Pagkamatinumanon—Isa Bala ka Importante nga Leksion sang Pagkabata?

“LUYAG Sang mga Ginikanan ang mga Indibiduwal, Indi ang Matinumanon nga mga Kabataan Lamang.” Amo ini ang ulong-dinalan sang isa ka pamantalaan. Ining malip-ot nga report ginpasad sa mga resulta sang isa ka surbe sa New Zealand, nga nagapakita nga “22 porsiento [lamang] sang mga ginsurbe ang nagsiling nga ang mga kabataan dapat tudluan sing pagkamatinumanon sa puluy-an.” Natukiban man sang surbe nga ang mga ginikanan karon nagapati nga mas importante nga tudluan ang mga kabataan sang mga kinaiya subong sang maayong pamatasan, pagkaindependiente, kag responsabilidad.

Sa sining dag-on sang indibiduwalismo kag pagkamaiyaiyahon, indi katingalahan nga ang kalabanan nga mga tawo may maduhaduhaon nga pagtamod sa pagkamatinumanon kag sa pagtudlo sini sa mga kabataan. Apang ang pagkamatinumanon samtang bata pa dapat lamang bala tamdon subong isa ka butang nga sinadto kag kinaraan na? Ukon isa bala ini sa mga leksion nga mahimo tun-an kag panginpuslan sang mga kabataan? Sing labi pa ka importante, paano ginatamod ni Jehova nga Dios, ang Manughimuno sang kahimusan sang pamilya, ang pagkamatinumanon sa mga ginikanan, kag ano ang pila sang mga benepisyo nga matigayon bangod sini nga pagkamatinumanon?​​—⁠Binuhatan 17:28; Efeso 3:​14, 15.

“Ini Matarong”

Para sa unang-siglo nga Cristianong kongregasyon sa Efeso, si apostol Pablo nagsulat: “Mga kabataan, magmatinumanon sa inyo mga ginikanan nga may paghiusa sa Ginuo, kay ini matarong.” (Efeso 6:⁠1) Busa, ang panguna nga rason sa sini nga pagkamatinumanon amo nga nahisuno ini sa talaksan sang Dios sa kon ano ang husto. Subong sang ginsiling ni Pablo, “ini matarong.”

Nahisanto sa sini, aton natalupangdan nga ang Pulong sang Dios nagalaragway sang paghanas sang mga ginikanan sa gugma subong isa ka matahom nga pamuni, “makagalanyat nga purongpurong sa imo ulo kag matahom nga kulintas sa imo liog,” kag butang nga ‘kalahamut-an sa Ginuo.’ (Hulubaton 1:​8, 9; Colosas 3:​20) Sa kabaliskaran, ang indi pagtuman sa mga ginikanan wala ginakahamut-an sang Dios.​​—⁠Roma 1:​30, 32.

“Agod nga Mangin Maayo sa Imo”

Ginpatalupangod ni Pablo ang isa pa ka importansia sang pagkamatinumanon sang nagsulat sia: “ ‘Padunggi ang imo amay kag ang imo iloy’; nga amo ang nahaunang sugo nga may saad: ‘Agod nga mangin maayo sa imo kag magapabilin ka sing malawig nga tion sa duta.’ ” (Efeso 6:​2, 3; Exodus 20:12) Sa anong mga paagi ang pagkamatinumanon sa mga ginikanan mahimo magresulta sa kaayuhan sang isa?

Una, indi bala nga ang mga ginikanan may bentaha sa edad kag eksperiensia? Bisan pa mahimo nga diutay lamang ang ila namang-an tuhoy sa mga kompyuter ukon sa iban pa nga mga topiko nga ginatudlo sa eskwelahan, madamo sila sing nahibaluan tuhoy sa pangabuhi kag sa pag-atubang sa mga problema sa kabuhi. Ang mga pamatan-on, sa pihak nga bahin, kulang sing balanse nga hunahuna nga resulta sang pagkahamtong. Sa amo, padasudaso sila sa paghimo sing desisyon, sa masami nagapadala sa makahalalit nga pag-ipit sang mga katubotubo, nga sa ila kasamaran. Sing realistiko, ang Biblia nagasiling: “Ang kabuangan nahigot sa tagipusuon sang bata.” Ano ang solusyon? “Ang bilugon sang disiplina amo ang magapahilayo sini sa iya.”​​—⁠Hulubaton 22:⁠15.

Ang mga benepisyo sang pagkamatinumanon nagalabaw pa sa ginikanan-bata  nga kaangtanan. Agod ang tawhanon nga katilingban makapanghikot sing maayo kag mabungahon, dapat may kooperasyon, kag ini nagakinahanglan sing pagkamatinumanon. Halimbawa, sa isa ka pag-asawahay, ang kahanda sa pagpaumod, sa baylo nga mabudlay pahamut-an kag wala nagaulikid sa kinamatarong kag balatyagon sang iban, nagaresulta sa paghidait, paghiusa, kag kalipay. Sa ulubrahan, ang pagpasakop sang empleyado isa ka kinahanglanon agod ang bisan ano man nga negosyo ukon paninguha magmadinalag-on. May kaangtanan sa mga kasuguan kag mga palatukuran sang gobierno, ang pagkamatinumanon wala lamang nagahilway sa isa sa silot kundi nagahatag man sing kaluwasan kag pangamlig.​​—⁠Roma 13:​1-7; Efeso 5:​21-​25; 6:​5-8.

Ang mga pamatan-on nga nagasupak sa awtoridad masami nga nangin indi bagay sa katilingban. Sa kabaliskaran, ang leksion sang pagkamatinumanon nga natun-an sa pagkabata mahimo nga magapahalipay sa bug-os nga kabuhi sang isa. Daw ano gid ka mapuslanon nga matun-an ini sa pagkabata!

Ang Daku nga Padya Tungod sa Pagkamatinumanon

Ang pagkamatinumanon wala lamang nagaresulta sa malipayon nga kaangtanan sang pamilya kag sa iban pa bug-os kabuhi nga mga kaayuhan kundi nagaaman man sing sadsaran nga sa sini mahimo mapasad ang labing importante nga kaangtanan sa tanan​​—⁠ang kaangtanan sa ulot sang tawo kag sang iya Manunuga. Subong ang “Daku nga Manunuga” diin sia amo “ang ginhalinan sang kabuhi,” takus gid si Jehova nga Dios sang aton bug-os nga pagkamatinumanon.​​—⁠Manugwali 12:⁠1; Salmo 36:⁠9.

Ang tinaga nga “pagtuman” sa nagkalainlain nga mga porma sini makita sing kapin sa 160 ka beses sa Biblia. Dugang pa, may ginatos nga pagsambit sa mga kasuguan, mando, sugo, hudisyal nga desisyon, kag palatukuran sang Dios, ini tanan nagakinahanglan sang pagpasakop. Maathag gid nga ginatamod sang Dios ang pagkamatinumanon subong isa ka kinahanglanon agod matigayon ang iya kahamuot. Huo, ang pagkamatinumanon isa ka kinahanglanon gid nga butang sa pagtukod sing isa ka kaangtanan upod kay Jehova. (1 Samuel 15:22) Sing makapasubo, ang kinaandan nga huyog sang tawo indi ang pagtuman kundi ang di-pagtuman. “Ang huyog sang tagipusuon sang tawo malain kutob sa iya pagkabata,” siling sang Biblia. (Genesis 8:21) Busa, ang leksion sang pagkamatinumanon dapat tun-an indi lamang sa pagkabata kundi sa bug-os nga kabuhi. Ang paghimo sini makahatag sing daku nga padya.

Hinumduma nga, subong sa ginpaathag ni apostol Pablo, ang sugo nga mangin matinumanon sa mga ginikanan may kaupod nga duha ka saad, nga amo, agod nga “mangin maayo sa imo kag magapabilin ka sing malawig nga tion sa duta.” Ang pamatuod sa sining saad masapwan sa Hulubaton 3:​1, 2: “Anak ko, indi pagkalimti ang akon kasuguan, kag ang akon mga sugo kabay nga sundon sang imo tagipusuon, bangod ang kalawigon sang mga adlaw kag mga tuig sang kabuhi kag paghidait idugang sa imo.” Ang dakung padya para sa mga nagatuman amo ang isa ka personal nga kaangtanan kay Jehova karon kag ang kabuhi nga walay katapusan sa isa ka mahidaiton nga bag-ong kalibutan.​​—⁠Bugna 21:​3, 4.

[Mga retrato sa pahina 31]

Ang pagkamatinumanon nagaresulta sa malipayon nga mga kaangtanan sa pamilya, sa ulubrahan, kag kay Jehova