Pagpangita sa mga Takus sa Kenya

ANG Kenya isa ka pungsod nga may dalayawon nga kinaugali nga katahom. Ang madabong nga mga kagulangan, malapad nga kapatagan, tuman kainit nga desyerto, kag nakulapan sing yelo nga kabukiran amo ang nagapatahom pa sa sining pungsod. Puluy-an ini sang kapin sa isa ka milyon nga wildebeest kag sang may-katalagman-nga-mapapas nga rhino. Makita man sang isa ang daku nga panong sang mga giraffe nga nagalakatlakat sa kahilamnan.

Madamo man ang mga tinuga sa kahanginan, halin sa makusog, nagatimbuok nga mga agila pakadto sa madamo kaayo nga maduagon nga nagaamba nga kapispisan nga nagahatag sing malulot nga tunog sa kahanginan paagi sa ila masadya nga mga ambahanon. Kag sin-o ang indi makatalupangod sa mga elepante kag mga leon? Ang mga talan-awon kag ang mga tunog sa Kenya indi gid malipatan.

Apang, may isa pa ka tunog nga mabatian sa kabug-usan sining matahom nga pungsod. Ini amo ang tunog sang linibo ka tingog nga nagasugid sang mensahe sang paglaum. (Isaias 52:7) Ini nga mga tingog nagalab-ot sa mga tawo sa kapin sa 40 ka tribo kag hambal. Sa sining kahulugan, ang Kenya isa man ka duog sang espirituwal nga katahom.

Ang kalabanan nga mga tawo sa Kenya relihioso kag handa sa pagbinagbinag sa espirituwal nga mga butang. Walay sapayan sini, ang pagpangita sa mga tawo nga masugilanon isa gid ka hangkat, bangod ang Kenya, kaangay sang madamong iban pa nga pungsod, nagaagom sing pagbag-o.

Bangod sang kapigaduhon sa pangabuhi, madamo ang napilitan sa pagbag-o sang ila paagi sang pagkabuhi. Ang mga babayi, nga kinaandan na nga nagatrabaho lamang sa puluy-an, nagatrabaho na karon sa mga opisina ukon sa mga bangketa nga nagabaligya sang mga prutas, mga utanon, isda, kag mga alat. Ang mga lalaki nagatrabaho sing malawig kag makalalapyo nga inoras sa pagtinguha nga buhion ang ila pamilya. Bisan mga kabataan, ang ila magamay nga mga butkon puno sing mga pinutos sang sinanlag nga mga mani kag linaga nga mga itlog, nagalibod sang ila baligya sa mga kalye. Bangod sini, pila lamang ka tawo ang yara sa puluy-an kon adlaw. Bangod sining kahimtangan, kinahanglan maghimo sing mga pagbag-o ang mga manugbantala sang maayong balita sang Ginharian.

Ang mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova ginlaygayan nga hatagan sing kapin nga igtalupangod ang mga tawo nga yara sa guwa sang ila puluy-an, nga nagahimo sang ila matag-adlaw nga mga hilikuton, subong man ang ila mga abyan, mga paryente, mga negosyante, kag mga kaupod sa trabaho. Kag ang mga kauturan naghulag, nagapakighambal sa mga  tawo kon diin man sila makita. (Mateo 10:11) Ini bala nga panikasog sa pagpasangkad nagmadinalag-on? Huo! Binagbinaga ang pila ka halimbawa.

Mga Paryente​—⁠Ang Aton Pinakasuod nga mga Kaingod

Ang kapital sang Kenya, nga Nairobi, may mga tatlo ka milyon nga pumuluyo. Sa nasidlangan nayon sang siudad, isa ka retirado nga major sang army ang madugay na nga akig sa mga Saksi ni Jehova, walay sapayan nga, sa daku niya nga kasubo, ang iya mismo anak nga lalaki isa ka Saksi. Sang isa ka Pebrero, naglakbay ang retirado nga opisyal sing 160 kilometros pakadto sa puluy-an sang iya anak nga lalaki sa banwa sang Nakuru sa Rift Valley. Sa pagduaw niya, ginhatagan sia sang iya anak sing regalo​—⁠ang libro nga Ang Ihibalo nga Nagadul-ong sa Kabuhi nga Walay Katapusan.⁠* Ginbaton ini sang amay kag naglakat.

Pagpauli niya, ginhatag sang anay opisyal ang libro sa iya asawa, nga nagbasa sini, wala sing hinalung-ong nga ginbalhag gali ini sang mga Saksi ni Jehova. Amat-amat nga natandog ang iya tagipusuon sang kamatuoran sang Biblia, kag ginsugid niya ang impormasyon sa iya bana. Bangod sang pagkamausisaon, ginbasa man niya ang libro. Sang natukiban nila kon sin-o ang manugbalhag, naghinakop sila nga wala sila ginsugiran sing kamatuoran tuhoy sa mga Saksi ni Jehova. Ginpakig-angutan nila ang lokal nga mga Saksi, kag nasugdan ang isa ka pagtuon sa Biblia. Sa pagbasa nila mismo sa libro, nahisayran nila nga ang paggamit kag pagbaligya sing tabako indi nagakadapat sa Cristiano. (Mateo 22:​39; 2 Corinto 7:1) Wala pangalag-ag nga ginhaboy nila ang tanan nga sigarilyo sa ila balaligyaan. Pagligad sang pila ka bulan nangin kalipikado sila nga mangin di-bawtismado nga mga manugbantala, kag sang ulihi ginbawtismuhan sila sa isa ka distrito nga kombension.

Ang Basura Nagpatubas Sing Bahandi

Sa pila ka bahin sang kapital nga distrito, may marikot nga mga minuro nga ginapuy-an sang ginatos ka libo nga tawo. Makita diri sang isa ang nagainidas nga kabalayan nga human sa lunang, kahoy, mga pidaso nga metal, ukon mga sin. Kon maiwat ang trabaho sa mga industriya kag mga pabrika, ang mga tawo nagamatumato. Ang mga mamumugon sa jua kali (Swahili para sa “mapintas nga adlaw”) nagapangabudlay nga nabulad sa adlaw, nga nagahimo sing mga sandalyas halin sa daan nga mga ruweda sang salakyan ukon mga kingki halin sa ginhaboy nga mga lata. Ang iban nagabaluskay sa mga basura sa pagpangita sing papel, lata, kag mga botelya nga mahimo pa magamit liwat.

Makapatubas bala sing bahandi ang basura? Huo! Isa ka utod nga lalaki ang naghinumdom: “Isa ka mabukod, mahigko, kag nagagurisnay nga tawo nga nagapas-an sing daku nga plastik nga sako nga puno sing ginpanghaboy nga mga pamantalaan kag mga magasin ang nagsulod sa ugsaran sang amon Assembly Hall. Pagkatapos magpakilala nga sia si William, namangkot sia: ‘May bag-o bala kamo nga mga guwa sang Ang Lalantawan?’ Medyo natahap ako, nga nagapalibog kon ano gid ang iya tuyo. Sang ginpakita ko sa iya ang lima ka kopya sang magasin, gin-isaisa niya ini tan-aw kag nagsiling: ‘Kuhaon ko ini tanan.’ Sa kakibot, nagsulod ako liwat sa akon hulot kag nagbalik dala ang libro nga Mahimu Ka Mabuhi sing Dayon sa Paraiso sa Duta.⁠ * Ginpakita ko sa iya ang larawan sang Paraiso kag ginpaathag nga nagatuon kami sing Biblia upod sa mga tawo nga wala sing bayad. Dayon nagsiling ako: ‘William, ngaa indi ka magbalik buwas, kag magasugod kita sa pagtuon?’ Kag nagbalik sia!

“Sang isa ka Domingo nagtambong sia sa nahauna nga tion sa miting. Ako sadto ang nagapamulongpulong. Sang nagsulod si William, nagpasiplat sia sa mga tumalambong, nakita niya ako sa plataporma, kag nagdalagan paguwa sa duog-tilipunan. Ginpamangkot ko sia sang ulihi kon ngaa ginhimo  niya yadto. Medyo nahuya sia nga nagsabat: ‘Tuman katinlo sang mga tawo. Ginkulbaan ako.’

“Samtang nagauswag si William sa iya pagtuon, ginbag-o sang kamatuoran sang Biblia ang iya kabuhi. Naligo sia, nagpagunting sang iya buhok, nagsuksok sing matinlo kag mahipid nga panapton, kag wala magdugay nangin regular sa mga miting. Sang ginpaguwa ang libro nga Ang Ihibalo nga Nagadul-ong sa Kabuhi nga Walay Katapusan, gintun-an namon ini. Sa amo nga tion, duha na ka pamulongpulong sa Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro ang nahatag niya kag di-bawtismado na nga manugbantala. Nalipay gid ako sa pag-abiabi sa iya subong akon espirituwal nga utod sang ginbawtismuhan sia sa pinasahi nga adlaw nga asambleya.”

Diin una nakita ni William ang kabilihanan sang Lalantawan nga magasin? “Nakakita ako sing pila ka kopya sa ginpanghaboy nga mga papel sa basurahan.” Huo, nakasalapo sia sing bahandi sa wala ginapaabot nga paagi!

Pagpanaksi sa Ulubrahan

Pirme bala kita alisto sa mga kahigayunan para sa di-pormal nga pagpanaksi sa aton ulubrahan? Si James, isa ka gulang sa isa ka kongregasyon sa Nairobi, nakatuon sing kamatuoran sang Biblia sa sinang paagi. Gani, nangin malantipon man sia sa paggamit sining metodo sa paglab-ot sa iban. Halimbawa, sang isa ka bes, nakita ni James ang isa ka kaupod niya sa trabaho nga nagsulod sa opisina nga may badge nga may nakasulat “Si Jesus Nagaluwas.” Nagailog sa ebanghelisador nga si Filipe, ginpamangkot ni James ang kaupod sa trabaho: “Nahangpan mo gid bala ang kahulugan sinang mga pulong?” (Binuhatan 8:30) Yadto nga pamangkot nagdul-ong sa isa ka maayo nga paghambalanay. Nasugdan ang isa ka pagtuon sa Biblia, kag ang tawo nabawtismuhan sang ulihi. Nagmadinalag-on man bala si James sa iban? Tuguti sia sa pagpaathag:

“Nagatrabaho kami ni Tom sa isa lang ka kompanya. Masunson nga nagaupdanay kami sa pagsakay sa bus sang amon kompanya. Isa ka aga, natabuan nga nagtuparay kami sing pulungkuan. Nagabasa ako sing isa sang aton mga libro, kag gin-uyatan ko ini sa paagi nga makita ini sing maayo ni Tom. Subong gid sa ginalauman ko, nakuha ang iya igtalupangod, kag malipayon nga ginpahulam ko sa iya ang akon libro. Nagdayaw gid sia sa iya nabasahan kag nagpasugot nga magtuon sing Biblia. Sa karon, sia kag ang iya asawa bawtismado na nga mga alagad ni Jehova.”

Si James nagsiling pa: “Masunson sa tigpalanyaga sa amon kompanya, may yara makawiwili kaayo nga paghambalanay. Amo sadto nga tion nga, sa magkatuhay nga mga higayon, nakilala ko sanday Ephraim kag Walter. Nahibaluan nila nga isa ako ka Saksi. Interesado si Ephraim nga mahangpan kon ngaa may daku nga pagpamatok sa mga Saksi ni Jehova. Si Walter may mga pamangkot tuhoy sa kinatuhayan sa ulot sang mga Saksi kag sang iban nga mga relihion. Kontento gid sila sa akon Makasulatanhon nga mga sabat kag nagpasugot nga magtuon. Madasig ang pag-uswag ni Ephraim. Sang ulihi, sia kag ang iya asawa nagdedikar sang ila kabuhi kay Jehova. Nagaalagad sia karon subong gulang, kag ang iya asawa isa ka regular payunir. Apang, si Walter nakasumalang sing mabaskog nga pagpamatok amo nga ginhaboy niya ang iya ginatun-an nga libro. Apang, bangod sang akon pag-insister, nagtuon sia liwat. Sa karon, nagaalagad man sia subong isa ka gulang.” Sa kabug-usan, 11 ka tawo ang nangin matuod nga Cristiano bangod ginhimuslan ni James ang mga kahigayunan sa pagpanaksi sing di-pormal sa iya ulubrahan.

Isa ka Labing Makatilingala nga Resulta

Sa isa ka magamay nga minuro sa baybayon sang Lake Victoria, nagtilipon ang mga abyan kag mga paryente sa isa ka seremonya sang lubong. Lakip sa mga naglalaw amo ang isa ka tigulang nga Saksi. Ginpalapitan niya ang isa ka maestra nga si Dolly kag ginpaathag sa iya ang kahimtangan sang mga patay kag ang katuyuan ni Jehova nga dulaon ang kamatayon sing dayon. Namutikan ang iya maayo nga reaksion,  ginpasalig niya sia: “Kon makapauli ka na sa inyo banwa, isa sang amon mga misyonero ang magaduaw sa imo kag magatudlo sa imo sa Biblia.”

Ang banwa nga ginapuy-an ni Dolly amo ang ikatlo sa labing daku nga siudad sa Kenya. Apat lamang nga Saksi nga misyonero ang nagaalagad didto sadto. Wala gid mapahibalo sang tigulang na nga utod ang bisan sin-o sa mga misyonero nga duawon si Dolly. Nagsalig lang gid sia nga amo sini ang matabo. Kag amo gid ang natabo! Sa sulod lamang sang malip-ot nga tion, nasugilanon sang misyonera nga utod si Dolly kag nagsugod sa pagtuon upod sa iya. Bawtismado na karon si Dolly, ang iya lamharon pa nga anak nga babayi nakapalista sa Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro, kag ang iya duha ka anak nga lalaki bawtismado man. Nalipay pa gani sia nga nakaeskwela sia sa Pioneer Service School.

Pagtatap sa Pag-uswag

Ang pagpadaku sa di-pormal nga pagpanaksi nakabulig sa linibo pa nga makabati sing maayong balita sa Kenya. Kapin sa 15,000 ka manugbantala ang masako karon sa sining importante gid nga hilikuton, kag kapin sa 41,000 ang nagtambong sa Memoryal sang kamatayon ni Cristo sang nagligad nga tuig. Sa bug-os nga Kenya, ang tumalambong sa miting masunson nga doble sa kadamuon sang mga manugbantala sang Ginharian. Nagresulta ini sa pagkinahanglan sing dugang pa nga mga Kingdom Hall.

Ang mga Kingdom Hall ginatukod sa dalagku nga mga siudad kag sa naligwin nga mga duog. Isa sini amo ang nabaw-ing nga banwa sang Samburu nga mga 320 kilometros aminhan-sidlangan sang Nairobi. Sang 1934, ginhingadlan ang banwa nga Maralal, buot silingon “nagabadlak” sa Samburu nga hambal, bangod ang una nga sin nga atop nga gingamit didto nagabanaag kon masilakan sang adlaw. Pagligad sang 62 ka tuig, isa pa ka tinukod nga may sin nga atop ang gintukod sa Maralal. “Nagabanaag” kag “nagabadlak” man ini bangod amo ini ang lokal nga duog para sa matuod nga pagsimba.

Ang 15 ka manugbantala dalayawon nga nagpanikasog sa pagtukod sa nahauna nga Kingdom Hall sa sining naligwin nga bahin sang Kenya. Kulang ang kuwarta, gani ang mga kauturan naggamit sing lokal nga mga materyales. Naghimo sila sang pader halin sa pula nga duta nga ginbasa sang tubig kag gindasok sing maayo sa ulot sang nagatindog nga poste. Ang pader ginpahining kag ginpalitadahan sing sinamo nga ipot sang baka kag abo, nga nagapatig-a sa kadaygan sini nga nagalawig sing tinuig.

Agod makatigayon sing mga haligi para sa tinukod, nagkuha sing pahanugot ang mga kauturan sa pagpulod sing mga kahoy. Apang ang pinakamalapit nga kagulangan mga napulo ka kilometro ang kalayuon. Ang mga utod nga lalaki kag babayi dapat maglakat pakadto sa kagulangan, magpulod sing mga kahoy, magtabas sini, kag magpas-an sang mga haligi pabalik sa duog sang ginatukuran. Isa ka bes, sa ila paglatas sa kagulangan, ginpadulog sang mga pulis ang mga kauturan, nga nagsiling nga ang ila permiso indi suno sa kasuguan. Ginsilingan sang mga pulis ang isa ka espesyal payunir nga ginadakop sia bangod sang pagpulod sing mga kahoy. Ang isa ka lokal nga utod nga babayi, nga kilala sa komunidad kag sang mga pulis, nagsiling: “Kon dakpon ninyo ang amon utod, dapat dakpon ninyo kami tanan, sanglit nagpulod kami tanan sing mga kahoy!” Nian, ginpalakat sila tanan sang pulis.

May talunon nga mga sapat sa kagulangan, gani ang paglatas didto makatalagam. Isa ka adlaw gintapas sang isa ka utod nga babayi ang kahoy. Sang natumba ini sa duta, may nakita sia nga sapat nga naglukso kag nagdalagan. Pagdumdom niya sa nasiplatan niya nga duag kaki nga isa lamang ini ka impala, apang sang ulihi nakita niya paagi sa mga agi sang tiil nga leon gali yadto! Walay sapayan sini nga mga katalagman, natapos sang mga kauturan ang tinukod, kag nagatindog ini subong “nagabadlak” nga tuburan sang kadayawan kay Jehova.

Ang Pebrero 1, 1963, isa ka importante nga adlaw sa teokratikong maragtas sang Kenya. Sadto nga adlaw ang nahauna nga sanga talatapan ginbuksan, isa lamang ka hulot nga may kadakuon nga 7.4 metros kuwadrados. Ang Oktubre 25, 1997, isa pa ka importante nga hitabo sa teokratikong maragtas sang Kenya​—⁠adlaw sang dedikasyon sang bag-o nga Bethel nga may kadakuon nga 7,800 metros kuwadrados! Ang natapos nga proyekto isa ka putukputukan sang tatlo ka tuig nga dedikado nga pagpangabudlay. Ang mga boluntaryo gikan sa 25 ka pungsod naghimo sang isa ka lunangon, puno-sing-hilamon, nga 3.2 ektaryas nga latagon nga mangin isa ka matahom tulad-hardin nga kahimtangan para sa bag-o nga pasilidad sang sanga, nga nagapapuyo sa 80 ka katapo sang pamilya Bethel.

May rason gid kita sa pagkasadya sa ginhimo ni Jehova sa iya katawhan. Salamat gid sa iya tungod sa pagpahulag niya sa mga tagipusuon sang iya mga alagad sa pagpasangkad kag sa pagpadasig sang pagpangita sa mga takus sa Kenya, nga nagahimo sini nga isa ka duog sang espirituwal nga katahom.

[Nota]