Sugilanon sang Kabuhi

Ginpadyaan Bangod sang Pagpakita sing Diosnon nga Debosyon

PANUGIRON NI WILLIAM AIHINORIA

Nakabugtaw ako sa tungang-gab-i bangod sang pamilyar nga pag-uraroy ni Tatay. Nagaligid sia sa salog sa sobra nga sakit sa tiyan. Ginpalibutan namon sia nanday Nanay kag sang akon magulang nga babayi. Sang daw naghaganhagan ang kasakit, nagpungko sia sing tadlong, nanghayhay, kag nagsiling: “Mga Saksi ni Jehova lamang ang may paghidait sa sini nga duta.” Makalilibog ang iya ginsiling, apang natanom gid ini sa akon hunahuna bangod wala pa gid ako sadto makabati tuhoy sa mga Saksi ni Jehova. Luyag ko mahibaluan ang buot niya silingon.

NATABO yadto sang 1953 sang anom ka tuig pa lang ako. Madamo sing asawa ang akon amay kag nagapuyo kami sa Ewossa, isa ka ulumhan sa natung-an-katundan nga Nigeria. Ikaduha ako nga bata, apang subang nga lalaki sa pamilya nga nagdamo sang ulihi kag naglakip sa 3 ka asawa kag 13 ka kabataan ni Tatay. Nag-istar kami sa human sa lunang nga balay ni Lolo nga naatupan sing kugon kag may apat sing hulot. Nalakip man sa panimalay amo si Lola kag ang tatlo ka utod nga lalaki ni Tatay, kag subong man ang ila mga pamilya.

Miserable ang kabuhi sang bata pa ako. Bangod ini sang pirme nga pagmasakit ni Tatay. Pirme nagasakit ang iya tiyan nga nagpadayon tubtob sang mapatay sia madamong tinuig sang ulihi. Ang iya wala mahibalui nga balatian wala mabulong sang kon ano ang masarangan sang isa ka pamilya sang mangunguma sa Aprika​—⁠sang herbal kag sang kinaandan nga paagi sang pagbulong. Madamong gab-i nga nagtangis kami sa tupad ni Tatay samtang nagauraroy sia sa kasakit tubtob sa pagpamalo sang sulog sa aga. Sa pagpangita sing bulong sa iya balatian, pirme sila ni  Nanay nagalakat, ginabilin kami nga mag-ulutod kay Lola.

Nabuhi ang amon pamilya paagi sa pagtanom kag sa pagbaligya sing ubi, balinghoy, kag kola nut. Nagapanguha man kami sang duga sang kahoy nga ginahimo nga goma para madugangan ang amon diutay nga kinitaan. Ubi ang amon pirme ginakaon. Ubi sa aga, binayo nga ubi sa hapon, kag ubi liwat sa gab-i. Kon kaisa naman, sinugba nga saging ang amon ginakaon.

Ang importante nga bahin sang amon kabuhi amo ang pagsimba sa mga katigulangan. Ang pamilya nagahalad sing pagkaon sa atubangan sang mga lipak nga nahigtan sing masili sing duag nga mga tukiba sang pakinhason. Nagasimba man si Tatay sa isa ka idolo agod tabugon ang malain nga mga espiritu kag mga aswang.

Sang lima ka tuig ako, nagbiya kami sing temporaryo sa amon minuro kag nagsaylo sa isa ka uma mga 11 kilometros ang kalayuon. Didto nagmasakit si Tatay sing guinea worm disease, nga nagpalala sang iya sakit sa tiyan. Indi sia makatrabaho sa adlaw, kag ang iya sakit sa tiyan nagpaantos sa iya sa gab-i. Nagmasakit man ako sing jigger, ukon sandflea disease, isa ka sahi sang tipos. Subong resulta, ginarasyunan na lamang kami sang amon mga paryente. Agod indi mapatay nga napatumbayaan kag nagapamigado, nagbalik kami sa amon minuro sa Ewossa. Bilang subang niya nga lalaki, luyag ni Tatay nga indi ako mangin isa lamang ka pigado nga mangunguma. Nagpati sia nga kon may mataas ako nga tinun-an, mapauswag ko ang pangabuhi sang amon pamilya kag mapadaku ang akon mga utod.

Nadayag sa Lainlain nga Relihion

Nagsugod ako sa pag-eskwela sa amon minuro. Bangod sini nadayag ako sa mga relihion sang Cristiandad. Sang katuigan 1950, ang edukasyon sang Katundan naangot gid sa relihion sang panguluhan. Bangod nag-eskwela ako sa Katoliko nga eskwelahan sang elementarya, nagkahulugan ini nga dapat ako mangin Romano Katoliko.

Sang 1966, sang nag-19 anyos ako, ginbaton ako sa Pilgrim Baptist Secondary School sa banwa sang Ewohinmi, mga 8 kilometros ang kalayuon sa Ewossa. Didto nagbag-o ang akon edukasyon sa relihion. Bangod nagaeskwela na ako sa Protestante nga eskwelahan, gindumilian ako sang Katoliko nga mga pari nga makigbahin sa Misa kon Domingo.

Diri sa sining Baptist nga eskwelahan nga una ko nabasa ang Biblia. Bisan pa nagasimba gihapon ako sa Katoliko, ginbasa ko ang Biblia kada Domingo sa tapos sang Katoliko nga serbisyo sa simbahan. Nawili ako sa mga panudlo ni Jesucristo, nga nagpukaw sang akon handum nga magkabuhi sing may kabilinggan suno sa diosnon nga debosyon. Sa kapin ko nga pagbasa sing Biblia, kapin pa nga naugot ako sa pagkasalimpapaw sang pila ka relihiosong mga lider kag sa imoral nga pagsinalayo sang madamong sumilimba. Ang nakita ko sa tunga sang mga nagapangangkon nga mga Cristiano tuhay gid sa gintudlo kag ginhimo ni Jesus kag sang iya mga disipulo.

May pila ka hitabo nga ilabi na nga nagtublag sa akon. Sang isa ka bes nga nagkadto ako sa balaligyaan sang katekista agod magbakal sing rosarito, nakita ko ang isa ka anting-anting nga nagakabit sa bakalan. Sang isa pa ka bes, himuslan ako kuntani sang prinsipal sang eskwelahan sang Baptist. Nabal-an ko sang ulihi nga agi gali sia kag may iban na sia nga ginhimuslan. Ginpamalandungan ko ini nga mga butang, nga ginapamangkot ang kaugalingon, ‘Ginakahamut-an bala sang Dios ang mga relihion nga ang mga katapo kag mga lider pa gani sini wala ginasilutan bangod sang daku nga mga sala?’

Pagbag-o sing Relihion

Apang, naluyagan ko ang akon nabasahan sa Biblia kag namat-od ako nga padayunon ang  pagbasa sa sini. Amo sadto nga nadumduman ko ang ginsiling ni Tatay mga 15 ka tuig na ang nagligad: “Mga Saksi ni Jehova lamang ang may paghidait sa sini nga duta.” Apang nahangawa ako kay ang Saksi nga mga pamatan-on ginayaguta sa amon eskwelahan kag ginasilutan kon kaisa bangod sang indi pagbuylog sa amon pagsimba kon aga. Kag ang pila sang ila pagtuluuhan daw indi kinaandan. Halimbawa, nabudlayan ako sa pagpati nga 144,000 lamang ang mapalangit. (Bugna 14:⁠3) Bangod luyag ko magpalangit, ginpaligban ko kon bala nakompleto na ini antes pa ako matawo.

Maathag nga tuhay ang mga Saksi sa ila paggawi kag panimuot. Wala sila madalahig sa imoral kag masingki nga mga ginahimo sang iban nga mga pamatan-on sa eskwelahan. Para sa akon, indi gid sila bahin sang kalibutan, subong sang nabasa ko sa Biblia nga dapat himuon sang mga nagabuhat sing matuod nga relihion.​—⁠Juan 17:14-16; Santiago 1:27.

Namat-od ako nga mangusisa pa sing dugang. Sang Septiembre 1969, nakatigayon ako sing libro nga “Ang Kamatuoran nga Nagadul-ong sa Kabuhi nga Dayon.” Sang masunod nga bulan, ang isa ka payunir, nga amo ang pagtawag sa bug-os tion nga ministro sang mga Saksi ni Jehova, nagsugod sa pagtuon sa akon. Napapagsik sang akon una nga pagtuon, ginsugdan ko nga basahon ang Kamatuoran nga libro sang Sabado sang gab-i kag natapos ko ini sa hapon sang masunod nga adlaw. Sa gilayon, ginsugiran ko ang akon mga kaeskwela sang matahom nga mga butang nga akon nabasa. Abi sang mga estudyante kag mga manunudlo naglain ang akon ulo bangod sang bag-o ko nga relihion. Apang nahibaluan ko nga wala naglain ang akon ulo.​—⁠Binuhatan 26:24.

Ginbalita sa akon mga ginikanan ang pagbantala ko sing bag-o nga relihion. Ginpapauli nila ako sa gilayon agod mahibaluan kon ano ang akon problema. Wala gid ako sing mapangayuan sing laygay, kay ang tanan nga Saksi nagtambong sa ila distrito nga kombension sa Ilesha. Sang nagpauli ako, ginpaarakan ako sing mga pamangkot kag pagmulay sang akon iloy kag iban pa nga mga paryente. Ginhimo ko ang akon tanan nga masarangan agod pangapinan ang akon natun-an sa Biblia.​—⁠1 Pedro 3:15.

Sang indi mapamatud-an nga ang mga Saksi ni Jehova butig nga mga manunudlo, gingamit sang akon tiyo ang tuhay nga paagi. Gin-alungay niya ako: “Dumduma nga nag-eskwela ka agod  makakuha sing edukasyon. Kon mag-untat ka sa pag-eskwela kag magbantala, indi mo gid matapos ang imo pagtuon. Gani ngaa indi mo anay pagtapuson ang imo pag-eskwela antes ka magbuylog sa sining bag-o nga relihion.” Sadto daw makatarunganon ini, gani nag-untat ako sa pagtuon sa mga Saksi.

Sang Disiembre 1970, pagkatapos gid sang akon gradwasyon, nagdiretso ako sa Kingdom Hall, kag nagtambong ako sa mga miting sang mga Saksi ni Jehova sugod sadto. Sang Agosto 30, 1971, nabawtismuhan ako bilang simbulo sang akon dedikasyon sa Dios. Nabalaka sa sini indi lamang ang akon mga ginikanan kundi ang bug-os man nga komunidad. Nagsiling sila nga ginpaslaw ko sila bangod ako ang una nga taga-Ewossa nga ginpaeskwela sang gobierno. Daku gid ang ginapaabot sang madamo sa akon. Naglaum sila nga gamiton ko ang akon edukasyon agod mag-uswag ang komunidad.

Mga Resulta sang Pagbag-o Ko sing Relihion

Nagpadala sing mga tawo ang akon pamilya kag ang mga tigulang nga lalaki sa komunidad agod hayluhon ako nga talikdan ang akon relihion. Ang ila pagpanikasog naglakip sing mga sumpa. “Kon indi mo pagbiyaan ini nga relihion,” siling nila, “indi gid mangin maayo ang imo palaabuton. Indi ka makakita sing trabaho. Indi ka makapatindog sang imo balay. Indi ka makapangasawa kag makapamilya.”

Kabaliskaran sa ila makahaladlok nga mga panagna, napulo ka bulan sa tapos makagradwar, nakaobra ako bilang maestro. Sang Oktubre 1972, ginpakaslan ko ang akon pinalangga nga asawa, si Veronica. Sang ulihi, ginhanas ako sang gobierno subong agricultural extension agent. Nagbakal ako sing salakyan, kag nagpatindog sang amon balay. Sang Nobiembre 5, 1973, natawo ang amon panganay nga anak nga babayi, si Victory, kag sang nagsunod nga mga tuig natawo man sanday Lydia, Wilfred, kag Joan. Sang 1986 natawo ang amon kinagot nga si Micah. Nangin hamili gid sila tanan nga mga anak, palanublion halin kay Jehova.​—⁠Salmo 127:3.

Nagahinumdom sang nagligad, masiling ko nga ang malaut nga mga ginsiling sang komunidad nangin mga pagpakamaayo tanan. Amo kon ngaa ginhingalanan ko ang akon panganay nga anak nga babayi nga Victory (Kadalag-an). Sining karon lang, ginsulatan ako sang komunidad kag nagsiling: “Palihug, luyag namon nga magpauli ka kag magbulig sa kauswagan sang aton komunidad karon nga ginapakamaayo ka sang Dios.”

Pagpadaku sa mga Anak sa Diosnon nga Dalanon

Nahibaluan namon nga mag-asawa nga indi namon madungan ang amon hatag-Dios nga responsabilidad sa pagpadaku sa mga anak kag ang paghingamo sing materyal nga manggad. Gani, natun-an namon nga mangin kontento sa simple nga kabuhi. Ginpili namon nga magkabuhi sa sining paagi sa baylo nga atubangon ang posible nga mga resulta sang pagpili sing tuhay nga paagi sang pagkabuhi.

Kinaandan sa amon duog nga magpuyo ang madamo nga pamilya sa isa ka balay, nga nagagamit sing isa lamang ka banyo, kusina, kag iban pa. Nalipay kami nga makaarkila sing pribado nga ilistaran sa bisan diin man nga banwa nga ginasaylo ako bilang isa ka mamumugon sa gobierno. Matuod, mas mahal ini nga mga ilistaran, apang nagabuhin ini sang kahigayunan nga madayag ang amon mga anak sa di-maayo nga mga impluwensia. Nagapasalamat ako kay Jehova nga sa sulod sang mga tinuig, napadaku namon ang amon mga anak sa makapapagros sa espirituwal nga kahimtangan.

Isa pa, ang akon asawa yara lamang sa balay agod maupdan kag maatipan ang amon mga anak. Sa tapos sang akon obra, ginapanikasugan namon nga magbinuligay subong isa ka pamilya. Bisan ano man ang amon ginahimo, ginahimo namon ini sing magkaupod. Nagalakip ini sang pamilya nga pagtuon sa Biblia, paghanda kag pagtambong sa mga miting sang kongregasyon, pagpakigbahin sa Cristianong ministeryo, kag subong man sang pagliwaliwa.

Ginpanikasugan namon nga sundon ang laygay sang Deuteronomio 6:​6, 7, nga nagapalig-on sa mga ginikanan nga tudluan ang ila mga anak indi lamang sa puluy-an kundi sa tagsa ka kahigayunan. Bangod sini ang mga kabataan nagapakig-upod sa mga masigka-Saksi sa baylo nga sa mga tagaguwa. Natun-an nila paagi sa amon  halimbawa nga bantayan ang ila mga kaupdanan bangod wala kami ni Veronica nagahinguyang sing madamo nga tion upod sa mga tagaguwa.​—⁠Hulubaton 13:20; 1 Corinto 15:33.

Siempre pa, ang amon panuytoy kag pagtudlo indi lamang ang nakaimpluwensia sing maayo sa kabuhi sang amon mga anak. Nangin bukas ang amon puluy-an tubtob karon sa makugihon nga mga Cristiano, ang madamo sa ila nagalakbay nga mga ministro sang mga Saksi ni Jehova. Ang panahon nga ginhinguyang sining hamtong nga mga Cristiano upod sa amon pamilya naghatag sa amon mga anak sing kahigayunan nga makita kag matun-an ang ila masinakripisyuhon nga pagkabuhi. Ginapabakod sini ang amon pagtudlo, kag ginbaton sing bug-os sang amon mga anak ang kamatuoran sang Biblia.

Ginpadyaan Bangod sang Diosnon nga Debosyon

Sa karon kami sang akon asawa, upod sang amon apat ka anak, yara sa bug-os tion nga ministeryo. Una ako nga nagpayunir sang 1973. Sa sulod sang mga tinuig, kinahanglan ko nga mag-untat sa pulupanag-on bangod sang mga kahimtangan sa pangabuhi. Kon kaisa, nangin pribilehiyo ko man nga magtudlo sa Kingdom Ministry School, nga nagahanas sa Cristianong mga manugtatap sang mga Saksi ni Jehova. Sa karon pribilehiyo ko nga mag-alagad sa isa ka Hospital Liaison Committee, kag subong man manugtatap sa siudad sang Uhonmora.

Ang amon panganay kag ikaduha nga mga anak nga babayi, si Victory kag si Lydia, malipayon nga nakapamana sing maayong Cristianong mga gulang. Nagaalagad sila upod sang ila mga bana subong mga katapo sang sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Igieduma, Nigeria. Ang amon subang nga lalaki, si Wilfred, nagaalagad subong ministeryal nga alagad, kag ang amon kinagot, si Micah, naga-auxiliary payunir sa pulupanag-on. Sang 1997, naggradwar sa hayskul si Joan kag nag-alagad subong regular payunir.

Lakip sa labing makapaladya nga mga eksperiensia sa akon kabuhi amo ang pagbulig sa iban nga alagdon si Jehova. Naglakip ini sa akon pila ka paryente. Nagtinguha man ang akon amay nga alagaron si Jehova, apang wala sia mag-uswag bangod sang poligamya. Kutob sang pamatan-on pa ako, mahigugmaon ako sa mga tawo. Kon makita ko ang iban nga nagaantos, nagbatyag ako nga daw subong bala nga ang akon mga problema indi gid mabug-at. Sa banta ko nakita nila nga sinsero ako sa akon handum nga buligan sila, kag bangod sini mas madali sila nga makigsugilanon sa akon.

Isa sa akon nabuligan nga makahibalo sang mga katuyuan sang Dios amo ang isa ka pamatan-on nga nagaparumatay na lamang sa higdaan bangod sang balatian. Nagaobra sia anay sa isa ka kompanya sang elektrisidad apang nakoryente sia sa trabaho amo nga naparalisar sia halin sa dughan paubos. Nagtuon sia sa Biblia kag amat-amat nga nag-aplikar sa iya natun-an. Sang mabawtismuhan sia sa sapa malapit sa amon balay sang Oktubre 14, 1995, amo yadto ang una nga tion nga nagbangon sia sa iya higdaan sa sulod sang 15 ka tuig. Amo kuno yadto ang pinakamalipayon nga adlaw sa iya kabuhi. Ministeryal nga alagad na sia karon sa kongregasyon.

Masiling ko nga wala ako nagahinulsol nga ginpili ko nga alagaron si Jehova upod sang iya nahiusa kag dedikado nga katawhan mga 30 ka tuig na ang nakalipas. Nakita ko ang matuod nga gugma nga nagapanghikot sa tunga nila. Bisan pa wala malakip ang kabuhi nga walay katapusan sa padya ni Jehova sa iya matutom nga mga alagad, handumon ko gihapon ang kabuhi nga may diosnon nga debosyon. (1 Timoteo 6:⁠6; Hebreo 11:⁠6) Amo ini ang nagtuytoy kag naghatag sing kalig-unan sa akon kabuhi, nga naghatag sing kalipay kag sing kaayawan sa amon pamilya.

[Retrato sa pahina 25]

Upod sang akon asawa kag mga anak sang 1990

[Retrato sa pahina 26]

Upod sang akon asawa kag mga anak kag duha ka umagad nga lalaki