Sin-o ang mga Ministro sang Dios Karon?

“Ang amon pagkasangkol sing nagakaigo nagagikan sa Dios, nga naghimo gid sa amon nga sangkol sing nagakaigo agod mangin mga ministro sang bag-ong katipan.”—2 CORINTO 3:5, 6.

1, 2. Ano nga salabton ang ginapakigbahinan sang tanan nga Cristiano sang unang siglo, apang paano nagbag-o ang mga kahimtangan?

SANG unang siglo sang aton Kumon nga Dag-on, ang tanan nga Cristiano may isa ka importante nga salabton—ang katungdanan nga ibantala ang maayong balita. Sila tanan ginhaplas kag mga ministro sang bag-ong katipan. Ang iban may dugang pa nga mga salabton, subong sang pagtudlo sa kongregasyon. (1 Corinto 12:27-29; Efeso 4:11) Ang mga ginikanan may mabug-at nga mga katungdanan sa sulod sang pamilya. (Colosas 3:18-21) Apang ang tanan nakigbahin sa sadsaran kag importante nga hilikuton sang pagbantala. Sa orihinal nga Griego sang Cristianong Kasulatan, ini nga salabton isa ka di·a·ko·niʹa—isa ka pag-alagad, ukon ministeryo.—Colosas 4:17.

² Samtang nagaligad ang tion, nagbalhin ang kahimtangan. Isa ka klase ang nagluntad, nga nakilal-an subong mga klero, nga nagpain para sa ila kaugalingon sang pribilehiyo nga pagbantala. (Binuhatan 20:30) Ang mga klero isa ka diutay nga minoridad sadtong nagatawag sang ila kaugalingon nga mga Cristiano. Ang daku nga mayoridad nakilal-an subong mga lego. Samtang ang mga lego gintudluan nga may yara sila pila ka katungdanan, pati na ang paghatag sing mga kontribusyon para sa pag-atipan sa mga klero, ang kalabanan nangin di-aktibo lamang nga mga tagpalamati may kaangtanan sa pagbantala.

3, 4. (a) Paano ang mga indibiduwal sa Cristiandad nangin mga ministro? (b) Sin-o ang ginakabig nga ministro sa Cristiandad, kag ngaa tuhay ang kahimtangan sa mga Saksi ni Jehova?

³ Ang mga klero nagapangangkon subong mga ministro (halin sa minister, ang Latin nga badbad  sang di·aʹko·nos, “alagad”). * Agod mangin mga ministro, nakatapos sila sa mga kolehiyo ukon sa mga seminaryo kag gin-ordenan sila. Ang The Inter­national ­Standard Bi­ble En­cy­clo­pedia nagasiling: “Ang ‘orden’ kag ‘pag-orden’ kinaandan na nga nagapatuhoy sa pinasahi nga palangakuan nga ginhatag sa mga ministro ukon mga pari paagi sa mga rito sang pormal nga pagsumpa, nga may kaupod nga pagpadaku sa awtoridad nga ibantala ang Pulong ukon dumalahan ang mga sakramento, ukon himuon ang duha.” Sin-o ang nagaorden sa mga ministro? Ang The New En­cy­clo­pædia Bri­tan­nica nagasiling: “Sa mga simbahan nga naghupot sang maragtason nga katungdanan sang pagkaobispo, ang nagaorden nga ministro amo pirme ang obispo. Sa mga simbahan sang Presbiteryano, ang pag-orden ginahimo sang mga ministro sang presbiteryo.”

⁴ Gani, sa mga simbahan sang Cristiandad, ang pribilehiyo nga mangin ministro ginlimitehan sing daku. Apang, indi amo sini sa mga Saksi ni Jehova. Ngaa indi? Bangod indi amo sini ang ginhimo anay sa unang-siglo nga Cristianong kongregasyon.

Sin-o Gid ang mga Ministro Sang Dios?

5. Suno sa Biblia, sin-o ang nalakip sa mga nagaalagad subong mga ministro?

⁵ Suno sa Biblia, ang tanan nga sumilimba ni Jehova—langitnon man kag dutan-on—mga ministro. Ang mga anghel nag-alagad kay Jesus. (Mateo 4:11; 26:53; Lucas 22:43) Ang mga anghel ‘nagaalagad man sa mga magapanubli sing kaluwasan.’ (Hebreo 1:14; Mateo 18:10) Si Jesus isa ka ministro. Sia nagsiling: “Ang Anak sang tawo nagkari, indi agod alagdon, kundi sa pag-alagad.” (Mateo 20:28; Roma 15:8) Busa, sanglit ang mga sumulunod ni Jesus dapat ‘magsunod sing maayo sang iya mga tikang,’ indi makapakibot nga dapat man sila mangin mga ministro.—1 Pedro 2:21.

6. Paano ginpakita ni Jesus nga ang iya mga disipulo dapat mangin mga ministro?

⁶ Wala madugay antes sia magkayab sa langit, si Jesus nagsiling sa iya mga disipulo: “Lakat kamo kag maghimo sing mga disipulo sa mga tawo sa tanan nga kapungsuran, nagabawtismo sa ila sa ngalan sang Amay kag sang Anak kag sang balaan nga espiritu, nagatudlo sa ila nga tumanon ang tanan nga butang nga ginsugo ko sa inyo.” (Mateo 28:19, 20) Ang mga disipulo ni Jesus dapat mangin mga manughimo sing disipulo—mga ministro. Ang bag-ong mga disipulo nga ginhimo nila magatuon sa pagtuman sang tanan nga butang nga ginsugo ni Jesus, lakip na ang sugo sa paglakat kag sa paghimo sing mga disipulo. Lalaki man ukon babayi, bata man ukon tigulang, ang matuod nga disipulo ni Jesucristo dapat mangin isa ka ministro.—Joel 2:28, 29.

7, 8. (a) Anong mga kasulatan ang nagapakita nga ang tanan nga matuod nga Cristiano mga ministro? (b) Anong mga pamangkot ang ginapautwas tuhoy sa pag-orden?

⁷ Nahisuno sa sini, sang adlaw sang Pentecostes 33 C.E., ang tanan sang disipulo ni Jesus nga nagtambong, lalaki man kag babayi, nagbuylog sa pagbantala sang “halangdon nga mga butang sang Dios.” (Binuhatan 2:1-11) Dugang pa, si apostol Pablo nagsulat: “Paagi sa tagipusuon ang isa nagatuo para sa pagkamatarong, apang paagi sa baba ang isa nagapahayag sing dayag para sa kaluwasan.” (Roma 10:10) Ginpatuhoy ni Pablo yadto nga mga pulong, indi sa limitado lamang nga klero nga klase, kundi “sa tanan nga yadto [anay] sa Roma subong mga hinigugma sang Dios.” (Roma 1:1, 7) Sing kaanggid ang tanan nga ‘mga balaan sa Efeso kag mga matutom nga nahiusa kay Cristo Jesus’ dapat magsuklob sang ila ‘mga tiil sang kasangkapan sang maayong balita sang paghidait.’ (Efeso 1:1; 6:15) Kag ang tanan sang mga nakabati sang sulat sa mga Hebreo dapat ‘maghupot sing malig-on sang dayag nga pagpahayag sang ila paglaum nga indi mationg.’—Hebreo 10:23.

⁸ Apang, san-o ang isa ka tawo mangin ministro?  Sa iban nga hambal, san-o sia ginaordenan? Kag sin-o ang nagaorden sa iya?

Pag-orden Subong Isa ka Ministro—San-o?

9. San-o gin-ordenan si Jesus, kag ni sin-o?

⁹ Tuhoy sa kon san-o ginaordenan ang isa ka tawo kag kon sin-o ang nagaorden, binagbinaga ang halimbawa ni Jesucristo. Wala sia sing sertipiko sang pag-orden ukon isa ka titulo halin sa isa ka seminaryo sa pagpamatuod nga isa sia ka ministro, kag wala sia gin-ordenan sang bisan sin-o nga tawo. Ngaa, nian, masiling naton nga isa sia anay ka ministro? Bangod ang inspirado nga mga pulong ni Isaias natuman sa iya: “Ang espiritu ni Jehova yari sa akon, bangod ginhaplasan niya ako sa pagpahayag sing maayong balita.” (Lucas 4:17-19; Isaias 61:1) Yadto nga mga pulong wala duhaduha nga nagpakita nga si Jesus ginsugo nga ibantala ang maayong balita. Ni ­sin-o? Sanglit ginhaplasan sia sang espiritu ni Jehova para sa hilikuton, si Jesus maathag nga gin-ordenan ni Jehova nga Dios. San-o ini natabo? Ang espiritu ni Jehova aktuwal nga nagkunsad kay Jesus sang ginbawtismuhan sia. (Lucas 3:21, 22) Gani, gin-ordenan sia sang ginbawtismuhan sia.

10. Paagi kay sin-o ang isa ka Cristianong ministro nangin ‘sangkol sing nagakaigo’?

¹⁰ Kamusta naman ang unang-siglo nga mga sumulunod ni Jesus? Ang ila palangakuan subong mga ministro naggikan man kay Jehova. Si Pablo nagsiling: “Ang amon pagkasangkol sing nagakaigo nagagikan sa Dios, nga naghimo gid sa amon nga sangkol sing nagakaigo agod mangin mga ministro sang bag-ong katipan.” (2 Corinto 3:5, 6) Paano ginahimo ni Jehova ang iya mga sumilimba nga mangin sangkol nga mga ministro? Binagbinaga ang halimbawa ni Timoteo, nga gintawag ni Pablo nga “ministro sang Dios sa maayong balita tuhoy kay Cristo.”—1 Tesalonica 3:2.

11, 12. Paano nag-uswag si Timoteo nga mangin isa ka ministro?

¹¹ Ang masunod nga mga pulong nga ginsulat kay Timoteo nagabulig sa aton nga mahangpan kon paano sia nangin ministro: “Apang, magpadayon ka sa mga butang nga natun-an mo kag nahaylo nga patihan, nga nakahibalo kon kay sin-o mo natun-an ini kag nga kutob sa pagkalapsag nahibaluan mo ang balaan nga mga kasulatan, nga makapaalam sa imo para sa kaluwasan paagi sa pagtuon may kaangtanan kay Cristo Jesus.” (2 Timoteo 3:14, 15) Ang sadsaran sang pagtuo ni Timoteo, nga nagpahulag sa iya sa pagpahayag sing dayag, amo ang ihibalo tuhoy sa Kasulatan. Personal lamang bala nga pagbasa ang kinahanglan para sa sini? Indi. Si Timoteo nagkinahanglan sing bulig agod matigayon ang sibu nga ihibalo kag ang espirituwal nga paghangop sa iya nabasa. (Colosas 1:9) Sa amo si Timoteo ‘nahaylo nga magpati.’ Sanglit nahibaluan niya ang Kasulatan “kutob sa  pagkalapsag,” ang una nga nagtudlo sa iya mahimo nga amo ang iya iloy kag lola, kay ang iya amay indi isa ka tumuluo.—2 Timoteo 1:5.

¹² Apang, labi pa ang nadalahig agod mangin isa ka ministro si Timoteo. Una, ang iya pagtuo ginpabakod paagi sa pagpakig-upod sa mga Cristiano sa kaingod nga mga kongregasyon. Paano naton nahibaluan? Bangod sang si Timoteo una nga nakilala ni Pablo, ang pamatan-on ‘ginsugid nga maayo sang mga kauturan sa Listra kag Iconio.’ (Binuhatan 16:2) Dugang pa, sadto anay ang pila ka kauturan nagsulat sa mga kongregasyon agod pabakuron sila. Kag ginduaw sila sang mga manugtatap agod palig-unon sila. Ini nga mga aman nagbulig sa mga Cristiano kaangay ni Timoteo nga mag-uswag sa espirituwal.—Binuhatan 15:22-32; 1 Pedro 1:1.

13. San-o gin-ordenan si Timoteo subong isa ka ministro, kag ngaa masiling mo nga ang iya espirituwal nga pag-uswag wala magdulog didto?

¹³ Bangod sang sugo ni Jesus nga narekord sa Mateo 28:19, 20, mapat-od naton nga sa pila ka punto ang pagtuo ni Timoteo nagpahulag sa iya nga ilugon si Jesus kag magpabawtismo. (Mateo 3:15-17; Hebreo 10:5-9) Simbulo ini sang bug-os kalag nga dedikasyon ni Timoteo sa Dios. Sa iya bawtismo si Timoteo nangin isa ka ministro. Sugod sadto, ang iya kabuhi, ang iya kusog, kag ang iya tanan nga butang iya sang Dios. Kinahanglanon gid ini nga bahin sang iya pagsimba, isa ka “sagrado nga pag-alagad.” Apang, indi lamang kontento si Timoteo sa kadungganan nga mangin isa ka ministro. Padayon sia nga nag-uswag sa espirituwal, nangin isa ka hamtong nga Cristianong ministro. Natabo ini bangod sang suod nga pagpakig-upod ni Timoteo sa hamtong nga mga Cristiano subong ni Pablo, sa iya mismo personal nga pagtuon, kag sa iya makugi nga hilikuton sa pagbantala.—1 Timoteo 4:14; 2 Timoteo 2:2; Hebreo 6:1.

14. Sa karon, paano ang isa nga “husto nga napahamtang para sa kabuhi nga walay katapusan” nagauswag nga mangin isa ka ministro?

¹⁴ Karon, ang pag-orden para sa Cristianong ministeryo amo gihapon. Ang isa nga “husto nga napahamtang para sa kabuhi nga walay katapusan” ginabuligan nga makatuon tuhoy sa Dios kag sa iya mga katuyuan paagi sa pagtuon sa Biblia. (Binuhatan 13:48) Ang indibiduwal nagatuon sa pag-aplikar sang mga prinsipio sang Biblia sa iya kabuhi kag sa pagpangamuyo sing hanuot sa Dios. (Salmo 1:1-3; Hulubaton 2:1-9; 1 Tesalonica 5:17, 18) Nagapakig-upod sia sa iban nga mga tumuluo kag ginahimuslan ang mga aman kag mga kahimusan nga ginhimo sang “matutom kag mainandamon nga ulipon.” (Mateo 24:45-47; Hulubaton 13:20; Hebreo 10:23-25) Sa amo nagauswag sia sa isa ka sistematiko nga proseso sang edukasyon.

15. Ano ang nagakatabo kon ang isa ka tawo nagapabawtismo? (Tan-awa man ang foot­note.)

¹⁵ Sa ulihi, ang estudyante sang Biblia, bangod nakapalambo na sing gugma kay Jehova nga Dios kag may mabakod nga pagtuo sa halad nga gawad, maluyag sa pagdedikar sang iya kaugalingon sing bug-os sa langitnon nga Amay. (Juan 14:1) Ginahimo niya ina nga dedikasyon sa personal nga pangamuyo kag nian nagapabawtismo subong publiko nga simbulo sinang pribado nga buhat. Ang iya bawtismo amo ang iya seremonya sang pag-orden bangod amo ina ang tion nga ginakilala sia subong isa ka dedikado sing bug-os nga alagad, isa ka di·aʹko·nos, sang Dios. Dapat sia magpabilin nga nahamulag sa kalibutan. (Juan 17:16; Santiago 4:4) Ginpresentar niya ang iya bug-os nga kaugalingon nga “isa ka halad nga buhi, balaan, kalahamut-an sa Dios” nga  wala sing limitasyon ukon kondisyon. (Roma 12:1) * Ministro sia sang Dios, nga nagailog kay Cristo.

Ano ang Cristianong Ministeryo?

16. Ano ang pila sang mga salabton ni Timoteo subong isa ka ministro?

¹⁶ Ano ang nalakip sa ministeryo ni Timoteo? May pinasahi sia nga mga katungdanan subong nagalakbay nga kaupod ni Pablo. Kag sang nangin isa sia ka gulang, si Timoteo nangabudlay sing lakas sa pagtudlo kag sa pagpabakod sa mga masigka-Cristiano. Apang ang pinakaimportante nga bahin sang iya ministeryo, kaangay nanday Jesus kag Pablo, amo ang pagbantala sing maayong balita kag paghimo sing mga disipulo. (Mateo 4:23; 1 Corinto 3:5) Si Pablo nagsiling kay Timoteo: “Apang, magmaligdong ka sa tanan nga butang, batasa ang kalainan, himua ang hilikuton sang isa ka ebanghelisador, tumana sing bug-os ang imo ministeryo.”—2 Timoteo 4:5.

17, 18. (a) Sa anong ministeryo nagapakigbahin ang mga Cristiano? (b) Daw ano ka importante ang pagbantala nga hilikuton sa isa ka Cristianong ministro?

¹⁷ Amo man ini karon sa Cristianong mga ministro. Nagapakigbahin sila sa pangpubliko nga ministeryo, sa isa ka hilikuton sa pag-ebanghelyo, nagatuytoy sa iban sa kaluwasan pasad sa halad ni Jesus kag nagatudlo sa mga mahagop sa pagtawag sa ngalan ni Jehova. (Binuhatan 2:21; 4:10-12; Roma 10:13) Ginapamatud-an nila gikan sa Biblia nga ang Ginharian amo ang lamang nga paglaum para sa nagaantos nga katawhan kag ginapakita nga bisan karon ang mga kahimtangan mas maayo kon magkabuhi kita suno sa diosnon nga mga prinsipio. (Salmo 15:1-5; Marcos 13:10) Apang ang isa ka Cristianong ministro wala nagabantala sing ebanghelyo nga magalubad sa mga problema sang katilingban. Sa baylo, nagatudlo sia nga ‘ang diosnon nga debosyon nagasaad sing kabuhi karon kag sa palaabuton.’—1 Timoteo 4:8.

¹⁸ Matuod, ang kalabanan nga mga ministro may dugang nga mga paagi sa pag-alagad, nga mahimo nga nagkalainlain sa tagsatagsa ka Cristiano. Madamo ang may mga obligasyon sa pamilya. (Efeso 5:21–6:4) Ang mga gulang kag ministeryal nga mga alagad may mga katungdanan sa kongregasyon. (1 Timoteo 3:1, 12, 13; Tito 1:5; Hebreo 13:7) Madamong Cristiano ang nagabulig sa pagpatindog sing mga Kingdom Hall. Ang iban may dalayawon nga pribilehiyo sa pag-alagad subong mga boluntaryo sa isa sang mga puluy-an Bethel sang Watch Tow­er So­cie­ty. Apang, ang tanan nga Cristianong mga ministro nagapakigbahin sa pagbantala sing maayong balita. Wala sing eksepsion. Ang pagpakigbahin sa sining hilikuton amo ang nagapakilala sa isa sing dayag subong matuod nga Cristianong ministro.

Ang Panimuot Sang Isa ka Cristianong Ministro

19, 20. Ano nga panimuot ang dapat pauswagon sang Cristianong mga ministro?

¹⁹ Ang kalabanan sang mga ministro sang Cristiandad nagapaabot nga hatagan sing pinasahi nga pagtahod, kag nagagamit sila sing mga titulo subong sang ­“reverend” kag ­“father.” Apang, ang isa ka Cristianong ministro nakahibalo nga si Jehova lamang ang takus sang pagsimba. (1 Timoteo 2:9, 10) Wala sing Cristianong ministro ang nagapangangkon sinang mataas nga pagtahod ukon nagahingamo sing pinasahi nga mga titulo. (Mateo 23:8-12) Nakahibalo sia nga ang sadsaran nga kahulugan sang di·a·ko·niʹa amo ang “pag-alagad.” Ang berbo nga ginbuylog sa sini ginagamit kon kaisa sa Biblia may kaangtanan sa personal nga mga pag-alagad, subong sang pagserbe. (Lucas 4:39; 17:8; Juan 2:5) Bisan pa nga ang paggamit sini may kaangtanan sa Cristianong ministeryo mas mataas, ang di·aʹko·nos isa gihapon ka alagad.

²⁰ Busa, wala sing Cristianong ministro ang may rason sa pagbatyag nga importante sia. Ang matuod nga Cristianong mga ministro—bisan yadtong may pinasahi nga mga salabton sa kongregasyon—mapainubuson nga mga ulipon. Si Jesus nagsiling: “Kon ­sin-o man ang luyag mangin daku sa inyo dapat mangin ministro ninyo, kag kon sin-o man ang luyag mauna sa inyo dapat mangin ulipon ninyo.” (Mateo 20:26, 27) Sang ginpakita sa iya mga disipulo ang husto nga panimuot nga dapat pauswagon, ginhinawan ni Jesus ang ila mga tiil, ginhimo ang hilikuton sang pinakamanubo nga ulipon. (Juan 13:1-15) Daw ano ka mapainubuson nga pag-alagad! Gani, ang Cristianong mga ministro mapainubuson nga nagaalagad kay Jehova nga Dios kag kay Jesucristo. (2 Corinto 6:4; 11:23) Nagapakita sila sing pagkakubos sing hunahuna sa pag-alagad sa isa kag isa. Kag kon nagabantala sila  sing maayong balita, di-makagod nila nga ginaalagaran ang ila di-tumuluo nga mga isigkatawo.—Roma 1:14, 15; Efeso 3:1-7.

Magbatas sa Ministeryo

21. Paano ginpadyaan si Pablo bangod sang pagbatas sa ministeryo?

²¹ Para kay Pablo, ang isa ka ministro nagakinahanglan sing pagbatas. Ginsilingan niya ang mga taga-Colosas nga nag-antos sia sing daku agod ibantala ang maayong balita sa ila. (Colosas 1:24, 25) Apang, bangod nagbatas sia, madamo ang nagbaton sang maayong balita kag nangin mga ministro. Ginpanganak sila subong mga anak sang Dios kag mga kauturan ni Jesucristo, nga may paglaum nga mangin espirituhanon nga mga tinuga kaupod niya sa langit. Daw ano ka mahimayaon nga padya bangod sang pagbatas!

22, 23. (a) Ngaa ang Cristianong mga ministro karon nagakinahanglan sing pagbatas? (b) Ano ang dalayawon nga bunga sang Cristianong pagbatas?

²² Ang pagbatas kinahanglanon karon para sa sadtong mga ministro gid sang Dios. Madamo ang nagapakigsumpong adlaw-adlaw sa balatian ukon sa kasakit sang katigulangon. Ang mga ginikanan nagapangabudlay sing lakas—madamo sa ila wala sing tiayon—sa pagpadaku sa ila mga kabataan. Sing maisugon, ang mga kabataan sa eskwelahan nagabato sa malain nga mga impluwensia nga nagapalibot sa ila. Madamo nga Cristiano ang nagahimakas sa pangabuhi. Kag madamo ang nagaantos sing paghingabot ukon nagaatubang sing mga kabudlayan bangod sang “makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan” karon! (2 Timoteo 3:1) Huo, ang halos anom ka milyon nga ministro ni Jehova karon makasiling upod kay apostol Pablo: “Sa tagsa ka paagi ginarekomendar namon ang amon kaugalingon subong mga ministro sang Dios, sa pagbatas sing madamo.” (2 Corinto 6:4) Ang Cristianong mga ministro wala nagapangampo. Dapat gid sila dayawon bangod sang ila pagbatas.

²³ Dugang pa, kaangay kay Pablo, ang pagbatas nagapamunga sing makalilipay nga bunga. Paagi sa pagbatas, ginaamligan naton ang aton suod nga kaangtanan kay Jehova kag ginapahalipay ang iya tagipusuon. (Hulubaton 27:11) Ginapabakod naton ang aton mismo pagtuo kag nagahimo sing mga disipulo, nagadugang sa Cristianong paghiliutod. (1 Timoteo 4:16) Ginsakdag ni Jehova ang iya mga ministro kag ginpakamaayo ang ila ministeryo sa sining katapusan nga mga adlaw. Subong resulta, ang nagkalabilin sang 144,000 gintipon na, kag minilyon pa ang masinaligon nga nagalaum nga matigayon ang kabuhi nga walay katapusan sa paraiso nga duta. (Lucas 23:43; Bugna 14:1) Sa pagkamatuod, ang Cristianong ministeryo isa ka pagpakita sang kaluoy ni Jehova. (2 Corinto 4:1) Kabay nga pakabahandion naton ini tanan kag magpasalamat nga ang bunga sini magapabilin sa walay katubtuban.—1 Juan 2:17.

[Mga nota]

Mapaathag Mo Bala?

• Ano nga salabton ang ginapakigbahinan sang unang-siglo nga mga Cristiano?

• San-o ginaordenan ang isa ka Cristianong ministro kag sin-o ang nagaorden?

• Ano nga panimuot ang dapat nga pauswagon sang isa ka Cristianong ministro?

• Ngaa ang isa ka Cristianong ministro dapat magbatas sa atubangan sang mga kabudlayan?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Mga retrato sa pahina 16, 17]

Si Timoteo gintudluan sang Pulong sang Dios kutob sa pagkalapsag. Nangin ordenado nga ministro sia sang ginbawtismuhan sia

[Retrato sa pahina 18]

Ang bawtismo nagasimbulo sang dedikasyon sa Dios kag nagatanda sang pag-orden sa isa subong ministro

[Retrato sa pahina 20]

Ang Cristianong mga ministro handa sa pag-alagad