Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa

Tubtob diin kinahanglan pamatukan sang isa ka matutom nga Cristianong asawa ang proseso sa diborsio nga ginsugdan sang iya tiayon?

Sang nagsugod ang tawhanon nga pag-asawahay, nagsiling ang Dios nga ang bana kag asawa dapat “magahiusa” sing tingob. (Genesis 2:18-24) Ang mga tawo nangin di-himpit, nga nagresulta sing mga problema sa madamo nga pag-asawahay, apang luyag sang Dios nga ang mga magtiayon dapat gihapon magpabilin nga nahiusa. Si apostol Pablo nagsulat: “Sa mga mag-asawa nagahatag ako sing mga instruksion, apang indi ako kundi ang Ginuo, nga ang asawa indi dapat magbulag sa iya bana; apang kon magbulag gid sia, magpabilin sia nga di-minyo ukon indi gani magpasag-uli sa iya bana; kag indi dapat bayaan sang bana ang iya asawa.”—1 Corinto 7:10, 11.

Ginapakita sinang mga pulong nga sa tunga sang di-himpit nga mga tawo ang isa ka tiayon nagapamat-od kon kaisa nga magbulag. Halimbawa, si Pablo nagsiling nga kon ang isa ka tiayon magbulag, ang magtiayon dapat ‘magpabilin nga di-minyo.’ Ngaa? Ti, ang tiayon nagbulag, apang ang duha nahiusa gihapon sa mga mata sang Dios. Masiling ini ni Pablo bangod si Jesus nagpahamtang sing talaksan para sa Cristianong pag-asawahay: “Ang bisan sin-o nga nagadiborsio sa iya asawa, luwas sa rason nga pagpakighilawas [Griego, por·neiʹa], kag magpangasawa sang iban nakahimo sing pagpanglahi.” (Mateo 19:9) Huo, ang lamang nga rason para sa diborsio nga Makasulatanhon nga nagatapos sa pag-asawahay amo ang “pagpakighilawas,” nga amo, ang seksuwal nga imoralidad. Sing maathag, sa kaso nga ginpatuhuyan ni Pablo, wala sing tiayon ang imoral, busa kon ang bana ukon asawa magbulag, ang pag-asawahay wala matapos sa panulok sang Dios.

Nian nagpamulong si Pablo tuhoy sa isa ka sitwasyon diin ang isa ka matuod nga Cristiano may tiayon nga di-tumuluo. Talupangda ang panuytoy ni Pablo: “Kon ang di-tumuluo magbulag, pabulaga sia; ang utod nga lalaki ukon babayi wala magapos sa pag-alagad sa idalom sang amo sina nga kahimtangan, apang gintawag kamo sang Dios sa paghidait.” (1 Corinto 7:12-16) Ano ang himuon sang isa ka matutom nga asawa kon ang iya di-tumuluo nga bana nagbulag sa iya, nga nagatinguha pa gani nga magdiborsio sing legal sa iya?

Mahimo pakamaayuhon niya nga magpabilin ang iya bana sa iya. Mahimo ginahigugma gihapon niya ang iya bana, nakahibalo sang ila emosyonal kag seksuwal nga mga kinahanglanon, kag nakahibalo sia nga sila sang ila menor-de-edad nga kabataan nagakinahanglan sing materyal nga suporta. Mahimo nagalaum man sia nga, sa ulihi, ang iya bana mangin tumuluo kag maluwas. Apang, kon maghimo sing mga tikang ang bana agod tapuson ang pag-asawahay (sa pila ka di-makasulatanhon nga rason), ang asawa ‘magatugot sa iya nga magbulag,’ subong sang ginsulat ni Pablo. Amo man sini ang himuon kon ang isa ka tumuluo nga bana magsikway sang pagtamod sang Dios sa pag-asawahay kag magpamilit nga magbulag.

Apang, sa sina nga kahimtangan, mahimo kinahanglan nga amligan sang asawa ang iya kaugalingon kag ang kabataan. Paano? Mahimo luyag niya nga sia ang magaatipan sang iya pinalangga nga kabataan agod padayon niya nga mapakita sa ila ang iloynon nga gugma, mahanas sila sa moral, kag mapatudok sa ila ang pagtuo nga napasad sa maayo nga mga panudlo sang Biblia. (2 Timoteo 3:15) Ang diborsio mahimo magadula sang iya mga kinamatarong. Sa amo, puwede sia makahimo sing mga tikang nga may magare­presentar sing nagakaigo sa iya sa atubangan sang mga awtoridad agod amligan ang iya kinamatarong sa pagpakig-angot sa iya kabataan kag pat-uron nga ang iya bana obligado sa pagsustento sa pamilya nga iya ginbiyaan. Sa iban nga mga duog, ang babayi nga nagapamatok sa diborsio mahimo magpirma sang legal nga mga dokumento nga nagapresentar sang mga kondisyon para sa pag-atipan sa bata kag sa pinansial nga sustento, nga wala nagapasugot sa diborsio nga luyag sang iya bana. Sa iban pa nga mga duog, ang pinamulong sang mga dokumento nagapakita nga nagapasugot sia sa diborsio; sa amo, kon ang iya bana nakasala sang panghilahi, ang pagpirma sang asawa sa sini nagakahulugan nga ginasikway niya ang iya bana.

Indi kinahanglan mahibaluan sang kalabanan sa komunidad kag sa kongregasyon ang mga detalye, subong sang kon bala ang diborsio natigayon nga may Makasulatanhon nga mga rason. Busa antes ini matabo, maayo nga pahibaluon sang asawa ang nagadumala nga manugtatap kag ang isa pa ka gulang sa kongregasyon (ayhan paagi sa sulat) sang mga katunayan. Sa sina nga paagi matigayon yadto nga impormasyon pananglit nga may mag-utwas nga bisan ano nga duhaduha—sa sina nga tion ukon sa ulihi.

Balikan naton ang komento ni Jesus: “Ang bisan sin-o nga nagadiborsio sa iya asawa, luwas sa rason nga pagpakighilawas, kag magpangasawa sang iban nakahimo sing pagpanglahi.” Kon ang bana nakasala gid sang seksuwal nga imoralidad apang luyag magpabilin nga  minyo sa iya asawa, sia (ang isa nga walay sala sa halimbawa ni Jesus) dapat mamat-od kon bala patawaron niya sia kag magpadayon sa paghulid sa iya ukon sikwayon sia. Kon handa sia nga pasayluhon kag padayunon ang pagpakig-upod sa iya legal nga bana, indi sia imoral sa paghimo sini.—Oseas 1:1-3; 3:1-3.

Sa kaso diin ang imoral nga bana luyag magdiborsio, ang asawa mahimo nga handa gihapon nga patawaron sia, nagalaum nga magbalik ang iya bana. Ang asawa amo ang mamat-od, pasad sa iya konsiensia kag kahimtangan, kon bala pamatukan niya ang pagdiborsio sang iya bana. Sa iban nga mga duog ang isa ka babayi nga nagapamatok sa diborsio mahimo magpirma sing mga dokumento nga nagasambit sing espesipiko sang pag-atipan sa mga kabataan kag sa pinansial nga sustento nga wala nagapakita nga sia nagapasugot sa proseso sang diborsio; ang pagpirma niya sa sina nga mga papeles wala mismo nagapakita nga ginasikway niya ang iya bana. Apang, sa iban pa nga mga duog ang asawa nga nagapamatok sa diborsio mahimo papirmahon sa mga dokumento nga nagapakita nga nagapasugot sia sa diborsio; ang pagpirma sina magapakita nga ginasikway niya ang iya nakasala nga bana.

Agod malikawan ang posible nga di-paghangpanay, mangin maayo sa sini nga kahimtangan subong man para sa asawa nga hatagan ang mga gulang sang kongregasyon sing isa ka sulat nga nagabalay kon ano nga mga tikang ang ginahimo kag ang mga rason sa likod sini. Mahimo sambiton niya nga ginsilingan niya ang iya bana nga handa sia nga patawaron sia kag mangin asawa niya. Nagakahulugan ini nga natigayon ang diborsio nga supak sa iya mga luyag; sa baylo nga sikwayon ang iya bana, handa gihapon sia sa pagpatawad. Sa amo, sa tapos mapaathag nga handa sia magpatawad kag magpabilin nga kasado, ang pagpirma niya sa mga papeles nga nagapakita lamang kon paano husayon ang mga problema tuhoy sa pinansial kag/ukon sa pag-atipan wala nagapakita nga ginasikway niya ang iya bana. *

Sa tapos mapamatud-an nga handa gihapon sia sa pagpatawad bisan pagkatapos sang isa ka diborsio, sia ni ang iya bana indi hilway sa pagminyo sa iban. Kon ang asawa, ang walay sala nga tiayon nga nagatanyag sing kapatawaran apang ginpangindian, mamat-od sa ulihi nga sikwayon ang bana bangod sang iya imoralidad, nian ang duha mangin hilway. Ginpakita ni Jesus nga ang walay sala nga tiayon may kinamatarong sa pagdesisyon sing amo sina.—Mateo 5:32; 19:9; Lucas 16:18.

[Nota]