Simbaha ang Dios “sa Espiritu”

“Kay sin-o bala ninyo ipaangay ang Dios? Ano bala nga imahen ang mahimo ninyo sa iya?”​—ISAIAS 40:​18, “THE JERUSALEM BIBLE”

AYHAN kumbinsido gid ikaw nga ang paggamit sing mga larawan kalahamut-an sa pagsimba sa Dios. Mahimo magbatyag ka nga nagapasuod ini sa imo sa Manugpamati sang pangamuyo, sa isa nga di-makita kag daw wala nagaluntad subong isa ka persona kag mabudlay hangpon.

Apang hilway bala kita sa pagpili sang aton kaugalingon nga pamaagi sa pagpalapit sa Dios? Indi bala nga ang Dios mismo ang dapat magpat-od kon ano ang nagakaigo kag kon ano ang indi? Ginpaathag ni Jesus ang pagtamod sang Dios sa sining butang sang nagsiling sia: “Ako ang Dalan, ang Kamatuoran kag ang Kabuhi. Wala sing makakadto sa Amay magluwas nga paagi sa akon.” (Juan 14:6)⁠ * Ginadumili mismo sini nga mga pulong ang paggamit sing mga larawan ukon sing iban pa sagrado nga mga butang.

Huo, may isa ka espesipiko nga sahi sang pagsimba nga ginakahamut-an si Jehova nga Dios. Kag ano ini? Sang isa pa ka okasyon, si Jesus nagpaathag: “Ang tion magaabot​—⁠sa katunayan, yari na​—⁠nga ang matuod nga sumilimba magasimba sa Amay sa espiritu kag sa kamatuoran: amo ini nga sahi sang mga sumilimba ang luyag sang Amay. Ang Dios espiritu, kag ang mga nagasimba sa iya dapat magsimba sa espiritu kag sa kamatuoran.”​​—⁠Juan 4:​23, 24.

Ang Dios bala, nga “espiritu,” sarang marepresentar sang isa ka materyal nga imahen? Indi. Bisan daw ano pa katahom ang isa ka larawan, indi ini makatupong sa himaya sang Dios. Gani ang imahen sang Dios indi gid isa ka matuod nga representasyon niya. (Roma 1:​22, 23) Ang isa bala ka tawo ‘nagasimba sa kamatuoran’ kon nagapalapit sia sa Dios paagi sa hinimo-sang-tawo nga larawan?

 Isa ka Maathag nga Panudlo sang Biblia

Ginadumili sang Kasuguan sang Dios ang paghimo sing mga imahen subong mga butang nga simbahon. Ang ikaduha sa Napulo ka Sugo nagsiling: “Dili ka maghimo nga sa imo sing larawan nga tinigban ukon bisan ano nga kaangay sang bisan anong butang sa langit ukon sa duta sa idalom ukon sa tubig sa idalom sang duta; dili ka magyaub sa ila ukon mag-alagad sa ila.” (Exodo 20:​4, 5) Ang inspirado nga Cristianong Kasulatan nagsugo man: “Dapat kamo padayon nga magpalayo sa idolatriya.”​​—⁠1 Corinto 10:14.

Matuod, madamo ang nagapangatarungan nga ang ila paggamit sing mga imahen sa pagsimba indi idolatriya. Halimbawa, ang Ortodokso nga mga Cristiano masami nga nagapanghiwala nga ginasimba gid nila ang mga larawan nga sa atubangan sini sila nagayaub, nagaluhod, kag nagapangamuyo. Ang isa ka Ortodokso nga pari nagsulat: “Ginatahod namon sila bangod balaan sila nga mga butang, kag bangod ginasimba namon ang ginarepresentar sang mga Larawan.”

Apang, yara gihapon ang pamangkot: Ginakahamut-an bala sang Dios ang paggamit sing mga larawan para sa katuyuan sang ginatawag nga indi lamang direkta nga pagsimba? Wala gid ginapahanugutan sang Biblia ini nga sahi sang buhat. Sang ang mga Israelinhon naghimo sing imahen sang tinday nga baka, para kuno sa katuyuan nga simbahon si Jehova, ginpakamalaut gid niya ini, nagsiling nga sila nangin mga apostata.​​—⁠Exodo 32:​4-7.

Ang Natago nga Katalagman

Ang paggamit sing pisikal nga mga butang sa pagsimba isa ka makatalagam nga buhat. Mahapos sini masulay ang tawo nga simbahon ang butang sa baylo nga ang Dios nga dapat ginarepresentar  sini. Sa aton pa, ang larawan nangin sentro sang idolatriya.

Natabo ini sa madamo nga butang sang panahon sang mga Israelinhon. Halimbawa, naghimo si Moises sing man-ug nga saway sa tion sang ila paglakbay sa kahanayakan. Sang primero, ang representasyon sang man-ug sa tukon isa lamang ka paagi sa pagbulong. Ang mga ginsilutan paagi sa kagat sang man-ug mahimo magtulok sa man-ug nga saway kag makatigayon sang bulig sang Dios. Apang sang nagpuyo na ang mga tawo sa Ginsaad nga Duta, mahimo nga ginhimo nila ini nga isa ka idolo, daw subong bala nga ang man-ug mismo nga saway amo ang may gahom sa pagbulong. Nagsunog sila sing incienso sa sini kag ginhatagan pa ini sang ngalan nga Nehushtan.​​—⁠Numeros 21:​8, 9; 2 Hari 18:⁠4.

Gintinguhaan man sang mga Israelita nga gamiton ang kaban sang katipan subong isa ka anting-anting batok sa ila mga kaaway, nga may malain nga resulta. (1 Samuel 4:​3, 4; 5:11) Kag sang panahon ni Jeremias, ang mga banwahanon sang Jerusalem mas nabalaka sa templo sangsa Dios nga ginsimba didto.​​—⁠Jeremias 7:​12-​15.

Ang huyog nga simbahon ang mga butang sa baylo sang Dios lapnag gihapon sa karon. Ang manugpanalawsaw nga si Vitalij Ivanovich Petrenko nagsiling: “Ang larawan . . . nangin butang nga ginasimba kag yara sa katalagman nga mangin idolatriya . . . Dapat batunon sang isa nga isa ini ka paganong ideya nga ginpasulod sa pagsimba sa larawan paagi sa popular nga mga pagtuluuhan.” Sing kaanggid, ang Griegong Ortodokso nga pari nga si Demetrios Constantelos nagsiling sa iya libro nga Understanding the Greek Orthodox Church: “Posible nga himuon sang isa ka Cristiano ang larawan nga butang nga ginasimba.”

Ang pangangkon nga ang mga larawan mga bulig lamang sa relatibo nga pagsimba indi gid makatarunganon. Ngaa? Ti, indi bala ang pila ka larawan ni Maria ukon sang “mga  santos” mahimo kabigon nga takus sa mas daku nga debosyon kag mas epektibo sangsa iban nga mga larawan nga nagarepresentar sa pareho nga indibiduwal nga madugay na napatay? Halimbawa, ang larawan nga nagarepresentar kay Maria sa Tínos, Gresya, may kaugalingon nga debotado nga Ortodokso nga mga sumulunod, kon ipaanggid sa pareho man katutom nga mga debotado sang isa ka larawan nga nagarepresentar kay Maria sa Soumela, naaminhan nga Gresya. Ang duha ka grupo nagapati nga ang ila larawan mas gamhanan kag mas milagruso sangsa isa pa, bisan pa nga isa lamang ka madugay na napatay nga indibiduwal ang lunsay ginarepresentar sini. Busa, sa buhat, ang mga tawo nagahunahuna nga ang pila ka larawan may matuod nga gahom kag ginasimba nila ini.

Pagpangamuyo sa mga “Santos” Ukon kay Maria?

Apang, ano naman ang pagsimba sa mga indibiduwal, subong sa kay Maria ukon sa mga “santos”? Bilang sabat ni Jesus sa pagsulay ni Satanas, ginpatuhuyan niya ang Deuteronomio 6:​13 kag nagsiling: “Dapat mo simbahon ang Ginuo nga imo Dios, kag sia lamang ang imo alagaron” (Mateo 4:10) Sang ulihi nagsiling sia nga dapat simbahon sang matuod nga mga sumilimba ang “Amay,” kag wala na sing iban pa. (Juan 4:23) Narealisar ini, ginsabdong sang isa ka anghel si apostol Juan bangod sang pagtinguha nga simbahon sia, nga nagasiling: “Dili paghimua ina . . . Simbaha ang Dios.”​​—⁠Bugna 22:9.

Nagakaigo bala nga mangamuyo sa dutan-on nga iloy ni Jesus, nga si Maria, ukon sa partikular nga “mga santos,” nga ginapangabay sila nga magpatunga sa Dios para sa aton? Ang direkta nga sabat sang Biblia amo: “May isa lamang ka manugpatunga sa ulot sang Dios kag sang katawhan, sia mismo isa ka tawo, si Cristo Jesus.”​​—⁠1 Timoteo 2:⁠5.

Amligi ang Imo Kaangtanan sa Dios

Ang paggamit sing mga larawan sa pagsimba, subong nga maathag nga supak sa panudlo sang Biblia, indi makabulig sa mga tawo agod matigayon ang kahamuot sang Dios kag ang kaluwasan. Sa pagpatuhay, si Jesus nagsiling nga ang kabuhi nga walay katapusan nagasandig sa aton pagkuha sing ihibalo tuhoy sa lamang matuod nga Dios, makilala ang iya walay tupong nga personalidad subong man ang iya mga katuyuan kag mga pagpakig-angot sa mga tawo. (Juan 17:3) Ang mga larawan nga indi makakita, makabatyag, ukon makahambal indi makabulig sa isa nga makilala ang Dios kag masimba sia sing kalahamut-an. (Salmo 115:​4-8) Ining labing importante nga edukasyon matigayon lamang paagi sa maid-id nga pagtuon sang Pulong sang Dios, ang Biblia.

Luwas nga walay pulos, ang pagsimba sa larawan mahimo nga makatalagam sa espirituwal. Paano? Una, ginautod sini ang relasyon sang isa kay Jehova. Tuhoy sa Israel, nga “nagpaakig sa iya bangod sang ila makangilil-ad nga mga idolo,” ang Dios nagtagna: “Taguon ko ang akon nawong sa ila.” (Deuteronomio 32:​16,  20, The New American Bible) Agod mapasag-uli ang ila kaangtanan sa Dios kinahanglan nga ‘isikway nila ang ila makasasala nga mga idolo.’​​—⁠Isaias 31:​6, 7, NAB.

Busa, daw ano ka nagakaigo ang Makasulatanhon nga laygay: “Magagmay ko nga mga anak, magbantay kamo batok sa mga idolo”!​​—⁠1 Juan 5:​21, NAB.

[Nota]

[Kahon sa pahinae 6]

Nabuligan nga Magsimba “sa Espiritu”

Si Olivera isa ka debotado nga katapo sang Ortodokso nga Simbahan sa Albania. Sang gindumili sa pungsod ang relihion sang 1967, likom nga ginpadayon ni Olivera ang iya relihiosong mga buhat. Gingamit niya ang kalabanan sang iya diutay nga pension sa pagbakal sing bulawan kag pilak nga mga larawan, incienso, kag mga kandila. Gintago niya ini sa iya katre kag masami nagatulog sa malapit nga siya sa kahadlok nga basi makita ini ukon kawaton. Sang ginduaw sia sang mga Saksi ni Jehova sang temprano nga bahin sang dekada 90, nahantop ni Olivera ang pinasahi nga impresyon sang kamatuoran sang Biblia sa ila mensahe. Nahangpan niya ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa matuod nga pagsimba nga “sa espiritu,” kag natun-an niya kon ano ang ginabatyag sang Dios tuhoy sa paggamit sing mga larawan. (Juan 4:​24,The Jerusalem Bible) Ang Saksi nga nagtuon sing Biblia upod sa iya nakatalupangod nga nagadiutay ang mga larawan sa iya balay kada magduaw sia sa balay ni Olivera. Sang ulihi, nadula na ini tanan. Pagkatapos sang iya bawtismo, nagkomento si Olivera: “Sa karon, sa baylo sang walay pulos nga mga larawan, yara sa akon ang balaan nga espiritu ni Jehova. Nagapasalamat gid ako nga indi na kinahanglan ang mga imahen agod makalab-ot sa akon ang iya espiritu.”

Si Athena, nga taga-isla sang Lesbos sa Gresya, isa ka aktibo katama nga katapo sang Ortodokso nga Simbahan. Katapo sia sang koro kag matutom nga ginsunod ang relihiosong tradisyon, lakip na ang paggamit sing mga larawan. Ginpahangop sang mga Saksi ni Jehova kay Athena nga indi tanan nga gintudlo sa iya nahisuno sa Biblia. Lakip sa sini amo ang paggamit sing mga larawan kag mga krus sa pagsimba. Naghimo si Athena sing kaugalingon nga pagpanalawsaw bahin sa ginhalinan sining mga relihiosong mga butang. Pagkatapos sang maid-id nga pagpanalawsaw sa nanuhaytuhay nga mga reperensia, nakumbinsi sia nga indi Cristiano ang ginhalinan sining mga butang. Ang iya handum nga simbahon ang Dios “sa espiritu” amo ang nagtulod sa iya nga ihaboy ang iya mga larawan, walay sapayan nga mahal ini. Apang, nalipay si Athena nga batunon ang bisan ano nga kadulaan agod simbahon ang Dios sa isa ka matinlo sa espirituwal kag kalahamut-an nga paagi.​​—⁠Binuhatan 19:19.

[Kahon/Retrato sa pahina 7]

Ang mga Larawan Bala Isa ka Taliambong?

Sining karon lang nga tinuig, ang Ortodokso nga mga larawan ginakolekta sa bug-os nga kalibutan. Masami nga ginakabig sang mga kolektor ang larawan, indi subong isa ka sagrado nga relihioso nga butang, kundi subong isa ka taliambong nga nagapabanaag sang kultura sang Byzantine. Gani kinaandan na nga makita ang madamo sining mga relihiosong larawan nga nakadekorar sa balay ukon sa opisina sang isa nga nagapangangkon nga ateista.

Apang, wala ginakalimtan sang sinsero nga mga Cristiano ang pangunang katuyuan sang mga larawan. Isa ini ka butang nga ginasimba. Walay sapayan nga wala ginamulay sang mga Cristiano ang kinamatarong sang iban sa pagpanag-iya sing mga larawan, wala sila mismo nagapanag-iya sing mga larawan, bisan pa isa ini ka collector’s item. Nahisanto ini sa prinsipio nga mabasa sa Deuteronomio 7:​26, The Jerusalem Bible: “Indi kamo dapat magpasulod sing bisan ano nga makangilil-ad nga butang [mga imahen nga ginagamit sa pagsimba] sa inyo mga balay ukon kamo, kaangay sini, pagadumilian man. Dapat ninyo ini tamdon subong di-matinlo kag makangilil-ad.”

[Retrato sa pahina 7]

Wala ginkunsinti sang Dios ang paggamit sing mga imahen sa pagsimba

[Retrato sa pahina 8]

Ang ihibalo sa Biblia nagabulig sa aton nga simbahon ang Dios sa espiritu