Ang mga Cristiano Nagasimba sa Espiritu kag Kamatuoran

“Ang Dios Espiritu, kag ang mga nagasimba sa iya dapat magsimba sa espiritu kag kamatuoran.”​—⁠JUAN 4:24.

1. Ano nga sahi sang pagsimba ang nagapahamuot sa Dios?

GINPAKILALA gid sing maathag ni Jesucristo, nga bugtong nga Anak ni Jehova, ang pagsimba nga nagapahamuot sa iya langitnon nga Amay. Samtang nagapanaksi sing makapapagsik sa Samaritana sa isa ka bubon malapit sa siudad sang Sicar, si Jesus nagsiling: “Kamo nagasimba sang wala ninyo makilala; kami nagasimba sang amon nakilala, kay ang kaluwasan gikan sa mga Judiyo. Apang, ang oras nagaabot, kag karon amo na, nga ang matuod nga mga sumilimba magasimba sa Amay sa espiritu kag kamatuoran, kay, sa pagkamatuod, amo sini ang ginapangita sang Amay nga magsimba sa iya. Ang Dios Espiritu, kag ang mga nagasimba sa iya dapat magsimba sa espiritu kag kamatuoran.” (Juan 4:22-24) Paano naton hangpon ini nga mga pulong?

2. Sa ano ginpasad sang mga Samariahanon ang ila pagsimba?

² Ang mga Samariahanon may sayop nga relihiosong mga pagtamod. Ginbaton nila nga inspirado ang una nga lima lamang ka tulun-an sang Balaan nga Kasulatan​—⁠kag ini sa ila lamang nga tulun-an nga ginatawag Samariahanon nga Pentateuko. Samtang ang mga Samariahanon wala gid makakilala sa Dios, ang mga Judiyo gintugyanan sing Makasulatanhon nga ihibalo. (Roma 3:​1, 2) Sarang matigayon sang matutom nga mga Judiyo kag sang iban pa ang kahamuot ni Jehova. Apang ano ang dapat nila himuon?

3. Ano ang kinahanglanon agod masimba ang Dios “sa espiritu kag kamatuoran”?

³ Agod mapahamut-an si Jehova, ano ang dapat himuon sang mga Judiyo, Samariahanon kag sang iban pa sang una? Dapat nila sia simbahon “sa espiritu kag kamatuoran.” Amo man kita. Bisan pa kinahanglan mangin mapagsik, ukon makugi, ang pag-alagad sa Dios, kag ginapahulag sang tagipusuon nga puno sing gugma kag pagtuo, agod masimba ang Dios sa espiritu, dapat nga yara sa aton ang iya balaan nga espiritu kag nagapatuytoy kita sa sini. Paagi sa pagtuon kag pag-aplikar sang Pulong sang Dios, dapat nga nahisanto sa iya espiritu ang aton panghunahuna. (1 Corinto 2:8-12) Agod nga ang aton pagsimba batunon ni Jehova, dapat ini himuon sa kamatuoran. Dapat ini nahisanto sa kon ano ang ginapahayag sang Pulong sang Dios, ang Biblia, tuhoy sa iya kag sa iya mga katuyuan.

Sarang Makita ang Kamatuoran

4. Paano ginatamod sang iban ang kamatuoran?

⁴ Nagapati ang pila ka estudyante sang pilosopiya nga ang bug-os nga kamatuoran indi sarang matigayon sang katawhan. Sa pagkamatuod, ang Sueco nga awtor nga si Alf Ahlberg nagsulat: “Imposible nga mahatagan sing pat-od nga sabat ang madamong pilosopiko nga mga pamangkot.” Bisan pa ang iban nagasiling nga relatibo lamang ang kamatuoran, amo gid bala sini? Para kay Jesucristo indi amo sini.

5. Ngaa nagkari si Jesus sa kalibutan?

 ⁵ Handurawon naton nga mga tumalan-aw kita sa masunod nga eksena: Maaga nga bahin sadto sang tuig 33 C.⁠E., kag si Jesus nagatindog sa atubangan sang Romanong Gobernador nga si Poncio Pilato. Si Jesus nagsiling kay Pilato: “Tungod sini nagkari ako sa kalibutan, agod magpanaksi ako sa kamatuoran.” Si Pilato namangkot: “Ano ang kamatuoran?” Apang wala na niya ginhulat ang isiling pa ni Jesus.​—⁠Juan 18:36-38.

6. (a) Ano ang kahulugan sang “kamatuoran”? (b) Ano ang ginsugo ni Jesus sa iya mga sumulunod?

⁶ Ginhatagan sing kahulugan ang “kamatuoran” subong ang “kabug-usan sang matuod nga mga butang, hitabo, kag katunayan.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Apang, nagpanaksi bala si Jesus sa kamatuoran sa kabilugan? Indi. Ginpatuhuyan niya ang espesipiko nga kamatuoran. Ginsugo niya ang iya mga sumulunod nga ibantala ini nga kamatuoran, kay ginsilingan niya sila: “Maghimo [kamo] sing mga disipulo sa mga tawo sa tanan nga kapungsuran, nagabawtismo sa ila sa ngalan sang Amay kag sang Anak kag sang balaan nga espiritu, nagatudlo sa ila nga tumanon ang tanan nga butang nga ginsugo ko sa inyo.” (Mateo 28:​19, 20) Antes sang “katapusan sang sistema sang mga butang,” ibantala sang matuod nga mga sumulunod ni Jesus ang “kamatuoran sang maayong balita” sa bug-os nga duta. (Mateo 24:⁠3; Galacia 2:14) Himuon ini bilang katumanan sang mga pulong ni Jesus: “Ining maayong balita sang ginharian ibantala sa bug-os napuy-an nga duta subong panaksi sa tanan nga kapungsuran; kag ugaling magaabot ang katapusan.” (Mateo 24:14) Gani importante nga makilala naton ang mga nagatudlo sang kamatuoran sa tanan nga pungsod paagi sa pagbantala sang maayong balita sang Ginharian.

Kon Paano Naton Matun-an ang Kamatuoran

7. Paano mo pamatud-an nga si Jehova amo ang Ginhalinan sang kamatuoran?

⁷ Si Jehova amo ang Ginhalinan sang espirituwal nga kamatuoran. Sa pagkamatuod, gintawag ni salmista David si Jehova nga “Dios sang kamatuoran.” (Salmo 31:⁠5; 43:⁠3) Ginkilala ni Jesus nga ang pulong sang iya Amay kamatuoran, kag nagsiling man sia: “Nasulat na sa Mga Manalagna, ‘Kag sila tanan pagatudluan ni Jehova.’ Ang tagsatagsa nga nagapamati gikan sa Amay kag nakatuon nagakari sa akon.” (Juan 6:45; 17:17; Isaias 54:13) Maathag, kon amo, nga ang mga nagapangita sing kamatuoran dapat tudluan ni Jehova, ang Dakung Instruktor. (Isaias 30:​20, 21) Dapat matigayon sang mga nagapangita sing kamatuoran “ang ihibalo mismo sa Dios.” (Hulubaton 2:⁠5) Kag mahigugmaon nga gintudlo ukon ginpaalinton ni Jehova ang kamatuoran sa nanuhaytuhay nga paagi.

8. Sa anong mga paagi gintudlo ukon ginpaalinton sang Dios ang kamatuoran?

⁸ Halimbawa, ginhatag sang Dios ang Kasuguan sa mga Israelinhon paagi sa mga anghel. (Galacia 3:19) Paagi sa mga damgo, nagsaad sia sing mga pagpakamaayo sa mga patriarka nga sanday Abraham kag Jacob. (Genesis 15:12-16; 28:10-19) Naghambal pa gani ang Dios gikan sa langit, subong sang ginbawtismuhan si Jesus kag nabatian  sa duta ining makakulunyag nga mga pulong: “Ini ang akon Anak, ang hinigugma, nga ginakahamut-an ko.” (Mateo 3:17) Makapasalamat man kita nga ginpaalinton sang Dios ang kamatuoran paagi sa pag-inspirar sa mga manunulat sang Biblia. (2 Timoteo 3:​16, 17) Gani, paagi sa pagtuon sa Pulong sang Dios, matigayon naton ang “pagtuo sa kamatuoran.”​—⁠2 Tesalonica 2:13.

Ang Kamatuoran kag ang Anak sang Dios

9. Paano gingamit sang Dios ang iya Anak agod ipahayag ang kamatuoran?

⁹ Gingamit sang Dios ilabi na ang iya Anak, si Jesucristo, agod ipahayag ang kamatuoran sa katawhan. (Hebreo 1:​1-3) Sa pagkamatuod, wala na sing iban pa nga tawo nga naghambal sing kamatuoran kaangay ni Jesus. (Juan 7:46) Bisan sa tapos sia magkayab sa langit, ginpahayag niya ang kamatuoran halin sa iya Amay. Halimbawa, nabaton ni apostol Juan ang “bugna ni Jesucristo, nga ginhatag sang Dios sa iya, agod ipakita sa iya mga ulipon ang mga butang nga dapat mahanabo sing madali.”​—⁠Bugna 1:1-3.

10, 11. (a) Sa ano may kaangtanan ang kamatuoran nga ginpanaksi ni Jesus? (b) Paano ginpamatud-an ni Jesus ang kamatuoran?

¹⁰ Ginsilingan ni Jesus si Poncio Pilato nga nagkari Sia sa duta agod magpanaksi sa kamatuoran. Sa tion sang iya ministeryo, ginpahayag ni Jesus nga may kaangtanan ini nga kamatuoran sa pagbindikar sang pagkasoberano ni Jehova paagi sa Ginharian sang Dios diin si Cristo amo ang Hari. Apang indi lamang ang pagbantala kag pagpanudlo ang nalakip sa pagpanaksi ni Jesus sa kamatuoran. Ginpamatud-an ni Jesus ini nga kamatuoran paagi sa pagtuman sa sini. Busa, si apostol Pablo nagsulat: “Walay tawo nga maghukom sa inyo sa pagkaon kag sa pag-inom ukon may kaangtanan sa kapiestahan ukon sa pagbantay sang lati ukon sa adlaw nga inugpahuway; kay ini nga mga butang landong sang mga butang nga magaabot, apang ang katunayan iya ni Cristo.”​—⁠Colosas 2:​16, 17.

¹¹ Ang isa ka paagi nga napamatud-an ang kamatuoran amo sa gintagna nga pagkabun-ag ni Jesus sa Betlehem. (Miqueas 5:⁠2; Lucas 2:4-11) Napamatud-an man ang kamatuoran sa katumanan sang matagnaon nga mga pulong ni Daniel tuhoy sa pagluntad sang Mesias sa katapusan sang 69 ka ‘semana sang mga tuig.’ Natabo ini sang ginpresentar ni Jesus ang iya kaugalingon sa Dios sa bawtismo kag ginhaplasan sia sang balaan nga espiritu, nga eksakto gid sa tion nga gintagna, sang 29 C.⁠E. (Daniel 9:25; Lucas 3:​1, 21, 22) Dugang pa nga napamatud-an ang kamatuoran paagi sa makapasanag nga ministeryo ni Jesus subong manugbantala sang Ginharian. (Isaias 9:​1, 2, 6, 7; 61:​1, 2; Mateo 4:13-17; Lucas 4:18-21) Napamatud-an man ini paagi sa iya kamatayon kag pagkabanhaw.​—⁠Salmo 16:8-11; Isaias 53:​5, 8, 11, 12; Mateo 20:28; Juan 1:29; Binuhatan 2:25-31.

12. Ngaa makasiling si Jesus, ‘Ako ang kamatuoran’?

¹² Bangod nasentro kay Jesucristo ang kamatuoran, makasiling sia: “Ako amo ang dalan kag ang kamatuoran kag ang kabuhi. Wala sing makakadto sa Amay kundi paagi sa akon.” (Juan 14:⁠6) Mahilway sa espirituwal ang mga tawo kon magtindog sila “nga dampig sa kamatuoran” paagi sa pagbaton sang bahin ni Jesus sa katuyuan sang Dios. (Juan 8:32-36; 18:37) Bangod ang tulad-karnero nga mga tawo nagabaton sang kamatuoran kag may pagtuo nga nagasunod kay Cristo, makabaton sila sing kabuhi nga walay katapusan.​—⁠Juan 10:24-28.

13. Sa anong tatlo ka bahin nga usisaon naton ang kamatuoran suno sa Kasulatan?

¹³ Ang kabug-usan sang kamatuoran nga ginbantala ni Jesus kag sang iya inspirado nga mga disipulo amo ang nagahuman sa matuod nga Cristianong pagtuluuhan. Busa ang mga “matinumanon  sa pagtuo” ‘padayon nga nagalakat sa kamatuoran.’ (Binuhatan 6:⁠7; 3 Juan 3, 4) Gani, sin-o ang nagalakat sa kamatuoran karon? Sin-o gid ang nagatudlo sing kamatuoran sa tanan nga pungsod? Sa pagsabat sa sini nga mga pamangkot, binagbinagon naton ang una nga mga Cristiano kag usisaon ang kamatuoran suno sa Kasulatan may kaangtanan sa (1) pagtuluuhan, (2) paagi sang pagsimba, kag (3) personal nga pagginawi.

Ang Kamatuoran kag Pagtuluuhan

14, 15. Ano ang masiling mo tuhoy sa pagtamod sang una nga mga Cristiano kag mga Saksi ni Jehova sa Kasulatan?

¹⁴ Ginpabaloran gid sang una nga mga Cristiano ang nasulat nga Pulong ni Jehova. (Juan 17:17) Amo ini ang ila talaksan kon tuhoy sa pagtuluuhan kag mga buhat. Si Clemente sang Alejandria sang ikaduha kag ikatlo nga siglo nagsiling: “Ang mga nagatinguha sang pinakamaayo wala nagauntat tubtob matigayon nila ang pamatuod sang ila pagtuluuhan gikan sa Kasulatan.”

¹⁵ Kaangay sang una nga mga Cristiano, ginapabaloran gid sang mga Saksi ni Jehova ang Biblia. Nagapati sila nga “ang bug-os nga Kasulatan inspirado sang Dios kag mapuslanon sa pagpanudlo.” (2 Timoteo 3:16) Gani binagbinagon naton ang pila ka pagtuluuhan sang una nga mga Cristiano nga ginapaanggid sa natun-an sang mga alagad ni Jehova karon bangod ginagamit nila ang Biblia subong ila panguna nga tulun-an.

Ang Kamatuoran Tuhoy sa Kalag

16. Ano ang kamatuoran tuhoy sa kalag?

¹⁶ Bangod nagapati sila sa ginasiling sang Kasulatan, gintudlo sang una nga mga Cristiano ang kamatuoran tuhoy sa kalag. Nahibaluan nila nga “ang tawo nangin buhi nga kalag” sang gintuga sia sang Dios. (Genesis 2:⁠7) Dugang pa, nagapati sila nga ang tawhanon nga kalag mapatay. (Ezequiel 18:⁠4; Santiago 5:20) Nahibaluan man nila nga ‘ang mga patay wala makahibalo sing bisan ano.’​—⁠Manugwali 9:​5, 10.

17. Paano mo ipaathag ang paglaum para sa mga patay?

¹⁷ Apang, ang una nga mga disipulo ni Jesus may pat-od nga paglaum nga ang mga patay sa handumanan sang Dios banhawon, ukon ipasag-uli sa kabuhi. Maathag nga ginpabutyag ni Pablo ini nga pagpati sang magsiling sia: “May paglaum ako sa Dios . . . nga may pagkabanhaw sang mga matarong kag mga di-matarong.” (Binuhatan 24:15) Bisan sang ulihi, ang nagaangkon nga Cristiano nga si Minucius Felix nagsulat: “Sin-o ang mapigaw sing hunahuna ukon buangbuang nga magsiling nga ang tawo, nga gintuga sang Dios, indi niya matuga liwat?” Kaangay sang una nga mga Cristiano, ginapatihan sang mga Saksi ni Jehova ang kamatuoran suno sa Kasulatan tuhoy sa tawhanon nga kalag, kamatayon, kag pagkabanhaw. Binagbinagon naton karon kon sin-o ang Dios kag si Cristo.

Ang Kamatuoran kag ang Trinidad

18, 19. Ngaa masiling nga ang Trinidad wala ginatudlo sa Kasulatan?

¹⁸ Ang una nga mga Cristiano wala nagapati nga ang Dios, si Cristo, kag ang balaan nga espiritu isa ka Trinidad. Ang The Encyclopædia Britannica nagasiling: “Indi makita ang tinaga nga Trinidad ukon ang maathag nga doktrina sini sa Bag-ong Testamento, kag wala man ginsupak ni Jesus kag sang iya mga sumulunod ang Shema [isa ka Hebreo nga pangamuyo] sa Daan nga Testamento: ‘Pamati, O Israel: Ang Ginuo nga aton Dios isa ka Ginuo’ (Deut. 6:⁠4).” Wala ginsimba sang mga Cristiano ang Romano nga trinidad ukon ang iban pa nga mga dios. Ginbaton nila ang pinamulong ni Jesus nga si Jehova lamang ang dapat simbahon. (Mateo 4:10) Dugang pa, nagapati sila sa ginsiling ni Cristo: “Ang Amay daku pa sa akon.” (Juan 14:28) Amo man sini ang ginapatihan sang mga Saksi ni Jehova karon.

¹⁹ Para sa una nga mga sumulunod ni Jesus, tuhay gid ang Dios, si Cristo, kag ang balaan nga espiritu sa isa kag isa. Sa pagkamatuod, ginbawtismuhan  nila ang mga disipulo (1) sa ngalan sang Amay, (2) sa ngalan sang Anak, kag (3) sa ngalan sang balaan nga espiritu, indi sa ngalan sang Trinidad. Ginatudlo man sang mga Saksi ni Jehova ang kamatuoran suno sa Kasulatan kag sa amo ginapatuhay ang Dios, ang iya Anak, kag ang balaan nga espiritu sa isa kag isa.​—⁠Mateo 28:19.

Ang Kamatuoran kag Bawtismo

20. Ano nga ihibalo ang kinahanglanon sang mga kandidato sa bawtismo?

²⁰ Ginsugo ni Jesus ang iya mga sumulunod nga maghimo sing mga disipulo paagi sa pagtudlo sang kamatuoran sa mga tawo. Agod mangin kalipikado sa bawtismo, kinahanglan nila ang sadsaran nga ihibalo sa Kasulatan. Halimbawa, dapat nila kilalahon ang posisyon kag awtoridad sang Amay kag sang iya Anak, si Jesucristo. (Juan 3:16) Dapat man mahangpan sang mga kandidato sa bawtismo nga ang balaan nga espiritu indi isa ka persona kundi amo ini ang aktibo nga puwersa sang Dios.​—⁠Genesis 1:⁠2, footnote.

21, 22. Ngaa masiling mo nga para sa mga tumuluo ang bawtismo?

²¹ Ginbawtismuhan lamang sang una nga mga Cristiano ang nakatuon kag naghinulsol nga mga indibiduwal nga nagdedikar sang ila kaugalingon sing bug-os sa Dios sa paghimo sang iya kabubut-on. Ang mga Judiyo kag mga proselita nga nagtipon sa Jerusalem sang Pentecostes 33 C.⁠E. may ihibalo na tuhoy sa Hebreo nga Kasulatan. Sang mabatian si apostol Pedro nga naghambal tuhoy kay Jesus nga Mesias, mga 3,000 ang “nagbaton sang iya pulong sing tinagipusuon” kag “ginbawtismuhan.”​—⁠Binuhatan 2:41; 3:⁠19⁠–​​4:⁠4; 10:34-38.

²² Para sa mga tumuluo ang Cristianong bawtismo. Ginbaton sang mga taga-Samaria ang kamatuoran, kag “sang nagtuo sila kay Felipe nga nagabantala sang maayong balita nahanungod sa ginharian sang Dios kag sa ngalan ni Jesucristo, ginbawtismuhan sila, mga lalaki kag mga babayi.” (Binuhatan 8:12) Subong isa ka debotado nga proselita nga may ihibalo tuhoy kay Jehova, ginbaton anay sang Etiopianhon nga eunuco ang pinamulong ni Felipe tuhoy sa katumanan sang mga tagna tuhoy sa Mesias, kag nian nagpabawtismo sia. (Binuhatan 8:34-36) Sang ulihi, ginsilingan ni Pedro si Cornelio kag ang iban pa nga mga Gentil nga “ang tawo nga nagakahadlok sa [Dios] kag nagahimo sing pagkamatarong kalahamut-an sa iya” kag ang tagsatagsa nga nagatuo kay Jesucristo makabaton sing kapatawaran sa mga sala. (Binuhatan 10:​35, 43; 11:18) Tanan ini nahisanto sa sugo ni Jesus nga ‘maghimo sing mga disipulo, nagatudlo sa ila nga tumanon ang tanan nga butang nga ginsugo niya.’ (Mateo 28:​19, 20; Binuhatan 1:⁠8) Ginasunod man sang mga Saksi ni Jehova ini nga talaksan, ginabawtismuhan lamang ang mga may sadsaran nga ihibalo sa Kasulatan kag nakadedikar sa Dios.

23, 24. Ano ang nagakaigo nga paagi sang Cristianong bawtismo?

²³ Ang bug-os nga pagtum-oy sa tubig amo ang nagakaigo nga paagi sang pagbawtismo sa mga tumuluo. Sa tapos mabawtismuhan si Jesus sa Suba Jordan, ‘nagtakas sia sa tubig.’ (Marcos 1:10) Ang Etiopianhon nga eunuco ginbawtismuhan sa “duog nga may tubig.” ‘Naglusong sila ni Felipe sa tubig’ kag dayon ‘nagtakas’ sa sini. (Binuhatan 8:36-40) Ang pag-angot sang Kasulatan sa bawtismo kag sa simbuliko nga lubong nagapahangop man sing bug-os nga pagpasalop sa tubig.​—⁠Roma 6:​4-6; Colosas 2:12.

²⁴ Ang The Oxford Companion to the Bible nagsiling: “Ang paglaragway sa espesipiko nga mga bawtismo sa Bag-ong Testamento nagapakita nga ang tawo nga ginabawtismuhan ginapasalop sa tubig.” Suno sa Pranses nga libro nga Larousse du XX^e Siècle (Paris, 1928), “ang una nga mga Cristiano ginbawtismuhan nga ginatum-oy sa duog nga may tubig.” Kag ang libro nga After Jesus​​—⁠The  Triumph of Christianity nagsiling: “Sa orihinal nga porma sini, kinahanglan [sa bawtismo] ang pagpabutyag sang kandidato sang iya pagtuo, nga sundan sang bug-os nga pagtum-oy sa tubig sa ngalan ni Jesus.”

25. Ano ang binagbinagon sa masunod nga artikulo?

²⁵ Ang bag-o lang mabinagbinag nga mga punto tuhoy sa pasad-Biblia nga pagtuluuhan kag mga buhat sang una nga mga Cristiano mga halimbawa lamang. May iban pa nga pagkaanggid sa ila pagtuluuhan kag sa iya sang mga Saksi ni Jehova. Sa masunod nga artikulo, binagbinagon naton ang dugang pa nga mga paagi agod makilala ang mga nagatudlo sang kamatuoran sa mga tawo.

Paano Mo Sabton?

• Ano nga sahi sang pagsimba ang ginapatuman sang Dios?

• Paano napamatud-an ang kamatuoran paagi kay Jesucristo?

• Ano ang kamatuoran tuhoy sa kalag kag kamatayon?

• Paano ginahimo ang Cristianong bawtismo, kag ano ang kinahanglanon sa mga kandidato sa bawtismo?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 16]

Si Jesus nagsiling kay Pilato: ‘Nagkari ako agod magpanaksi sa kamatuoran’

[Retrato sa pahina 17]

Mapaathag mo bala kon ngaa nagsiling si Jesus: ‘Ako ang kamatuoran’?

[Retrato sa pahina 18]

Ano ang kamatuoran tuhoy sa Cristianong bawtismo?