Mahimo Ka Magmadinalag-on Bisan Kon Paano Ka Ginpadaku

SI Nicholas may rebelyuso nga huyog halin sang bata pa sia.⁠ * Sang ulihi, ini nga problema sa emosyon nagdul-ong sa iya sa pag-abuso sa droga kag pagpahubog. Si Nicholas nagpaathag: “Ang akon tatay alkoholiko, kag sobra ang pagpaantos niya sa amon nga duha sang akon manghod nga babayi.”

Mahimo nga ang mga ginikanan ni Malinda mga respetado nga palasimba sa ila lugar. Apang nagapakigbahin man sila sa kulto. “Para sa akon, ang pila sang ila mga buhat sa kulto nagapang-abuso kag nahalitan sini ang akon disposisyon subong isa ka bata,” panalabiton ni Malinda, nga karon treintahon na. Nagdugang sia: “Ang pagkawalay paglaum kag pagbatyag sing pagkawalay pulos nga ginpatudok sa akon panghunahuna pirme nga nagtublag sa akon sa madumduman ko.”

Sin-o ang makapanghiwala nga ang pagkabata sang madamo karon ginamusingan sang kasingki, pag-abuso, pagpabaya sang ginikanan, kag iban pa negatibo nga mga butang? Ang pilas sang indi malipayon nga pagkabata mahimo nga madalom. Apang ginadula bala sini nga mga kahalitan ang posibilidad nga batunon sang isa ang kamatuoran sang Pulong sang Dios kag makasapo sing daku nga kalipay? Walay sapayan sang pagpadaku sa ila, mahimo ayhan nga sanday Nicholas kag Malinda magamadinalag-on subong mga tawo nga may integridad? Binagbinaga anay ang halimbawa sang taga-Judea nga si Hari Josias.

Isa ka Makasulatanhon nga Halimbawa

Si Josias naggahom sa Juda sing 31 ka tuig sang ikapito nga siglo B.⁠C.⁠E. (659-​629 B.⁠C.⁠E.) Sang tion sang paghari ni Josias, pagkatapos sang pagpatay sa iya amay, ang kahimtangan sa Juda tuman gid kalain. Ang Juda kag Jerusalem napun-an sang mga nagasimba kay Baal kag sang mga nagasumpa sa panguna nga dios sang mga Amonhon nga si Malcam. Ang mga prinsipe nga taga-Judea “nagangurob nga mga leon” kag ang mga hukom “mga lobo sang gab-i,” siling ni Sofonias, ang manalagna sang Dios sadto nga tion. Subong resulta, ang kasingki kag pagdaya naglapnag sa pungsod. Madamo ang nagasiling sa ila tagipusuon: “Si Jehova indi magahimo sing maayo, kag indi sia magahimo sing malain.”​​—⁠Sofonias 1:3⁠–​​2:⁠3; 3:​1-5.

Nangin ano nga sahi sang manuggahom si Josias? Ang manunulat sang Biblia nga si Esdras nagsulat: “[Si Josias] naghimo sang kon ano ang matarong sa mga mata ni Jehova kag naglakat sa mga dalanon ni David nga iya katigulangan; kag wala sia magliso sa tuo ukon sa wala.” (2 Cronica 34:​1, 2) Maathag nga nagmadinalag-on si Josias sa paghimo sang kon ano ang matarong sa mata sang Dios. Apang ano naman ang kahimtangan sang iya pamilya?

Pagkabata Bala nga May Pagpalangga Ukon Pag-abuso?

Sang si Josias nabun-ag sang 667 B.⁠C.⁠E., ang iya amay, nga si Amon, 16 ka tuig pa lamang ang edad, kag ang iya lolo nga si Manases nagahari sa bug-os nga Juda. Si Manases isa sa pinakamalaut nga mga hari nga naggahom sa Juda. Nagpatindog sia sing mga altar para kay Baal, kag “naghimo sia sing tuman ka malaut sa mga mata ni Jehova.” Ginpaagi niya ang iya mga anak nga lalaki sa kalayo, nagbuhat sia sing madyik, nagkadto sia sa manugpamakot, ginsakdag niya ang espiritistiko nga mga buhat, kag nagpatulo sia sing madamo nga inosente nga dugo. Gindala man ni Manases sa balay ni Jehova ang larawan nga tinigban sang balaan nga poste nga iya ginhimo. Ginbuyok niya ang Juda kag ang Jerusalem “sa paghimo sing labi pa kalaut sangsa mga pungsod nga ginlaglag ni Jehova gikan sa atubangan sang anak sang Israel.”​​—⁠2 Cronica 33:1-9.

Si Manases tuman gid kalaut nga gintugutan ni Jehova nga gapuson sia kag dalhon sa Babilonia,  isa sa mga siudad sang hari sang Asiria. Samtang bihag si Manases naghinulsol sia, nagpaubos sang iya kaugalingon, kag nagpakitluoy kay Jehova nga patawaron. Ginpamatian sang Dios ang iya pangabay kag ginpasag-uli ang iya pagkahari sa Jerusalem. Si Manases nian, naghimo sing mga reporma nga may maayong resulta.​​—⁠2 Cronica 33:10-​17.

Ano ang epekto sang kalautan ni Manases kag sang iya paghinulsol sang ulihi sa iya anak nga si Amon? Nangin tuman ka malaut si Amon. Sang si Manases naghinulsol kag nagpanikasog nga tinluan ang pungsod gikan sa kadagtaan nga iya mismo ginhimo, wala magsapak si Amon. Sang ginpanubli niya ang trono sa edad nga 22, si Amon, “naghimo sang kon ano ang malaut sa mga mata ni Jehova, subong man sang ginhimo ni Manases nga iya amay.” Sa baylo nga magpaubos sang iya kaugalingon kay Jehova, si “Amon naglapas sing labi kag labi pa.” (2 Cronica 33:21-​23) Si Josias anom pa lang ka tuig sang si Amon nangin hari sang Juda. Indi gid maayo ang kahimtangan sang bata pa si Josias!

Ang malaut nga paggahom ni Amon natapos sa duha ka tuig sang ang iya mga alagad naghimbon batok sa iya kag ginpatay sia. Apang ginlutos sang mga pumuluyo sang pungsod ang mga naghimbon batok kay Amon kag ginhimo ang iya anak nga si Josias nga mangin hari.​​—⁠2 Cronica 33:​24, 25.

Walay sapayan sang indi maayo nga kahimtangan sang bata pa sia, ginhimo ni Josias kon ano ang maayo sa mga mata ni Jehova. Tuman ka madinalag-on ang iya paggahom nga ang Biblia nagsiling: “Sa nahauna niya wala sing hari nga katulad niya, nga nagliso kay Jehova sa bug-os niya nga tagipusuon kag sa bug-os niya nga kalag kag sa bug-os niya nga kusog, suno sa bug-os nga kasuguan ni Moises; bisan sa ulihi niya wala na sang nagatindog nga kaangay sa iya.”​​—⁠2 Hari 23:19-​25.

Daw ano ka makapalig-on nga halimbawa si Josias para sa mga nagaantos sing mabudlay nga kahimtangan samtang bata pa! Ano ang aton matun-an sa iya halimbawa? Ano ang nagbulig kay Josias nga pilion ang husto nga dalanon kag magpabilin sa sini?

Tinguhai nga Makilala si Jehova

Ang positibo nga impluwensia nga nagbulig sang bata pa si Josias amo ang paghinulsol sang  iya lolo nga si Manases. Kon daw ano kalawig nga tion ang ila ginhinguyang nga duha sa isa kag isa, kag kon pila ang edad ni Josias sang gintadlong ni Manases ang iya mga dalanon, ang Biblia wala nagasugid. Sanglit suod ang pamilya sang mga Judiyo, mahimo nga ginpanikasugan ni Manases nga luwason ang iya apo gikan sa malaut nga mga impluwensia sa palibot niya paagi sa pagpatudok sa tagipusuon sang iya apo sing pagtahod sa matuod nga Dios, si Jehova, kag sa iya pulong. Ang mga binhi sang kamatuoran nga gintanom ni Manases sa tagipusuon ni Josias, kag mahimo upod ang iban pa nga positibo nga mga impluwensia, nagbunga sang ulihi. Sa iya ikawalo nga tuig sang paghari sa Juda, ang 15-anyos nga si Josias nagtinguha nga hibaluon kag himuon ang kabubut-on ni Jehova.​​—⁠2 Cronica 34:​1-3.

Ang lamang nga pagpakig-angot sa espirituwal sang iban nga tawo sang bata pa sila amo ang ila malayo nga paryente, kakilala, ukon kaingod. Apang, kon atipanon, ang mga binhi nga gintanom sa sining paagi mahimo magpamunga sing maayong mga bunga sa ulihi. Si Malinda nga ginhinambit kaina, may mabuot nga kaingod nga may edad na nga pirme nagadala sa iya sing Ang Lalantawan kag Magmata! nga mga magasin sa iya balay. Sa paghinumdom sa iya upod ang kahamuot, nagsiling sia: “Ang nakapukaw gid sa akon tuhoy sa akon kaingod amo nga wala sia nagasaulog sing relihioso nga mga kapiestahan. Importante ini sa akon bangod ang Tigkalalag kag iban pa nga mga relihiosong kapiestahan mga okasyon para sa ritwal nga mga buhat sang kulto sang akon mga ginikanan.” Isa ka dekada sang ulihi, sang ang isa ka abyan nag-agda sa iya sa pagtambong sa Cristianong miting sa Kingdom Hall sang mga Saksi ni Jehova, nadumduman niya ini nga kaingod kag ginbaton dayon ang pangagda. Nakabulig ini sa iya sa pagpangita sa kamatuoran.

Mangin Mapainubuson sa Dios

Ang paggahom ni Josias ginmarkahan sang daku nga relihiosong mga reporma sa duta sang Juda. Pagkatapos sang anom ka tuig nga kampanya batok sa idolatriya kag pagtinlo sa duta sang Juda, ginkay-o ni Josias ang balay ni Jehova. Samtang ginahimo ina nga hilikuton, nakadiskobre ang Mataas nga Saserdote nga si Hilkias sing isa ka hamili gid nga butang! Nasapwan niya ang orihinal nga kopya sang “tulun-an sang kasuguan ni Jehova.” Bangod gintugyan ni Hilkias kay Safan nga sekretaryo ining makakulunyag nga natukiban, ginsugid ni Safan sa hari ang natabo. Ina bala nga mga hinimuan naghimo sa 25-anyos nga si Josias nga magpabugal?​​—⁠2 Cronica 34:​3-​18.

“Sang pagkabati sang hari sang mga pulong sang kasuguan,” sulat ni Esdras, “dalidali niya nga ginkusnit ang iya mga panapton.” Isa ini ka tinagipusuon nga pagpabutyag sing kasubo bangod narealisar niya nga indi tanan nga mga sugo sang Dios gintuman sang iya mga katigulangan. Isa gid ini ka tanda sang pagkamapainubuson! Ang hari nagsugo dayon sing isa ka delegasyon nga may lima ka tawo agod magpamangkot tuhoy kay Jehova paagi kay Hulda nga isa ka manalagna nga babayi. Ang delegasyon nagdala pauli sini nga report: ‘Kalalat-an ang magaabot subong resulta sang pagkadi-matinumanon sa Kasuguan ni Jehova. Apang bangod ikaw, Hari Josias, nagpaubos sang imo kaugalingon, isimpon ka sa imo lulubngan sa paghidait kag indi makakita sang kalalat-an.’ (2 Cronica 34:19-​28) Nahamuot si Jehova sa panimuot ni Josias.

Walay sapayan sang aton gindak-an, mahimo man kita magpaubos sang aton kaugalingon sa matuod nga Dios, si Jehova, kag magpakita sing matinahuron nga panimuot sa iya kag sa iya Pulong, ang Biblia. Si Nicholas nga ginhinambit sa primero, naghimo sini. Sia nagasiling: “Bisan pa ang akon kabuhi magamo bangod sang pag-abuso sa droga kag pagpahubog, interesado ako sa Biblia kag nagahandum nga makatigayon sing katuyuan sa kabuhi. Sang ulihi, nagpakig-angot ako sa mga Saksi ni Jehova, ginbag-o ko ang akon estilo sa pagkabuhi, kag ginbaton ko ang kamatuoran.” Huo, makapakita kita sing matinahuron nga panimuot sa Dios kag sa iya Pulong walay sapayan sang aton palibot.

Manginpulos Gikan sa Kahimusan ni Jehova

Si Josias may tudok man nga pagtahod sa mga manalagna ni Jehova. Wala lamang sia nagpamangkot sa manalagna nga babayi nga si Hulda kundi naimpluwensiahan gid sing daku sang iban pa nga mga manalagna sang iya adlaw. Halimbawa, si Jeremias kag si Sofonias masako nga nagbantala sing mga pagpakamalaut sa idolatriya nga ginahimo sa Juda. Pat-od gid nga ang paghatag sing igtalupangod sa ila mensahe nagpapagsik kay Josias samtang ginahimo niya ang kampanya batok sa butig nga pagsimba!​​—⁠Jeremias 1:​1, 2; 3:​6-​10; Sofonias 1:​1-6.

 Ang “agalon,” nga si Jesucristo, nagtangdo sa hubon sang iya nahiusa nga hinaplas nga mga sumulunod​​—⁠“ang matutom kag mainandamon nga ulipon”⁠​—⁠​sa pag-aman sing espirituwal nga pagkaon sa nagakaigo nga tion. (Mateo 24:45-​47) Paagi sa napasad sa Biblia nga mga publikasyon kag kahimusan sang kongregasyon, ang ulipon nga klase nagapatalupangod sang mga benepisyo sang pagtuman sa laygay sang Biblia kag nagahatag sing praktikal nga mga panugda tuhoy sa pag-aplikar sini sa aton adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Daw ano ka nagakaigo nga aton gamiton ang kahimusan ni Jehova agod buligan kita nga malandas ang bisan ano nga madugay na nga malain nga mga panimuot! Sugod pa sang pagkabata, naugot gid si Nicholas sa awtoridad. Bisan gani sang natun-an na niya ang kamatuoran sang Pulong sang Dios, ini nga kaluyahon nagpugong sa iya sa pag-alagad kay Jehova sing dugang pa. Ang pagbag-o sini nga panimuot indi mahapos para sa iya. Apang, sang ulihi, nagmadinalag-on sia. Paano? “Sa bulig sang duha ka mahinangpanon nga mga gulang,” paathag ni Nicholas, “ginbaton ko ang akon problema kag nagsugod sa pag-aplikar sang ila mahigugmaon kag Makasulatanhon nga laygay.” Nagdugang pa sia: “Bisan pa kon kaisa ang diutay nga hinakit nagasingkal, nakontrol ko na karon ang akon rebelyuso nga kinaugali.”

Si Malinda nagapangayo man sing laygay sa mga gulang kon maghimo sia sing importante nga mga desisyon sa iya kabuhi. Sa iya paglandas sa pagkawalay paglaum kag pagbatyag sing pagkawalay pulos nga nagsugod sang bata pa sia, nasapwan niya nga may daku gid nga balor ang nanarisari nga mga artikulo sa Ang Lalantawan kag Magmata! Nagasiling sia: “Kon kaisa sa isa ka artikulo may isa lamang ka parapo ukon isa ka dinalan​​—⁠isa gid lang ka bahin⁠​—⁠​nga nagatandog sa akon. Mga siam ka tuig na ang nagligad, ginsugdan ko ang pagtago sini nga sahi sang mga artikulo sa kuwaderno agod madali ko ini mapangita.” Sa karon, ang iya tatlo ka kuwaderno nagaunod sing mga 400 ka artikulo!

Indi, ang mga tawo indi dapat mangin permanente nga biktima sang malain nga kabuhi sang pamilya. Sa bulig ni Jehova mahimo sila magmadinalag-on sa espirituwal. Subong nga ang maayo nga pagpadaku wala nagagarantiya sing integridad sang isa ka tawo, ang malain nga pagkabata wala nagapugong sa isa ka tawo nga mangin mahinadlukon sa Dios.

Sang masapwan ang tulun-an sang Kasuguan sang tion nga ginakay-o ang templo, si Josias ‘nagpakigkatipan kay Jehova sa pagsunod kay Jehova kag padayon sa pagtuman sa iya sa bug-os nga tagipusuon kag sa bug-os nga kalag.’ (2 Cronica 34:31) Kag wala sia magtalikod sa sini nga desisyon tubtob napatay sia. Sanday Malinda kag Nicholas determinado man nga magpabilin nga mainunungon kay Jehova nga Dios kag magmadinalag-on subong katawhan nga may integridad. Kabay nga ikaw man mangin determinado nga magpabilin nga suod sa Dios kag mag-alagad sa iya sing matutom. Makasalig ka nga magmadinalag-on, kay si Jehova nagasaad: “Dili ka mahadlok, kay ako nagaupod sa imo. Dili ka manghulonghulong, kay ako ang imo Dios. Palig-unon ko ikaw. Buligan ko gid ikaw. Alay-ayon ko gid ikaw sang akon tuo nga kamot sang pagkamatarong.”​​—⁠Isaias 41:​10, 13.

[Nota]

[Mga retrato sa pahina 26]

Walay sapayan sang tuman kalaut nga kahimtangan sang bata pa sia, ginpangita ni Josias si Jehova kag nagmadinalag-on ang iya kabuhi

[Retrato sa pahina 28]

Ang mga gulang makabulig sa imo sa paglandas sang tuman kalain nga batasan

[Retrato sa pahina 28]

“Ang Lalantawan” kag “Magmata!” makabulig sa imo nga mahuptan ang integridad