Sugilanon sang Kabuhi

Kabuhi nga Puno sing Sorpresa sa Pag-alagad kay Jehova

PANUGIRON NANDAY ERIC KAG HAZEL BEVERIDGE

“Gani ginasentensiahan ko ikaw sing anom ka bulan nga pagkabilanggo.” Nagaalingawngaw ini nga mga tinaga sa akon igdulungog samtang ginadala ako sa Strangeways Prison sa Manchester, Inglaterra. Disiembre 1950 sadto, kag 19 anyos ako. Bag-o ko lang naagihan ang isa sang pinakamabudlay nga mga pagtilaw sa akon kabuhi bilang pamatan-on​—⁠nangindi ako sa pagsoldado.​—⁠2 Corinto 10:​3-5.

ISA ako ka bug-os tion nga payunir nga ministro sang mga Saksi ni Jehova, nga nagkahulugan kuntani nga hilway ako sa pagsoldado, apang wala ginbaton sang kasuguan sang Britanya ang amon kahimtangan. Gani ginbilanggo ako nga nagaisahanon sa isa ka selda. Kag nadumduman ko ang akon amay. Sa indi direkta nga paagi, nabilanggo ako bangod sa iya.

Kay man, si Tatay, nga isa ka opisyal sang bilangguan, taga-Yorkshire nga may mabakod nga mga pagpati kag prinsipio. Bangod sang iya mga eksperiensia sa pagsoldado kag bilang opisyal sang bilangguan, naugot gid sia sa Katolisismo. Una sia nga nasugilanon sang mga Saksi sang maaga nga bahin sang katuigan 1930 sang nagkadto sia sa ganhaan agod tabugon sila​—⁠kag nagbalik nga bitbit ang pila sang ila mga libro! Sang ulihi nagsuskriber sia sa magasin nga Consolation (Magmata! karon). Ginduaw sia sang mga Saksi kada tuig agod palig-unon sia nga bag-uhon ang iya suskripsion. Sang mga 15 anyos ako, ginsugilanon nila liwat si Tatay, kag nagbuylog ako dampig sa mga Saksi. Didto ako nagsugod sa pagtuon sa Biblia.

Sa edad nga 17, ginsimbuluhan ko ang akon dedikasyon kay Jehova paagi sa pagpabawtismo sang Marso 1949. Sang ulihi nga bahin sina nga tuig nakilala ko sanday John kag Michael Charuk, bag-o lang sadto maggradwar sa eskwelahan sang Gilead para sa mga misyonero kag manugpakadto sila sa Nigeria. Nagdayaw gid ako sa ila espiritu sa pagmisyonero.  Nahibaluan man nila ukon wala, gintanom nila ini nga espiritu sa akon tagipusuon.

Samtang nagatuon sing Biblia, nadulaan ako sing interes nga magpadayon sa pagtuon sa unibersidad. Sa sulod sang isa ka tuig nga naghalin ako sa amon puluy-an agod magtrabaho sa opisina sang Customs and Excise sa London, nagbatyag ako nga indi ko matuman ang akon dedikasyon sa Dios paagi sa padayon nga pagtrabaho sa gobierno. Sang naghalin ako sa akon trabaho sa opisina, gindayaw ako sang isa ka kaupod nga madugay na nga nagatrabaho sa opisina tungod sa paghalin sa “makaguba-espiritu nga trabaho.”

Antes sini nakaagi ako sing isa pa ka pagtilaw​—⁠kon paano sugiran ang akon amay nga luyag ko maghalin sa akon malig-on nga trabaho agod mangin bug-os tion nga ministro. Isa ka gab-i samtang nagabakasyon sa balay, ginsugid ko ang makapakibot nga balita. Nagpaabot-abot ako nga mangakig si Tatay. Sa akon kakibot nagsiling lang sia: “Desisyon mo ina; dapat mo atubangon kon ano man ang mangin resulta. Apang kon mapaslawan ka, indi ka magpangayo sing bulig sa akon.” Ang akon ginsulat sa akon lista-adlawan para sa Enero 1, 1950, nagasiling: “Ginsugid ko kay Tatay ang tuhoy sa pagpayunir. Nakibot gid ako sa iya makatarunganon nga panimuot. Naghibi ako bangod sang iya kaayo.” Naghalin ako sa pagtrabaho sa gobierno kag ginbaton ang asaynment nga mangin bug-os tion nga payunir.

Asaynment nga Naglakip Sang Isa ka “Payag”

Nian nag-abot ang masunod nga pagtilaw sa akon debosyon sa Dios. Ginhatagan ako sing asaynment bilang payunir, nga upod sa isa ka “payag” sa Lancashire si Lloyd Griffiths, isa ka masigka-Cristiano halin sa Wales. Puno sing paglaum kag dalamguhanon sa sina nga payag, nag-abot ako sa mamingaw kag pirme ginaulanan nga banwa sang Bacup. Narealisar ko sa gilayon nga ang payag gali isa ka silong! May kaupod kami nga mga ilaga kag mga tanga kon gab-i. Daw mapauli na gid ako. Apang, hipos ako nga nangamuyo kag nangayo sing kabakod sa pag-atubang sini nga pagtilaw. Sa gilayon, nabatyagan ko ang kalinong, kag nangin realistiko ako sa kahimtangan. Amo ini ang akon asaynment gikan sa organisasyon ni Jehova. Dapat ako magsalig sa bulig ni Jehova. Malipayon gid ako nga ginbatas ko ini nga kahimtangan, kay nagbaylo kuntani sing dayon ang akon kabuhi kon nangampo ako!​—⁠Isaias 26:​3, 4.

Nagbantala ako sa pigado anay nga Rossendale Valley sa sulod sang mga siam ka bulan antes ako mabilanggo bangod sang indi ko pagsoldado. Pagkatapos sang duha ka semana sa Strangeways Prison, ginsaylo ako sa Lewes Prison sa bagatnan nga baybayon sang Inglaterra. Sang ulihi lima na kami ka Saksi didto, kag ginsaulog namon ang Memoryal sang kamatayon ni Cristo sa selda sang bilangguan.

Makaisa nga ginduaw ako ni Tatay. Mahimo nga nagtilaw gid ini sang iya bugal​—⁠isa ka kilala nga opisyal sang bilangguan nga nagaduaw sa iya nabilanggo nga anak! Mapinasalamaton gid ako sa sina nga pagduaw. Nag-abot sang ulihi ang adlaw sang pagpaguwa sa akon sang Abril 1951.

Sang ginpaguwa ako sa Lewes, nagsakay ako sa tren pakadto sa Cardiff, Wales, diin ang akon amay isa sadto ka pangulo nga opisyal sang bilangguan. Ako ang subang sa apat ka kabataan​—⁠tatlo ka lalaki kag isa ka babayi. Kinahanglan ko mangita sing part-time nga trabaho agod masakdag ang akon kaugalingon kag padayon nga makapayunir. Nagtrabaho ako sa isa ka balaligyaan sang panapton, apang ang akon panguna nga katuyuan sa kabuhi amo ang akon Cristianong ministeryo. Sadto nga tion ginbiyaan kami sang amon iloy. Isa gid yadto ka masakit nga hitabo para kay Tatay kag para sa amon nga kabataan, nga nagapangidaron sing 8 tubtob 19 anyos. Sing makapasubo, nagdiborsio ang amon mga ginikanan.

Sia nga Nakakita Sing Maayo nga Asawa . . .

May pila ka payunir sa kongregasyon. Lakip sa ila amo ang isa ka utod nga babayi nga nagadulhog kada adlaw halin sa Rhondda Valley, nga minahan sang karbon, agod magtrabaho kag magbantala. Sia amo si Hazel Green​—⁠isa ka maayo gid nga payunir. Nauna sing mga tinuig si Hazel nga mahibaluan ang kamatuoran sangsa akon​—⁠ang iya mga ginikanan nagatambong na sa mga miting sang mga Estudyante sang Biblia (kilala karon subong mga Saksi ni Jehova) sang katuigan 1920. Apang pasugira sia sang iya sugilanon.

“Nangin serioso lamang ako sa Biblia sang 1944 sang mabasa ko ang pulyeto nga Religion Reaps the Whirlwind. Ginpalig-on ako sang akon iloy nga  magtambong sa isa ka sirkito nga asambleya sa Cardiff. Halos wala sing namang-an sa Biblia, didto ako sa daku nga shopping center nga nagasuksok sang plakard nga nagapahibalo sang isa ka pamulongpulong publiko. Nalampuwasan ko yadto nga eksperiensia walay sapayan sang pagpanggamo sang mga klerigo kag sang iban pa. Nabawtismuhan ako sang 1946 kag nagsugod sa pagpayunir sang Disiembre sadto nga tuig. Nian sang 1951 isa ka pamatan-on nga payunir ang nag-abot sa Cardiff, nga bag-o lang magguwa sa bilangguan. Si Eric yadto.

“Magkaupod kami nga nagbantala. Nagsahuay kami nga duha. Pareho ang amon tulumuron sa kabuhi​—⁠ang pagpauswag sang intereses sang Ginharian sang Dios. Gani nagpakasal kami sang Disiembre 1952. Bisan pa nga yara kami nga duha sa bug-os tion payunir nga pag-alagad kag may diutay lamang nga kinitaan, wala gid kami makulangi sang bisan anong panguna nga kinahanglanon. Kon kaisa makabaton kami sing regalo halin sa isa ka Saksi nga natabuan nga sobra ang gin-order nga jam ukon habon sa iya pagpamalaklon​—⁠kag sa tion gid nga kinahanglanon namon ini! Mapinasalamaton gid kami sa amo sining mapuslanon nga mga regalo. Apang daku pa nga mga sorpresa ang gintigana sa amon.”

Isa ka Sorpresa nga Nagbag-o Sang Amon Kabuhi

Sang Nobiembre 1954, nakabaton kami ni Hazel sang wala ginapaabot nga sorpresa​—⁠isa ka aplikasyon halin sa sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa London para sa akon nga mangin nagalakbay nga manugtatap, nga magaduaw sang lainlain nga kongregasyon kada semana. Kumbinsido kami nga isa lang ini ka sayop, gani wala kami sing ginsugiran sa kongregasyon. Apang, ginsulatan ko ang pormas kag ginbalik ini, kag malangkagon kami nga naghulat. Pila ka adlaw sang ulihi, nag-abot ini nga sabat: “Magkadto kamo sa London para sa paghanas”!

Sa talatapan sa London, indi ako makapati nga, sa edad nga 23, kaupod ko didto ang dalayawon nga mga utod nga tumalagsahon sa espirituwal para sa akon​—⁠sanday Pryce Hughes, Emlyn Wynes, Ernie Beavor, Ernie Guiver, Bob Gough, Glynn Parr, Stan kag Martin Woodburn, kag madamo pa, ang kalabanan sa ila patay na karon. Nagpasad sila sing mabakod nga pundasyon sang kakugi kag integridad sa Britanya sang katuigan 1940 kag 1950.

Hilikuton sa Sirkito sa Inglaterra​—⁠Indi Gid Makatalaka

Nagsugod kami sa paglakbay nga hilikuton sa maniebe nga tigtulugnaw sang 1954/55. Gin-asayn kami sa East Anglia, isa ka patag sa Inglaterra nga nadayag sa mabugnaw nga hangin sang North Sea. May yara lamang 31,000 ka Saksi sa Britanya sadto. Ining una nga sirkito isa ka mabudlay kag nagatudlo nga eksperiensia para sa amon; kag indi man pirme mahapos para sa mga kauturan nga amon ginaduaw. Bangod sang akon kakulang sing eksperiensia kag sang pagkaprangka sang isa ka taga-Yorkshire, nasaklaw ko ang iban kon kaisa. Sa sulod sang mga tinuig, dapat ko matun-an nga mas importante ang kaayo sangsa kalantip kag nga mas importante ang mga tawo sangsa mga pamaagi. Nagatinguha ako gihapon, apang indi sa tanan nga tion nagamadinalag-on, sa pagsunod sa halimbawa ni Jesus nga makapapagsik sa iban.​—⁠Mateo 11:28-30.

Pagkatapos sang 18 ka bulan sa East Anglia, gin-asayn kami nga mag-alagad sa sirkito sa aminhan-sidlangan sang Inglaterra, sa Newcastle sa Tyne kag Northumberland. Naluyagan ko gid ang mainabyanon nga mga tawo sa sining matahom nga rehiyon. Daku ang nabulig sa akon sang nagaduaw nga manugtatap sa distrito, si Don Ward, halin sa Seattle, Washington, E.⁠U.⁠A. Gradwado sia sang ika-20 nga klase sang Gilead. Kon nagahambal, ginamual  ko lang anay ang impormasyon sing tuman kadasig. Gintudluan niya ako nga maghuluhinay, magdulog, kag magtudlo.

Isa Pa ka Sorpresa nga Nagbag-o Sang Amon Kabuhi

Sang 1958 nakabaton kami sing sulat nga nagbag-o sang amon kabuhi. Gin-agda kami nga mag-eskwela sa Eskwelahan sang Gilead sa South Lansing, New York, E.⁠U.⁠A. Ginbaligya namon ang amon gamay nga 1935 Austin Seven nga salakyan kag nagbakal sang amon tiket pakadto sa New York. Nagtambong kami anay sa internasyonal nga kombension sang mga Saksi ni Jehova sa New York City. Gikan didto nagkadto kami sa Peterborough, Ontario, agod magpayunir sing anom ka bulan antes magpabagatnan pakadto sa Eskwelahan sang Gilead.

Ang mga instruktor sa eskwelahan naglakip kay Albert Schroeder, nga katapo karon sang Nagadumala nga Hubon, subong man kanday Maxwell Friend kag Jack Redford, nga patay na karon. Makapalig-on gid ang paghiliupod sang 82 ka estudyante halin sa 14 ka kadutaan. Nahangpan namon diutay ang mga kultura sang kada isa. Ang pagpakig-upod sa mga estudyante halin sa iban nga pungsod nga nagatinguha sa paghambal sing Ingles nagpatilaw sa amon sang mga problema nga amon atubangon sa pagtuon sang lain nga hambal. Pagligad sang lima ka bulan natapos namon ang paghanas sa amon kag gin-asayn kami sa 27 ka pungsod. Nian nag-abot ang gradwasyon, kag sa sulod lamang sang pila ka adlaw didto na kami sa New York City, nga nagahulat sang amon barko, ang Queen Elizabeth, nga pagasakyan namon pabalik sa Europa.

Ang Amon Una nga Asaynment sa Luwas

Ano ang ginhatag sa amon nga asaynment? Ang Portugal! Nag-abot kami sa Lisbon sang Nobiembre 1959. Gintilawan karon ang amon pagpasibu sa bag-o nga lenguahe kag kultura. Sang 1959 may 643 ka Saksi nga aktibo sa Portugal, nga ang populasyon halos 9 milyones. Apang ang amon pagbantala nga hilikuton wala ginakilala sing legal. Bisan pa may mga Kingdom Hall kami, wala ini sing karatula sa guwa.

Pagkatapos kami matudluan sing Portugues sang misyonera nga si Elsa Piccone, ginduaw namon ni Hazel ang mga kongregasyon kag mga grupo sa Lisbon, Faro, Evora, kag Beja. Nian sang 1961 nagbag-o ang kahimtangan. Ginatun-an ko sadto sing Biblia ang isa ka pamatan-on nga lalaki nga si João Gonçalves Mateus. Namat-od sia nga mangin neutral bilang Cristiano sa hulusayon tuhoy sa pagsoldado. Wala madugay pagkatapos sadto, ginpakadto ako sa presinto sang pulis agod usisaon. Isa pa ka sorpresa! Pila ka adlaw sang ulihi, ginpahibalo kami nga may yara lamang kami 30 ka adlaw agod maghalin sa pungsod! Amo man ang natabo sa amon kaupod nga mga misyonero nga sanday Eric kag Christina Britten kag Domenick kag Elsa Piccone.

Nag-apelar ako agod bistahon, kag gintugutan kami nga makita ang pangulo sang sekreta. Maathag kag direkta niya nga ginsugid sa amon kon ngaa ginapahalin kami kag nagsambit sia sing ngalan​—⁠João Gonçalves Mateus⁠​—⁠​ang ginatun-an ko sing Biblia! Nagsiling sia nga sa Portugal, di-kaangay sa Britanya, indi tugot ang magdumili sa pagsoldado. Gani kinahanglan kami maghalin sa Portugal, kag wala na ako makabati tuhoy kay João. Nian, pagligad sang 26 ka tuig, makalilipay gid nga makita sia upod sa iya asawa kag tatlo ka anak nga babayi sang gindedikar ang bag-o nga Bethel sa Portugal! May kapuslanan gid  ang amon ministeryo sa Portugal!​—⁠1 Corinto 3:​6-9.

Ano ang amon masunod nga asaynment? Isa ka sorpresa! Ang kaingod nga Espanya. May mga luha sa mga mata, sang Pebrero 1962 nagsakay kami sa tren sa Lisbon kag nagpadulong sa Madrid.

Pagpasibu sa Isa Pa ka Kultura

Sa Espanya dapat namon tun-an ang tago nga paagi sang pagbantala kag paghiwat sang amon mga miting. Kon nagabantala, masami nga wala kami nagaduaw sa duha ka magkaiping nga balay. Sa tapos makapanaksi sa isa ka ganhaan, nagakadto kami sa lain nga kalye, sa lain nga tinukod. Bangod sini nabudlayan ang mga pulis​—⁠ukon ang mga pari​—⁠sa pagdakop sa amon. Dumduma nga nagapuyo kami sa idalom sang diktatoryal nga Pasista kag Katoliko, kag ginadumilian ang amon pagbantala nga hilikuton. Subong mga dumuluong, naggamit kami sing Espanyol nga mga ngalan agod indi madakpan. Nangin Pablo ako, kag si Hazel nangin Juana.

Pagligad sang pila ka bulan sa Madrid, gin-asayn kami sa sirkito nga hilikuton sa Barcelona. Ginduaw namon ang lainlain nga mga kongregasyon sa siudad, masami nga nagahinguyang sing duha ukon tatlo ka semana sa kada kongregasyon. Amo sina kalawig ang pagduaw bangod kinahanglan namon duawon ang tagsa ka grupo sang pagtinuon sa libro pareho sa isa ka kongregasyon, kag masami nga nagakahulugan ina sing duha ka grupo kada semana.

Wala Ginapaabot nga Hangkat

Sang 1963 gin-agda kami sa hilikuton sa distrito sa Espanya. Agod mapangalagaran ang halos 3,000 ka aktibo nga Saksi, kinahanglan namon tuptupan ang bug-os nga pungsod, nagaduaw sa siam ka sirkito sadto. Ginhiwat namon ang pila sang amon labing halandumon tago nga sirkito nga mga asambleya sa kagulangan malapit sa Seville, sa kaumhan malapit sa Gijon, kag sa higad sang mga suba malapit sa Madrid, Barcelona, kag Logroño.

Subong pangandam kon nagabantala sa pamalaybalay, ginatan-aw ko ang mapa sang malapit nga mga kalye agod palagyuhan engkaso magkaproblema. Kis-a samtang nagabantala sa Madrid, kami sang isa pa ka Saksi didto sa naibabaw nga panalgan sang hinali kami nga nakabati sing siniyagit sa ubos. Sang nagpanaug kami, may grupo sang mga tin-edyer nga mga babayi, mga katapo sang Katoliko nga grupo nga ginatawag Hijas de María (Mga Anak nga Babayi ni Maria). Ginapaandaman nila ang mga kaingod tuhoy sa amon. Indi kami makapangatarungan sa ila, kag nahibaluan ko nga dapat kami maglakat dayon kay kon indi, madakpan kami sang mga pulis. Gani nalagyo kami​—⁠kag sing madasig!

Makakulunyag yadto nga mga tinuig sa Espanya. Ginpanikasugan namon nga palig-unon ang maayo nga mga kauturan didto, lakip ang espesyal payunir nga mga ministro. Gin-atubang nila ang katalagman nga mabilanggo kag masami nga nagbatas sang kakulangan agod mabantala ang maayong balita sang Ginharian sang Dios kag agod mapasad kag mapalig-on ang mga kongregasyon.

Sa sini nga tion nakabaton man kami sing malain nga balita. Si Hazel nagpaathag: “Sang 1964 ang akon iloy, nga isa ka matutom nga Saksi, napatay. Masakit gid nga mapatay sia nga wala man lang ako makapaalam. Isa ini sang mga bili sang pagmisyonero nga hilikuton nga ginbayaran man sang iban.”

Kahilwayan sa Ulihi

Pagligad sang tinuig nga paghingabot, sang Hulyo 1970 ang amon hilikuton legal nga ginkilala sang ulihi sang panguluhan ni Franco. Nakunyag kami ni Hazel sa pagbukas sang mga Kingdom Hall, ang nahauna sa Madrid kag ang ikaduha sa Lesseps, Barcelona. May dalagku ini  nga mga karatula, sa masami ginasugaan. Luyag namon nga mahibaluan sang mga tawo nga kami legal kag magapabilin sa Espanya! Sa amo nga tion, sang 1972, may halos 17,000 ka Saksi sa Espanya.

Sa sini nga tion, nakabaton ako sing makapalig-on gid nga balita halin sa Inglaterra. Ginduaw kami sang akon amay sa Espanya sang 1969. Nagdayaw gid sia sa pag-atipan sa iya sang Espanyol nga mga Saksi amo nga sang magbalik sia sa Inglaterra, nagtuon sia sing Biblia. Nian sang 1971, ginsugiran ako nga nagpabawtismo si Tatay! Makatalandog gid nga tion sang nagduaw kami sa balay kag sia, subong akon Cristianong utod, nagpangamuyo para sa amon pagkaon. Naghulat ako sing kapin sa 20 ka tuig sa pag-abot sina nga adlaw. Ang akon utod nga si Bob kag ang iya asawa nga si Iris nangin mga Saksi sang 1958. Ang ila anak nga si Phillip nagaalagad karon subong manugtatap sa sirkito sa Espanya upod sa iya asawa, si Jean. Nalipay gid kami nga makita sila nga nagaalagad sa sinang matahom nga pungsod.

Ang Pinakaulihi nga Sorpresa sa Amon

Sang Pebrero 1980, ang isa ka katapo sang Nagadumala nga Hubon nagduaw sa Espanya subong manugtatap sa sona. Sa akon kakibot, luyag niya nga mag-upod sa akon sa ministeryo. Wala ako makahibalo nga ginaobserbahan niya gali ako! Nian sang Septiembre gin-agda kami nga magsaylo sa bug-os kalibutan nga ulong talatapan sa Brooklyn, New York! Nasorpresa gid kami. Ginbaton namon ang imbitasyon, bisan pa masubo nga biyaan ang amon Espanyol nga mga kauturan. Sadto nga tion, may 48,000 ka Saksi!

Sang manuglakat na kami, ginregaluhan ako sang isa ka utod sing de-bulsa nga relo. Sa sini ginsulat niya ang duha ka teksto​—⁠“Lucas 16:10; Lucas 17:10.” Nagsiling sia nga amo ini ang mga teksto nga bagay sa akon. Ginapadaku sang Lucas 16:10 nga dapat mangin matutom kita sa diutay nga mga butang, kag ang Lucas 17:10 nagasiling nga kita ‘mga ulipon nga walay pulos,’ gani wala sing rason nga magpabugal. Pirme ko ginahunahuna nga ano man ang himuon namon sa pag-alagad kay Jehova katungdanan namon ini subong dedikado nga mga Cristiano.

Isa ka Sorpresa sa Panglawas

Sang 1990, nagmasakit ako sa tagipusuon. Sang ulihi, ginbutangan ako sing stent agod mabuksan ang nagsupon nga arterya. Sa sining mabudlay nga tion nga maluya ako sa pisikal, ginsakdag ako ni Hazel sa madamong paagi, masami nga ginahakwat niya ang mga bag kag mga maleta nga indi ko madala. Nian sang Mayo 2000, ginbutangan ako sing pacemaker. Daku gid ang nabulig sini!

Sang nagligad nga 50 ka tuig, nakita namon ni Hazel nga indi malip-ot ang kamot ni Jehova kag ang iya mga katuyuan nagakatuman sa iya gintangdo nga tion, indi sa amon. (Isaias 59:⁠1; Habacuc 2:⁠3) Madamo kami sing makalilipay nga mga sorpresa sa amon kabuhi kag may pila man nga masubo, apang sa sini tanan ginsakdag kami ni Jehova. Diri sa bug-os kalibutan nga ulong talatapan sang katawhan ni Jehova, ginapakamaayo kami kada adlaw sa pagpakig-upod sa mga katapo sang Nagadumala nga Hubon. Kon kaisa ginapamangkot ko ang akon kaugalingon, ‘Matuod bala nga diri kami?’ Di-bagay ini nga kaayo. (2 Corinto 12:⁠9) Nagasalig kami nga padayon nga amligan kami ni Jehova batok sa mga padugi ni Satanas kag bantayan kami agod makadangat kami sa adlaw sang iya matarong nga paggahom sa duta.​—⁠Efeso 6:11-18; Bugna 21:​1-4.

[Retrato sa pahina 26]

Ang Strangeways Prison, sa Manchester, diin ginsugdan ko ang sentensia sa akon nga pagkabilanggo

[Retrato sa pahina 27]

Upod sang amon Austin Seven sa hilikuton sa sirkito sa Inglaterra

[Retrato sa pahina 28]

Isa ka tago nga asambleya sa Cercedilla, Madrid, Espanya, sang 1962

[Retrato sa pahina 29]

Sa amon lamesa sa pagpanaksi sa Brooklyn