Himua nga Madinalag-on ang Imo Pagkapamatan-on

GINPAPILI ang mga pumuluyo sang isa ka pungsod sa Europa sa tatlo ka butang: katahom, manggad, ukon pagkapamatan-on. Ang una nga ginpili amo ang pagkapamatan-on. Huo, ang mga tawo sang tanan nga pangidaron nagatamod sang mga tinuig sang pagkatin-edyer kag antes mag-25 subong pinasahi nga tion sa kabuhi. Kag luyag sang tanan nga ang mga pamatan-on may madinalag-on nga pagliton gikan sa pagkabata padulong sa pagkahamtong. Apang paano?

Makabulig bala ang Biblia? Huo gid ang sabat. Binagbinagon naton ang duha ka bahin nga ang Pulong sang Dios sarang makabulig sing pinasahi sa mga pamatan-on, ayhan kapin nga makabulig sa mga pamatan-on sangsa iban pa nga pangidaron.

Maayo nga Pagpakig-angot sa Iban

Ang Jugend 2000 isa ka report tuhoy sa nagkalainlain nga surbe sa mga panimuot, prinsipio, kag paggawi sang kapin sa 5,000 ka pamatan-on sa Alemanya. Ginpakita sang surbe nga kon maglingawlingaw ang mga pamatan-on​—⁠subong sang pagpamati sa musika, pag-entra sa sports, ukon pag-istambay lamang⁠​—⁠​halos pirme sila kaupod sang iban nga tawo. Ayhan kapin sangsa iban nga pangidaron, luyag sang mga pamatan-on nga mangin kaupod ang ila mga katubotubo. Gani ang isa sang mga sekreto sang kadalag-an sa pagkapamatan-on amo ang maayo nga pagpakig-angot sa iban.

Apang indi pirme mahapos makig-angot sing maayo sa iban. Sa pagkamatuod, ang pagpakig-angot sa iban amo ang isa ka bahin nga ginabaton sang mga pamatan-on nga masami sila nga may problema. Makabulig gid sa sini ang Biblia. Ang Pulong sang Dios may yara sadsaran nga panuytoy para sa mga pamatan-on sa pagtukod sing timbang nga mga kaangtanan. Ano ang ginasiling sang Biblia?

Ang isa sang labing importante nga prinsipio sa pagpakig-angot sa iban amo ang ginatawag nga Bulawanon nga Sugo: “Pakig-anguti pirme ang iban subong sang luyag mo nga pagpakig-angot nila sa imo.” Ang pagpakig-angot sa iban nga may pagtahod, dignidad, kag kaayo nagapalig-on sa ila nga pakig-angutan ka sa amo man nga paagi. Ang maayo nga paggawi makapahaganhagan sang di-paghangpanay kag kahuol. Kon kilala ka nga mapatugsilingon sa iban, talupangdon ka nila kag batunon. Indi ka bala malipay nga batunon sang iban?​—⁠Mateo 7:​12, Revised English Bible.

Ginalaygayan ka sang Biblia nga ‘higugmaon ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon.’ Kinahanglan mo higugmaon ang imo kaugalingon sa kahulugan nga atipanon mo ang imo kaugalingon kag magtigayon sing makatarunganon nga pagtahod sa kaugalingon, indi sobra kag indi diutay katama. Ngaa makabulig ina? Ti, kon wala ka sing pagtahod sa imo kaugalingon, mahimo ka mangin tuman ka mamulayon sa iban,  nga nagaupang sang maayo nga mga kaangtanan. Apang ang timbang nga pagtahod sa kaugalingon isa ka sadsaran diin matukod mo ang mabakod nga mga pagpakig-abyan.​—⁠Mateo 22:39.

Sa tion nga maglambo na ang pag-abyanay, dapat ini pabakuron paagi sa panikasog sang duha ka bahin. Ang paghinguyang sing panahon tungod sa pag-abyanay magapahalipay sa imo, bangod “mas daku ang kalipay sa paghatag sangsa pagbaton.” Ang isa ka porma sang paghatag amo ang pagpatawad, nga nagalakip sang pagpasaylo sa magagmay nga kasaypanan kag indi pagpaabot sing kahimpitan sa iban. Ang Biblia nagasiling sa aton: “Ipakilala sa tanan nga tawo ang inyo pagkamakatarunganon.” Sa pagkamatuod, “sa masarangan ninyo, magpakighidait sa tanan nga tawo.” Ano abi kon ipatalupangod sang isa ka abyan ang imo kaluyahon? Ano ang imo reaksion? Binagbinaga ining praktikal nga laygay halin sa Biblia: “Indi ka magmadagmit sa imo espiritu sa pagpangakig,” bangod “ang mga sumbag sang isa ka abyan may maayo nga tinutuyo.” Indi bala matuod nga ginaimpluwensiahan sang imo mga abyan ang imo panghunahuna, panghambal, kag paggawi? Gani, ang Biblia nagapaandam: “Ang malain nga kaupdanan nagadunot sang mapuslanon nga mga batasan.” Sa pihak nga bahin, “sia nga nagalakat upod sa maalam nga mga tawo magaalam.”​—⁠Binuhatan 20:35; Filipos 4:⁠5; Roma 12:​17, 18; Manugwali 7:⁠9; Hulubaton 13:20; 27:​6, REB; 1 Corinto 15:33.

Ginatiglawas ni Marco ang madamong pamatan-on sang nagsiling sia: “Ang mga prinsipio sang Biblia isa ka daku nga bulig sa pagpakig-angot sing maayo sa iban. Ang iban nga tawo nga kilala ko nagakabuhi lamang sing maiyaiyahon kag kon paano sila makatigayon sing pinakadaku nga bentaha. Ginatudluan kita sang Biblia nga hunahunaon, indi pirme ang aton kaugalingon, kundi ang iban man. Sa banta ko, amo ina ang pinakamaayo nga paagi sa pagpakig-angot sa iban.”

Ang natun-an sang mga pamatan-on kaangay ni Marco sa Biblia nagbulig sa ila indi lamang sa pagkapamatan-on kundi sa ulihi pa nga mga tinuig. Kag kon tuhoy sa palaabuton, makita naton ang isa pa ka paagi nga makabulig gid ang Biblia sa mga pamatan-on.

Kabalaka Tuhoy sa Palaabuton

Mausisaon ang madamo nga pamatan-on. Ayhan kapin sa iban pa nga pangidaron, luyag nila mahibaluan kon ano ang nagakatabo kag kon ngaa. Kag ginapaathag sang Biblia, labi pa sa iban nga libro, ang mga kabangdanan sang mga kahimtangan sa kalibutan kag ginasugiran kita kon ano ang palaabuton. Amo ini ang luyag mahibaluan sang mga pamatan-on. Ngaa mapat-od naton nga amo sini?

Kay man, bisan pa ginapatihan sing lapnag nga ang mga pamatan-on nagakabuhi lamang para sa karon, ginapakita sang pila ka surbe ang medyo tuhay nga ideya. Ginapakita sini nga masami ginatalupangod sing mahalungon sang mga pamatan-on ang nagakatabo sa ila palibot, kag nian nagahinakop kon mangin ano ang kabuhi sa palaabuton. Ginapamatud-an ini sang 3 sa 4 ka pamatan-on nga “pirme” ukon “pirme gid” nagahunahuna sa palaabuton. Bisan pa sa kabilugan malaumon ang mga pamatan-on, ang kalabanan sa ila nabalaka sa palaabuton.

Ngaa nabalaka sila? Madamo nga pamatan-on karon ang may problema na sa krimen, kasingki, kag pag-abuso sa droga. Nabalaka ang mga pamatan-on kon paano makatigayon sing permanente nga trabaho sa isa ka mapaindis-indison kaayo nga kalibutan. Ginaipit sila nga magkuha sing mataas  nga mga grado sa eskwelahan ukon mangin madinalag-on gid sa trabaho. Ang isa ka 17-anyos nanganduhoy: “Nagakabuhi kita sa isa ka mapintas kag maiyaiyahon nga katilingban. Ang tanan nagatinguha nga himuon ang ila luyag. Pirme mo dapat pamatud-an kon ano ang imo masarangan, kag nagapahanusbo gid ina sa akon.” Ang isa pa ka pamatan-on, nga 22 anyos, nagsiling: “Ang mga madinalag-on makasarang sa pagkabuhi sing masulhay. Ang mga tawo nga indi mapalaron, nga bangod sang nagkalainlain nga rason, indi makadungan sa masarangan sang ila mga katubotubo, nagakabilin na lamang.” Ngaa mapaindis-indison gid ang kabuhi? Amo na lang bala sini pirme ang kabuhi?

Realistiko nga Paathag

Kon tamdon sang mga pamatan-on ang katilingban nga may kagumon kag kabalaka, nagaugyon sila​—⁠nahibaluan man nila ukon wala​—⁠sa Biblia. Ginapakita sang Pulong sang Dios nga ang mapintas kag maiyaiyahon nga katilingban isa ka tanda sang panahon karon. Ginsulatan ni apostol Pablo ang pamatan-on nga si Timoteo tuhoy sa aton panahon: “Magaabot ang makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan.” Ngaa makahalanguyos, kag ngaa mabudlay pakigbagayan? Bangod, subong padayon nga ginsulat ni Pablo, ang mga tawo “mangin mga mahigugmaon  sang kaugalingon, mga mahigugmaon sang kuwarta, mga bugalon, mga palabilabihon, . . . mga di-mapinasalamaton, mga di-matutom, . . . mga mabangis.” Indi bala ina isa ka husto nga paglaragway sa paggawi sang madamo nga tawo karon?​—⁠2 Timoteo 3:1-3.

Ang Biblia nagasiling nga ining makahalanguyos nga mga tion mahanabo sa “katapusan nga mga adlaw,” antes mahanabo ang daku nga mga pagbag-o sa bug-os nga katilingban sang tawo. Ini nga mga pagbag-o magaapektar sa tanan, bata man kag tigulang. Ano nga sahi sang mga pagbag-⁠o? Ang isa ka langitnon nga panguluhan magabulos sa dili madugay sa paggahom sa mga hilikuton sang tawo, kag ang mga sakop sini magaagom sing ‘bugana nga paghidait’ bisan diin. “Ang mga matarong magapanag-iya sang duta, kag magapuyo sila sing dayon sa sini.” Madula na ang pagbatyag sing kabalaka kag kahadlok.​—⁠Salmo 37:​11, 29.

Ang Biblia lamang ang nagahatag sing masaligan nga paghantop sa palaabuton. Kon nahibaluan sang isa ka pamatan-on kon ano ang matabo sa masunod nga pila ka tuig, makahanda sia para sa mga pagbag-o kag makabatyag sing kasiguruhan kag kapin nga kalig-unan sa iya kabuhi. Ini nga balatyagon nagabuhin sang kahuol kag kabalaka. Sa sini nga paagi ang pinasahi nga kinahanglanon sang mga pamatan-on​—⁠nga mahangpan ang katilingban kag mahibaluan ang palaabuton​—⁠ginahatag sang Biblia.

Kadalag-an sa Pagkapamatan-on

Sa ano matakus ang kadalag-an sa pagkapamatan-on? Sa mataas bala nga edukasyon, sa materyal nga mga pagkabutang, kag sa madamo nga abyan? Amo sini ang ginahunahuna sang madamo. Ang mga tinuig sang pagkatin-edyer kag antes mag-25 dapat maghatag sa isa sing maayo nga panugod para sa kabuhi sa ulihi. Sa iban nga hambal, ang kadalag-an sa pagkapamatan-on mahimo nga isa ka patimaan kon ano ang mahanabo sa ulihi.

Subong sang nakita na naton, ang Biblia makabulig sa isa ka pamatan-on nga magmadinalag-on sa iya pagkapamatan-on. Nakita na sang madamo nga pamatan-on nga matuod ini sa ila kabuhi. Ginabasa nila ang Pulong sang Dios adlaw-adlaw kag ginaaplikar ang ila natun-an. (Tan-awa ang “Panugda Halin sa Isa ka Pamatan-on nga Alagad ni Jehova,” sa pahina 6.) Sa pagkamatuod, ang Biblia isa gid ka libro para sa mga pamatan-on karon bangod makabulig ini sa ila nga mangin “may lubos nga ikasarang, nga nasangkapan sing bug-os para sa tagsa ka maayong buhat.”​—⁠2 Timoteo 3:​16, 17.

[Blurb sa pahina 5]

Ang isa sang mga sekreto sang kadalag-an sa pagkapamatan-on amo ang maayo nga pagpakig-angot sa iban

[Blurb sa pahina 6]

Ayhan labi pa sa iban nga pangidaron, luyag mahibaluan sang mga pamatan-on kon ano ang nagakatabo kag kon ngaa

[Kahon sa pahina 6, 7]

Panugda Halin sa Isa ka Pamatan-on nga Alagad ni Jehova

Disinuebe anyos si Alexander. Nagdaku sia sa isa ka pamilya nga mga Saksi ni Jehova, kag ginatuman gid niya ang iya pagtuo sing bug-os tagipusuon. Apang indi amo sini anay pirme. Si Alexander nagpaathag:

“Mapati man kamo ukon indi, nagpakig-upod ako sa mga Saksi ni Jehova subong di-bawtismado nga pamatan-on sa sulod sang kapin sa pito ka tuig. Sadto nga tion, pakulahaw ang akon pagsimba kag daw rutina lamang. Sa banta ko wala ako sing kaisog nga usisaon sing bunayag ang akon kaugalingon.”

Nian nagbag-o ang panimuot ni Alexander. Nagpadayon sia:

“Padayon ako nga ginpalig-on sang akon mga ginikanan kag mga abyan sa kongregasyon nga basahon ang Biblia adlaw-adlaw, agod makilala si Jehova sing personal. Sang ulihi, namat-od ako nga tilawan ini. Gani ginbuhinan ko ang pagtan-aw sing telebisyon kag ginlakip ko ang pagbasa sa Biblia sa akon iskedyul sa kaagahon. Nahangpan ko gid man ang buot silingon sang Biblia. Nakita ko kon paano ini makabulig sa akon bilang isa ka tawo. Kag​—⁠labing importante sa tanan⁠​—⁠​nahangpan ko nga luyag ni Jehova nga makilala ko sia. Sang ginsunod ko ina, ang akon kaangtanan sa iya naglambo, kag nag-uswag ang akon pagpakig-abyan sa sulod sang kongregasyon. Daku gid ang nahimo sang Biblia sa akon kabuhi! Ginarekomendar ko nga basahon sang tanan nga pamatan-on nga alagad ni Jehova ang Biblia adlaw-adlaw.”

Minilyon ka pamatan-on sa bug-os nga kalibutan ang nagapakig-upod sa mga Saksi ni Jehova. Isa bala ikaw sa ila? Luyag mo bala manginpulos sa regular nga pagbasa sing Biblia? Ngaa indi mo sundon ang halimbawa ni Alexander? Buhini ang indi tanto ka importante nga mga hilikuton kag himua ang pagbasa sa Biblia nga mangin bahin sang imo adlaw-adlaw nga rutina. Magabenepisyo gid ikaw.