Sunda ang Ginpatuman sa Hari

“Magsulat sia sa isa ka libro para sa iya kaugalingon sing isa ka kopya sining kasuguan . . . Kag magapabilin ini sa iya, kag basahon niya ini sa bug-os nga mga adlaw sang iya kabuhi.”​—⁠DEUTERONOMIO 17:​18, 19.

1. Ang isa ka Cristiano dapat mangin kaangay ni sin-o?

MALAYO nga ipaanggid mo ang imo kaugalingon sa isa ka hari ukon reyna. Sin-o nga matutom nga Cristiano kag estudyante sa Biblia ang maghunahuna sang iya kaugalingon nga may harianon nga awtoridad, kaangay sang matutom nga mga hari nga sanday David, Josias, Ezequias, ukon Josafat? Apang, mahimo kag dapat ka mangin kaangay sa ila sa isa ka pinasahi nga paagi. Ano ini? Kag ngaa dapat ka mangin kaangay sa ila sa sini nga bahin?

2, 3. Ano ang nakita na nga daan ni Jehova tuhoy sa isa ka tawhanon nga hari, kag ano ang dapat nga himuon sini nga hari?

² Sang panahon ni Moises, madugay pa antes magtugot ang Dios sang isa ka tawhanon nga hari para sa mga Israelinhon, nakita na Niya nga magautwas ang handum sang Iya katawhan nga magtigayon sing isa ka hari. Busa gin-inspirar niya si Moises nga ilakip ang mga instruksion may kaangtanan sa sini sa Kasuguan nga katipan. Mga sugo ini para sa isa ka hari.

³ Ang Dios nagsiling: “Kon nakasulod ka na sa duta nga ginahatag sa imo ni Jehova nga imo Dios, . . . kag magsiling ka, ‘Magabutang ako sing hari sa ibabaw nakon, kaangay sang tanan nga pungsod nga yari sa palibot nakon’; sa pagkamatuod ibutang mo nga hari sa ibabaw nimo ang pilion ni Jehova nga imo Dios. . . . Kag mahanabo nga kon maglingkod sia sa trono sang iya ginharian, magsulat sia sa isa ka libro para sa iya kaugalingon sing isa ka kopya sining kasuguan . . . Kag magapabilin ini sa iya, kag basahon niya ini sa bug-os nga mga adlaw sang iya kabuhi, agod makatuon sia sa pagkahadlok kay Jehova nga iya Dios agod matuman niya ang tanan nga mga pinamulong sining kasuguan kag sining mga palatukuran paagi sa paghimo sini.”​—⁠Deuteronomio 17:14-19.

4. Ano ang nalakip sa mga instruksion sang Dios para sa mga hari?

⁴ Huo, dapat kopyahon sang hari nga pilion ni Jehova para sa iya mga sumilimba ang mga sinulatan nga masapwan mo sa imo Biblia. Nian basahon sang hari ini nga kopya adlaw-adlaw, sing sulit-sulit. Indi yadto isa ka paghanas agod pauswagon ang memorya. Isa yadto ka pagtuon, nga may mapuslanon nga katuyuan. Dapat himuon sang hari nga may kahamuot ni Jehova ini nga pagtuon agod mapalambo kag mahuptan ang nagakaigo nga panimuot sang tagipusuon. Dapat man niya tun-an yadtong inspirado nga mga sinulatan agod mangin madinalag-on kag mahinantupon nga hari.​—⁠2 Hari 22:​8-​13; Hulubaton 1:​1-4.

Magtuon Kaangay sang Isa ka Hari

5. Ano nga mga bahin sang Biblia ang ginkopya kag ginbasa ni Hari David, kag ano ang iya ginbatyag sa sini?

⁵ Ano sa banta mo ang ginpatuman kay David sang nangin hari sia sang Israel? Bueno, dapat sia maghimo sing isa ka kopya sang mga tulun-an sang Pentateuko (Genesis, Exodo, Levitico, Numeros, Deuteronomio). Hunahunaa lamang ang tudok nga epekto sini sa hunahuna kag tagipusuon ni David nga gamiton ang iya mga mata kag mga kamot sa pagsulat sing isa ka kopya sang Kasuguan. Mahimo nga ginsulat man ni Moises ang tulun-an sang Job subong man ang Salmo 90 kag 91. Ginkopya man bala ini ni David? Mahimo ginkopya  niya ini. Subong man, ayhan ginkopya man niya ang mga tulun-an sang Josue, Hukom, kag Rut. Gani makita mo nga nabasa kag natun-an ni Hari David ang daku nga bahin sang Biblia. Kag may rason ikaw sa pagpati nga ginhimo gid niya ini, kay talupangda ang iya mga komento tuhoy sa Kasuguan sang Dios, nga mabasa karon sa Salmo 19:7-11.

6. Paano naton mapat-od nga si Jesus kaangay sa iya katigulangan nga si David interesado sa Kasulatan?

⁶ Ang Daku Pa nga David​—⁠si Jesus, nga Anak ni David​—⁠naghimo man sini. Kinabatasan ni Jesus sadto nga magsulod sa lokal nga sinagoga kada semana. Nabatian niya didto nga ginabasa kag ginakomentuhan ang Kasulatan. Dugang pa, si Jesus kon kaisa dayag nga nagbasa sing matunog gikan sa Pulong sang Dios kag ginpaathag ang aplikasyon sini. (Lucas 4:16-21) Madali mo mamutikan ang pagkapamilyar niya sa Kasulatan. Basaha ang mga kasaysayan sa Ebanghelyo, kag talupangda kon daw ano kasunson nga nagsiling si Jesus “nasulat na” ukon sa iban nga paagi nagpatuhoy sa espesipiko nga mga teksto sa Kasulatan. Halimbawa, sa iya Sermon sa Bukid nga ginsulat ni Mateo, nagkutlo si Jesus gikan sa Hebreong Kasulatan sing 21 ka beses.​—⁠Mateo 4:​4-​10; 7:​29; 11:10; 21:13; 26:​24, 31; Juan 6:​31, 45; 8:⁠17.

7. Paano si Jesus tuhay sa relihiosong mga lider?

⁷ Ginsunod ni Jesus ang laygay sa Salmo 1:1-3: “Malipayon ang tawo nga wala nagalakat sa laygay sang mga malauton, . . . kundi ang iya kalipay yara sa kasuguan ni Jehova, kag sa iya kasuguan nagabasa sia sing mahinay sa adlaw kag gab-i. . . . Ang bisan ano nga ginahimo niya magamadinalag-on.” Kabaliskaran gid ini sa relihiosong mga lider sang panahon niya, nga “naglingkod sa lingkuran ni Moises” apang nagsikway sa “kasuguan ni Jehova”!​—⁠Mateo 23:2-4.

8. Ngaa wala sing pulos nga ang Judiyong relihioso nga mga lider nagabasa kag nagatuon sa Biblia?

⁸ Apang, ang iban mahimo magpalibog sa isa ka kasulatan nga mahimo hangpon subong bala nga daw ginapalas-ay ni Jesus ang pagtuon sa Biblia. Sa Juan 5:​39, 40, mabasa naton ang ginsiling ni Jesus sa pila ka tawo sang panahon niya: “Ginapanalawsaw ninyo ang Kasulatan, bangod nagahunahuna kamo nga paagi sa sini may kabuhi kamo nga walay katapusan; kag ini mismo ang nagasaksi nahanungod sa akon. Apang indi ninyo luyag nga magkari sa akon agod nga may kabuhi kamo.” Sa sini nga komento, wala ginpalas-ay ni Jesus ang iya Judiyong mga tagpalamati sa pagtuon sa Kasulatan. Sa baylo, ginapakita lamang niya ang ila pagkadisinsero ukon pagbulubag-o. Narealisar nila nga ang Kasulatan mahimo magtuytoy sa ila sa kabuhi nga walay katapusan, apang ang amo man nga Kasulatan nga ila ginausisa nagdul-ong man kuntani sa ila padulong sa Mesias, si Jesus. Apang, wala nila sia ginbaton. Sa amo ang ila pagtuon wala sing pulos bangod indi sila sinsero kag indi sila handa nga tudluan.​—⁠Deuteronomio 18:15; Lucas 11:52; Juan 7:​47, 48.

9. Anong maayo nga halimbawa ang ginpakita sang mga apostoles kag sang mga manalagna sang una?

⁹ Tuhay gid ang kahimtangan sang mga disipulo ni Jesus, pati na ang mga apostoles! Gintun-an nila “ang balaan nga mga kasulatan, nga makapaalam sa [isa] para sa kaluwasan.” (2 Timoteo 3:15) Kaangay sila sa mga manalagna sang una nga “naghimo sing maukod nga pag-usisa kag mahalungon nga pagpanalawsaw.” Wala ginkabig sadtong mga manalagna yadto nga pagpanalawsaw subong isa lamang ka malip-ot nga kakunyag sa pagtuon sa pila lamang ka bulan ukon isa ka tuig. Si apostol Pedro nagsiling nga ‘padayon sila nga nangusisa,’ ilabi na tuhoy kay Cristo kag kon ano nga kadungganan ang nadalahig sa iya papel sa pagluwas sa katawhan. Sa iya nahauna nga sulat, 34 ka beses nga nagkutlo si Pedro gikan sa napulo ka tulun-an sang Biblia.​—⁠1 Pedro 1:​10, 11.

10. Ngaa ang tagsatagsa sa aton dapat mangin interesado sa pagtuon sa Biblia?

 ¹⁰ Nian, maathag nga ang mahalungon nga pagtuon sa Pulong sang Dios isa ka halangdon nga buluhaton sang mga hari sa dumaan nga Israel. Ginhimo man ini ni Jesus. Kag ang pagtuon sini isa man ka buluhaton sang mga magagahom kaupod ni Cristo subong mga hari sa langit. (Lucas 22:28-​30; Roma 8:​17; 2 Timoteo 2:​12; Bugna 5:​10; 20:6) Ining buluhaton sang mga hari kinahanglanon man para sa tanan karon nga nagalaum sang mga pagpakamaayo sa duta sa idalom sang paggahom sang Ginharian.​—⁠Mateo 25:​34, 46.

Isa ka Buluhaton Para sa mga Hari kag Para sa Imo

11. (a) Ano nga katalagman tuhoy sa pagtuon ang nagaluntad sa mga Cristiano? (b) Ano nga mga pamangkot ang dapat naton ipamangkot sa aton kaugalingon?

¹¹ Makasiling gid kita kag sing bunayag nga ang tagsa ka matuod nga Cristiano dapat mag-usisa sa Biblia. Indi ini kinahanglanon lamang sang una ka nga nagtuon sing Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova. Dapat determinado kita tanan nga likawan nga mangin kaangay sa pila sang panahon ni apostol Pablo nga sang ulihi nagpabaya sa personal nga pagtuon. Natun-an nila ang “nahauna nga mga butang sang sagrado nga mga pinamulong sang Dios,” subong sang “panguna nga doktrina tuhoy kay Cristo.” Apang, wala nila ginpadayon ang pagtuon kag sa amo wala ‘magpadayon sa pagkahamtong.’ (Hebreo 5:12⁠–​6:3) Sing nahisuno, mapamangkot naton ang aton kaugalingon: ‘Ano ang panimuot ko tuhoy sa personal nga pagtuon sa Pulong sang Dios, bag-uhan man ako nga nagapakig-upod sa Cristianong kongregasyon ukon madugay na? Nangamuyo si Pablo nga ang mga Cristiano sang panahon niya padayon nga ‘maglambo sa sibu nga ihibalo tuhoy sa Dios.’ Ginapakita ko bala nga subong man sini ang akon handum?’​—⁠Colosas 1:​9, 10.

12. Ngaa importante ang padayon nga kaluyag sa Pulong sang Dios?

¹² Ang importante nga butang sa imo pagtigayon sing maayo nga batasan sa pagtuon amo ang pagpalambo sing kaluyag sa Pulong sang Dios. Ginapatalupangod sang Salmo 119:14-16 ang regular kag may katuyuan nga pagpamalandong sa Pulong sang Dios subong paagi sa pagkalipay sa sini. Sa liwat, matuod ini bisan kon daw ano ka dugay na ikaw nga Cristiano. Nagapadaku sini, dumduma ang halimbawa ni Timoteo. Bisan pa ining Cristianong gulang isa na ka “maayo nga soldado ni Cristo Jesus,” ginpalig-on sia ni Pablo nga himuon ang iya bug-os nga masarangan sa ‘paggamit sing matadlong sang pulong sang kamatuoran.’ (2 Timoteo 2:​3, 15; 1 Timoteo 4:15) Maathag nga ang paghimo sang imo “bug-os nga masarangan” nagalakip sing maayo nga batasan sa pagtuon.

13. (a) Paano makahinguyang sing dugang pa nga tion sa pagtuon sing Biblia? (b) Ano nga mga pagbag-o ang sarang mo himuon agod makatigayon sing tion para sa pagtuon?

¹³ Ang isa ka tikang padulong sa maayo nga batasan sa pagtuon amo ang regular nga pagtigana sing tion para sa pagtuon sa Biblia. Kamusta ka sa sini? Ano man ang imo tampad nga sabat, nagahunahuna ka bala nga magabenepisyo ikaw sa paghinguyang sing kapin pa nga tion sa personal nga pagtuon? Mahimo magpalibog ka, ‘Paano ako makahatag sing tion para sa sini?’ Bueno, nadugangan sang iban ang ila tion para sa epektibo nga pagtuon sing Biblia paagi sa pagbugtaw sing mas temprano sa aga. Mahimo nga ginabasa nila ang Biblia sa sulod sang 15 minutos ukon nagatuon sing personal. Subong isa pa ka posibilidad, ngaa indi maghimo sing diutay nga pagbag-o sa imo semanal nga iskedyul? Halimbawa, kon ugali mo na ang pagbasa sing pamantalaan halos adlaw-adlaw ukon ang pagtan-aw sing balita sa telebisyon kon gab-i, posible ayhan nga laktawan mo ang paghimo sini sa isa lamang ka adlaw kada semana? Magamit mo ang tion sa sina nga adlaw para sa dugang pa nga pagtuon sing Biblia. Kon buslan mo ang pagbasa ukon pagtan-aw sing balita sa isa ka adlaw kag ihinguyang ang mga 30 minutos sa personal nga pagtuon, madugangan mo ang tion sang pagtuon sing kapin sa 25 ka oras sa isa ka tuig. Handurawa lamang ang benepisyo sang 25 ka oras nga dugang nga pagbasa ukon pagtuon sa Biblia! Yari ang isa pa ka ideya: Sa masunod nga semana, binagbinaga ang imo mga aktibidades sa katapusan sang tagsa ka adlaw. Tan-awa kon may makita ka nga butang nga mahimo dulaon ukon buhinan agod mahatagan sing tion ang dugang pa nga pagbasa ukon pagtuon sa Biblia.​—⁠Efeso 5:​15, 16.

14, 15. (a) Ngaa importante ang mga tulumuron kon tuhoy sa personal nga pagtuon? (b) Ano ang posible nga mga tulumuron sa pagbasa sing Biblia?

¹⁴ Ano ang magahimo sang imo pagtuon nga  mas mahapos, kag mas makawiwili? Ang mga tulumuron. Anong realistiko nga mga tulumuron ang mapahamtang mo? Para sa madamo, ang dalayawon nga una nga tulumuron amo ang pagbasa sing bug-os nga Biblia. Ayhan tubtob karon, nakabasa ka sing mga bahin sang Biblia kon kaisa kag nakabenepisyo sa sini. Determinado ka bala karon nga basahon ang bug-os nga Biblia? Ang imo una nga tulumuron sa sining katuyuan mahimo nga amo ang pagbasa sa apat ka Ebanghelyo, nga sundan sang ikaduha nga tulumuron, subong sang pagbasa sa nabilin nga bahin sang Cristianong Griegong Kasulatan. Sa tion nga may kaayawan ka na kag nakabenepisyo, ang imo masunod nga tulumuron mahimo nga amo ang progresibo nga pagbasa sa mga tulun-an ni Moises kag ang maragtason nga mga tulun-an tubtob sa Ester. Kon mahimo mo ini, makita mo nga realistiko ang pagtapos sa nabilin nga bahin sang Biblia. Ang isa ka babayi, nga nangin Cristiano sang mga 65 anyos sia, nagsulat sa nasulod nga bahin sang panghapin sang iya Biblia sing petsa nga ginsugdan niya ang pagbasa sini kag sa ulihi sing petsa nga natapos niya ini. Nabasa na niya ang Biblia sing lima ka beses! (Deuteronomio 32:45-​47) Kag sa baylo nga magbasa gikan sa kompyuter ukon inimprinta, Biblia mismo ang iya ginabasa.

¹⁵ Ang pila nga nakalab-ot na sang ila tulumuron nga basahon ang bug-os nga Biblia nagahimo sing iban nga mga tikang agod himuon nga mas mabungahon kag mas makapaladya ang padayon nila nga pagtuon. Ang isa ka paagi amo ang paglakip sing pinili nga tulun-an nga mga materyal antes sang pagbasa sa sunod-sunod nga tulun-an sa Biblia. Sa “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial” kag Insight on the Scriptures, makakita ang isa sing maayo gid nga impormasyon tuhoy sa maragtason nga mga kahimtangan, estilo, kag matigayon nga mga benepisyo sa tagsa ka tulun-an sa Biblia.⁠ *

16. Kon nagatuon sing Biblia, ano nga halimbawa ang dapat naton likawan nga sundon?

¹⁶ Sa tion sang imo pagtuon, likawi ang paagi nga kinaandan sa madamo nga gintawag nga iskolar sa Biblia. Nagahugod gid sila sa pag-analisar sa mga teksto subong bala nga ang Biblia naghalin sa tawo. Ang iban sa ila may ginatumod nga grupo sang bumalasa sa tagsa ka tulun-an ukon nagahunahuna sing isa ka tulumuron kag haumhaum nga pagtamod nga yara sa hunahuna sang tagsa ka tawhanon nga awtor sing tulun-an. Mahimo nga bangod sining tawhanon nga pangatarungan, ginakabig ang mga tulun-an sang Biblia subong maragtas lamang ukon nagapakita sang sunod-sunod nga mga sinulatan nga nagdul-ong sa pagkahuman sang relihion. Ang iban nga mga iskolar naghugod gid sa pagtuon sa tinaga, kaangay sa pilologo sang literatura sa Biblia. Nangin masako gid sila sa pagtuon sing mga ginhalinan sang tinaga kag paghatag sing Hebreo kag Griego nga mga kahulugan sangsa kahulugan sang mensahe sang Dios. Sa banta mo ini bala nga mga paagi magahatag sing tudok kag nagapahulag nga pagtuo?​—⁠1 Tesalonica 2:⁠13.

17. Ngaa dapat naton tamdon ang Biblia subong may mensahe para sa tanan?

¹⁷ Makatarunganon gid bala ang mga konklusion sang mga iskolar? Matuod bala nga ang tagsa ka tulun-an sang Biblia may isa lamang ka panguna nga punto ukon may ginatumod lamang nga isa ka grupo sang mga bumalasa? (1 Corinto 1:​19-​21) Ang matuod amo nga ang mga tulun-an sang Pulong sang Dios may permanente nga kapuslanan sa tanan nga pangidaron kag ginhalinan sang mga tawo. Bisan pa ang tulun-an una nga ginapatuhoy sa isa ka tawo, subong kay Timoteo ukon kay Tito, ukon sa isa ka partikular nga grupo, ayhan sa mga taga-Galacia ukon taga-Filipos, tanan kita makatuon kag dapat magtuon sini nga mga tulun-an. Importante ini sa aton tanan, kag ang isa ka partikular nga tulun-an mahimo magbinagbinag sing madamo nga tema kag maghatag  sing benepisyo sa madamo nga bumalasa. Huo, ang mensahe sang Biblia naaplikar sa bug-os nga kalibutan, amo kon ngaa ginabadbad ini sa madamo nga hambal sang mga tawo sa bug-os nga kalibutan.​—⁠Roma 15:4.

Benepisyo Para sa Imo kag sa Iban

18. Samtang ginabasa mo ang Pulong sang Dios, ano ang dapat mo hunahunaon?

¹⁸ Samtang nagatuon ikaw, makita mo nga mapuslanon gid ang pagtinguha nga mahangpan ang Biblia kag ang pag-usisa kon paano ang mga detalye naangot sa isa kag isa. (Hulubaton 2:3-5; 4:7) Ang mga ginpahayag ni Jehova sa iya Pulong naangot sing suod sa iya katuyuan. Gani samtang nagabasa ikaw, iangot ang mga katunayan kag laygay sa sini. Mahimo mo hunahunaon kon paano ang isa ka hitabo, ideya, ukon tagna naangot sa katuyuan ni Jehova. Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Ano ang ginasugid sini sa akon tuhoy kay Jehova? Paano ini naangot sa katuyuan sang Dios nga ginatuman paagi sa iya Ginharian?’ Mahimo mo man hunahunaon: ‘Paano ko magamit ini nga impormasyon? Magamit ko bala ini sa pagpanudlo ukon paglaygay sa iban pasad sa Kasulatan?’​—⁠Josue 1:8.

19. Sin-o ang magabenepisyo samtang ginasugid mo sa iban ang mga butang nga imo natun-an? Ipaathag.

¹⁹ Ang paghunahuna sa iban may benepisyo man sa isa pa ka bahin. Sa imo pagbasa kag pagtuon sa Biblia, matun-an mo ang bag-o nga mga butang kag matigayon ang madalom nga paghangop. Tilawi nga ilakip ini sa makapalig-on nga paghambalanay sa mga katapo sang imo pamilya ukon sa iban. Kon ginahimo mo ini sa nagakaigo nga tion kag sa maugdang nga paagi, ining mga paghambalanay mangin makapaladya gid. Bangod sang imo sinsero kag mapagsik nga pagsugid sang imo natun-an ukon sang mga butang nga nasapwan mo nga makawiwili, mangin labi pa ka dalayawon ining impormasyon sa iban. Dugang pa, mangin mapuslanon ini sa imo mismo. Sa anong paagi? Ang mga eksperto nagasiling nga madugay malipatan sang isa ka tawo ang iya natun-an ukon nabasa kon samtang bag-o pa ini sa iya hunahuna, ginagamit ukon ginasulit niya ini, subong sang pagsugid niya sini sa iban.⁠ *

20. Ngaa mapuslanon ang sulit-sulit nga pagbasa sing Biblia?

²⁰ Sa kada pagbasa mo sing isa ka tulun-an sang  Biblia, pat-od gid nga makatuon ikaw sing bag-o nga impormasyon. Magadayaw ka sa mga kasulatan nga sang nagligad daw wala sing kahulugan sa imo. Mahangpan mo sing dugang ini nga mga kasulatan. Ipadaku sini nga ang mga tulun-an sang Biblia indi lamang literatura sang tawo kundi mga bahandi nga nagakaigo gid para sa imo sulit-sulit nga pagtuon kag benepisyo. Dumduma, ang isa ka hari, subong ni David, ‘nagbasa sini sa bug-os nga mga adlaw sang iya kabuhi.’

21. Ano nga padya ang mapaabot mo sa dugang pa nga pagtuon sa Pulong sang Dios?

²¹ Huo, ang mga nagahinguyang sing tion para sa maid-id nga pagtuon sa Biblia nagabenepisyo sing daku. Natigayon nila ang espirituwal nga mga bahandi kag paghantop. Ang ila kaangtanan sa Dios nangin mabakod kag nangin suod pa. Nangin daku pa sila nga bulig sa mga katapo sang pamilya, sa mga kauturan sa Cristianong kongregasyon, kag sa mga mangin sumilimba pa lang ni Jehova.​—⁠Roma 10:9-14; 1 Timoteo 4:16.

[Mga nota]

Madumduman Mo Bala?

• Ano ang ginpatuman nga himuon sang mga hari sa Israel?

• Ano nga halimbawa ang ginpakita ni Jesus kag sang mga apostoles tuhoy sa pagtuon sa Biblia?

• Ano nga mga pagpasibu ang mahimo mo agod dugangan ang imo tion para sa personal nga pagtuon?

• Ano dapat ang imo panimuot tuhoy sa imo pagtuon sa Pulong sang Dios?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Kahon sa pahina 15]

“Sa Aton mga Kamot”

“Kon luyag naton . . . ang isa ka concordance sa Biblia, wala na kita sing maayo pa nga galamiton sangsa Internet. Apang kon luyag naton basahon ang Biblia, tun-an ini, hunahunaon ini, pamalandungan ini, dapat yara ini sa aton mga kamot, kay amo lamang ini ang paagi nga mapasulod ini sa aton hunahuna kag sa aton tagipusuon.”​—⁠Gertrude Himmelfarb, kilala nga retirado nga propesor, City University, New York.