Amligi ang Imo Konsiensia

ANG ideya nga nagasakay sa eroplano nga may sala nga program sa kompyuter makahaladlok gid. Ukon, handurawa nga may isa ka tawo nga nanghilabot sa sistema sa pagtuytoy sang eroplano ukon hungod nga nag-ilis sang mga impormasyon sini! Sing kaanggid, sa malaragwayon nga kahulugan, amo gid sini ang ginatinguhaan nga himuon sang isa ka persona sa imo konsiensia. Determinado sia nga isabotahe ang sistema nga nagagiya sa imo sa moral. Tulumuron niya nga magsumpunganay kamo sang Dios!​—⁠Job 2:​2-5; Juan 8:44.

Sin-o ining malaut nga manugsabotahe? Sa Biblia, ginatawag sia nga “ang orihinal nga man-ug, ang ginatawag nga Yawa kag Satanas, nga nagapatalang sa bug-os napuy-an nga duta.” (Bugna 12:⁠9) Nagpanghikot sia anay sa hardin sang Eden sang, paagi sa malimbungon nga pagpangatarungan, ginhaylo niya si Eva nga talikdan ang nahibaluan niya nga husto kag magrebelde sa Dios. (Genesis 3:​1-6, 16-19) Sugod sadto, ginpangunahan ni Satanas ang tanan nga institusyon sang paglimbong agod impluwensiahan ang tanan nga tawo sa pagpakig-away sa Dios. Ang labing balasulon sa sini nga mga institusyon amo ang butig nga relihion.​—⁠2 Corinto 11:​14, 15.

Ang Butig nga Relihion Nagapalain Sang Konsiensia

Sa tulun-an nga Bugna sa Biblia, ginlaragway ang butig nga relihion subong isa ka simbuliko nga makihilawason nga ginatawag Babilonia nga Daku. Ang iya mga panudlo nagpatiko sang balatyagon sa moral sang madamo nga tawo kag bangod sini nagdumot sila kag nangin masingki pa gani batok sa mga tawo nga may tuhay nga pagtuluuhan. Sa pagkamatuod, suno sa Bugna, ginkabig sang Dios ang butig nga relihion subong panguna nga may salabton sa dugo “sang tanan nga ginpatay sa duta,” lakip sa mga sumilimba sang Dios.​—⁠Bugna 17:​1-6; 18:​3, 24.

Ginpaandaman ni Jesus ang iya mga disipulo tuhoy sa kasangkaron nga mahimo patikuon sang butig nga relihion ang moral nga mga talaksan sang iban sang magsiling sia: “Ang oras nagaabot nga ang tagsatagsa nga nagapatay sa inyo magahunahuna nga nagahimo sia sing sagrado nga pag-alagad sa Dios.” Nabulagan gid ining masingki nga mga indibiduwal! Si Jesus nagsiling: “Wala sila makakilala sa Amay ukon sa akon.” (Juan 16:​2, 3) Wala madugay sa tapos ini ginpamulong ni Jesus, sia mismo ginpatay sa sugo sang pila ka relihiosong lider, nga nakasarang nga ipahisanto ang ila krimen sa ila konsiensia. (Juan 11:47-50) Sa kabaliskaran, si Jesus nagsiling nga makilala ang iya matuod nga mga sumulunod paagi sa ila gugma sa tunga nila. Apang masangkad pa ang ila gugma, kay nagalakip ini bisan sa ila mga kaaway.​—⁠Mateo 5:44-48; Juan 13:35.

Ang isa pa ka paagi nga ginsabotahe sang butig nga relihion ang konsiensia sang madamo amo ang pagpauyon sa bisan ano nga moralidad, ukon sa kakulang sini, nga natabuan nga amo ang popular. Nagatagna sini, si apostol Pablo nagsiling: “Magaabot  ang isa ka hut-ong sang tion nga indi nila pagbatason ang makapapagros nga panudlo, kundi, nahisanto sa ila kaugalingon nga mga handum, magatipon sila sing mga manunudlo para sa ila kaugalingon agod pakalamon ang ila mga dulunggan.”​—⁠2 Timoteo 4:3.

Sa karon, ginapakalam sang relihiosong mga lider ang mga dulunggan sang mga tawo paagi sa pagsiling nga ang pagpakighulid sang mga indi kasal mahimo batunon sang Dios. Ginakunsinti sang iban ang homoseksuwal nga mga buhat. Ang matuod, ang pila mismo ka klerigo mga homoseksuwal. Ang isa ka artikulo sa pamantalaan nga The Times sa Britanya nagsiling nga “trese ka kilala sing dayag nga agi nga klerigo” ang ginpili para sa General Synod sang Church of England. Kon ang mga lider sang simbahan nagabiya sang moralidad nga ginatudlo sang Biblia kag wala sing ginahimo sa sini ang ila mga simbahan, ano ayhan nga mga talaksan ang sundon sang mga katapo sang ila parokya? Indi katingalahan nga minilyon ang naligban gid.

Mas maayo pa nga matuytuyan sang katulad sinyales nga mga kamatuoran sa moral kag espirituwal nga ginatudlo sa Biblia! (Salmo 43:⁠3; Juan 17:17) Halimbawa, ginatudlo sang Biblia nga ang mga makihilawason kag makihilahion indi “makapanubli sang ginharian sang Dios.” (1 Corinto 6:​9, 10) Ginasugiran kita sini nga ang mga lalaki kag babayi nga nagabaylo sang “paggamit nga kinaugali sa mga batok sa kinaugali” “nagabuhat sang makahuluya” sa mga mata sang Dios. (Roma 1:​26, 27, 32) Ining mga kamatuoran sa moral indi lamang himuhimo sang di-himpit nga mga tawo; mga talaksan ini nga inspirado sang Dios, nga wala gid niya pagliwata. (Galacia 1:⁠8; 2 Timoteo 3:16) Apang may iban pa nga paagi si Satanas sa pagsabotahe sa konsiensia.

Mangin Mapilion sa Kalingawan

Malain ang pagpilit sa isa sa paghimo sang malain, apang mas malain pa ang pagmaniobra sa iya nga maluyagan ang paghimo sini. Amo ini ang tulumuron sang “manuggahom sang kalibutan,” nga si Satanas. Agod ipatudok ang iya malaut nga panghunahuna sa hunahuna kag tagipusuon sang mga buangbuang ukon di-maduhaduhaon​—⁠ilabi na sa pinakamadali nga dalal-on, ang mga pamatan-on⁠⁠—​ginagamit niya ang malaw-ay nga mga literatura, sine, musika, hampang sa kompyuter, kag mga site sang pornograpiya sa Internet.​—⁠Juan 14:30; Efeso 2:2.

“Ang mga pamatan-on sa [Estados Unidos] nagatan-aw sing ginabulubanta nga 10000 ka buhat sang kasingki kada tuig,” siling sang isa ka report sa magasin nga Pediatrics, “kag ang mga programa sa telebisyon para sa mga bata amo ang pinakamasingki.” Ginpakita man sang report nga “kada tuig, nagatan-aw ang mga tin-edyer sing halos 15⁠000 ka pagpatuhoy, pagpalahidlahid, kag mga lahog sa sekso.” Bisan ang mga programa sa telebisyon sa mga oras nga madamo ang nagatan-aw, siling sini, “may yara kapin sa 8 ka seksuwal nga insidente kada oras, kapin sa apat ka pilo kon ipaanggid sang 1976.” Sing indi makapakibot, nakita man sa pagtuon nga ang “malaw-ay nga mga hambal nagadamo man.” Apang, ang Biblia kag ang madamo nga pagtuon sa siensia nagapaandam nga ang dalayon nga pagpasulod sa hunahuna sang amo sini nga materyal makapalain sa mga tawo. Gani kon  luyag mo gid nga pahamut-an ang Dios kag makabenepisyo ikaw, pamatii ang Hulubaton 4:​23, nga nagasiling: “Amligi ang imo tagipusuon, kay nagagikan sa sini ang mga tuburan sang kabuhi.”​—⁠Isaias 48:17.

Ang kalabanan nga popular nga musika nagapalain man sang konsiensia. Ang isa ka singer nga ang iya mga ambahanon popular katama kag may mataas nga rating sa pila ka pungsod sa Katundan naghimo sang “pinasahi nga panikasog nga magpakibang,” paandam sang isa ka report sa pamantalaan nga The Sunday Mail sa Australia. Ang artikulo nagsiling nga ang “iya mga ambahanon nagahimaya sang droga, incesto kag paglugos” kag “gin-amba [niya] ang pagpatay niya sa iya asawa kag ang paghaboy sang iya bangkay sa isa ka linaw.” Ang iban nga mga tinaga nga ginsambit tuman kalain agod sambiton diri. Apang, ang iya musika nakabaton sing bantog nga padya. Luyag mo bala itanom sa imo hunahuna kag tagipusuon ang makahalalit nga mga panghunahuna subong sang ginsambit diri, bisan pa ginapatahom ini sang musika? Kabay nga indi, kay ang nagagawi sa sini nga paagi nagadagta sang ila konsiensia kag sa ulihi nagatuga sa ila kaugalingon sing “malaut nga tagipusuon,” nga sa amo nagahimo sa ila nga mga kaaway sang Dios.​—⁠Hebreo 3:12; Mateo 12:33-35.

Gani mangin maalamon sa imo ginapili nga kalingawan. Ang Biblia nagapalig-on sa aton: “Bisan ano man nga butang nga matuod, bisan ano man nga butang nga serioso nga hunahunaon, bisan ano man nga butang nga matarong, bisan ano man nga butang nga putli, bisan ano man nga butang nga hiligugmaon, bisan ano man nga butang nga ginahambal nga maayo, bisan ano man nga halangdon kag bisan ano man nga dalayawon, padayon nga binagbinaga ini nga mga butang.”​—⁠Filipos 4:8.

Ang Imo Kaupdanan May Epekto sa Imo Konsiensia

Sang mga bata pa, si Neil kag si Franz may maayo nga pagpakig-upod sa matuod nga mga Cristiano.⁠ * Apang, sang ulihi, siling ni Neil, “nagsugod ako sa pagpakig-upod sa malain nga mga kaupdanan.” Ang resulta, nga iya gid ginahinulsulan, amo ang paghimo sing krimen kag pagkabilanggo. Amo man sini ang natabo kay Franz. “Abi ko masarangan ko nga makig-upod sa mga pamatan-on sa kalibutan nga indi nila maapektuhan,” panganduhoy niya. “Apang subong sang ginasiling sang Galacia 6:⁠7, ‘ang Dios indi tiliawtiawan. Kay bisan ano ang ginasab-ug sang tawo, ini man ang iya anihon.’ Natun-an ko sa masakit nga paagi nga sala gali ako kag husto si Jehova. Ginsentensiahan ako sing pagkabilanggo tubtob-buhi tungod sa sala nga nahimo ko.”

Ang mga tawo subong ni Neil kag ni Franz wala mangin kriminal sing hinali lamang; sang primero, mahimo nga nagbatyag sila nga indi nila mahimo ang krimen. Ang pag-anod palayo amat-amat nga nagakatabo, ang una nga hugna sa masami amo ang malain nga kaupdanan. (1 Corinto 15:33) Mahimo nga sundan ini sang droga ukon pag-abuso sa alkohol. Sa pagkamatuod, nagakaigo nga ginlaragway ang konsiensia subong ang “bahin sang personalidad nga matunaw sang alkohol.” Halin sa sina, nagasunod gilayon ang krimen ukon imoralidad.

 Ti, ngaa sugdan pa ang una nga tikang? Sa baylo, makig-upod sa maalam nga mga tawo nga nagahigugma gid sa Dios. Buligan ka nila nga pabakuron ang imo konsiensia agod magtuytoy ini sa imo sing nagakaigo, nagaluwas sa imo sa madamong kasakitan. (Hulubaton 13:20) Bisan nabilanggo pa gihapon, nahisayran karon ni Neil kag ni Franz nga ang ila konsiensia isa ka dulot sang Dios nga kinahanglan hanason kag pakabahandion gid. Dugang pa, nagapanikasog sila nga matukod ang maayo nga kaangtanan sa ila Dios, si Jehova. Mangin maalamon, kag magtuon gikan sa ila mga sayop.​—⁠Hulubaton 22:3.

Amligi ang Imo Konsiensia

Ginapakita naton nga luyag naton amligan ang aton konsiensia kon ginapalambo naton ang gugma kag pagtuo sa Dios, lakip ang nagakaigo nga kahadlok sa iya. (Hulubaton 8:13; 1 Juan 5:⁠3) Ginapakita sang Biblia nga ang konsiensia nga wala sini nga kinaiya masami nga kulang sing kabakod sa moral. Halimbawa, ang Salmo 14:⁠1 nagasambit tuhoy sa mga nagasiling sa ila tagipusuon: “Wala sing Jehova.” Ano ang epekto sining kakulang sing pagtuo sa ila pagginawi? Ang bersikulo napadayon: “Naghikot sila sing malaglagon, naghikot sila sing makangilil-ad sa ila binuhatan.”

Ang mga tawo nga wala sing matuod nga pagtuo sa Dios wala man sing malig-on nga paglaum para sa mas maayo nga palaabuton. Gani, nagakabuhi sila para lamang sa karon, nagapatuyang sa ila undanon nga mga kailigbon. Ang ila pilosopiya amo: “Magkaon kita kag mag-inom, kay buwas mapatay kita.” (1 Corinto 15:32) Sa pihak nga bahin, ang mga nagasentro sang ila panulok sa padya nga kabuhi nga dayon indi masulay sang umalagi nga mga kalipayan sang kalibutan. Kaangay sang sibu nga kompyuter sa paglakbay, ang ila nahanas nga konsiensia nagabulig sa ila nga magpabilin gid nga matinumanon sing mainunungon sa Dios.​—⁠Filipos 3:8.

Agod mahuptan sang imo konsiensia ang gahom kag pagkasibu sini, kinahanglan sini ang regular nga pagtuytoy sang Pulong sang Dios. Ang Biblia nagasugid sa aton nga matigayon ini nga pagtuytoy sang nagsiling ini sing malaragwayon: “Ang imo mga dulunggan makabati sing pulong sa likod nimo nga nagasiling: ‘Amo ini ang dalan. Lakat sa sini, kamo nga katawhan,’ pananglit kamo nga katawhan magliso sa tuo ukon magliso kamo sa wala.” (Isaias 30:21) Gani magpain sing tion para sa pagbasa sing Biblia kada adlaw. Magapabakod kag magapalig-on ini sa imo kon nagapakigbato ka agod himuon ang husto ukon kon daw nagakabalaka kag nagakahangawa ka. Magsalig nga tuytuyan ka ni Jehova sa moral kag sa espirituwal kon magsalig ka sing bug-os sa iya. Huo, iluga ang salmista, nga nagsulat: “Pirme ko ginabutang si Jehova sa akon atubangan. Bangod nga sia yara sa akon tuo, indi ako mationg.”​—⁠Salmo 16:⁠8; 55:22.

[Nota]

[Mga retrato sa pahina 5]

Ang butig nga relihion, nga ginlaragway sa Biblia subong “Babilonia nga Daku,” amo ang may salabton sa pagpatig-a sa konsiensia sang madamo

[Credit Line]

Priest blessing troops: U.⁠S. Army photo

[Mga retrato sa pahina 6]

Ang pagtan-aw sing kasingki kag imoralidad magahalit sa imo konsiensia

[Retrato sa pahina 7]

Ang regular nga pagtuytoy sang Pulong sang Dios magaamlig sa imo konsiensia