Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa

Paano dapat tamdon sang matuod nga mga Cristiano ang kinaandan nga ginahimo sang mga tawo nga paghatag sa iban sang mga kopya sang pangkomersio nga software nga mga programa para sa mga kompyuter?

Ang pila mahimo nga sayop nga magapakamatarong sini nga buhat paagi sa pagpatalupangod sa mga pulong ni Jesus: “Ginbaton ninyo nga wala sing bayad, ihatag ninyo nga wala sing bayad.” Sa pagkamatuod, wala ginapatuhuyan ni Jesus ang pagpanghatag nga walay bayad sang mga kopya sang may copyright (eksklusibo nga kinamatarong sa paghimo kag pagbaligya) nga mga literatura ukon mga programa sa kompyuter (software), nga ang paggamit sini nga materyal ginagamhan sang kasuguan. Ang ginapatuhuyan niya nga paghatag amo ang tuhoy sa ministeryo. Ginsilingan ni Jesus ang mga apostoles nga nagkadto sa nagkalainlain nga mga siudad kag mga minuro nga magbantala sila sang Ginharian, mag-ayo sang mga masakiton, kag magpaguwa sang mga demonyo. Sa baylo  nga magpabayad tungod sini, dapat ini “ihatag nga wala sing bayad” sang mga apostoles.​—⁠Mateo 10:​7, 8.

Bangod sang nagatimbuok nga kadamuon sang personal kag komersial nga mga kompyuter, madamo nga tawo ang nagakinahanglan sing software. Sa masami dapat ini baklon. Matuod, ang pila ka indibiduwal nagahimo sing mga programa nga ginapanghatag nila nga wala sing bayad kag suno sa ila mahimo kopyahon kag ihatag pa sa iban. Apang ang kalabanan nga software sa kompyuter ginabaligya. Ginagamit man ini sing personal sa puluy-an ukon sa negosyo, ginapaabot nga baklon ini, bayaran ini, sang mga nagagamit sing software. Kon may magkuha ukon magkopya sing isa ka software nga wala sing bayad, ilegal ina, subong man ang pakyaw nga pag-photocopy sang mga libro, bisan pa ipanghatag ini nga wala sing bayad.

Ang kalabanan nga mga programa sa kompyuter (lakip ang mga hampang) may lisensia, ang tag-iya/manuggamit ginasugo nga sundon ang espesipiko nga mga instruksion kag mga limitasyon sini. Madamo sining mga lisensia ang nagasiling nga isa lamang ka tawo ang mahimo mag-instalar kag maggamit sang programa​—⁠masami nga ginainstalar ini sa isa lamang ka kompyuter, kompyuter man ini sa balay ukon sa negosyo ukon sa eskwelahan. Ang pila ka lisensia nagasiling nga ang nagagamit mahimo makakopya subong reserba, apang indi sia mahimo magkopya para sa iban nga tawo. Kon luyag sang tag-iya nga ihatag ang bug-os nga programa (lakip ang lisensia kag dokumento), mahimo niya ini. Apang, ginadula na niya ang iya kinamatarong sa paggamit sini. Ang mga lisensia nagakalainlain, busa ang isa ka tawo nga nagabakal sing isa ka programa ukon ginatanyagan sini dapat mangusisa kon ano ang mga kondisyon sinang partikular nga lisensia.

Madamo nga pungsod ang nagapakigbahin sa mga kasugtanan sa copyright nga nagaamlig sang “intelektuwal nga pagkabutang,” subong sang mga programa sa kompyuter, kag ginatinguhaan nila nga ipatuman ang mga kasuguan sa copyright. Halimbawa, ang The New York Times sang Enero 14, 2000, nagreport nga ang “mga pulis sang Alemanya kag Denmark nagdakop sang mga katapo sang ginalaragway nila subong isa ka daku nga gang sang pagpirata sang software” nga nagkopya kag nagpanagtag sang mga programa kag mga hampang sa kompyuter, nagbaligya pa gani sang pila sa Internet.

Ano ang tindog sang Cristianong kongregasyon tuhoy sa sini? Ti, si Jesus nagsiling: “Ihatag kay Cesar ang mga butang nga iya ni Cesar, apang sa Dios ang mga butang nga iya sang Dios.” (Marcos 12:17) Nagakahulugan ina nga dapat tumanon sang mga Cristiano ang mga kasuguan sang pungsod nga wala nagasupak sa kasuguan sang Dios. Tuhoy sa mga panguluhan, si apostol Pablo nagsulat: “Ang tagsa ka kalag magpasakop sa superyor nga mga awtoridad . . . Sia nga nagapamatok sa awtoridad nagatindog batok sa kahimusan sang Dios; ang mga nagatindog batok sa sini magabaton sing paghukom sa ila kaugalingon.”​—⁠Roma 13:​1, 2.

Ang mga gulang sa Cristianong kongregasyon wala sing salabton nga usisaon ang kompyuter sang iban, subong nga daw awtorisado sa pagpatpat kag sa pagpatuman sang mga kasuguan sa copyright. Apang nagapati sila kag nagatudlo nga dapat likawan sang mga Cristiano nga kuhaon ang indi ila kag dapat tinguhaan nga mangin matinumanon sa kasuguan. Nagaamlig ini sa mga Cristiano nga indi masilutan subong manuglapas sang kasuguan, kag nagabulig ini sa ila nga makatigayon sing matinlo nga konsiensia sa atubangan sang Dios. Si Pablo nagsulat: “Gani may nagapahulag nga kabangdanan agod magpasakop kamo, indi lamang bangod sa sina nga kaakig kundi bangod man sa inyo konsiensia.” (Roma 13:5) Sing kaanggid, si Pablo nagpabutyag sang handum sang matuod nga mga Cristiano sa sining mga pulong: “Nagasalig kami nga may bunayag kami nga konsiensia, bangod buot namon maggawi sing bunayag sa tanan nga butang.”​—⁠Hebreo 13:⁠18.

[Kahon sa pahina 29]

Ang pila ka negosyo kag eskwelahan nagabakal sing madamo-sing-nagagamit nga mga lisensia nga nagasambit sang ginatugot nga pinakamataas nga kadamuon sang magagamit sa programa. Sang 1995, ang mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova nagbinagbinag sang isa ka artikulo nga naglakip sini nga laygay:

“Ang kalabanan nga mga kompanya nga nagahimo kag nagabaligya sang mga programa sa kompyuter ang naga-copyright sini, kag nagahatag sila sing lisensia nga nagabalay kon paano gamiton sing legal ang mga programa. Ang lisensia masunson nagasiling nga ang tag-iya indi makahatag sa iban sang mga kopya sang programa; sa katunayan, ang internasyonal nga kasuguan sa copyright nagahimo sini nga ilegal. . .  Ang pila ka dalagku nga mga kompanya nagabaligya sang mga kompyuter nga may ginbutang na nga daan kag may lisensia nga mga programa. Apang, ang pila ka balaligyaan sang kompyuter wala nagahatag sing mga lisensia bangod ang mga programa nga ila ginabutang nga daan ilegal nga mga kopya, buot silingon nga ang nagbakal nagalapas sang kasuguan sa paggamit sing mga programa. May kaangtanan sa sini, dapat likawan sang mga Cristiano ang pagbutang, ukon pagkopya, sa mga materyal nga elektroniko nga mga bulletin board nga may copyright (subong sang mga publikasyon sang Sosiedad) kag ginkopya nga wala sing legal nga pahanugot gikan sa mga tag-iya.”