos sang pag-asawahay nga wala sing mabug-at gid nga rason ukon agod makapangasawa sing iban nagapakita sing mahamkunon nga indi pagtahod sa iban. Pat-od gid nga wala ini nagahatag sing kalig-on ukon kalipay sa kabuhi sang isa. Binagbinagon naton ang isa ka halimbawa.

Nakita ni Peter nga ang iya pag-asawahay indi na malipayon subong sang una. * Gani, ginbayaan niya ang iya asawa kag nag-upod kay Monika, nga nagtalikod sang iya bana. Ano ang natabo? Sa sulod sang pila ka bulan, ginbaton ni ­Peter nga ang pagpuyo upod kay Monika “indi subong kahapos sa ginhunahuna niya.” Ngaa indi? Ang tawhanon nga mga kaluyahon nakita man sa iya bag-o nga relasyon subong sa una. Ang malain pa, ang iya padasudaso kag mahamkunon nga desisyon nagresulta sa iya mabug-at nga mga problema sa pinansial. Isa pa, ang mga anak ni Monika naapektuhan gid sing daku sa emosyon bangod sang hinali nga pagbag-o sa ila pagkabuhi sang pamilya.

Subong sang ginapakita sining eksperiensia, kon may problema ang isa ka pag-asawahay, ang pagtalikod indi amo ang solusyon. Sa pihak nga bahin, walay sapayan sang problema, ang pagkabuhi suno sa mga talaksan sa moral sang Pulong sang Dios, ang Biblia, masunson nga magahupot sang pag-asawahay nga nahiusa kag malipayon. Amo sini ang natabo kanday ­Thomas kag Doris.

Sanday Thomas kag Doris kapin na sa 30 ka tuig nga mag-asawahay sang nagsugod sa pag-inom sing lakas si ­Thomas. Si Doris ginpung-aw, kag ginbinagbinag nila nga duha ang pagdiborsio. Nagtu-ad si Doris sa isa sang mga Saksi ni Jehova. Ginpakita sang Saksi kay Doris ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa pag-asawahay, nagpalig-on sa iya nga indi magpadasudaso sa pagbulag kundi tinguhaan anay nila nga mag-asawa nga pangitaan sing solusyon ang ila mga problema. Amo sini ang ginhimo ni Doris. Sa sulod sang pila lamang ka bulan, ang pagdiborsio wala na ginhambalan. Ginlubad nanday ­Thomas kag Doris ang ila mga problema. Bangod sang pagsunod sa laygay sang Biblia, ang ila pag-asawahay nagbakod kag ang ila mga problema nalubad.

 Pagkabunayag sa Tanan nga Butang

Ang pagpabilin nga matutom sa tiayon nagakinahanglan sing moral nga kabakod kag gugma sa husto nga mga prinsipio. Ini man nga mga kinaiya ang kinahanglan agod magpabilin nga bunayag sa di-bunayag nga kalibutan. Ang Biblia may madamo nga masiling tuhoy sa pagkabunayag. Si apostol Pablo nagsulat sa unang-siglo nga mga Cristiano sa Judea: “Buot namon maggawi sing bunayag sa tanan nga butang.” (Hebreo 13:18) Ano ang buot silingon sini?

Ang isa ka tawo nga bunayag tampad kag indi malimbungon. Tampad sia sa iya mga pagpakig-angot sa iban—prangka, dungganon, indi madaya ukon nagapatalang. Isa pa, ang isa ka tawo nga bunayag amo ang isa nga may integridad nga wala nagadaya sa iya isigkatawo. Ang mga tawo nga bunayag nagabulig sa pagpaluntad sang kahimtangan nga may pagsalig kag kompiansa, nga nagadul-ong sa maligdong nga mga panimuot kag nagapauswag sang mabakod nga mga kaangtanan sa mga tawo.

Malipayon bala ang mga tawo nga bunayag? Ti, may rason gid sila nga mangin malipayon. Walay sapayan sang lapnag nga kagarukan kag daya—ukon ayhan bangod sini—ang bunayag nga mga indibiduwal kinaandan na nga ginadayaw sang iban. Suno sa isa ka surbe nga ginhimo sa mga pamatan-on, ang pagkabunayag isa ka kinaiya nga ginpabilihan sing 70 porsiento sang mga ginsurbe. Dugang pa, ano man ang aton edad, ang pagkabunayag isa ka panguna nga kinahanglanon para sa sadtong ginakabig naton subong mga abyan.

Si Christine gintudluan sa pagpangawat sugod sang 12 anyos sia. Sa sulod sang mga tinuig nangin sampaton sia sa pagpanguot sa bulsa. “May mga adlaw nga nagadala ako pauli sing tubtob sa DM 5,000 [$2,200, U.S.] nga kuwarta,” siling niya. Apang si ­Christine pila na ka beses nga nadakpan, kag yara pirme sa katalagman nga mabilanggo sia. Sang ginpaathag sa iya sang mga Saksi ni Jehova ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa pagkabunayag, si ­Christine nabuyok sa mga talaksan sa moral sang Biblia. Natun-an niya nga tumanon ang laygay: “Ang kawatan dili na magpangawat.”—Efeso 4:28.

Sang ginbawtismuhan si ­Christine subong isa sang mga Saksi ni Jehova, indi na sia isa ka kawatan. Nagpanikasog sia nga mangin bunayag sa tanan nga butang, kay ginapadaku gid sang mga Saksi ang pagkabunayag kag ang iban pa nga Cristianong mga kinaiya. Ang pamantalaan nga Lausitzer Rundschau nagreport: “Ang moral nga mga tinaga subong sang pagkabunayag, pagkahaganhagan, kag gugma sa isigkatawo ginapabilihan gid sing daku sa pagtuluuhan sang mga Saksi.” Ano ang balatyagon ni ­Christine tuhoy sa pagbag-o sa iya kabuhi? “Mas malipayon ako karon nga wala na ako nagapangawat. Ang pamatyag ko isa ako ka dungganon nga katapo sang katilingban.”

Ang Bug-os nga Katilingban Nagapanginpulos

Ang mga tawo nga matutom sa ila mga tiayon kag bunayag indi lamang mas malipayon mismo kundi mapuslanon man sa katilingban sa kabilugan. Mas gusto sang mga manug-empleo ang mga trabahador nga wala nagadaya. Luyag naton tanan ang masaligan nga mga kaingod, kag luyag naton mamalaklon sa mga balaligyaan nga ginapalakat sang bunayag nga mga negosyante. Wala bala naton ginatahod ang mga politiko, mga pulis, kag mga huwes nga indi garok? Ang komunidad nagapanginpulos sing daku kon ang mga katapo nagagawi sing bunayag subong talaksan, indi lamang kon nagakaigo ini para sa ila nga himuon.

Dugang pa, ang matutom nga mga magtiayon amo ang sadsaran sang malig-on nga mga pamilya. Kag ang kalabanan nga mga tawo magaugyon sa politiko sa Europa nga nagsiling: “Ang [tradisyunal nga] pamilya nagapabilin tubtob karon subong ang labing importante nga duog sang tawhanon nga kalig-unan kag katuyuan.” Ang malinong nga pamilya amo ang duog diin ang mga hamtong kag mga kabataan may labing maayo nga kahigayunan agod magbatyag sing kalig-unan. Busa, yadtong matutom sa pag-asawahay nagabulig sa pagtukod sing isa ka malig-on nga katilingban.

Hunahunaa lamang kon daw ano ang mabenepisyo sang tanan kon wala na sing ginbayaan nga mga tiayon, sing mga hukmanan sa diborsio, ukon sing mga kaso sa pagpangayo sing kinamatarong sa pagpadaku sa bata. Kag kamusta naman kon wala na sing kawatan, sing tuklo sa mga balaligyaan, sing manugpalapaw, sing garok nga mga opisyales, ukon sing madaya nga mga sientipiko? Daw dalamguhanon lamang bala ini pamatian? Indi, para sa mga interesado gid sa Biblia kag sa ginasiling sini tuhoy sa aton palaabuton. Ang Pulong sang Dios nagasaad nga buslan sa dili madugay sang Mesianikong Ginharian ni Jehova ang pagginahom sang tanan nga tawhanon nga katilingban sa duta. Sa idalom sina  nga Ginharian ang tanan nga sakop sini pagatudluan sa pagkabuhi nahisuno sa mga moral sang Biblia. Sa sina nga tion, “ang mga matarong magapanag-iya sang duta, kag magapuyo sila sing dayon sa sini.”—Salmo 37:29.

Ang Moralidad Sang Biblia Amo ang Labing Maayo nga Moralidad

Minilyon ka tawo nga nag-usisa na sa Balaan nga Kasulatan ang nakahangop nga ang laygay sang Biblia napasad sa diosnon nga kaalam, nga labaw gid sangsa panghunahuna sang tawo. Ginakabig nila ang Biblia subong masaligan kag importante sa kabuhi sa aton moderno nga kalibutan. Nakahibalo sila nga para gid sa ila kaayuhan nga pamatian ang laygay sang Pulong sang Dios.

Gani, ginapamatian sini nga mga indibiduwal ang laygay sang Biblia: “Magsalig kay Jehova sa bug-os mo nga tagipusuon kag indi magsandig sa imo kaugalingon nga paghangop. Sa tanan mo nga dalanon talupangda sia, kag tadlungon niya ang imo mga banas.” (Hulubaton 3:5, 6) Sa paghimo sini, ginapauswag nila sing daku ang ila mismo kabuhi kag ginabuligan man nila ang mga yara sa palibot nila. Kag ginapalambo nila ang mabakod nga pagsalig sa “kabuhi . . . sa palaabuton,” sa tion nga ang moralidad sang Biblia sundon sang tanan nga katawhan.—1 Timoteo 4:8.

[Nota]

[Blurb sa pahina 5]

Walay sapayan sang problema sa pag-asawahay, ang pagkabuhi suno sa mga talaksan sang Biblia masunson nga magahupot sang pag-asawahay nga nahiusa kag malipayon

[Blurb sa pahina 6]

Walay sapayan sang lapnag nga kagarukan—ukon ayhan bangod sini—ang bunayag nga mga indibiduwal kinaandan na nga ginadayaw sang iban